Η «Κυρά Σαρακοστή» ένα από τα παλαιότερα έθιμα που σχετίζονται με το Πάσχα

Η «κυρά Σαρακοστή» με τα 7 πόδια: ένα για κάθε εβδομάδα μέχρι το Πάσχα.

Σαρακοστιανά έθιμα η ελληνική ορθόδοξη πίστη έχει πολλά, ένα τα παλαιοτέρα που συναντάμε σε ολόκληρη την Ελλάδα είναι η «Κυρά Σαρακοστή», μια γυναικά σε ζωγραφιά ή από ζυμάρι που απεικονίζεται χωρίς στόμα γιατί νηστεύει, χωρίς αυτιά για να μην ακούει και κολάζεται, με σταυρωμένα τα χέρια γιατί προσεύχεται και ένα σταυρό γιατί πήγαινε στην εκκλησία.

Στο τέλος κάθε εβδομάδας, αρχής γενομένης από το Σάββατο μετά την Καθαρά Δευτέρα, της έκοβαν ένα πόδι. Το τελευταίο το έκοβαν το Μεγάλο Σάββατο, ένα «ημερολόγιο» για τις ημέρες της νηστείας.

Η κυρά-Σαρακοστή, στις περισσότερες περιοχές, ήταν μια χάρτινη ζωγραφιά. Μετά το Μεγάλο Σάββατο, το χαρτί το δίπλωναν και το έκρυβαν σε ένα ξερό σύκο ή καρύδι, το οποίο τοποθετούσαν μαζί με άλλα. Όποιος το έβρισκε θεωρούνταν τυχερός. Σε κάποιες περιοχές, το έβδομο πόδι το τοποθετούσαν μες στο ψωμί της Ανάστασης και όποιος το έβρισκε του έφερνε γούρι. Σε άλλες περιοχές της Ελλάδας, την έφτιαχναν από πανί και τη γέμιζαν με πούπουλα, ενώ στον Πόντο, ήταν μια πατάτα ή κρεμμύδι που το κρεμούσαν απ’ το ταβάνι και του κάρφωναν επτά φτερά κότας, ώστε να αφαιρούν ένα φτερό κάθε εβδομάδα. Εδώ το έθιμο ονομαζόταν “Κουκουράς”, ο οποίος ήταν και ο φόβος των παιδιών!

Για την κυρά-Σαρακοστή έχουν γραφτεί οι εξής στίχοι:

Την κυρά Σαρακοστή
που ‘ναι έθιμο παλιό
οι γιαγιάδες μας τη φτιάχναν’
με αλεύρι και νερό.
Για στολίδι της φορούσαν
στο κεφάλι ένα σταυρό
μα το στόμα της ξεχνούσαν
γιατί νήστευε καιρό.
Και τις μέρες τις μετρούσαν
με τα πόδια της τα επτά
κόβαν’ ένα τη βδομάδα
μέχρι να ‘ρθει η Πασχαλιά.

Υλικά για το ζυμάρι:

· 3 κούπες αλεύρι
· 1 κούπα αλάτι (για να διατηρηθεί)
· 1 κούπα νερό
· Όσπρια ή μπαχαρικά για διακόσμηση

Προσοχή! Το ζυμάρι δεν τρώγεται!

Ρεπορτάζ – επιμέλεια: Νία Αβδελλή