«Η πληγή είναι το σημείο από όπου μπαίνει μέσα σου το φως», έγραψε ο μυστικιστής Πέρσης ποιητής, Τζελαλαντίν Ρουμί. Ο Γιώργος Χριστόπουλος, παγκόσμιος πρωταθλητής Muaythai, έχει να μετρήσει πολλές πληγές στη ζωή του. Τις δικές του και εκείνων που δίνει τη μάχη μαζί τους, αλλά και τις πληγές των ανθρώπων που θα αναλάβει να κλείσει αργότερα, ως ψυχολόγος.
Ψυχολόγος και «πολεμιστής». Πώς σας φαίνεται η συγκεκριμένη συνύπαρξη;
Ας δούμε τι λέει ο ίδιος…
Συνέντευξη στην Έφη Ζέρβα
Θα μπορούσαμε να πούμε ότι το Κικ Μπόξινγκ (Kickboxing) σε πήγε πολύ μακριά στη ζωή σου. Μπήκες στο Πανεπιστήμιο με τις αθλητικές σου επιδόσεις (αφού έγινες πρωταθλητής), εκπαιδεύτηκες στην Ταϊλάνδη, έγινες παγκόσμιος πρωταθλητής στο Μουάι Τάι (Μuay Thai)*. Πώς άρχισε η σχέση σου με τις πολεμικές τέχνες;
Η σχέση μου με τις πολεμικές τέχνες ξεκίνησε, λίγο πολύ όπως όλων των παιδιών, σε νεαρή ηλικία με την κλασσική ενασχόληση σε εξωσχολικές δραστηριότητες.
Υπήρχε ένα συνοικιακό γυμναστήριο Kικ Mπόξινγκ κοντά στο σπίτι μου και όλοι οι φίλοι μου τότε πηγαίναν εκεί. Αφού δοκίμασα όλα τα κλασσικά αθλήματα (ποδόσφαιρο, μπάσκετ, κολύμπι), αποφάσισα να πάω και εγώ. Σε πρώτο χρόνο, για να είμαι με τα παιδιά που έκανα παρέα στη γειτονιά. Σε δεύτερο χρόνο, γιατί κάτι με τράβηξε σε αυτά τα λίγο πιο «διαφορετικά», για την τότε ηλικία, αθλήματα.
Έτσι και έγινε. Άρχισα στα δέκα μου να προπονούμαι εκεί και στην ουσία να βρίσκω έναν χώρο κοινωνικοποίησης που μου ταίριαζε. Σιγά σιγά, στα τέλη του γυμνασίου ξεκίνησα να ασχολούμαι πιο εντατικά με τις προπονήσεις. Ο λόγος; Ποτέ δεν είναι ένας συγκεκριμένος λόγος. Σίγουρα πάντα παίζει ρόλο το κομμάτι της εικόνας σου και της ταυτότητας που κουβαλάς σαν αθλητής. Γυμνάζεσαι, δυναμώνεις, αποκτάς μια επιπλέον ιδιότητα –πέραν αυτή του μαθητή- και αυτό είναι κάτι αρκετά ουσιαστικό.
Στην «καθρεπτική» σχέση με τον εαυτό σου, εμφανίζεται ένας πολυδιάστατος και πολυσήμαντος παράγοντας, που αργά ή γρήγορα, εφόσον θες να τον συντηρήσεις, καταλαβαίνεις πως πρέπει να προπονείσαι και να δουλεύεις όλο και σκληρότερα. Αλλά πέραν αυτού, για μένα αυτή η υπόθεση ήταν και είναι τεράστιο κομμάτι της ζωής μου σε όλα τα επίπεδα. Τότε πηγαίναμε σε αγώνες, στο εξωτερικό, σε προπονητικά camp το καλοκαίρι και λίγο πολύ γύρω από την αθλητική μου ζωή, δομήθηκε ένα μεγάλο κομμάτι της κοινωνικής.
Επικεντρωμένος σε ένα συγκεκριμένο στυλ (Kικ Mπόξινγκ) και αφού είχα πάρει μέρος σε πολλά τουρνουά, τόσο εγχώρια όσο και διεθνή, αποφάσισα να συμμετάσχω και σε επίσημους διεθνείς αγώνες –παγκόσμιους και πανευρωπαϊκούς.
Το γεγονός της μοριοδότησης για τα πανεπιστήμια μέσω τέτοιων διακρίσεων, έβγαλε τους αγώνες από το παρασκήνιο. Οι αγώνες εξελίχθηκαν σε κάτι πολύ σημαντικό στη ζωή μου. Όχι τόσο για μένα, όσο για την οικογένεια μου, η οποία συνειδητοποίησε πως τα πλάνα μου στο γυμναστήριο είχαν πια μια ιδιαίτερη βαρύτητα.
Στα δεκαέξι μου, πήρα την τρίτη θέση στο παγκόσμιο νέων στο Δουβλίνο. Αυτό με βοήθησε να μπω στη σχολή που ήθελα. Αλλά από τότε ήμουν ξεκάθαρος, για το ότι η αγωνιστική μου διαδρομή δεν είχε καμία σχέση με τις μοριοδοτήσεις και τα πανεπιστήμια. Δυστυχώς, σήμερα πολλοί γονείς «σπρώχνουν» τα παιδιά τους στον πρωταθλητισμό μήπως και τους εξασφαλίσει μια θέση σε κάποιο πανεπιστήμιο. Και από εκεί ξεκινάει μια τεράστια παθογένεια στον χώρο των αθλημάτων, αλλά αυτό είναι άλλη κουβέντα.
Ως πρωταθλητής είχες τη δυνατότητα να επιλέξεις όποια σχολή ήθελες. Γιατί επέλεξες να γίνεις ψυχολόγος;
Ψυχολόγος δεν είμαι και δεν ξέρω αν θα καταφέρω να γίνω. Χρειάζονται πολλά περισσότερα εφόδια από ένα πτυχίο. Γιατί επέλεξα να σπουδάσω ψυχολογία όμως… Δεν είμαι σίγουρος. Ωστόσο, θυμάμαι από μικρή ηλικία να το δηλώνω. Από μικρός θυμάμαι πως με ενδιέφερε να εξηγήσω μέσα μου πως λειτουργούν κάποια ψυχοκοινωνικά χαρακτηριστικά των ανθρώπων γύρω μου –και ας μην ήξερα τις λέξεις να το εκφράσω τότε-τι κρύβεται πίσω από τις σκέψεις και τις συμπεριφορές ατόμων της οικογένειας, της παρέας αλλά και δικές μου.
Με γοήτευε η ιδέα να μπορώ να κατανοώ καλύτερα τους ανθρώπους γύρω μου και ενίοτε να μιλάμε για τα προβλήματα και τις δυσκολίες μας. Γενικώς, το να μιλάμε για το οτιδήποτε. Αυτό είναι ένα χαρακτηριστικό που υπήρχε στην οικογένεια μου από την μεριά της μητέρας και της γιαγιάς μου, άρα υποθέτω πως το μιμήθηκα με έναν τρόπο. Τους το χρωστάω.
Η ψυχολογία, λοιπόν, μου φαινόταν πάντα ως ένα μέσο για να αποκτήσω αυτή τη βαθύτερη κατανόηση και ταυτόχρονα να κάνω κάτι ουσιαστικό για τους άλλους. Ένα κομμάτι μου- αυτό της εν συναίσθησης φαντάζομαι- θα αξιοποιούνταν με έναν τρόπο. Συν τοις άλλοις, για να μην κοροϊδευόμαστε, η ψυχολογία είναι μια καλή σχολή με δυνατό όνομα και με καλή επαγγελματική αποκατάσταση. Εγώ είχα τη βοήθεια της μοριοδότησης, άρα δεν υπήρξε και μεγάλο δίλημμα.
Η πάλη ασκείται εδώ και αιώνες. Απαιτεί τεράστιες σωματικές και τεχνικές ικανότητες. Η πνευματική προετοιμασία είναι σημαντική για σένα; Οι έρευνες δείχνουν ότι πίσω από τις διάφορες μορφές πολεμικών τεχνών κρύβεται μια βαθιά ψυχολογική δύναμη. Εσύ πώς βιώνεις την ψυχολογική διάσταση της πάλης που ασκείς;
Ο προπονητής μου λέει πως για έναν μαχητή το ένα τρίτο είναι η σωματική του κατάσταση- πόσο καλός αθλητής είναι- το άλλο η τεχνική του- πόσο καλά ξέρει την τέχνη που αγωνίζεται- και το τρίτο και πιο αυθαίρετο ίσως είναι η ψυχή του. Τα τρία αυτά δομούν έναν σωστό αθλητή που μπορεί να διαρκέσει στον χρόνο.
Η ψυχολογική διάσταση της μάχης είναι ένας αδιάκοπος διάλογος με τον εαυτό σου. Είναι εκείνη η στιγμή που πρέπει να σε «κοιτάξεις» όσο πιο ειλικρινά γίνεται. Τους φόβους, τις ανασφάλειες, το φαίνεσθαι που παρουσιάζεις προς τα έξω, ό,τι σε τρώει και δεν μπορείς πολλές φορές καν να παραδεχτείς. Και σε μια στιγμή, εκεί λίγο πριν ανέβεις στο ρινγκ, στο ύψιστο σημείο έντασης, πρέπει να ρίξεις τους παλμούς σου και να καταφέρεις να σε υπερβείς. Αυτό νομίζω σου προσφέρει την ικανότητα να ανατρέψεις μια δύσκολη κατάσταση. Ακόμα κι όταν το σώμα ή το μυαλό σου ορίζουν πως πρέπει να σταματήσεις, εσύ προχωράς. Άρα το ένα από τα τρία χαρακτηριστικά που αναφέραμε πριν, πρέπει να υπερβεί τα άλλα δυο.
Συνεπώς σε μια προετοιμασία η πνευματική προπόνηση είναι σημαντική. Καλείσαι να παραμείνεις ψύχραιμος, συγκεντρωμένος και κολλημένος στο πλάνο σου. Όλα αυτά την ώρα που κάποιος ή κάτι προσπαθεί να σε εξουθενώσει. Γιατί πέραν του ίδιου του αγώνα που φυσικά έχεις έναν συγκεκριμένο αντίπαλο, όλη η προετοιμασία μέχρι τότε, έχει παρόμοια χαρακτηριστικά.
Αν και μπορεί να ακούγεται λίγο κλισέ, όλα αυτά που συζητάμε, είναι αλήθεια πως δεν αφορούν μόνο τον εκάστοτε αγώνα ή την προετοιμασία του, αλλά το μεγαλύτερο κομμάτι της ζωής μας ή της δικιάς μου για την ώρα τουλάχιστον. Να επιμένεις, να προχωράς μετά από κάτι που σε πόνεσε, να καταφέρνεις να το αντιμετωπίσεις και να το υπερβείς, να θυσιάζεις και να θυσιάζεσαι στην ουσία υπηρετώντας έναν σκοπό. Όπως επίσης και να χαίρεσαι για τα επιτεύγματα σου, να «πιάνεις» έναν στόχο και να προχωράς για τον επόμενο.
Όλα αυτά τα χαρακτηριστικά είναι στάδια και κομμάτια μιας όμορφα ανήσυχης -στα μάτια μου- ζωής. Η κάθε προετοιμασία συρρικνώνει όλα αυτά τα χαρακτηριστικά και σε βάζει να τα προπονείς, ξανά και ξανά, ξεκλειδώνοντας κάθε φορά και κάτι νέο που την προηγούμενη δεν είχες σκεφτεί καν. Το μεγαλείο του πρωταθλητισμού, είναι πως χτίζεις τέτοιες ψυχικές αντοχές, που κάθε φόρα ερχόμενος όλο και πιο κοντά σε σένα, δυναμώνεις με έναν μοναδικό τρόπο. Και αυτή η δύναμη είναι ασύγκριτη και ιδιαίτερα έντονη.
Δεν είναι τυχαίο που οι αθλητές, σε όλη τη γη, λαμβάνουν έναν ιδιότυπο σεβασμό από το σύνολο του κόσμου που τους αναγνωρίζει, ανεξάρτητα από τα άλλα χαρακτηριστικά που κουβαλάνε.
Οι πολεμικές τέχνες στα σχολεία;
Εγώ, φαντάζομαι ότι και οι περισσότεροι αναγνώστες, εισπράττω βία από το Κικ Μπόξινγκ και το Μουάι Τάι. Ωστόσο, υπάρχουν άνθρωποι που θεωρούν ότι οι πολεμικές τέχνες θα πρέπει να διδάσκονται στα σχολεία. Και ότι ακόμη και τα μικρότερα παιδιά θα μπορούσαν, με τις πολεμικές τέχνες, να χτίσουν ψυχικά ανθεκτικούς χαρακτήρες με δημιουργικότητα, σεβασμό, αυτοπεποίθηση. Τι γνώμη έχεις;
Νομίζω ότι από τα όσα προαναφέραμε δίνεται μια απάντηση. Οι πολεμικές τέχνες δεν είναι απλώς τεχνικές μάχης· είναι ένας τρόπος ζωής που βασίζεται στην πειθαρχία, τον σεβασμό και την αυτογνωσία. Όσο πιο πολύ τις γνωρίζεις, τόσο περισσότερο συνειδητοποιείς ότι δεν προάγουν τη βία, αλλά τη διαχείρισή της.
Ωστόσο, ξέρουμε πολύ καλά πως συνολικά η δύναμη είναι συνώνυμο της εξουσίας. Ο κόσμος μας έτσι ορίζεται και έτσι αναλύεται, με όρους δύναμης και εξουσίας. Άρα και στην ελάχιστη κλίμακα που συζητάμε, οι άνθρωποι που προπονούν τη δύναμή τους και την επιβολή της σε άλλους, μπορεί να ξεφύγουν από τον όμορφο δρόμο που παρουσιάζουμε τόση ώρα.
Άρα ναι, η βία αυτών των αθλημάτων μπορεί να χρησιμοποιηθεί για λόγους πιο αντικοινωνικούς θα έλεγε κανείς. Αλλά και τι σημασία έχει αυτό; Πάντα θα υπάρχει αυτό το δίπολο καλής και κακής βίας που σηκώνει μεγάλη ανάλυση.
Ας φέρουμε για παράδειγμα ένα κουζινομάχαιρο. Κάποιος το χρησιμοποιεί και τον βοηθάει να φτιάξει μια πεντανόστιμη συνταγή. Ωστόσο, ένας άλλος παίρνει το κουζινομάχαιρο και σφάζει τον διπλανό του. Η λύση δεν είναι να υπάρχουν λιγότερα κουζινομάχαιρα, αλλά να υπάρχει συνολικά ένα σύστημα –κοινωνικό, οικονομικό, πολιτισμικό- που να προωθεί και να ενισχύει περισσότερο τη μαγειρική και όχι το μαχαίρωμα.
Νομίζω ότι αυτό απέχει αρκετά από την πραγματικότητα. Άρα, εννοείται στον βαθμό που επιτρέπεται, καλή θα ήταν μια συνολική κοινωνική αφομοίωση αυτών των τεχνών. Και σε επίπεδο ανάπτυξης ενός παιδικού ή εφηβικού χαρακτήρα, αλλά και ταυτόχρονα για την προστασία του από τα κουζινομάχαιρα που προαναφέρθηκαν.
Και για να απαντήσω. Ναι, οι πολεμικές τέχνες θα μπορούσαν να έχουν θέση στα σχολεία. Βοηθούν τα παιδιά να αναπτύξουν αυτοπεποίθηση, να ξεπερνούν φόβους και να χτίζουν ψυχική ανθεκτικότητα. Μέσα από τις πολεμικές τέχνες, τα παιδιά μαθαίνουν να θέτουν στόχους, να δουλεύουν σκληρά για να τους πετύχουν. Μαθαίνουν επίσης να διαχειρίζονται τις αποτυχίες. Καλά θα ήταν όλα αυτά, εάν και εφόσον, στο ίδιο το σύστημα εκπαίδευσης δινόταν χώρος για διδασκαλία ουσιαστικών αξιών, οι οποίες είναι θεμελιώδεις για την ανάπτυξη ενός παιδιού. Τότε θα είχε ένα νόημα.
Βέβαια, από όσο θυμάμαι, τα σχολεία είναι περισσότερο ένας αγώνας δρόμου και σύγκρισης μεταξύ του ποιος είναι πιο λειτουργικός και αποδοτικός μαθητής. Κάτι που στην ουσία του είναι αρκετά πιο βίαιο από τις μπουνιές και τις κλωτσιές. Άρα το να έμπαινε στο πρόγραμμα διδασκαλίας μάθημα πολεμικών τεχνών, υπό τέτοιες συνθήκες, ίσως να μην έφερνε και το πιο επιθυμητό αποτέλεσμα.
* Το Μουάι Τάι (Μuay Thai)*, η Ταϊλανδέζικη πυγμαχία (Thai Boxing), είναι μια αρχαία πολεμική τέχνη και το εθνικό άθλημα της Ταϊλάνδης. Ονομάζεται και «Τέχνη των 8 άκρων» (χέρια, αγκώνες, γόνατα, πόδια).
**Αθλήματα επίδειξης (demonstration sports) θεωρούνται όσα σπορ διεξάγονται παράλληλα με άλλα αθλητικά γεγονότα με στόχο να γίνουν γνωστά στο ευρύ κοινό. Η ονομασία αυτή έχει καθιερωθεί κυρίως για τα σπορ που εμφανίζονται στους Ολυμπιακούς αγώνες, χωρίς να ανήκουν στο επίσημο πρόγραμμα.
Συχνά η εμφάνιση ενός αθλήματος σε ολυμπιάδα αποτελεί το πρώτο βήμα για την ένταξή του στα ολυμπιακά αθλήματα, σε κάποια επόμενη ολυμπιάδα. Άλλες φορές προς τιμήν της διοργανώτριας χώρας διεξάγεται ως άθλημα επίδειξης κάποιο δημοφιλές τοπικό άθλημα που δεν είναι στο ολυμπιακό πρόγραμμα. Στους νικητές των αθλημάτων επίδειξης απονέμονται μετάλλια αλλά δεν υπολογίζονται ως επίσημα ολυμπιακά μετάλλια
Σχετικό άρθρο: Πώς να «κτίσουμε» ψυχική ανθεκτικότητα στα παιδιά και στους εφήβους
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος