Η Joanna Crawford είναι ρεπόρτερ πολυμέσων του Times Radio, που έχει αξιοποιήσει τη δική της νευροδιαφορετικότητα στη δουλειά της, και παράγει ειδησεογραφικό περιεχόμενο σε μορφή βίντεο με πολλές χιλιάδες προβολές. Έχοντας διαγνωστεί η ίδια με δυσλεξία και ΔΕΠΥ, δημιουργεί πιο συμπεριληπτικά φορμάτ ειδήσεων, μιας και γνωρίζει από πρώτο χέρι ότι δεν προσλαμβάνουμε όλοι την πληροφορία με τον ίδιο, παραδοσιακό τρόπο.
Τη συναντήσαμε στο πλαίσιο του Διεθνούς Forum Δημοσιογραφίας 2023 που διοργάνωσε το iMEdD, όπου ήταν ομιλήτρια σε ένα πολύ ενδιαφέρον πάνελ, με θέμα «Δημοσιογραφία & Αναπηρία: Μια συζήτηση για το πώς οι αίθουσες σύνταξης μπορούν να εξυπηρετήσουν καλύτερα την κοινότητα των ατόμων με αναπηρία».
Αν αναλογιστούμε ότι οι άνθρωποι με κάποια μορφή αναπηρίας παγκοσμίως ανέρχονται σε 1.3 δισεκατομμύρια, θα καταλάβουμε γιατί είναι σημαντικό οι οργανισμοί μέσων ενημέρωσης να γίνουν περισσότερο συμπεριληπτικοί και προσβάσιμοι. Και ο καλύτερος τρόπος για να γίνει αυτό, είναι να προσλαμβάνουν άτομα με αναπηρία.
Εκτός από τις ορατές αναπηρίες, υπάρχουν και οι αόρατες. Αυτή τη στιγμή, υπολογιζεται ότι το 15 – 20 % του πληθυσμού είναι νευροδιαφορετικοί, που σημαίνει ότι ο εγκέφαλός τους λειτουργεί διαφορετικά από ό,τι στους λεγόμενους νευροτυπικούς. Ο πληθυσμός αυτός αποτελείται από άτομα με αυτισμό, δυσλεξία, σύνδρομο Tourette και ADD/ADHD (διαταραχή ελλειμματικής προσοχής και υπερκινητικότητας – ΔΕΠΥ), μεταξύ άλλων. Ένας στους πέντε συμπολίτες μας ανήκει σε αυτό το ευρύ φάσμα, που δυσκολεύεται πολύ να ανταπεξέλθει σε μια κοινωνία που αγνοεί όχι μόνο τις ανάγκες του, αλλά και τον πλούτο όσων έχει να προσφέρει.
Η βρετανίδα δημοσιογράφος Joanna Crawford, μας μίλησε για τη δική της εμπειρία, για την τύχη της να διαγνωστεί με δυσλεξία όταν ήταν ακόμα μικρή, αλλά και την πολύ καθυστερημένη αναγνώριση της ΔΕΠΥ, που τη βασάνιζε για χρόνια. Στάθηκε ιδιαίτερα στη σημασία που παίζει το φύλο στη διάγνωση της νευροδιαφορετικότητας, καθώς οι περισσότερες νευροδιαφορετικές γυναίκες παραμένουν αδιάγνωστες για χρόνια, ή και για πάντα. Και φυσικά μοιράστηκε μαζί μας το πώς η δική της εμπειρία νευροδιαφορετικότητας της άνοιξε τελικά τον δρόμο στη δημοσιογραφία.
Συνέντευξη στη Δάφνη Σκαλιώνη
– Έχεις υπερβεί πολλά εμπόδια για να φτάσεις να είσαι μια τόσο νέα επιτυχημένη δημοσιογράφος, και αυτό δεν το έκανες παρά τη δυσλεξία και τη ΔΕΠΥ σου, αλλά εξαιτίας τους! Θες να μας μιλήσεις για την ιστορία σου;
– Διαγνώστηκα με δυσλεξία στη Β’ δημοτικού, που είναι σχετικά πρώιμη ηλικία σε σύγκριση με άλλους δυσλεκτικούς, επειδή η δασκάλα μου είχε η ίδια δυσλεκτικά παιδιά και μπόρεσε να αναγνωρίσει αυτά τα χαρακτηριστικά σε εμένα.
Αλλά πέρασα από όλο το εκπαιδευτικό σύστημα… Υπέφερα πραγματικά, επειδή ήταν διαμορφωμένο με τρόπο που δεν εξυπηρετούσε τον τρόπο σκέψης μου. Και έφτασα σε ένα σημείο, όταν ήμουν 16 ετών, που μου είπαν ότι δεν θα μπορούσα να παραμείνω στο σχολείο επειδή δεν θα περνούσα το GCSE στα μαθηματικά, κάποιες εξετάσεις που πρέπει να δώσουμε στο Ηνωμένο Βασίλειο. Και τότε ήταν που οι γονείς μου με έστειλαν σε έναν καθηγητή μαθηματικών ειδικό για δυσλεξία. Και ουσιαστικά άλλαξε τον κόσμο μου, γιατί αντί να με διδάσκει με ακουστικό τρόπο, μου οπτικοποιούσε τα πράγματα! Έτσι, με τα κλάσματα για παράδειγμα, ζωγράφιζε μια τούρτα και έκοβε κομμάτια από την τούρτα και ξαφνικά τα κλάσματα έβγαζαν νόημα για μένα, για πρώτη φορά. Πέρασα με άριστα τις εξετάσεις των μαθηματικών.
Αυτό μου άλλαξε την οπτική, και γεννήθηκε μέσα μου η ιδέα να σκεφτώ και άλλα πράγματα με τα οποία ίσως δυσκολεύονται οι νευροδιαφορετικοί άνθρωποι, και πώς μπορούμε ίσως να προσαρμόσουμε το περιεχόμενο, ώστε να τους ταιριάζει καλύτερα.
– Και κάπως έτσι μπήκε η ιδέα της δημοσιογραφίας στο μυαλό σου;
– Πάντα με ενδιέφεραν οι ειδήσεις, αλλά δεν μπορούσα ποτέ να έχω πρόσβαση σε αυτές, επειδή τα μακροσκελή άρθρα απλά δεν λειτουργούσαν για τον εγκέφαλό μου. Και έτσι, στην ηλικία των 17 ετών, έκανα ένα μικρό ντοκιμαντέρ που εξέταζε πώς οι δυσλεκτικοί έχουν κατά κάποιο τρόπο μειονέκτημα στο εκπαιδευτικό σύστημα. Και χρησιμοποίησα διάφορα χρώματα, κινούμενα σχέδια, τέτοια πράγματα, επειδή σκέφτηκα ότι αυτό απευθύνεται καλύτερα στον εγκέφαλο των δυσλεκτικών ανθρώπων. Και αφού το έφτιαξα, δεν ήταν μόνο δυσλεκτικοί που ήρθαν και μου είπαν πως τους άρεσε! Ήταν και μη δυσλεκτικοί που είπαν: «Μπορώ επιτέλους να καταλάβω γιατί είσαι σε μειονεκτική θέση». Και υπήρξαν και άνθρωποι που είπαν: «Βασικά, νομίζω ότι είμαι κι εγώ δυσλεκτικός!»
Το μικρού μήκους ντοκιμαντέρ της Joanna Crawford για τη δυσλεξία:
Από εκεί και πέρα άρχισα να φτιάχνω όλο και περισσότερο ειδησεογραφικό περιεχόμενο με τρόπο που να είναι φιλικός προς τη δυσλεξία. Αλλά παράλληλα εξακολουθούσα να δυσκολεύομαι και με άλλα πράγματα που αντιμετώπιζα. Πάλευα με την απροσεξία, την υπερκινητικότητα, την παρορμητικότητα, τη συναισθηματική δυσλειτουργία… Και πάντα κοίταζα τη μικρότερη αδελφή μου, που ήταν τόσο ήρεμη και χαλαρή όλη την ώρα, ενώ ήταν κι εκείνη δυσλεκτική και έλεγα «Γιατί; Γιατί δεν είμαι σαν κι αυτήν;» Μέχρι που διάβασα ένα άρθρο στο διαδίκτυο, το οποίο μιλούσε για το πώς οι γυναίκες με ΔΕΠΥ είναι μαζικά αδιάγνωστες και διαβάζοντας τα συμπτώματα αναφώνησα «αυτή είμαι σίγουρα εγώ! Αυτό ακριβώς βιώνω», και έτσι έφτασα να διαγνωστώ με ΔΕΠΥ. Έτσι διαπίστωσα κι εγώ ότι ήταν τα στερεότυπα του φύλου που με εμπόδισαν να λάβω νωρίτερα αυτή τη διάγνωση, επειδή υπάρχει τέτοια έλλειψη ενημέρωσης σχετικά με τις νευροδιαφορετικές γυναίκες. Όχι μόνο όσον αφορά στη ΔΕΠΥ, είναι το ίδιο και σε πολλά άλλα.
Οι εμπειρίες των γυναικών συχνά αγνοούνται εντελώς, επειδή δεν υπάρχει ενημέρωση για το πώς εκδηλώνεται η νευροδιαφορετικότητα στις γυναίκες.
Έτσι, από τότε φτιάχνω ειδησεογραφικά βίντεο που είναι φιλικά προς τη νευροδιαφορετικότητα. Με αυτόν τον τρόπο μπήκα στο πρόγραμμα δημιουργών του YouTube για ανεξάρτητους δημοσιογράφους (Youtube Creator Program for Independent Journalists). Δημιούργησα το δικό μου κανάλι στο YouTube, φτιάχνοντας συνεχώς ειδησεογραφικά βίντεο με προσβάσιμους τρόπους. Από εκεί, μπήκα στο Times Radio, επειδή είχα αυτήν την εστίαση στο προσβάσιμο ειδησεογραφικό περιεχόμενο των μέσων κοινωνικής δικτύωσης. Και από τότε, φτιάχνω πολλά διαφορετικά βίντεο για πολλά διαφορετικά πράγματα και προσπαθώ συνεχώς να εξετάζω τρόπους με τους οποίους μπορώ να κάνω τις ειδήσεις πιο φιλικές για τους ανθρώπους που δυσκολεύονται με τα mainstream φορμάτ των ΜΜΕ.
– Και τι γίνεται με το εργασιακό περιβάλλον; Εννοώ, πώς σε υποδέχτηκαν εκεί;
– Το ραδιόφωνο των Times ήταν το πρώτο μου περιβάλλον αίθουσας σύνταξης, επειδή με το YouTube δούλευα μόνη μου. Αλλά όταν πήγα εκεί, με υποδέχτηκε μια γυναίκα που ουσιαστικά κάθισε μαζί μου και κάναμε μια πολύ μεγάλη συζήτηση. Της εξήγησα ότι αυτά είναι τα δυνατά μου σημεία, αυτές είναι οι αδυναμίες μου και αυτός είναι ο τρόπος με τον οποίο χρειάζομαι επιπλέον υποστήριξη. Και ήταν τόσο ωραίο που αυτή ήταν μια από τις πρώτες συζητήσεις που έκανα εκεί. Ήταν σαν να μου έλεγαν «κοίτα, είμαστε πρόθυμοι να σου μιλήσουμε, θέλουμε να μάθουμε περισσότερα από σένα και θέλουμε να δούμε πώς μπορούμε να σε υποστηρίξουμε καλύτερα». Και με το να το λαμβάνω αυτό μόλις πέρασα το κατώφλι του οργανισμού, δημιούργηθηκε αμέσως ένα περιβάλλον όπου αισθανόμουν άνετα να μιλήσω σε άλλους ανθρώπους και να πω «κοιτάξτε, έχω ΔΕΠΥ και ίσως χρειαστεί να κάνω ένα διάλειμμα 5 λεπτών για να ξεφορτωθώ την υπερκινητικότητά μου» και όλα αυτά… Οπότε ναι, ήταν σίγουρα ένα ωραίο περιβάλλον για να εισέλθω.
– Και μετά την επίσημη διάγνωση της ΔΕΠΥ, τι σε βοήθησε;
– Έκανα πολλές συνεδρίες ψυχοθεραπείας και άρχισα επίσης να παίρνω φάρμακα. Για μένα, τα φάρμακα δεν είναι η λύση. Είναι ένα εργαλείο που σε βοηθάει να φτάσεις εκεί που θέλεις και νομίζω ότι στην περίπτωσή μου, οι συνεδρίες ήταν πολύ χρήσιμες, επειδή αναλύαμε κάποιες από τις συμπεριφορές μου, ειδικά όσον αφορά στη συναισθηματική δυσλειτουργία, και βρίσκαμε τρόπους να ρυθμίζομαι καλύτερα.
Οπότε αυτές οι συνεδρίες είναι πραγματικά χρήσιμες, αλλά επίσης με βοηθάει η άσκηση το πρωί. Πηγαίνω πάντα στο γυμναστήριο πριν από τη δουλειά, επειδή απελευθερώνει όλη αυτή την πλεονάζουσα υπερκινητικότητα που έχω ανάγκη να ξεφορτωθώ. Οπότε, η άσκηση, η υγιεινή διατροφή… Είναι πολύ σημαντικό επίσης να είμαι ευγενική με τον εαυτό μου, γιατί υπάρχουν μέρες που απλώς δεν μπορώ να σκεφτώ, και ειδικά ως γυναίκα, ξέρεις, οι ορμονικοί μας κύκλοι αλλάζουν δραστικά μέσα σε έναν μήνα, και αυτό επηρεάζει την αποτελεσματικότητα των φαρμάκων. Είναι σημαντικό να είμαστε ευγενικές με τον εαυτό μας και να μην τα βάζουμε μαζί του. Αυτές είναι οι καλύτερες συμβουλές μου!
– Είπες προηγουμένως ότι πολλές νευροδιαφορετικές γυναίκες περνούν κάτω από το ραντάρ και δεν λαμβάνουν διάγνωση. Γιατί συμβαίνει αυτό; Τι είναι αυτό που το κάνει τόσο δύσκολο ειδικά για τις γυναίκες;
– Ξέρεις, μεγαλώνοντας, νόμιζα ότι η ΔΕΠΥ σήμαινε ένα αγόρι που χοροπηδούσε μέσα στην τάξη, ένα πραγματικά υπερκινητικό αγόρι, και αυτό είναι κάτι που βίωσα στο δικό μου δημοτικό σχολείο, υπήρχαν πολλά υπερκινητικά αγόρια. Και από την άλλη μεριά ήμουν εγώ που καθόμουν εκεί και ονειροπολούσα. Δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ. Πήγαινα στο πανεπιστήμιο και για μια εβδομάδα κοίταζα κυριολεκτικά μια σελίδα και δεν μπορούσα να διαβάσω ούτε μια πρόταση, γιατί δεν μπορούσα να συγκεντρωθώ. Κοίταζα γύρω μου και έλεγα «μα μπορούν όλοι οι άλλοι να το κάνουν αυτό;» Νομίζω λοιπόν ότι είναι το γεγονός πως συνήθως οι άνδρες είναι πιο υπερκινητικοί, οπότε υπάρχουν πιο ορατά σημάδια, ενώ οι γυναίκες είναι πιο πιθανό να έχουν έλλειψη προσοχής. Όταν κάθεσαι εκεί, χωρίς να κάνεις τίποτα, δεν φαίνεται να συμβαίνουν και πολλά. Έτσι, και πάλι, καταλήγουμε στα στερεότυπα του φύλου, τα οποία συχνά υπαγορεύουν πολλές εμπειρίες για τα νευροδιαφορετικά άτομα. Η έρευνα και η διάγνωση που γίνεται για τους άνδρες, είναι πολύ μεγαλύτερη από ό,τι για τις γυναίκες.
Και αυτό ισχύει και για άλλα πράγματα, όπως η φυλή, η εθνικότητα, η κοινωνικοοικονομική κατάσταση, όλοι αυτοί οι παράγοντες επηρεάζουν δραστικά τον τρόπο με τον οποίο αναγνωρίζεται ή όχι η νευροδιαφορετικότητα στα άτομα.»
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος