Εσείς πόσο γρήγορα μπορείτε να ανέβετε από τον βυθό στην επιφάνεια;

Θα μπορούσαμε κάποιος να ορίσει την ψυχική ανθεκτικότητα ως την ικανότητα «άνωσης» από τις αποτυχίες. Δηλαδή, όπως όταν τα σώματα ωθούνται προς τον βυθό έχουν την τάσηλόγω της άνωσης να επανέλθουν στην επιφάνεια, έτσι και κάποιοι άνθρωποι έχουν την ικανότητα να ανακάμπτουν πολύ γρήγορα από τις αποτυχίες.

Ψυχική ανθεκτικότητα δεν είναι η μη τρωτότητα, ούτε η τελειότητα. Και πολύ περισσότερο δεν είναι η «αποστείρωση» από τους κινδύνους. Οι ανθεκτικοί «παίζουν» με τα όριά τους και μαθαίνουν από τα λάθη τους.

Τι κάνουν λοιπόν διαφορετικά οι άνθρωποι με ψυχική ανθεκτικότητα;

Πέφτουν… σηκώνονται…πέφτουν και ξανασηκώνονται

Φανταστείτε ότι περνάτε μπροστά από ένα κατάμεστο καφέ. Κάτι γίνεται και σκοντάφτετε. Ξαφνικά βρίσκεστε πεσμένος, σαν πατημένο βατράχι, στα πόδια αγνώστων που απολαμβάνουν το καφεδάκι τους. Και το χειρότερο, δεν συγκινείται κανείς για να σηκωθεί να σας βοηθήσει. Ούτε καν τα παιδιά που σερβίρουν. Απλώς σας κοιτάζουν. Κάποιοι γελάνε. Το πώς θα σηκωθείτε έχει σημασία, όχι ότι πέσατε. Μπορεί να νιώθετε ντροπή, ωστόσο, σηκώνεστε τινάζετε τα ρούχα σας και εάν είστε τυχεροί και δεν τραυματιστήκατε, απομακρύνεστε, αξιοπρεπώς.

Είναι πολύ πιθανό ότι  ξαναπέσετε. Αυτή είναι η ζωή. Ωστόσο, τώρα θα είστε περισσότερο προσεκτικοί, θα κοιτάζετε κάτω όταν περπατάτε και ίσως θα βρείτε και τρόπο να πέσετε προστατευμένα για να μην ανοίξετε το κεφάλι σας.

Η αποτυχία γίνεται μοχλός ανάπτυξης

Γνωρίζατε ότι ο εγκέφαλός μας έχει την ικανότητα να αλλάζει και να προσαρμόζεται καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας;

Αυτή η ικανότητα, γνωστή ως νευροπλαστικότητα, έχει κεντρική σημασία για την ικανότητά μας να μαθαίνουμε και να αναπτυσσόμαστε. Εκείνοι που ανακάμπτουν από την αποτυχία γρηγορότερα από τους άλλους, κατανοούν  ότι οι δεξιότητες και η νοημοσύνη τους μπορούν να αναπτυχθούν ακόμη και μέσω της αποτυχίας.

Δεν «χρεώνουν» τον εαυτό τους

Εκείνοι που ανακάμπτουν γρήγορα από την αποτυχία αντί να  αυτομαστιγώνονται αντιμετωπίζουν με καλοσύνη και κατανόηση τον εαυτό τους, όπως ακριβώς θα έκαναν σε έναν φίλο. Είναι σε θέση να προχωρήσουν πιο γρήγορα, χρησιμοποιώντας την ενέργειά τους για να μάθουν από τα λάθη τους και να σχεδιάσουν τα επόμενα βήματά τους.

Οι στόχοι γίνονται άγκυρες στις φουρτούνες

Οι στόχοι τους γίνονται άγκυρες στη φουρτουνιασμένη θάλασσα της αποτυχίας. Έχουν μια βαθιά ριζωμένη αίσθηση του σκοπού τους, η οποία τους καθοδηγεί μέσα από τις πιο σκοτεινές ώρες τους.

Κάνουν παρέα με τους καλύτερους

 Οι άνθρωποι με τους οποίους περιβάλλετε τον εαυτό σας μπορούν να επηρεάσουν σημαντικά την ικανότητά σας να ανακάμψετε από την αποτυχία. Εκείνοι θα είναι το δίκτυο υποστήριξής σας όταν πέσετε.

Μπορεί να σας παρέχουν ενθάρρυνση, συμβουλές και την προοπτική που χρειάζεστε για να σηκωθείτε και να προχωρήσετε μπροστά.

Συνεχίζουν ό,τι κι αν συμβεί

Αυτοί που ανακάμπτουν είναι εκείνοι που αρνούνται να τα παρατήσουν. Όταν πέφτουν, ξανασηκώνονται. Όταν αντιμετωπίζουν ένα εμπόδιο, βρίσκουν τρόπο να το παρακάμψουν.

Η επιμονή δεν έχει να κάνει με το πείσμα ή με το να αρνείται κάποιος να αποδεχτεί την πραγματικότητα. Ο δρόμος προς την επιτυχία είναι γεμάτος αποτυχίες.

Είναι θέμα διαφορετικού «λογισμικού»

Δεν είναι η ίδια η αποτυχία που μας καθορίζει – είναι ο τρόπος με τον οποίο αντιδρούμε σε αυτήν. Εκείνοι που ανακάμπτουν γρήγορα καταλαβαίνουν ότι η επιτυχία δεν είναι μια ευθεία γραμμή, αλλά μια δαιδαλώδης διαδρομή γεμάτη σκαμπανεβάσματα, ανατροπές και στροφές.

Ο Τόμας Έντισον, ένας από τους μεγαλύτερους εφευρέτες της ιστορίας, εκφράζεται για την αποτυχία με έναν πολύ ιδιαίτερο τρόπο: «Δεν έχω αποτύχει. Απλώς έχω βρει 10.000 τρόπους που δεν θα λειτουργήσουν».

Αγκαλιάστε την εμπειρία, μάθετε από αυτήν και συνεχίστε. Γιατί στο τέλος, η αποτυχία δεν είναι το αντίθετο της επιτυχίας, είναι απλώς μέρος του ταξιδιού.

---

Σχετικό άρθρο: Πώς να «κτίσουμε» ψυχική ανθεκτικότητα στα παιδιά και στους εφήβους