Τι είναι η υποσεξουαλικότητα;

Η υποσεξουαλικότητα είναι το αντίθετο της υπερσεξουαλικότητας. Στην περίπτωση της υποσεξουαλικότητας, το άτομο δεν σκέφτεται το σεξ, ενώ ένα υπερσεξουαλικό άτομο έχει εμμονή με αυτό.

Η διαταραχή υποδραστικής σεξουαλικής επιθυμίας (Hypoactive sexual desire disorder – HSDD) αποτελεί κλινική διάγνωση. Ο όρος χρησιμοποιείται μόνο για γυναίκες, ενώ υπάρχει και η ανδρική διαταραχή υποδραστικής σεξουαλικής επιθυμίας (MHSDD).

Άρθρο της Αριάν Ρέσνικ, / Απόδοση Έφη Ζέρβα

Η χρήση του όρου HSDD

Επειδή η HSDD επηρεάζει άτομα ανεξαρτήτως φύλου και επειδή η MHSDD έχει παρόμοια αίτια και συμπτώματα, σε αυτό το άρθρο χρησιμοποιείται ο όρος HSDD συμπεριληπτικά.

Δεν υπάρχει διαφορετική διάγνωση για μη δυϊκά άτομα ή άτομα που παρουσιάζουν μη τυπικές συμπεριφορές φύλου.

Κάποιο άτομο μπορεί να διαγνωστεί με HSDD εάν δεν έχει νιώσει σεξουαλική επιθυμία επί έξι μήνες ή περισσότερο, και είναι κάτι που το απασχολεί.

Η υποσεξουαλικότητα συχνά εκλαμβάνεται λανθασμένα ως σεξουαλική ταυτότητα. Η έρευνα έχει επικεντρωθεί στα κλινικά στοιχεία της HSDD και στις cisgender (όρος που χρησιμοποιείται όταν η έμφυλη ταυτότητα ενός ατόμου ταυτίζεται με το βιολογικό φύλο του) γυναίκες, αλλά μπορεί να επηρεάσει τη ζωή ατόμων ανεξαρτήτως φύλου.

Αίτια υποσεξουαλικότητας

Η έρευνα καταδεικνύει τη σχέση μεταξύ στρες, άγχους και σεξουαλικής δυσλειτουργίας. Είναι γνωστό πως το στρες μπορεί να μειώσει τη λίμπιντο. Σε αυτή την περίπτωση, είναι ωφέλιμη η διαχείριση του στρες.

Ωστόσο, συχνά αντιμετωπίζουμε προβλήματα που μας δημιουργούν ιδιαίτερες δυσκολίες. Όταν βιώνουμε καταστάσεις που η γρήγορή επίλυση δεν εξαρτάται από εμάς, ίσως αυξάνονται οι πιθανότητες να εμφανισθεί η HSDD.

Φάρμακα

Κάποια αντικαταθλιπτικά, ειδικά οι εκλεκτικοί αναστολείς επαναπρόληψης σεροτονίνης μπορεί να προκαλέσουν HSDD. Μπορείτε να μειώσετε αυτή την παρενέργεια, μειώνοντας τη δόση ή δοκιμάζοντας άλλο φάρμακο.

Η HSDD μπορεί να προκληθεί και από άλλα φάρμακα, όπως:

• αντιεπιληπτικά,
• αντιυπερτασικά,
• αντιψυχωσικά,
• αντιανδρογόνα.

Χαμηλά επίπεδα ορμονών

Καθώς μεγαλώνουμε, η λίμπιντο έχει την τάση να μειώνεται. Οι ορμόνες που ευθύνονται για τη σεξουαλική μας επιθυμία, όπως η τεστοστερόνη, είναι φυσιολογικό να μειώνονται με το πέρασμα του χρόνου.

Όσον αφορά τις γυναίκες, κατά την εμμηνόπαυση μειώνονται και άλλες ορμόνες, όπως τα οιστρογόνα και η προγεστερόνη. Ωστόσο αυτό μπορεί να συμβεί και σε άτομα μικρότερης ηλικίας.

Ζητήματα εικόνας σώματος και δυσφορία φύλου

Αν δεν αισθάνεστε άνετα με το σώμα σας, είναι κατανοητό να νιώθετε αποστροφή για εκδηλώσεις οικειότητας. Είτε σας προβληματίζει η εικόνα του σώματός σας επειδή δεν αισθάνεστε όμορφοι, είτε βιώνετε δυσφορία φύλου και αισθάνεστε πως το σώμα σας δεν συνάδει με το φύλο σας, η δυσκολία αυτή μπορεί να οδηγήσει σε HSDD.

Σε περιπτώσεις δυσφορίας φύλου για τρανς άτομα, η HSDD μπορεί δυνητικά να αντιμετωπιστεί με επέμβαση επαναπροσδιορισμού φύλου.

Σεξουαλική κακοποίηση και τραύμα

Το τραυματικό σύνδρομο μετά από βιασμό είναι μια μορφή διαταραχής μετατραυματικού στρες που προκύπτει έπειτα από σεξουαλική επίθεση. Σε κάποιους μπορεί να διαρκέσει ένα μικρό χρονικό διάστημα, σε άλλους χρόνια. Δεν είναι απαραίτητο να σας έχουν βιάσει με τον τυπικό ορισμό για να αντιδρά έτσι το σώμα σας.

Το τραυματικό αυτό σύνδρομο μπορεί να προκαλεί αποστροφή για στενές σχέσεις με άλλα άτομα, ακόμα και για σωματική εγγύτητα μη σεξουαλικού χαρακτήρα. Σε αυτή την περίπτωση, ίσως η ψυχοθεραπεία να είναι απαραίτητη· μπορεί να βοηθήσει κάποιον να προχωρήσει και να έχει μια υγιή σεξουαλική ζωή έπειτα από σεξουαλική επίθεση.

Η υποσεξουαλικότητα είναι διαφορετική από την ασεξουαλικότητα

Η ασεξουαλικότητα αποτελεί σεξουαλική ταυτότητα. Ένα ασεξουαλικό άτομο νιώθει σπάνια ή δεν νιώθει ποτέ σεξουαλική επιθυμία και έλξη για άλλα άτομα. Τα ασεξουαλικά άτομα συχνά κατανοούν τη σεξουαλικότητά τους από νεαρή ηλικία, και μπορεί να μην υπάρξει διαφοροποίηση σε όλη τους τη ζωή. Μπορούν να ζουν μια άκρως ευτυχισμένη ζωή και να μην έχουν κανένα πρόβλημα που δεν νιώθουν σεξουαλική επιθυμία.

Όσον αφορά την HSDD, πρόκειται για κλινική διάγνωση που μπορεί να αντιμετωπιστεί με θεραπεία, και όχι για ταυτότητα. Ένα υποσεξουαλικό άτομο ενοχλείται πολύ από την έλλειψη σεξουαλικής επιθυμίας κι έλξης προς τους άλλους. Ενώ ένα ασεξουαλικό άτομο δεν έχει πρόβλημα, σε ένα υποσεξουαλικό άτομο μπορεί να του λείπει η σεξουαλική πράξη και να εξακολουθεί να έλκεται από άλλα πρόσωπα,  ακόμα κι αν δεν επιθυμεί να έρθει σε επαφή.

Η γκρίζα σεξουαλικότητα

Η γκρίζα σεξουαλικότητα (graysexuality) αποτελεί επίσης σεξουαλική ταυτότητα.. Διαφέρει από την ασεξουαλικότητα ως προς το ότι το graysexual άτομο νιώθει περιστασιακά σεξουαλική επιθυμία.

Ένα graysexual άτομο έχει μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, όμως δεν προσδιορίζεται ως ασεξουαλικό, επειδή κάποιες φορές έχει σεξουαλική επιθυμία. Μπορεί να είναι απολύτως ευτυχισμένο με το επίπεδο και τη συχνότητα της επιθυμίας του και να ζει μια ευτυχισμένη ζωή.

Η HSDD διαφέρει από τη γκρίζα σεξουαλικότητα αφού τα άτομα βιώνουν την HSSD για μικρότερο διάστημα και όχι ως ταυτότητα, ενώ μπορεί να αντιμετωπισθεί με θεραπεία.

Τόσο η ασεξουαλικότητα όσο και η γκρίζα σεξουαλικότητα αποτελούν ταυτότητες, ανεξάρτητες από εξωτερικές συνθήκες.

Η HSDD προκαλείται κυρίως από εξωτερικούς παράγοντες και μπορεί να αντιμετωπισθεί με διάφορες μεθόδους.

Πώς μπορεί να αντιμετωπιστεί η υποσεξουαλικότητα

Σε κάποιες περιπτώσεις, η HSDD μπορεί να υποχωρήσει από μόνη της. Εάν είστε πολύ στρεσαρισμένοι με διάφορα προβλήματα και στη συνέχεια αυτά επιλυθούν, ίσως δείτε τη σεξουαλική ορμή σας να επιστρέφει. Το ίδιο μπορεί να συμβεί εάν βιώνετε δυσφορία και λάβετε θεραπεία επιβεβαίωσης φύλου.

Σε άλλες περιπτώσεις, η HSDD δεν υποχωρεί από μόνη της και ίσως χρειάζεται ένας συνδυασμός φαρμακευτικής αγωγής και ψυχοθεραπείας. Συχνά χρησιμοποιείται τεστοστερόνη επειδή ενισχύει τη λίμπιντο και τη σεξουαλική επιθυμία. Επίσης η άσκηση, η επικοινωνία και τα επιθέματα οιστρογόνων μπορούν να βοηθήσουν.

Εάν πάσχετε από HSDD, ζητήστε βοήθεια. Προκειμένου να σας γίνει διάγνωση, πρέπει επί τουλάχιστον έξι συνεχόμενους μήνες να έχετε μειωμένη σεξουαλική επιθυμία, και αυτό να επηρεάζει τη ζωή σας. Μιλήστε σε έναν ειδικό για να βρείτε τη θεραπεία που σας ταιριάζει και να ξέρετε πως υπάρχουν πολλές πιθανότητες να ξαναγίνετε, σύντομα, ο εαυτός σας.