Τα Νόμπελ Λογοτεχνίας στην Ιστορία

“Όλα τα καλά βιβλία μοιάζουν στο ότι είναι πιο αληθινά από ό,τι αν είχαν συμβεί πραγματικά και αφού τελειώσετε να διαβάζετε ένα, θα νιώσετε ότι όλα συνέβησαν σε εσάς και μετά όλα ανήκουν σε εσάς.”
Έρνεστ Χέμινγουεϊ, Νόμπελ Λογοτεχνίας 1954

Το 113ο Νόμπελ Λογοτεχνίας από το 1901 θα απονεμηθεί σήμερα, η μοναδική κατηγορία των βραβείων Νόμπελ, που περιλαμβάνει και δύο Έλληνες ανάμεσα στους βραβευθέντες.

Τα Νόμπελ Λογοτεχνίας στην Ιστορία

Το βραβείο Νόμπελ στη Λογοτεχνία μοιράστηκαν δύο άτομα μόνο σε τέσσερις περιπτώσεις: το 1904, το 1917, το 1966 και το 1974, ενώ ποτέ δεν έχει απονεμηθεί σε τρία άτομα, κάτι που είναι σύνηθες στις άλλες κατηγορίες των βραβείων Νόμπελ.

Συνολικά με το εν λόγω Νόμπελ έχουν τιμηθεί 116 λογοτέχνες, με νεότερο τον Rudyard Kipling, γνωστό για το Βιβλίο της Ζούγκλας, ο οποίος ήταν 41 ετών όταν του απονεμήθηκε το Βραβείο Λογοτεχνίας το 1907.

Η γηραιότερη βραβευθείσα ήταν η Doris Lessing, η οποία ήταν 88 ετών όταν της απονεμήθηκε το Βραβείο το 2007.

Συνολικά 15 γυναίκες έχουν βραβευθεί με το βραβείο Νόμπελ στη Λογοτεχνία, με πρώτη την Σουηδή συγγραφέα Selma Lagerlöf (1858-1940) το 1909. Πέντε χρόνια αργότερα μάλιστα, εκλέχθηκε στη Σουηδική Ακαδημία, που είναι υπεύθυνη για την απονομή των Νόμπελ στη Λογοτεχνία.

Υπήρξαν και δύο περιπτώσεις που οι βραβευθέντες αρνήθηκαν να παραλάβουν το βραβείο τους: Ο Boris Pasternak, «αποδέχθηκε αρχικά, αργότερα εξαναγκάστηκε από τις αρχές της χώρας του (Σοβιετική Ένωση) να αρνηθεί» το βραβείο Νόμπελ Λογοτεχνίας του 1958.

Το 1964, ο Jean Paul Sartre απέρριψε το βραβείο παραμένοντας πιστός στην απόρριψη κάθε επίσημης τιμής.

Και ένας Νομπελίστας Λογοτεχνίας – έκπληξη

Πολλοί πιστεύουν ότι ο Ουίνστον Τσόρτσιλ βραβεύθηκε με Νόμπελ Ειρήνης, αλλά στην πραγματικότητα του απονεμήθηκε το Βραβείο Νόμπελ 1953 στη Λογοτεχνία. Μεταξύ 1945 και 1953, ο Ουίνστον Τσόρτσιλ ήταν 21 φορές υποψήφιος για το Βραβείο Λογοτεχνίας και δύο για το Βραβείο Νόμπελ Ειρήνης.

Ξεπερνώντας το εμπόδιο των συνόρων και της γλώσσας

“Η πεταλούδα δεν μετράει μήνες, αλλά στιγμές και έχει αρκετό χρόνο.”
Rabindranath Tagore, Νόμπελ Λογοτεχνίας 1913 – ο πρώτος μη Ευρωπαίος Νομπελίστας Λογοτεχνίας

Ο Άλφρεντ Νομπέλ είχε έναν διεθνή ορίζοντα στην διαθήκη του: ο πιο άξιος θα πρέπει να επιλέγεται, «είτε είναι Σκανδιναβός είτε όχι». Το πρόβλημα της διερεύνησης και επισκόπησης της λογοτεχνίας όλου του κόσμου ήταν, ωστόσο, συντριπτικό και για μεγάλο χρονικό διάστημα η Σουηδική Ακαδημία – που επιλέγει τους βραβευμένους με Νόμπελ – επικρίθηκε, δίκαια, για το γεγονός ότι έκανε το βραβείο Ευρωπαϊκή υπόθεση.

Το 1984, ωστόσο, ο μόνιμος γραμματέας της Σουηδικής Ακαδημίας δήλωσε ότι η προσοχή στους μη Ευρωπαίους συγγραφείς αυξανόταν σταδιακά στην Ακαδημία.