Βραβείο Europa Nostra 2022 στο Μνημείο της Επισκοπής Σικίνου – Ειδική εκπομπή στο ERTNEWS

Το Μνημείο της Επισκοπής, ένα ρωμαϊκό μαυσωλείο του 3^ου αιώνα που μετασκευάστηκε σε χριστιανικό ναό και επιβίωσε διαμέσου των αιώνων είναι ένα μνημείο εξέχουσας αρχαιολογικής και ιστορικής αξίας όχι μόνο για το νησί της Σικίνου, αλλά και για ολόκληρο τον ελλαδικό χώρο, καθώς αποτελεί ένα μοναδικό παλίμψηστο που δεν έχει διατηρηθεί σε άλλες περιπτώσεις αρχαίων μνημείων σε επανάχρηση.

Σχολαστικές έρευνες συνδυασμένες με προσεχτική συντήρηση συντέλεσαν στην υψηλή ποιότητα τούτου του έργου αποκατάστασης.

Το έργο της στερέωσης και αποκατάστασης της Επισκοπής ενταγμένο στο Επιχειρησιακό Πρόγραμμα «Νότιο Αιγαίο 2014-2020» υλοποιήθηκε από την Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων από τον Ιούλιο του 2016 έως το τέλος του 2021, αποκαλύπτοντας στην εξέλιξή του πολύτιμα τεκμήρια του παρελθόντος, όπως επιγραφές και σπαράγματα ρωμαϊκών και βυζαντινών τοιχογραφιών, καθώς και ίχνη που ερμηνεύουν την σύνθετη οικοδομική ιστορία του κατά την βυζαντινή και μεταβυζαντινή περίοδο. Τα πιο σπουδαία όμως από όλα τα νέα δεδομένα είναι αυτά που φανέρωσαν την ταυτότητα του προσώπου για το οποίο κατασκευάστηκε αυτό το περικαλλές ταφικό μνημείο∙ μια ασύλητη ταφή επιφανούς γυναίκας κρυμμένη στα σπλάχνα του κτηρίου και μια επιγραφή που μας αποκαλύπτει το σπάνιο ελληνικό όνομά της: Νεικώ.

Η ειδική εκπομπή με την Αντριάνα Παρασκευοπούλου που μεταδόθηκε στο ERTNEWS TV στις 23:00 της Δευτέρας 4 Ιουλίου 2022.

H μεθοδική έρευνα και η σχολαστική συντήρηση του μνημείου, σε συνδυασμό με την μοναδικότητα του και την αξία του ως πολιτισμικό τοπόσημο οδήγησαν στην βράβευση του με το κορυφαίο βραβείο στον χώρο της Ευρωπαϊκής Πολιτισμικής Κληρονομιάς / Βραβείο Europa Nostra 2022.

Συντελεστές Έργου

• Υπουργείο Πολιτισμού και Αθλητισμού
• Γενική Διεύθυνση Αρχαιοτήτων και Πολιτιστικής Κληρονομιάς
• Εφορεία Αρχαιοτήτων Κυκλάδων

Διεύθυνση έργου

• Δημήτρης Αθανασούλης, Έφορος Αρχαιοτήτων Κυκλάδων

Μελέτη και Επίβλεψη έργου:

• Δημήτρης Αθανασούλης
• Ελένη Γεωργούλη, Αρχιτέκτων Μηχανικός
• Μαρία Κονιώτη, Αρχαιολόγος
• Θεμιστοκλής Βάκουλης, Αρχαιολόγος
• Ιωάννης Σταϊκόπουλος, Προϊστάμενος Τμήματος Συντήρησης
• Νικόλαος Βίττης, Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης
• Νικόλας Παπαηλίου, Πολιτικός Μηχανικός

Τοπογραφική αποτύπωση

• Μαρία Μπία, Τοπογράφος Μηχανικός

Φωτογραφίες και Βίντεο

• Θάνος Καρτσόγλου (Seagull Works)

Επιτόπια επίβλεψη εργασιών

Αντώνης Τζουμακίδης, Αρχαιολόγος

• Σουζάνα Πούλιου, Αρχιτέκτων Μηχανικός

Συντήρηση τοιχογραφιών

• Ηλίας Ανασταστάκης, συντηρητής
• Θεοδώρα Κουγιούφα, συντηρήτρια
• Γεωργία Μακρυγένη, συντηρήτρια
• Σπύρος Ορκόπουλος, συντηρητής
• Παρασκευή Παπαγιαννοπούλου, συντηρήτρια
• Παυλίνα Τσίκνα, συντηρήτρια
• Αφροδίτη Ψούχλου, συντηρήτρια

Συντήρηση λίθινων μελών

• Δημήτρης Αλεξίου, Συντηρητής
• Χαρίκλεια Καραμπάτου, Συντηρήτρια
• Νικόλας Παπαγιαννόπουλος, Συντηρητής
• Ηλιάνα Τσερεγκούνη, Συντηρήτρια

Ομάδα Συντήρησης ανασκαφής

• Χρήστος Μάρης, Συντηρητής Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης
• Γιάννης Πιτσίκος, Τεχνικός Συντήρησης Αρχαιοτήτων και Έργων Τέχνης

Εργατοτεχνίτες:

• Γιώργος Μαργέτης,
• Θοδωρής Αρσενικός
• Γιάννης Γάλλιος,
• Γιώργος Γρίσπος
• Χρήστος Κολιός,
• Παρασκευή Μεγάλου
• Στέλιος Πελεκάνος
• Παναγιώτης Τσιαρτσιανίδης
• Γιώργος Φελεκίδης

Διοικητική – λογιστική υποστήριξη έργου

• Ασημίνα Γιαννιώτη,
• Μαρία Γλαρέντζου,
• Φωτεινή Φωτοπούλου

Φύλακας Αρχαιοτήτων Σικίνου

• Γιάννης Αθανασόπουλος

Τα βραβεία Europa Nostra

Τα Ευρωπαϊκά Βραβεία Πολιτισμικής Κληρονομιάς / Βραβεία Europa Nostra θεσμοθετήθηκαν από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή το 2002 και τα διαχειρίζεται από τότε η Europa Nostra. To πρόγραμμα των Βραβείων τυγχάνει της στήριξης από το πρόγραμμα της Ευρωπαϊκής Ένωσής «Δημιουργική Ευρώπη». Εδώ και 20 χρόνια, τα Βραβεία επισημαίνουν και διαδίδουν την αριστεία και τις βέλτιστες πρακτικές στον τομέα της πολιτισμικής κληρονομιάς, παροτρύνουν διασυνοριακές ανταλλαγές γνώσεων και διασυνδέουν τα αντίστοιχα ενδιαφερόμενα μέρη εντός ευρύτερων δικτύων. Τα Βραβεία έχουν επιφέρει μείζονα οφέλη στους νικητές τους, όπως μια μεγαλύτερη εθνική και διεθνή προβολή, συνεπακόλουθες χρηματοδοτήσεις και ασκημένα επίπεδα επισκεψιμότητας. Επιπλέον, τα Βραβεία έχουν ενθαρρύνει μια μεγαλύτερη μέριμνα εκ μέρους των πολιτών της Ευρώπης υπέρ της κοινής πολιτισμικής μας κληρονομιάς. Ως εκ τούτου, τα Βραβεία έχουν αποτελέσει ένα εργαλείο-κλειδί για την ανάδειξη των πολλαπλών αξιών που αντιπροσωπεύει η πολιτιστική και φυσική κληρονομιά για την κοινωνία, την οικονομία και το περιβάλλον της Ευρώπης. Για περισσότερα στοιχεία και πληροφορίες αναφορικά με τα Βραβεία, παρακαλούμε επισκεφτείτε την ιστοσελίδα www.europeanheritageawards.eu/facts-figures.

H Europa Nostra είναι η Ευρωπαϊκή φωνή της κοινωνίας των πολιτών που υπερασπίζεται τη διαφύλαξη και ανάδειξη της πολιτιστικής και φυσικής κληρονομιάς. Πρόκειται για πανευρωπαϊκή ομοσπονδία Μη-Κυβερνητικών Οργανώσεων που δραστηριοποιούνται στον χώρο της πολιτιστικής κληρονομιάς. Στηρίζεται από ένα ευρύ δίκτυο δημοσίων φορέων, ιδιωτικών εταιρειών και φυσικών προσώπων, και καλύπτει περισσότερες από 40 χώρες. Ιδρυθείσα το 1963,  αναγνωρίζεται σήμερα ως το μεγαλύτερο και πιο αντιπροσωπευτικό δίκτυο πολιτιστικής κληρονομιάς στην Ευρώπη,  και διατηρεί στενές σχέσεις με την Ευρωπαϊκή Ένωση, το Συμβούλιο της Ευρώπης, την UNESCO και άλλους διεθνείς φορείς. Η Europa Nostra διεξάγει εκστρατείες για την διάσωση των επαπειλούμενων μνημείων, χώρων, τόπων και τοπιών  της Ευρώπης, ειδικότερα μέσω του προγράμματος “7 Most Endangered” / «7 υπό Απειλή». Εορτάζει την αριστεία μέσω των  «Ευρωπαϊκών Βραβείων Πολιτισμικής Κληρονομιάς / Βραβείων Europa Nostra». Η Europa Nostra συμβάλει ενεργά στον καθορισμό και στην εφαρμογή Ευρωπαϊκών στρατηγικών και πολίτικων που άπτονται της πολιτισμικής κληρονομιάς, μέσω ενός συμμετοχικού διαλόγου με τους Ευρωπαϊκούς θεσμούς και τον συντονισμό της Ευρωπαϊκής Συμμαχίας Πολιτιστικής Κληρονομιάς.

Η Europa Nostra συγκαταλέγεται ανάμεσα στους επίσημους εταίρους της πρωτοβουλίας New European Bauhaus που αναπτύσσεται από την Ευρωπαϊκή  Επιτροπή, και είναι Περιφερειακός Συμπρόεδρος του Climate Heritage Network για την Ευρώπη και της Κοινοπολιτείας Ανεξαρτήτων Κρατών.