Μελέτη: Η ραπαμυκίνη φαίνεται να επιμηκύνει τη ζωή σε τρωκτικά

Η επιμήκυνση της ζωής απασχολεί την ανθρωπότητα εδώ και αιώνες. Η επιστήμη έχει δείξει ότι η θερμιδική μείωση μπορεί να παρατείνει τη ζωή – τουλάχιστον σε πειραματόζωα. Τώρα, νέα μελέτη δείχνει ότι η ραπαμυκίνη, ένα φάρμακο που μιμείται τις βιολογικές επιδράσεις της δίαιτας, έχει παρόμοια αποτελέσματα.

Από τις αρχές του 20ού αιώνα, ο περιορισμός των θερμίδων θεωρείται το «χρυσό πρότυπο» για την αύξηση του προσδόκιμου ζωής, μετά από μελέτη που έδειξε πως εργαστηριακοί αρουραίοι που έτρωγαν λιγότερο, ζούσαν περισσότερο από εκείνους που τρέφονταν κανονικά. Ωστόσο, για πολλούς ανθρώπους, η μόνιμη στέρηση τροφής είναι δύσκολη και καθόλου ευχάριστη. Γι’ αυτό, μια ομάδα επιστημόνων από το ΠανεπιστήμιοEast Anglia θέλησε να διερευνήσει αν τα φάρμακα που μιμούνται τις βιολογικές επιδράσεις της δίαιτας– όπως η ραπαμυκίνη και η μετφορμίνη– μπορούν να προσφέρουν τα ίδια οφέλη με αυτά του περιορισμού της διατροφής.

Η ραπαμυκίνη ανακαλύφθηκε πρώτη φορά σε βακτήρια που ζούσαν στο έδαφος του Νησιού του Πάσχα τη δεκαετία του 1970, και σήμερα χρησιμοποιείται για την πρόληψη απόρριψης οργάνων μετά από μεταμόσχευση, καθώς είναι ισχυρός ανοσοκατασταλτικός παράγοντας. Λειτουργεί μπλοκάροντας έναν μοριακό διακόπτη που λέει στα κύτταρα πότε υπάρχουν επαρκείς θρεπτικές ουσίες.

Η μετφορμίνη είναι ένα συνθετικό παράγωγο μιας ουσίας που περιέχεται στην γκαλεγκίνη (galegine), ένα φυσικό συστατικό της Γαλλικής Πασχαλιάς και χρησιμοποιείται ευρέως για τον έλεγχο του σακχάρου στο αίμα σε άτομα με διαβήτη τύπου 2. Και τα δύο φάρμακα επηρεάζουν την ικανότητα του οργανισμού να ανιχνεύει θρεπτικά συστατικά και ενέργεια, γι’ αυτό οι ερευνητές ελπίζαν ότι θα μπορούσαν να μιμηθούν τους μηχανισμούς που ενεργοποιούνται με τη μείωση της τροφής.

Για να το διαπιστώσουν, συγκέντρωσαν τα αποτελέσματα πολλών μελετών προκειμένου να εντοπίσουν γενικά μοτίβα. Κατέληξαν σε 167 μελέτες σε οκτώ είδη σπονδυλωτών– από ψάρια μέχρι πιθήκους- που παρείχαν αρκετές πληροφορίες για την επιβίωση και τον τρόπο διεξαγωγής της μελέτης. Στη συνέχεια, συνέκριναν τρεις μεθόδους για την παράταση του προσδόκιμου ζωής: περιορισμό θερμίδων και χορήγηση ραπαμυκίνης ή μετφορμίνης. Η θερμιδική μείωση συνεχίζει να αποτελεί την πιο αποτελεσματική μέθοδο σε όλα τα ζώα, με τη ραπαμυκίνη να την ακολουθεί στενά.

Αντίθετα, η μετφορμίνη δεν παρουσίασε σαφή οφέλη. Η παράταση του προσδόκιμου ζωής μέσω θερμιδικής μείωσης ήταν ίδια και στα δύο φύλα, ανεξάρτητα από το αν η δίαιτα αφορούσε μικρότερες μερίδες ή διαλειμματική νηστεία. Αυτό καθιστά τη ραπαμυκίνη μια από τις πιο συναρπαστικές νέες θεραπείες κατά της γήρανσης.

Ενθαρρυντικά τα πρώτα αποτελέσματα

Ωστόσο, υπάρχουν σημαντικά σημεία που πρέπει να λάβουμε υπόψη, επισημαίνουν οι ερευνητές. Για παράδειγμα, διαπίστωσαν σημαντικές διακυμάνσεις από πείραμα σε πείραμα, με κάποιες μελέτες να δείχνουν ακόμα και ότι η μείωση των θερμίδων ή η λήψη ραπαμυκίνης μειώνει τη διάρκεια ζωής. Επίσης, τα περισσότερα στοιχεία προέρχονται από ποντίκια και αρουραίους που φέρουν πολλά από τα γονίδιά μας, αλλά δεν είναι ακριβώς ίδιοι με εμάς. Τέλος, η ραπαμυκίνη μπορεί να έχει παρενέργειες, όπως καταστολή  του ανοσοποιητικού συστήματος και των αναπαραγωγικών λειτουργιών. Οι ερευνητές τώρα εξετάζουν πιο ήπιες δόσεις ραπαμυκίνης για να δουν αν μπορούν να προσφέρουν τα οφέλη χωρίς παρενέργειες.

Τα πρώτα σημάδια είναι ενθαρρυντικά. Σε μια συνεχιζόμενη δοκιμή σε ανθρώπους με ραπαμυκίνη, οι εθελοντές που έλαβαν χαμηλές, διαλείπουσες δόσεις ραπαμυκίνης παρουσίασαν θετικά αποτελέσματα στους δείκτες υγείας. Η δοκιμή της μετφορμίνης σε ανθρώπους είναι ακόμα σε εξέλιξη και τα αποτελέσματα αναμένονται σε λίγα χρόνια.

ΠΗΓΗ: Science Alert