Η μαθητική διαρροή στην ελληνική πρωτοβάθμια και δευτεροβάθμια εκπαίδευση

Μία πολύ ενδιαφέρουσα έρευνα πραγματοποίησε το Παρατηρητήριο του ΙΕΠ (ινστιτούτο εκπαιδευτικής πολιτικής)  για τη Μαθητική Διαρροή.

Η περίοδος αναφοράς είναι από το 2013 έως το 2016 και στην ερευνητική ομάδα συμμετείχαν οι:

Ελένη Παπαδοπούλου
Ελένη Καραγιάννη
Βασίλειος Καρναβάς
Ευαγγελία Κουτίδου
Ιωάννης Καπετανάκης

Με δεδομένο ότι η έρευνα έχει αρκετές θεματικές κρίνουμε σκόπιμο να δώσουμε τη δυνατότητα πρόσβασης στο σύνολό της, ώστε να μην την “παραποιήσουμε” λόγω της περιορισμένης έκτασης ενός δημοσιογραφικού κειμένου.

Χρησιμοποιούμε μόνο μέρος των συμπερασμάτων της και σας παραπέμπουμε στο σύνολο του υλικού της με την υποσημείωση ότι πρόκειται για αποσπάσματα από τη σύνοψή της και όχι το αναλυτικό υλικό. Η πλήρης μελέτη θα δοθεί στη δημοσιότητα εντός του μήνα Απριλίου μέσα από τον ιστότοπο του ΙΕΠ.

Τα βασικά συμπεράσματα:

Τα βασικά συμπεράσματα της μελέτης συμπυκνώνονται στα ακόλουθα:

1. Η μαθητική διαρροή ως μέγεθος παρουσιάζει διαχρονικά σημαντική μείωση.
2. Η διαχρονική εξέλιξη του δείκτη της Πρόωρης Εγκατάλειψης του Σχολείου (ΠΕΣ) παρακολουθεί την εξέλιξη (τάση) του δείκτη της μαθητικής διαρροής. Εμφανίζεται σαφής συμ-μεταβολή των δύο δεικτών, αλλά, για να τεκμηριωθεί με επάρκεια και να διερευνηθεί η φύση της σχέσης, απαιτούνται περισσότερα ερευνητικά δεδομένα και περαιτέρω μελέτη σε βάθος χρόνου.
3. Η έμφυλη διάσταση εμφανίζεται κυρίως στη Δευτεροβάθμια Εκπαίδευση, όπου τα αγόρια εγκαταλείπουν το σχολείο με μεγαλύτερη συχνότητα από τα κορίτσια. Μεγαλύτερη ένταση του φαινομένου παρατηρείται στο Γυμνάσιο όπου τα αγόρια διαρρέουν με ποσοστό 35% περισσότερο από το αντίστοιχο ποσοστό των κοριτσιών.
4. Οι αστικές περιοχές εμφανίζουν μικρότερα ποσοστά διαρροής σε σχέση με τις ημιαστικές και τις αγροτικές, χωρίς όμως μεγάλες διαφοροποιήσεις.

5. Οι μαθητές/τριες που φοιτούν σε τάξη όχι ανάλογη της χρονολογικής τους ηλικίας ή/και μαθητές/τριες που μένουν και επαναλαμβάνουν μία ή περισσότερες φορές μία σχολική τάξη διαρρέουν σε πολύ μεγάλο ποσοστό, το οποίο μπορεί να φτάσει το 80%. Επισημαίνεται, όμως, ότι κατά την απομάκρυνση από το «κανονικό» έτος φοίτησης μειώνεται ο απόλυτος αριθμός των μαθητών/τριών για τον λόγο αυτόν, η ποσοτική διάσταση του φαινομένου δεν εμφανίζεται τόσο σημαντική όσο δείχνει η ποιοτική.
6. Τα μεγαλύτερα ποσοστά μαθητικής διαρροής εμφανίζονται στην περιφέρεια Ανατολικής Μακεδονίας και Θράκης και αντίστοιχα υψηλά ποσοστά παρουσιάζουν όλοι οι νομοί της συγκεκριμένης περιφέρειας σε όλους τους τύπους σχολείου. Από την άλλη, η περιφέρεια Δυτικής Μακεδονίας εμφανίζει τα μικρότερα ποσοστά διαρροής. Η περιφέρεια Ηπείρου, επίσης, στην οποία τα ποσοστά διαρροής έχουν μειωθεί κατά το ήμισυ την τελευταία δεκαετία, κινείται σε χαμηλά επίπεδα. Ανάλογη βελτίωση σημειώθηκε και στις περιφέρειες Βορείου Αιγαίου και Νοτίου Αιγαίου.
7. Σε απόλυτους αριθμούς και σταθερά για όλες τις βαθμίδες εκπαίδευσης, οι περισσότεροι μαθητές διαρρέουν στην Αττική, γεγονός αναμενόμενο καθώς το 1/3 του μαθητικού πληθυσμού βρίσκεται στη συγκεκριμένη περιφέρεια. Ακολουθεί για τον ίδιο λόγο η περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας.