Λυρική: Όπερα στα σχολεία μέσα από μια δουλειά με χιούμορ – «Το γέλιο ρίχνει τις άμυνες και μαλακώνει τους ανθρώπους»

Το καινοτόμο εκπαιδευτικό πρόγραμμα Η Όπερα Διαδραστικά στα Σχολεία για σχολεία δευτεροβάθμιας εκπαίδευσης βρίσκεται τη φετινή σεζόν σε εξέλιξη και αποτελεί συνέχεια του προγράμματος που υλοποιήθηκε με επιτυχία από την Εθνική Λυρική Σκηνή στα δημοτικά σχολεία από το 2012 έως το 2015. Το εκπαιδευτικό πρόγραμμα, προσαρμοσμένο στη σύγχρονη ψηφιακή εποχή, αλλά και στους κοινωνικούς προβληματισμούς των εφήβων τού σήμερα, στοχεύει στην εξοικείωση των μαθητών με την τέχνη του λυρικού θεάτρου μέσα από τη συμμετοχή τους σε μια διαδραστική παράσταση όπερας.

Η Όπερα Διαδραστικά στα Σχολεία ταξιδεύει σε Γυμνάσια σε όλη την Ελλάδα, τόσο διά ζώσης όσο και ψηφιακά, με στόχο να ξεναγήσει με πρωτότυπο τρόπο τους εφήβους στον πολύπλευρο κόσμο της όπερας.

«Η Όπερα Διαδραστικά στα Σχολεία είναι εδώ για να συστήσει την όπερα ως ένα δίκτυο ανάλογο της σχολικής κοινότητας, όπου η συνομιλία, το “μοίρασμα” και το αίσθημα του ανήκειν είναι δομικά συστατικά της ελεύθερης έκφρασης, της εξέλιξης και της ανάπτυξης» αναφέρεται στον ιστότοπο της Λυρικής ενώ επισημαίνεται ότι «οι μαθητές των σχολείων που θα επισκεφθεί η Εθνική Λυρική Σκηνή θα συμμετάσχουν ενεργά στη δράση έχοντας την ευκαιρία να ζήσουν από κοντά τη μοναδική εμπειρία του δημιουργικού παλμού της προετοιμασίας της παράστασης και να εμπλακούν βιωματικά σε αυτήν. Υπό την καθοδήγηση των εκπαιδευτικών του προγράμματος θα λάβουν μέρος σε καλλιτεχνικά εργαστήρια για να συνδημιουργήσουν πρωτότυπο ηχητικό, μουσικό και εικαστικό υλικό που θα ενταχθεί στη ροή της παράστασης, η οποία θα παρουσιαστεί στα σχολεία, ολοκληρώνοντας τη διήμερη επίσκεψη της Εθνικής Λυρικής Σκηνής».

Στο πλαίσιο του προγράμματος, η ΕΛΣ παρουσιάζει τη νέα ξεκαρδιστική όπερα του Κορνήλιου Σελαμσή Η Ωραία Ελένη του Όφενμπαχ σε λιμπρέτο Αλεξάνδρας Κ*, σκηνοθεσία Γιάννη Καλαβριανού και σκηνικά, σκηνικά κοστούμια καθώς και βίντεο – animation Πέτρου Τουλούδη.

Το ertnews.gr συνομίλησε με τον Γιώργο Παπαδάκη, καλλιτεχνικό συντονιστή της περιοδείας, και την Κωνσταντίνα Χρίστου, υπεύθυνη της περιοδείας. οι οποίοι κάνουν μια πρώτη αποτίμηση της φετινής δράσης.

Συνέντευξη: Αγγέλα Παπαθανασίου

Ποια η σημασία του συγκεκριμένου εκπαιδευτικού προγράμματος κατά τη γνώμη σας;

Η σημασία του προγράμματος έγκειται στο γεγονός ότι δίνει το έναυσμα και το ερέθισμα στους μαθητές και τις μαθήτριες να αναζητήσουν και να μάθουν περισσότερα για τον κόσμο της όπερας, αλλά και να ασχοληθούν στο μέλλον με τη συγκεκριμένη τέχνη, είτε ως επαγγελματίες είτε ως ακροατές. Μαζί με τη χαρά της διαδραστικής συμμετοχής σε μια παράσταση του είδους, εξοικειώνονται με αυτό και -ανεξάρτητα από το αν θα τους κερδίσει ή όχι- παύει να φαντάζει άγνωστο, ξένο και απόμακρο.

Η όπερα δεν είναι στις πρώτες επιλογές ψυχαγωγίας εξαιτίας μίας άδικης παρεξήγησης που τη θέλει ως κάτι που μόνο λίγοι γνωρίζουν να αποκωδικοποιούν. Και δυστυχώς δεν υπάρχουν εκπαιδευτικοί μηχανισμοί που να προασπίζουν τη συγκεκριμένη πολιτιστική επιλογή ψυχαγωγίας σε τέτοια κλίμακα και ετοιμότητα. Και αυτό το κενό έρχεται να καλύψει «Η όπερα διαδραστικά στα σχολεία». Το πρόγραμμα είναι σχεδιασμένο έτσι ώστε να φέρνει την τέχνη της όπερας πιο κοντά στα νέα άτομα με μία παράσταση που είναι στα ελληνικά και καταπιάνεται με τον μύθο της Ωραίας Ελένης, γνωστός στους μαθητές/τριες του Γυμνασίου ήδη από τη διδακτέα ύλη. Επιπλέον, τα εκπαιδευτικά εργαστήρια, που προηγούνται της παράστασης, προετοιμάζουν τα παιδιά τόσο στη θεωρία όσο και στην πράξη. Οι μαθητές μαθαίνουν τι είναι όπερα, τραγουδούν ένα χορωδιακό, απαγγέλουν ρυθμικά και δημιουργούν μέρος του ψηφιακού σκηνικού. Γίνονται έτσι μέρος της όπερας.

Πόσο δύσκολο είναι να ταξιδέψει ένα τέτοιο πρόγραμμα σε διάφορες πόλεις;

Χρειάζεται αρκετή οργάνωση και προετοιμασία για να ταξιδέψει μια παραγωγή με 41 μέλη (μουσικοί, μονωδοί, εκπαιδευτικοί, τεχνικοί, συντονιστές) σε όλη την Ελλάδα. Ωστόσο αν και είναι κάτι εξαιρετικά απαιτητικό, ο εκπαιδευτικός μας στόχος μας και η ικανοποίηση στο τέλος, σε συνδυασμό με το ταξίδι στις ομορφιές της Ελλάδας, μας κάνουν να συνεχίζουμε χωρίς δεύτερη σκέψη.

Λυρική: Όπερα στα σχολεία μέσα από μια δουλειά με χιούμορ – «Το γέλιο ρίχνει τις άμυνες και μαλακώνει τους ανθρώπους»
Φωτογραφία Βαλέρια Ισάεβα

Όπερα στην επαρχία είναι κάτι που γίνεται εύκολα δεκτό;

Τα περισσότερα παιδιά, όχι της επαρχίας συγκεκριμένα, είναι επιφυλακτικά στην αρχή. Έχουμε αισθανθεί, μάλιστα, πως στην επαρχία υπάρχει μεγαλύτερη προσμονή για την άφιξη μας και από μικρούς και από μεγάλους. Στο τέλος της παράστασης πάντα λαμβάνουμε ένα ενθουσιώδες χειροκρότημα και φωνές ευχαρίστησης. Το διαδραστικό στοιχείο βοηθάει πολύ σε αυτό, καθώς τα παιδιά βλέπουν μια δική τους δημιουργία να γίνεται μέρος της παράστασης. Βλέπουν λίγο από τον εαυτό τους στη σκηνή κι αυτό είναι πολύ σημαντικό. Μετά την εμπειρία τους με το πρόγραμμα, δεν είναι λίγοι οι μαθητές/τριες που εξέφρασαν την επιθυμία να εμβαθύνουν, είτε παρακολουθώντας από κοντά και άλλες παραστάσεις όπερας είτε αναζητώντας την πρόσβαση σε αυτήν μέσω του διαδικτύου.

«Η υπόθεση βασίζεται στον ελληνικό μύθο, διαδραματίζεται στη Σπάρτη και στο Ναύπλιο και συστήνει τον μύθο της Ωραίας Ελένης μέσα από μια σύγχρονη και ξεκαρδιστική ματιά που πραγματεύεται ζητήματα έμφυλων στερεοτύπων, ρόλων και ταυτοτήτων. Αυτό σημειώνει και ο σκηνοθέτης: “Προσπαθήσαμε να αντιληφθούμε τους προβληματισμούς των εφήβων της εποχής με τη μεγαλύτερη δυνατή ειλικρίνεια”» – Το θέμα του αγγίζει τα παιδιά; Βοηθάει και σε τι βαθμό το χιούμορ;

Το θέμα αγγίζει τα παιδιά και αυτό το διαπιστώνουμε κάθε φορά. Παρακολουθούν με μεγάλη προσοχή, έχουν απορίες, μιλούν με τους/τις μονωδούς και ζητούν αυτόγραφα. Πολλές φορές μάλιστα, όταν δυσκολεύονται να τους/τις αναγνωρίσουν χωρίς το μακιγιάζ και το κοστούμι, μας ζητούν βοήθεια για να εντοπίσουν τον ρόλο που τους έκανε τη μεγαλύτερη εντύπωση για να κουβεντιάσουν στοχευμένα μαζί του. Το χιούμορ είναι διάχυτο στοιχείο της παράστασης τόσο στο λιμπρέτο όσο και στη μουσική. Το γέλιο άλλωστε πάντα ρίχνει τις άμυνες και μαλακώνει τους ανθρώπους. Ο κραδασμός που φέρνει μαγνητίζει τα παιδιά, τα οποία ανυπομονούν για την επόμενη αστεία φράση, το επόμενο υπαινικτικό μουσικό μοτίβο.

Λυρική: Όπερα στα σχολεία μέσα από μια δουλειά με χιούμορ – «Το γέλιο ρίχνει τις άμυνες και μαλακώνει τους ανθρώπους»
Φωτογραφία Βαλέρια Ισάεβα

Πώς αντιδρούν τα παιδιά; Τι σας λένε; Οι γονείς τους , οι εκπαιδευτικοί πώς βιώνουν τη συγκεκριμένη εμπειρία;

Η παράσταση αποτελεί έκπληξη και για τους/τις ενήλικες θεατές και για τους μαθητές/τριες. Σε κάθε προορισμό, μετά το τέλος της παράστασης, υπάρχουν παιδιά και καθηγητές/τριες που φεύγουν συγκινημένοι. Η Ωραία Ελένη στο Μουσικό Σχολείο Τρικάλων, μοίραζε αυτόγραφα στο προαύλιο για μία ολόκληρη ώρα! Ακόμα και εμείς που παρακολουθούμε την παράσταση καθημερινά, πολλές φορές συγκινούμαστε σαν να είναι η πρώτη φορά.

Ποια η μεγαλύτερη πρόκληση για εσάς;

Ξεκάθαρα η μεγαλύτερη πρόκληση για εμάς είναι να κινητοποιήσουμε τους μαθητές/τριες ώστε να αναζητήσουν περισσότερες πληροφορίες για την όπερα, αλλά και να τους ευαισθητοποιήσουμε σε σχέση με τα κοινωνικά ζητήματα του πολέμου και της βίας που δυστυχώς δεν απουσιάζουν από την καθημερινότητα μας.

Ποιες πόλεις ακολουθούν;

Μετά το Πάσχα θα πάμε στη Μυτιλήνη, το Ναύπλιο, την Καλαμάτα, την Κέρκυρα, την Άρτα, τα Ιωάννινα, την Ηγουμενίτσα και άλλες πολλές.

Αποτελεί μοναδική εμπειρία και γιατί η συμμετοχή σας σε αυτό το πρόγραμμα;

Κάθε επίσκεψη σε σχολείο είναι ξεχωριστή και πάντα ανυπομονούμε για το χειροκρότημα στο τέλος, το οποίο αποτελεί την αυθόρμητη και ειλικρινή αντίδραση των παιδιών σε αυτό που έχουν παρακολουθήσει. Παρά τις δυσκολίες που εμπερικλείει ο όρος περιοδεία, τόσο ως προς το πρακτικό κομμάτι, λόγω της τόσο απαιτητικής αυτής παραγωγής, όσο και ως προς το συναισθηματικό, λόγω της συνεχόμενης απουσίας από τα σπίτια μας και τους δικούς μας, πιστεύουμε πως χωρίς το ομαδικό πνεύμα και το δέσιμο που έχουμε αναπτύξει μεταξύ μας δεν θα μπορούσαμε να έχουμε επιτύχουμε μέχρι στιγμής τον στόχο του προγράμματος.

Να σημειωθεί ότο το πρόγραμμα συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση – Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο (ΕΚΤ) και από Εθνικούς Πόρους ΕΣΠΑ 2014-2020 μέσω του Επιχειρησιακού Προγράμματος «Ανάπτυξη Ανθρώπινου Δυναμικού, Εκπαίδευση και Διά Βίου Μάθηση».

Συντελεστές

Μουσική διεύθυνση Στάθης Σούλης / Κυριακή Κουντούρη

Σκηνοθεσία Γιάννης Καλαβριανός

Σκηνικά, κοστούμια, βίντεο-animation Πέτρος Τουλούδης

Χορογραφία, κινησιολογία Μαριάννα Καβαλλιεράτου

Φωτισμοί Νίκος Βλασόπουλος

Βοηθός σκηνοθέτη Γιώργος Παπαδάκης

Βοηθός σκηνογράφου-ενδυματολόγου Γιούλη Στυλιανίδου

Μουσική προετοιμασία μονωδών Χρήστος Σακελλαρίδης, Σπύρος Σουλαδάκης

Επιμέλεια μουσικού υλικού Ανδρέας Βαλαχής

Διανομή

Έλένη Μαρία Τσιρώνη / Σμαράγδα Βαγγελή

Βακχίς Μαριαλένα Πολίτη / Μαριέττα Σαρρή

Πάρης Κατερίνα Αλεξίου / Κατερίνα Φουντουκίδου

Αχιλλέας Κατερίνα Μποτώνη / Άγγελος Κυδωνιεύς

Αίας Αντώνης Αντωνιάδης / Αντώνης Κορδοπάτης

Μενέλαος Νίκος Ζιάζιαρης / Δημοσθένης Βλάχος

Αγαμέμνων Χρήστος Ραμμόπουλος / Ζαννής Καντεράκης

Κάλχας Νικόλας Καραγκιαούρης / Νίκος Μασουράκης

Μουσικό σύνολο

Φλάουτο Κωνσταντίνος Μάργαρης / Βασιλίνα Υφαντή / Τόνια Τόμπρου

Κλαρινέτο Ηλίας Σκορδίλης / Ηλίας Παπαδόπουλος

Σαξόφωνο Γκουίντο ντε Φλάβιις / Θάνος Τσακιλτζίδης

Τρομπόνι Ιωάννης Κόκκορης / Στέλιος Μίχας-Εγγλέζος

Κρουστά Παναγιώτης Κολιαβασίλης / Χρυσόστομος Σακελλαρόπουλος

Πλήκτρα Τζένη Σουλκούκη / Εύα Τσάγκλα-Μανωλαράκη

Βιολί Ζήσιμος Σουλκούκης / Κλεόδωρος Αγόρας

Βιόλα Ελένη Φουρλάνου / Βασίλης Παπαπαναγιώτου

Βιολοντσέλο Μαρία Σκανδάλη / Έλλη Κετετζιάν

Κοντραμπάσο Κωνσταντίνος Σηφάκης /Δημήτρης Τσεκούρας / Ilya Algaer

Με τη συμμετοχή ομάδας μαθητών από την εκάστοτε σχολική μονάδα

Υπεύθυνοι προγράμματος

Σχεδιασμός, υλοποίηση: Εκπαιδευτικές & Κοινωνικές Δράσεις ΕΛΣ

Υπεύθυνη συντονισμού: Πανίνα Καρύδη

Υπεύθυνη περιοδείας: Κωνσταντίνα Χρίστου

Υπεύθυνοι εκπαιδευτικού σχεδιασμού: Κική Κέρζελη, Μιχάλης Μοσχούτης, Καλλιρρόη Παπαδοπούλου, Ανν-Κριστίν Σωφρονίου

Υλοποίηση εκπαιδευτικών εργαστηρίων: Γιώργος Ανδριώτης (μουσική), Χρυσούλα Πολυτίδου (μουσική), Ζωή Αρβανίτη (εικαστικές τέχνες), Ισιδώρα Παπαδούλη (εικαστικές τέχνες), Ιωάννα Λιούτσια (υποκριτική, χορός), Ζωή Λύρα (υποκριτική, χορός)

Ιστορικός / Μουσικολόγος: Άρτεμις Ιγνατίδου

Υπεύθυνη επικοινωνίας: Μυρσίνη Βασιλοπούλου

Όλες οι Ειδήσεις από την Ελλάδα και τον Κόσμο,  στο ertnews.gr
Διάβασε όλες τις ειδήσεις μας στο Google
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Προσοχή! Επιτρέπεται η αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου (όχι αυτολεξεί) ή μέρους αυτών μόνο αν:
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος