Ιορδανία των αρωμάτων και των χρωμάτων

Της Ευαγγελίας Μπαλτατζή

«Θα πάω στην Ιορδανία», είπα σε φίλους και συναδέλφους και οι περισσότεροι στο άκουσμα και μόνον είπαν «βρήκες την κατάλληλη στιγμή», «που πας αυτή την εποχή», «μήπως να το ξανασκεφτείς», «μα δεν είναι επικίνδυνο;» και άλλες σχετικές αντιδράσεις. Δίκαιο είχαν και αυτοί, αλλά και εγώ… ¨Ήξερα πολύ καλά που πήγαινα, είχα ξαναβρεθεί στη χώρα, είχα αισθανθεί πόσο ασφαλής είναι.

H Ιορδανία ή σωστότερα το Χασεμιτικό Βασίλειο της Ιορδανίας, αν και βρίσκεται στην καρδιά της ταραγμένης περιοχής της ευρύτερης Μέσης Ανατολής,  παραμένει μια απολύτως ασφαλής χώρα. Ίσως γιατί δεν έχει πετρέλαιο ή γιατί, εάν έχει, δεν το αναζήτησε και μαζί με αυτό και πιθανά προβλήματα.

Συνορεύοντας με τη Συρία και το Ιράκ στα βόρεια και βορειανατολικά σύνορά της, με το Ισραήλ στα δυτικά, μια ανάσα από το Λίβανο και τη Σαουδική Αραβία στα νοτιοανατολικά λογικά η πρώτη σκέψη δημιουργεί ανησυχία και αμφιβολίες. Και όμως, η χώρα
είναι απολύτως ασφαλής, η ζωή των κατοίκων δεν διαταράχθηκε ποτέ και οι επισκέπτες δεν αισθάνονται τον παραμικρό φόβο.

Βέβαια έχει δεχθεί περίπου τέσσερα εκατομμύρια Σύρους πρόσφυγες που ζουν είτε σε καταυλισμούς στα βόρεια της χώρας, είτε έχουν ενσωματωθεί με τις τοπικές κοινωνίες.O πόλεμος στη Συρία δημιούργησε μεγάλα προβλήματα αφού έκλεισε η εμπορική έξοδος προς την Ευρώπη ( μέσω Συρίας και Τουρκίας) και όλο το εμπόριο γίνεται πλέον από το λιμάνι της Άκαμπα, ανεβάζοντας βεβαίως το κόστος.

Από το πρώτο μου ταξίδι, μεσολάβησαν πέντε χρόνια. Συνάντησα μια χώρα που δεν παραδόθηκε και επιμένει. Επιμένει στην – κάτω από δύσκολες συνθήκες- ανάπτυξη της οικονομίας της, επιμένει στον τουρισμό της -αναπτύσσοντας και τον θρησκευτικό τουρισμό-, αλλά κρατά τη γοητεία της, οι άνθρωποί της είναι πρόθυμοι να επικοινωνήσουν και βέβαια, αγαπούν τους Έλληνες.

Το Αμμάν, η πόλη των τεσσάρων εκατομμυρίων κατοίκων, μεγάλωσε, νέες συνοικίες διαμορφώθηκαν, περισσότεροι ουρανοξύστες δίνουν το δικό τους ύφος, στην πόλη του «σπασμένου άσπρου», το χρώμα που διαμορφώνει η υποχρεωτική χρήση του ντόπιου μάρμαρου στις προσόψεις των κτιρίων.

Τα mall αυξήθηκαν, άρα και τα πολυτελή καταστήματα, το Boulevard είναι η νέα πολυτελής περιοχή , με τα πεντάστερα ξενοδοχεία, τους ουρανοξύστες, τα γραφεία πολυεθνικών εταιριών κλπ. Mαζί με την πόλη αυξήθηκε η ούτως ή αλλιώς αυξημένη κίνηση στους δρόμους, αφού οι Ιορδανοί προτιμούν για τις μετακινήσεις τους τα -κυρίως γιαπωνέζικης προέλευσης- αυτοκίνητά τους.

Πως είναι η Ιορδανία χωρίς την Πέτρα, χωρίς τη Wadi Rum, χωρίς την Άκαμπα; Θα απαντήσω χωρίς δεύτερη σκέψη, το ίδιο ενδιαφέρουσα,το ίδιο μυστηριώδης. Γιατί η Γέρασα, η Μάταμπα, το όρος Νεβώ, έχουν αφήσει τα δικά τους αποτυπώματα από τη διαδρομή τους στο χρόνο, βάζουν τη δική τους ψηφίδα στο μεγάλο ψηφιδωτό της Ιορδανίας.

Η Πομπηία της Μέσης Ανατολής, η Γέρασα, η πόλη που έχτισαν στρατιώτες του Μεγάλου Αλεξάνδρου, είναι εκεί για να υποδηλώσει σήμερα, αυτό που κάποτε υπήρξε, πόλη φημισμένη για τον πλούτο της.

Κατοικήθηκε από ηλικιωμένους Μακεδόνες που θέλησαν να γεράσουν εκεί, ενώ αργότερα τα ρωμαϊκά χρόνια αναπτύχθηκε τόσο που θεωρούνταν η πιο ωραία πόλη της Ανατολής. Ακολούθησε η κατάληψη από τους Πέρσες που ήταν η αρχή της παρακμής της για να την
καταστρέψει και να τη θάψει κάτω από την άμμο ένας μεγάλος σεισμός.

ΤΟ 1806 ένας Γερμανός ταξιδιώτης την φέρνει ξανά στο φως για να αρχίσουν οι ανασκαφές και να αποκαλυφθούν τα εντυπωσιακά μνημεία της. Σήμερα είναι χαρακτηρισμένη μνημείο Παγκόσμιας Κληρονομιάς της UNESCO. Οι ανασκαφές, όπως μας είπε ο ξεναγός μας, Μοχάμεντ Μουσταφά, συνεχίζονται για να συμπληρώσουν την πόλη με τις χίλιες κολόνες, τα δύο θέατρα -στο ένα εκ των οποίων διοργανώνεται κάθε χρόνο το ετήσιο φεστιβάλ και πολλές παραστάσεις-, την εντυπωσιακή Πύλη του Αδριανού, τον Ιππόδρομο και την κεντρική οβάλ πλατεία, που λένε ότι μοιάζει με εκείνη του Βατικανού.

Τι και εάν έβρεχε, τι και εάν έκανε πολύ κρύο, τίποτα δεν μπορούσε να λειτουργήσει αφαιρετικά από αυτά που τα μάτια έβλεπαν, που ο νους αποτύπωνε, παρά τις δύσκολες καιρικές συνθήκες. Η διαδρομή στο χώρο και στο χρόνο δημιουργεί το δικό της σκηνικό, φέρνοντάς το στο σήμερα, διεκδικώντας την παρουσία και την επιρροή, «μιλώντας» με γλώσσα και έργα που αποκαλύπτουν την αλήθεια του παρελθόντος.

Η Ιορδανία, χώρα κατ’ εξοχήν μουσουλμανική, κατοικείται από Σουνίτες, με λίγους χριστιανούς και μικρή ελληνική παροικία, περίπου 500 ατόμων Τα τελευταία χρόνια, επιχειρεί να αναπτύξει τον θρησκευτικό τουρισμό με δεδομένο ότι ένα μεγάλο μέρος Βίβλου έχει αναφορά σε περιοχές της. Ο Amer Twal, στέλεχος του Jordan Tourism Board, του Ιορδανικού Οργανισμού Τουρισμού της Ιορδανίας, μας είπε ότι τον τελευταίο καιρό γίνεται μια καμπάνια συστηματική για να αναδειχθεί η Ιορδανία ως τουριστικός προορισμός.

Η επίτιμη πρόξενος της Ιορδανίας στην Ελλάδα Δέσποινα Μαντά, τόνισε πόσο πολύ οι Ιορδανοί αγαπούν τη χώρα μας και εξήγησε ότι προωθείται και ο θρησκευτικός προσκηνυματικός τουρισμός, ιχνηλατώντας τα βήματα του Ιησού και του Αγίου Ιωάννη του Βαπτιστή, αλλά και όλες τις τοποθεσίες που αναφέρονται στη Βίβλο.

Ο Δημήτρης Λαζαρίδης εκπρόσωπος του γραφείου τουρισμού, τόνισε ότι τη στόχευση
συνοδεύουν νέες αεροπορικές συνδέσεις με απευθείας πτήσεις, όπως και η δική μας, από την Αθήνα και τη Θεσσαλονίκη προς το Αμμάν της Aegean, γεγονός που οι τουριστικοί πράκτορες θεωρούν εξαιρετικά σημαντικό.

Η Μάταμπα είναι ένας ακόμη τέτοιος προορισμός, με την εκκλησία του Αγίου Γεωργίου, του 6 αιώνα μ.Χ., να είναι γνωστή και ως η πρωτεύουσα των ψηφιδωτών. Μέσα στο ναό, υπάρχει ο ψηφιδωτός χάρτης στον οποίο απεικονίζονται όλα τα σημεία των Ιερών τόπων, με δύο εκατομμύρια ψηφίδες. Χάθηκε μετά από ισχυρό σεισμό για να ξαναβρεθεί το 1887 -όταν η Ιορδανία ήταν υπό Τουρκική κατοχή– από Χριστιανούς που ήθελαν να ξαναφτιάξουν εκκλησία.

Ο ναός λειτουργεί κανονικά, ανήκει στο Πατριαρχείο Ιεροσολύμων, έχει μάλιστα και γηροκομείο. Αυτό που έχει επίσης ιδιαίτερο ενδιαφέρον είναι το ιδιωτικό σχολείο του, στο οποίο το 60% των παιδιών είναι μουσουλμάνοι.

Επόμενος σταθμός το όρος Νεβώ, όρος του Προφήτη, ευθέως συνδεδεμένο με τη Βίβλο, αφού σύμφωνα με την παράδοση ο Μωυσής είδε από κει για τελευταία φορά τη γη της επαγγελίας.

Απέναντι και στο βάθος η νεκρά θάλασσα, αλλά και η Παλαιστίνη, μάλιστα με χιονισμένα τα βουνά και ο Ιορδάνης ποταμός, το σύνορο με το Ισραήλ. Εκεί, στον Ιορδάνη και στο σημείο βάπτισης του Χριστού, σε μια μεγάλη έκταση έχουν κτιστεί χριστιανικές εκκλησίες.

Η Ορθόδοξη εκκλησία του Αγίου Ιωάννη του Βαφτιστή, χτίστηκε το 2003, αλλά υπάρχουν και αρμένικη, το ρωσικό μοναστήρι, των κοπτών.

Περισσότεροι από 4 εκατομμύρια τουρίστες επισκέφτηκαν το 2019 την Ιορδανία για να θαυμάσουν τις ομορφιές της, τα μοναδικά της τοπία, τα μνημεία παγκόσμιας κληρονομιάς, αλλά και τις ανατολίτικες γεύσεις και μυρωδιές της.

Σε αυτό το ταξίδι, αξίζει η διανυκτέρευση στο Αμμάν– πόλη αντιφατική και ενδιαφέρουσα. Η βόλτα στους εμπορικούς δρόμους, κυρίως της παλιάς πόλης, βοηθά τον επισκέπτη να καταλάβει τη διαδρομή της στο χρόνο.

Το King Abdullah Mosque, γνωστό ως Μπλε Τζαμί, το μεγαλύτερο στο Αμμάν, είναι σήμα κατατεθέν της πόλης, εντυπωσιακό και επιβλητικό, στο οποίο μπορούν να προσευχηθούν 3.000 άτομα.

Απέναντι ακριβώς, είναι η Ορθόδοξη Εκκλησία του Ευαγγελισμού της Θεοτόκου, αλλά και η Εκκλησία των Κοπτών.

Αμμάν χωρίς επίσκεψη στο ζαχαροπλαστείο Habiba- θεωρείται από τα καλύτερα της Μ. Ανατολής για κιουνεφέ θεϊκό, δεν γίνεται. Ιδιαίτερος είναι και ο καφές με κάρδαμο, αλλά και η δροσιστική τους λεμονάδα με δυόσμο, το lemon mint, με το υπέροχο πράσινο χρώμα, το αναψυκτικό που σερβίρεται παντού.

Το χούμους, το μπάμπα γκανούγκ από πουρέ μελιτζάνας και ταχίνι, το φαλάφελ, το κούμπε (κεφτέδες με αρνίσιο κιμά, μυρωδικά και κουκουνάρι) , το κεμπάπ ή το κοτόπουλο φαρούς είναι μερικές από τις αγαπημένες αραβικές γεύσεις. Τοπική σπεσιαλιτέ είναι το μενσάφ, (ψητό αρνί με ρύζι και ξηρούς καρπούς.

Μηχανάκια στο Αμμάν δεν υπάρχουν, ο βασιλιάς Αμπντάλα με απόφασή του απαγόρευσε την κυκλοφορία τους, μετά από πάρα πολλά δυστυχήματα. Οι γυναίκες οι περισσότερες φορούν μαντήλες, αλλά αρκετές είναι ντυμένες με τον «δυτικό» τρόπο, εργάζονται σε ποσοστό 30% και μάλλον, η προσωπικότητα της βασίλισσας Ράνια, επηρεάζει τη ζωή και τη θέση της γυναίκας στην Ιορδανία.

Στα εμπορικά μαγαζιά της παλιάς πόλης, οι τοπικές παραδοσιακές φορεσιές μονοπωλούν τις βιτρίνες, δημιουργώντας κυριολεκτικά πανδαισία χρωμάτων. Η Βασίλισσα Ράνια τις φορά πολλές φορές στη διάρκεια της χρονιάς και ιδιαίτερα σε σημαντικές γιορτές. Εξίσου
εντυπωσιακά είναι και τα κοσμηματοπωλεία, το ένα δίπλα στο άλλο, με βιτρίνες που κυριολεκτικά βογκούν από τα χρυσά κοσμήματα, κυρίως βραχιόλια και κολιέ.

Η οικονομία της Ιορδανίας, στηρίζεται, εκτός από τον τουρισμό, στην παραγωγή και εξαγωγή φωσφόρου, τσιμέντου και ποτάσας. Όμως τα τελευταία χρόνια επενδύει και στον ιατρικό τουρισμό. Έχει αρκετά νοσοκομεία, τα οποία προτιμούν πολίτες πολλών αραβικών χωρών,αφού οι γιατροί τους έχουν σπουδάσει σε Ευρώπη και Αμερική.

Τι γεύση αφήνει το ταξίδι στη χώρα αυτή, την Ιορδανία; Η απάντηση νομίζω ότι είναι μία: ότι και οι γεύσεις των φαγητών της και των ποτών της. Αντιφατική και ενδιαφέρουσα, πικάντικη αλλά και δροσερή.

Είναι εμπειρία μοναδική.