Οι ταινίες της εβδομάδας: Συλλογικό ασυνείδητο, υπαρξιακές αγωνίες και ιστορίες φιλίας και καλοσύνης

Η δεύτερη εβδομάδα του Γενάρη ξεκινάει με τουλάχιστον δύο ταινίες που αγάπησα όσο λίγες. Το «Ονειρικό Σενάριο», όπως θα αναλύσουμε και παρακάτω, είναι μια αφαιρετική ψυχανάλυση του κόσμου των ονείρων αλλά και της συνειρμικής δομής τους. Όσο για το «Ο Φίλος μου το Ρομπότ», είναι μια γεμάτη αγάπη και ρεαλισμό ιστορία φιλίας ή και αγάπη.

Λόγω υπερπληθώρας θεμάτων, οι ταινίες «Το δέντρο και οι Χρυσές πεταλούδες», «Αεραλάνδη», «Οι τρείς σωματοφύλακες: Μιλαίδη», «Ο μελισσοκόμος» όπως και το «Λευκό Πουλί» δεν θα έχουν εκτεταμένη παρουσίαση.

Ονειρικό Σενάριο (Dream Scenario)

Φορώντας τα παράπονα και τις αδικίες, ο καθηγητής Πανεπιστημίου Paul Matthews (Νίκολας Κέιτζ) ζει μια συγκαταβατική ζωή με τη γυναίκα και τις δύο κόρες του μέχρι τη στιγμή που, αναίτια, εισχωρεί στα όνειρα αγνώστων, συνήθως αποχής δράσης. Αυτό τον μετατρέπει αρχικά σε ένα φαινόμενο της εποχής που τον φλερτάρουν έξυπνοι αμόρφωτοι διαφημιστές (Μάικλ Σέρα) και στη συνέχεια σε τοξική διασημότητα, καθώς μια άγνωστη στο κοινό του επιλογή, που άπτεται της σεξουαλικότητας, θα κάνει το συλλογικό ασυνείδητο να μετατοπιστεί. Η πλέον απειλητικά ενεργή αντίδραση τον οδηγεί από τη γραφικότητα, στην αφάνεια και την οργή.

Ο νορβηγός σκηνοθέτης Κρίστοφερ Μπόργκλι, μελετά την άστατη φύση της ταπείνωσης. Με δύο υπερβολικά καλά δεμένες πρώτες πράξεις (αποδοχή/ακύρωση) οδηγούμαστε σε μια λειτουργική αλλά αμήχανη τρίτη πράξη όπου η κουλτούρα της εκμετάλλευσης κατευνάζει τον σαρωτικό σαρκασμό, αποκλειστικά για να οδηγηθεί σε ένα ουσιαστικά ονειρικό τέλος που αμφισβητεί εύστοχα τη σημασία των «σελέμπριτυ» της μιας βραδιάς. Ο Μπόργκλι κατακεραυνώνει με ξέχειλη έμπνευση τη μετάβαση από την ενθουσιώδη περιέργεια στον σαρωτικό μηδενισμό, όχι ως σημείο της εποχής αλλά ως τρομακτικό ανεξέλεγκτο φαινόμενο. Με τον Νίκολας Κέιζ σε πρώτο πλάνο να υποδύεται τον «διάφανο κύριο άσημο» που αρχικά καταδικάζεται στην υπερπροβολή και εν συνεχεία αναζητά στο όνειρο τη δεύτερη ευκαιρία, η κορύφωση της ταινίας επαναφέρει τον ανεστίαστο θεατή στην τάξη. Η Julianne Nicholson δίνει μια παρασκηνιακή ερμηνεία που μπορεί να αντιμετωπίσει στήθος με στήθος την αψεγάδιαστη προσέγγιση του Κέιτζ.

Ο φίλος μου το Ρομπότ

Μοναχικός σκύλος βλέπει σε διαφήμιση πως ρομπότ με εξατομικευμένο μενού μπορούν να γίνουν οι καλύτεροι φίλοι και αμέσως παραγγέλνει ένα που του μαθαίνει αμέσως τις χαρές της ζωής. Σε μια μεγαλούπολη όπως η Νέα Υόρκη όπου κυριαρχεί η αδιαφορία, αυτή η σαρωτική φιλία, συχνά ποτισμένη από έναν παιδικό ρομαντισμό, σμιλεύει τις ψυχές δύο μονάδων (μιας πονεμένης και μιας άμαθης ψυχής) που γίνονται ένα.

Αυτό το ασαφές προς τις προθέσεις και το φύλο παρεάκι, που αποκτά η ζωή του νόημα από την μιά κάποια καμαραντερί, βυθίζεται κάτω από το δέρμα σου όταν οι συγκυρίες θα το καταδικάσουν να χωριστεί. Δεν σε αφορά στιγμή που ο ένας είναι σκύλος και το άλλο του μισό ρομπότ· ίσως και να σε βοηθά λίγο να δεις το μεγαλείο της ανθρώπινης καρδιάς από απόσταση. Και είναι σοφό που μια τόσων αναγνώσεων ταινία, στηρίζεται στην αποχή διαλόγων (τεχνική που ο σκηνοθέτης έχει χρησιμοποιήσει και στο Blancanieves) όσο αντιστέκονται στην επιθυμία του «και έζησαν αυτοί καλά και εμείς καλύτερα». Ο Μπέργκερ επιλέγει την αλήθεια, όπως είχε κάνει και το «La la land» κάποια χρόνια πριν, και κερδίζει το στοίχημα. Και δεν συμβιβάζεται με την πρόταση της, αυτή της συμβιβαστικής λύσης [ΑΚΑ «και η ζωή συνεχίζεται»] ώστε το πραγματικό της μήνυμα να αντηχεί αποκλειστικά ως αποτέλεσμα των καταναγκαστικών επιλογών των ηρώων.

Με μικρή επιφύλαξη, πιο ανθρώπινη ταινία δεν θα δείτε αυτή τη σαιζόν· και δες ειρωνεία: Την ανθρωπιά διδάσκεσαι από ένα αγνό ρομπότ και ένα μαχητικό σκυλί, που θα παραιτηθεί πριν τερματίσει.

Ο Μελισσοκόμος

O Τζέισον Στέιθαμ μαζεύει το μελίσσι του στην περιπέτεια «Ο Μελισσοκόμος». Η βίαιη υπερπροσπάθεια ενός ανθρώπου να πάρει εκδίκηση δεν είναι εύκολη υπόθεση καθώς είναι πρώην πράκτορας μιας ισχυρής και μυστικής οργάνωσης γνωστής ως «μελισσοκόμοι». Η ταινία προβλήθηκε με εμπάργκο στις κριτικές. Το σεβόμαστε. Εσείς πάλι καταλαβαίνεται ότι τα εμπάργκο σπάνια γίνονται για να προστατευτούν πραγματικά σπουδαίες δραματουργικά ταινίες.

Οι Τρεις σωματοφύλακες: Μιλαίδη

Σε ένα βασίλειο διχασμένο από τους θρησκευτικούς πολέμους και υπό την απειλή της εισβολής από την Αγγλία, μία χούφτα αντρών και γυναικών θα διασταυρώσουν τα ξίφη τους και θα ενώσουν το πεπρωμένο τους με τη μοίρα της Γαλλίας. Μη σας αποπροσανατολίζει η προσθήκη του «Μιλαίδη» στον τίτλο. Δεν υπάρχει καμία διαφορετική οπτική στην αφήγηση του δεύτερου μέρους των «Τριών Σωματοφυλάκων». Αυτό το δίπτυχο της πλουμιστής ροκοκό γαλλικής υπερπαραγωγής των «Τριών Σωματοφυλάκων» δεν καινοτομεί απολύτως σε τίποτα, όπως ακριβώς έκανε και το πρώτο μέρος. Φαίνονται σε κάθε σκηνή τα σπαταλημένα χρήματα και απευθύνεται αποκλειστικά σε μαθητές σχολείων που βαριούνται να διαβάσουν το βιβλίο και έχουν να παραδώσουν εργασία.

Αεραλάνδη

Με σύνθημα «Η Πραγματικότητα Δεν Υπάρχει» και «Οι Αέρα Πατέρα δεν είναι παρά μια μαθηματική εξίσωση χαοτικών δυνάμεων» παρουσιάζεται ακατέργαστα και αρκετές φορές χωρίς ειρμό η αποσπασματική βιντεο-καταγραφή της πορείας των Αέρα Πατέρα. Τα παλιότερα υλικά, πλήρως ερασιτεχνικά, δεν δικαιολογούν την ιστορικότητά τους (με εξαίρεση μερικά διασκεδαστικά περιστατικά, όπως αυτό στα διόδια). Απευθύνεται αποκλειστικά στους φαν του συγκροτήματος.

Ακολουθεί απόσπασμα παλαιότερης παρουσίασης της ΕΡΤ στο συγκρότημα στην εκπομπή «Σημείο ART»:

Το δέντρο με τις χρυσές πεταλούδες

Βραβευμένη με τη Χρυσή Κάμερα 2023 στο Φεστιβάλ των Καννών, η arthouse βιετναμέζικη ταινία “Inside the Yellow Cocoon Shell” (Το δέντρο με τις χρυσές πεταλούδες) αγγίζει βαθιά υπαρξιακά θέματα. Μετά από ένα τροχαίο που στοιχίζει τη ζωή στην κουνιάδα του και αφήνει ορφανό τον μικρό ανιψιό του, ένας 30χρονος άντρας φεύγει από τη Σαϊγκόν και επιστρέφει στη γενέτειρά του στην επαρχία. Κατά τη διάρκεια της περιπλάνησής του ο άντρας θα διαλογιστεί, θα παλέψει με τα δικά του φαντάσματα, θα προβληματιστεί για τη θρησκευτική πίστη, την ανάμνηση του χαμένου αδελφού του και θα συναντήσει έναν παλαιό έρωτά του.

Θαύμα: Λευκό Πουλί

Μια συγκινητική ιστορία για μια πράξη καλοσύνης που αντέχει στο χρόνο, με πρωταγωνίστρια την Έλεν Μίρεν. Από την R.J. Palacio, συγγραφέα του μπεστ σέλερ βιβλίου «Θαύμα», που πυροδότησε ένα κίνημα για να «επιλέγουμε την καλοσύνη», έρχεται το δεύτερο μέρος, το White Bird (Λευκό Πουλί), σε σκηνοθεσία Marc Forster (Finding Neverland and Christopher Robin), και σενλαριο Mark Bomback. Ο Julian (Bryce Gheisar) παλεύει να βρει πού ανήκει από τότε που αποβλήθηκε από το πρώην σχολείο του για την συμπεριφορά του προς ένα άλλο παιδί. Για να αλλάξει τη ζωή του, η γιαγιά του Julian (Helen Mirren) του αποκαλύπτει τελικά τη δική της ιστορία θάρρους – κατά τη διάρκεια της νιότης της στην κατεχόμενη από τους Ναζί Γαλλία, ένα αγόρι την προστατεύει από θανάσιμο κίνδυνο. Βρίσκουν την πρώτη αγάπη σε έναν εκπληκτικό, μαγικό κόσμο δικής τους δημιουργίας, ενώ η μητέρα του αγοριού (Gillian Anderson) ρισκάρει τα πάντα για να την κρατήσει ασφαλή.