Η Νάρβα είναι η τρίτη μεγαλύτερη πόλη της Εσθονίας, βρίσκεται στο ανατολικότερο σημείο της χώρας και αποτελεί την πύλη από και προς τη Ρωσία. Η πλειονότητα του πληθυσμού είναι ρωσόφωνοι και το ποσοστό κυμαίνεται από 93 έως 98%. Ωστόσο, απώτερος στόχος της κυβέρνησης είναι η διάδοση της εσθονικής γλώσσας μέσω της διδασκαλίας της στα σχολεία όλων των βαθμίδων, κάτι που αφενός θα ενισχύσει το εθνικό αφήγημα της χώρας αλλά και ως ψυχολογική αντίδραση στη ρωσική πολιτική, ιδιαίτερα μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία και στον συνεχιζόμενο πόλεμο.
Ο πόλεμος στην Ουκρανία επηρέασε άμεσα την Εσθονία, ο πληθωρισμός της τρέχει σε δυσθεώρητα ύψη, οι τιμές των τροφίμων αυξήθηκαν ακόμα και 40%, ενώ η χώρα υποχρεώθηκε να κάνει δομικές αλλαγές στο εθνικό σχέδιο ανάκαμψης, το οποίο χρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή.
του Θωμά Σίδερη
Η «κατακτημένη» πόλη
Η πόλη Νάρβα κατακτήθηκε πολλές φορές στην ιστορία της. Άλλοτε, από χώρες που βρίσκονταν δυτικά, όπως συνέβη με τη Νορβηγία τον 12ο αιώνα, και άλλοτε με χώρες που βρίσκονταν στα ανατολικά της, δηλαδή τη Ρωσία.
Η Νάρβα ενσωματώθηκε στη ρωσική αυτοκρατορία τον 17ο αιώνα και αυτό είναι εμφανές ακόμη και σήμερα στο οικιστικό της απόθεμα, αν και η Νάρβα, εκτός από το ότι κατακτήθηκε πολλές φορές, ισοπεδώθηκε για διάφορους λόγους άλλες τόσες.
Η πόλη βομβαρδίστηκε ανελέητα από τους ναζί κατά την εκπνοή του Β’ Παγκοσμίου πολέμου, ενώ τα σοβιετικά στρατεύματα που εισήλθαν στην πόλη, γκρέμισαν ό,τι είχε απομείνει στο ιστορικό κέντρο της, προκειμένου να ανοικοδομηθεί εκ νέου με σχέδια σοβιετικού τύπου. Ωστόσο, το εμβληματικό δημαρχείο της Νάρβα διασώθηκε.
Το υφαντήριο Kreenholm (Κρίνχολμ), ένα φάντασμα που άλλοτε ήταν ένας γίγαντας
Το νησί Κρίνχολμ βρίσκεται ανάμεσα σε δύο καταρράκτες στον ποταμό Narva. Η περιοχή ήταν μέρος της Σουηδίας έως ότου καταλήφθηκε από το τσάρο της Ρωσίας το 1704, κατά τη διάρκεια του Μεγάλου Βόρειου Πολέμου 1700–1721. Μόνο ένα μικρό πριονιστήριο βρισκόταν στο νησί καθ’ όλη τη διάρκεια του 18ου αιώνα, καθώς το νησί ήταν ιδιοκτησία μιας πλούσιας οικογένειας Γερμανών εμπόρων που το χρησιμοποιούσε κατά κύριο λόγο ως καταφύγιο διακοπών. Ένας Γερμανός έμπορος έκανε μια ανεπιτυχή προσπάθεια να ξεκινήσει μια επιχείρηση παραγωγής μαλλιού στο νησί κατά τη δεκαετία του 1820 αλλά η επιχείρηση αυτή διαλύθηκε το 1831.
Το 1856, ένας πρωτοπόρος της βιομηχανίας βαμβακιού, ο Λούντβιχ Κνουπ, αγόρασε το νησί Κρίνχολμ για 50.000 ρούβλια από τους κληρονόμους ενός τοπικού εμπόρου που ονομαζόταν Σάτχοφ. Ο τσάρος Αλέξανδρος Β’ στις 23 Ιουλίου 1857 ενέκρινε τη μετοχική σύνθεση της εταιρείας και ο Κνουπ παρέμεινε γενικός διευθυντής της εταιρείας μέχρι το θάνατό του το 1894.
Η κλωστοϋφαντουργία Κρίνχολμ δεν ήταν μόνο η μεγαλύτερη στη ρωσική αυτοκρατορία, ήταν η μεγαλύτερη της Ευρώπης και ίσως η μεγαλύτερη στον κόσμο. Μέρος του εργατικού δυναμικού της το αποτελούσαν παιδιά από το τοπικό ορφανοτροφείο της Νάρβα. Το 1872 πραγματοποιήθηκε στο συγκρότημα εργοστασίων Κρίνχολμ η πρώτη εργατική απεργία στην ιστορία της Εσθονίας, καθώς και μια από τις πρώτες εργατικές απεργίες σε όλη την τότε Ρωσική Αυτοκρατορία. Μετά τη σοβιετική εισβολή και κατοχή στην Εσθονία το 1940, η περιουσία της εταιρείας εθνικοποιήθηκε. Τα περιουσιακά στοιχεία της Κρίνχολμ ιδιωτικοποιήθηκαν ξανά το 1994, τρία χρόνια μετά την ανάκτηση της ανεξαρτησίας της Εσθονίας. Η νέα εταιρεία χρεοκόπησε το 2010 και το σύμπλεγμα των βιομηχανικών της εγκαταστάσεων στις όχθες του Νάρβα παραμένει ένα φάντασμα καλυμμένο από τη σκόνη του χρόνου.
Σχέδιο ανάκαμψης της Εσθονίας
Το εσθονικό σχέδιο ανάκαμψης και ανθεκτικότητας είναι ένα από τα παραρτήματα της εθνικής στρατηγικής «Εσθονία 2035» και του σχεδίου δράσης της, που επικεντρώνεται σε στόχους, μεταρρυθμίσεις και επενδύσεις που χρηματοδοτούνται από το ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας (RRF).
Οι στόχοι του σχεδίου είναι μεταξύ άλλων η εξοικονόμηση ενέργειας, η διαφοροποίηση των προμηθειών, η ταχεία αντικατάσταση των ορυκτών καυσίμων για την επιτάχυνση της μετάβασης της Ευρώπης στην καθαρή ενέργεια και ο έξυπνος συνδυασμός επενδύσεων και μεταρρυθμίσεων.
Η κυβέρνηση της Εσθονίας ενέκρινε το σχέδιο ανάκαμψης στις 17 Ιουνίου 2021, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενέκρινε με τη σειρά της το σχέδιο στις 5 Οκτωβρίου 2021 και το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε το σχέδιο ανάκαμψης της Εσθονίας με την εκτελεστική του απόφαση στις 29 Οκτωβρίου 2021. Οι λεπτομέρειες της υποβολής εκθέσεων και της παρακολούθησης του σχεδίου ανάκαμψης συμφωνήθηκαν μεταξύ της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και της Εσθονίας στις 22 Μαρτίου 2022.
Πόλεμος στην Ουκρανία και αλλαγή του σχεδίου
Σύμφωνα με τη δραστήρια και αεικίνητη Επίτροπο Περιφερειακής Ανάπτυξης Elisa Ferreira, Στις 30 Ιουνίου 2022, η κυβέρνηση της Εσθονίας ξεκίνησε την τροποποίηση του Σχεδίου Ανάκαμψης σε σχέση με το μειωμένο ποσό στήριξης από το ταμείο RRF, ως αποτέλεσμα του υψηλού πληθωρισμού και της αλλαγής της οικονομικής και γεωπολιτικής κατάστασης. Εντέλει το Συμβούλιο της ΕΕ ενέκρινε τις αλλαγές με εκτελεστική απόφαση στις 16 Ιουνίου 2023.
Ο υπουργός Οικονομικών της Εσθονίας εξήγησε ότι η ρωσική επιθετικότητα στην Ουκρανία, η ενεργειακή κρίση, οι διακοπές στις αλυσίδες εφοδιασμού και η συνολική άνοδος του πληθωρισμού σήμαιναν ότι το σχέδιο δεν μπορούσε πλέον να εφαρμοστεί στο χρονοδιάγραμμα και στην κλίμακα που είχε αρχικά εγκριθεί. «Στις μεταβαλλόμενες συνθήκες, ήταν απαραίτητο να αναθεωρηθούν τα σχέδια που έγιναν σε καιρό ειρήνης και να επικεντρωθούμε σε ό,τι είναι πιο σχετικό και αποτελεσματικό χρησιμοποιώντας τις περιορισμένες δυνατότητες και το χρονοδιάγραμμα», πρόσθεσε ο υπουργός.
Πόροι από το REPowerEU
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή άρχισε να χρηματοδοτεί την Εσθονία τον Μάιο του 2022 με πόρους από το σχέδιο REPowerEU, ένα σχέδιο που επικεντρώνεται στη ταχεία μείωση της εξάρτησης από ορυκτά καύσιμα από τη Ρωσία και στην ενίσχυση της πράσινης μετάβασης, και αποτελεί σημαντικό βήμα προς την άμβλυνση της ενεργειακής κρίσης.
Η Elisa Ferreira αναφέρει ότι ο συνολικό ποσό της στήριξης του REPowerEU για την Εσθονία είναι 83,3 εκατ. ευρώ. Σε αυτό θα προστεθεί μια εκχώρηση 6,62 εκατομμυρίων ευρώ από το Brexit. Η συνολική στήριξη για την Εσθονία στο πλαίσιο του σχεδίου ανάκαμψης ανέρχεται πλέον σε 953,2 εκατ. ευρώ. «Αυτή είναι μια σημαντική επιπλέον ώθηση για την οικονομία μας. Οι επενδύσεις που φέρνει θα δημιουργήσουν θέσεις εργασίας για τους επιχειρηματίες μας και οι έξυπνες τεχνολογίες θα αυξήσουν επίσης την εξαγωγική μας ανταγωνιστικότητα», αναφέρει ο Εσθονός υπουργός Οικονομικών.
Αξίζει να σημειωθεί ότι η Εσθονία ήταν η πρώτη χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης που υπέβαλε το σχέδιο REPowerEU στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και, μετά την έγκρισή του από το Συμβούλιο της Ευρωπαϊκής Ένωσης, άρχισε η αποδέσμευση των κονδυλίων. Σύμφωνα με το σχέδιο REPowerEU, 31,84 εκατ. ευρώ θα διατεθούν για τη μεταρρύθμιση της επιτάχυνσης της ανάπτυξης ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και 38 εκατ. ευρώ για επενδύσεις στο δίκτυο για την επιτάχυνση των διαδικασιών αδειοδότησης και την εισαγωγή νέας δυναμικότητας ανανεώσιμων πηγών ενέργειας στην αγορά, ενώ 20,2 εκατ. ευρώ θα επενδυθούν για την αύξηση της παραγωγής και απορρόφησης βιοαερίου. Η μεταρρύθμιση και οι επενδύσεις θα ολοκληρωθούν το αργότερο την άνοιξη του 2026.
- Αποστολή στην Εσθονία – Α’ Μέρος: Το ψηφιακό κράτος
- Αποστολή στην Εσθονία – Β’ Μέρος: «Το πείραμα του Ρότερμαν»
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος