Στην απειλή της λειψυδρίας με αφορμή την πρωτοφανή υποχώρηση των υδάτων στη λίμνη του Μόρνου και τις ευρύτερες παρεμβάσεις που βρίσκονται σε εξέλιξη, αναφέρθηκε ο Μανόλης Κουτουλάκης Γενικός Γραμματέας Αιγαίου και Νησιωτικής Πολιτικής μιλώντας στην εκπομπή Live Now (Γ. Κακούσης, Ν. Κρητικού), ενώ για το ίδιο θέμα μίλησε και ο καθηγητής υδρολογίας Αθανάσιος Λουκάς.
Όπως δήλωσε χαρακτηριστικά: «Χρειάζεται να πούμε ότι η λειψυδρία και η ανομβρία είναι δύο έννοιες συνδεδεμένες αλλά όχι ταυτόσημες. Τα δεδομένα είναι εκεί. Η χώρα μας βρίσκεται στον δείκτη της ξηρασίας, στη 19η θέση παγκοσμίως.
Επομένως, είναι ένα δεδομένο το οποίο δεν πρέπει να μας εκπλήσσει, αλλά πρέπει να το μελετούμε.
Επομένως, δεν αιφνιδιαζόμαστε στο κομμάτι του τι επιφυλάσσει η πρόβλεψη. Δεν είναι ένα γεγονός κλιματικής κρίσης.
Είναι οι παρεμβάσεις οι οποίες γίνονται.
Δεν μπορώ να αναφερθώ στην Αττική. Τα ζητήματα νομίζω ότι έχουν γίνει λεπτομερή. Στα νησιά έχουμε ένα παραπάνω, ότι είναι άνυδρα εκ της φύσεώς τους, άρα ούτως ή άλλως αντιμετωπίζουν την έλλειψη του φυσικού πόρου. Το καλοκαίρι βγαίνει δύσκολα, το χειμώνα και είναι ένα από τα ζητήματα που αντιμετωπίζουμε στα νησιά είναι η εποχικότητα.
Δεν είναι μόνο λοιπόν το πρόβλημα της έλλειψης του φυσικού πόρου που είναι δεδομένο. Φανταστείτε ότι αυτή τη στιγμή σε ένα δείγμα 60 νησιών θα σας πω του Βορείου και Νοτίου Αιγαίου έχουμε 32 λιμνοδεξαμενές, εκ των οποίων οι τρεις αυτή τη στιγμή έχουν πόρους.
Το καλοκαίρι η εποχικότητα είναι που δημιουργεί πιέσεις. Το χειμώνα τα πράγματα είναι πιο απλά, είναι λιγότερος ο πληθυσμός, είναι πιο διαχειρίσιμη η κατάσταση. Το πρόβλημα λοιπόν δεν είναι μόνο να διαχειριστείς την έλλειψη του πόρου, αλλά και να δημιουργήσεις εκεί που δεν υπάρχει.
Πάρα πολλά νησιά και να θέλαμε δεν μπορούμε να αντλήσουμε νερά. Θα πω το παράδειγμα της Νισύρου γιατί είναι χαρακτηριστικό λόγω των εδαφών της,
Είναι ενδεικτικό για τα εδάφη της, άρα οι λύσεις που πρέπει να εξασφαλίσει η αυτοδιοίκηση, που αυτή τη στιγμή έχει την ευθύνη ως παροχή ύδατος, αλλά και το κράτος να τους δώσει τα εργαλεία, είναι πώς θα δημιουργήσει νερό εκεί που δεν έχεις. Αυτό που αντιμετωπίσαμε και φέτος στα νησιά, είναι μια αρκετά πιεστική κατάσταση, όπου τα υπόγεια ύδατα δεν υφίστανται και αν υφίστανται πλέον έχουν υφαλμυρώσει. Η υπεράντληση των γεωτρήσεων.
Η έλλειψη φυσικών πόρων, το τεράστιο έλλειμμα ικανότητας συντήρησης και λειτουργίας αυτών των υποδομών από την τοπική αυτοδιοίκηση, πολλές φορές, η διαθεσιμότητα των οικονομικών πόρων για να αντιμετωπιστούν, έχει υπάρξει από την κυβέρνηση. Διαπιστώνεται όμως ένα σημαντικό ζήτημα υλοποίησης.
Επομένως είναι ένα ζήτημα συνδιαχείρισης και αυτοί που έχουν τώρα τυπικά την ευθύνη και το κράτος, το οποίο δεν μπορεί να επιτρέψει λάθος αποφάσεις σε τοπικό επίπεδο, να αμαυρώνει και ίσως και την εικόνα, πολλές φορές θα λέγαμε και των προορισμών. Γιατί το ζήτημα είναι να μην πληγεί και η εικόνα των προορισμών, παρά το αντικειμενικό πρόβλημα».
Από την πλευρά του ο καθηγητής υδρολογίας Αθανάσιος Λουκάς, τόνισε πως: «Αυτό το πρόβλημα έρχεται από το παρελθόν, δεν είναι σημερινό βέβαια, επειδή η περίοδος αυτή των τελευταίων ετών είναι ιδιαίτερα ξηρή, το πρόβλημα γίνεται όλο και μεγαλύτερο.
Άλλο είναι η ξηρασία και άλλο είναι λειψυδρία, η ξηρασία είναι ένα φυσικό φαινόμενο. Η λειψυδρία είναι αποτέλεσμα της μη καλής διαχείρισης των υδάτων. Βέβαια όταν συμβαίνουν και τα δύο, τότε το πρόβλημα μεγιστοποιείται.
Προφανώς η κατασκευή και λειτουργία έργων δεν είναι των πολιτών, αλλά και οι πολίτες έχουν σημαντικό ρόλο σε αυτό.
Εδώ πέρα στη διαχείριση των υδατικών πόρων, γιατί είναι καταναλωτές και όταν λέμε πολίτες και στον αστικό χώρο αλλά και στον αγροτικό χώρο. Οπότε παίζει πολύ μεγάλο ρόλο το πόσο νερό καταναλώνουμε, είτε για αστικό είτε και για άλλες χρήσεις.
‘Οταν λέμε αυτή τη στιγμή ο όγκος του νερού που είναι αποθηκευμένος μέσα στον ταμιευτήρα.
Εάν δεν συμβεί τίποτα άλλο δεν έχουμε άλλες εισροές κτλ με την υπάρχουσα κατανάλωση φτάνει για τόσο χρόνο.
Αυτό δεν σημαίνει ότι ότι θα μείνουν έτσι τα πράγματα.
Δηλαδή εξελίσσονται, μπορεί να είναι ξηρό, αλλά μπορεί να έχουμε τους επόμενους μήνες και υγρούς μήνες, οπότε θα εισρεύσει νερό μέσα στον ταμιευτήρα. Αλλά όταν για μια συνεχή περίοδο ετών η κατανάλωση είναι αρκετά μεγάλη και οι εισροές, η αποθήκευση του νερού μειώνεται στους ταμιευτήρες, προφανώς αυτό δημιουργεί ένα πρόβλημα.
Υπάρχουν αρκετές παρεμβάσεις και δεν θα μιλήσω μόνο για τον Μόρνο, αλλά θα μιλήσω και για άλλες περιοχές.
Υπάρχουν και σημαντικές παρεμβάσεις.
Αυτό που έχω να πω είναι ότι θα πρέπει να γίνει με πιο ολοκληρωμένο τρόπο. Γίνεται μία πολύ μεγάλη προσπάθεια με τον Οργανισμό Διαχείρισης Υδάτων Θεσσαλίας που έγινε σχετικά πρόσφατα, πριν από ένα ενάμιση χρόνο, δημιουργήθηκε για τη Θεσσαλία και μετά τον Ντάνιελ.
Το πρόβλημα του νερού, είτε έχουμε πολύ νερό είτε έχουμε λίγο, είναι οι δύο όψεις του ίδιου νομίσματος. Γι αυτό πρέπει να έχουμε και παρεμβάσεις σε διαφορετικά επίπεδα, έτσι ώστε και να εξοικονομούμε νερό, να μην καταναλώνουμε πάρα πολύ νερό και αυτό το καταλαβαίνουμε μόνο πότε;
Όταν δεν έχουμε νερό, τότε δεν λέμε ότι πρέπει να κάνουμε εξοικονόμηση ενώ δεν πρέπει να είναι έτσι.
Και δεύτερον πρέπει να έχουμε παρέμβαση και κεντρική παρέμβαση και περιφερειακή παρέμβαση έτσι ώστε να γίνουν τα αναγκαία έργα, τα οποία μάλιστα οι επιστήμονες τα έχουμε πει εδώ και πολλά χρόνια που πρέπει να γίνουν έτσι ώστε να αποθηκεύσουμε νερό για να μπορούμε να το αντιμετωπίσουμε.
Έχω πει και σε πριν από ένα δύο μήνες σε μια συνέντευξή μου, ότι τα πράγματα μπορεί να μην φαντάζουν τόσο ακραία, αλλά πρέπει να ξεκινήσουμε από τώρα. Δηλαδή εγώ θεωρώ ότι είμαστε κοντά στο κόκκινο. Δηλαδή πρέπει να κάνουμε παρεμβάσεις για να μη φτάσουμε σε ακραίες λύσεις».
Ακολούθως ο κ. Κουτουλάκης, επανερχόμενος, σχολίασε πως: «Αν δεν αναγνωρίσουμε ότι η τυπολογία των νησιών θέλει άλλες λύσεις, δεν θα μπορέσουμε να σχεδιάσουμε.
Αυτό είναι μια διάσταση, θα σας παραπέμψω στις ανακοινώσεις αλλά και στην εργασία η οποία γίνεται υπό τον αντιπρόεδρο της κυβέρνησης κύριο Χατζηδάκη για το Εθνικό σχέδιο για τα ύδατα, όπου εκεί ως Γενική Γραμματεία έχουμε εισφέρει τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά που έχουν τα νησιά.
Η Κρήτη, αν μου επιτρέπετε, είναι το μέγεθος τόσο κρίσιμο, αλλά εντάσσεται δυστυχώς στον μεγαλύτερο δείκτη της ξηρασίας. Από κει και έπειτα, επειδή η δυνατότητα της αποθήκευσης στα νησιά είναι μικρή, οι λύσεις των αφαλατώσειων, σε συνδυασμό με την ελαχιστοποίηση των απωλειών των δικτύων είναι ένα μείγμα άμεσων ενεργειών.
Η αφαλάτωση δεν είναι πανάκεια, ωστόσο σε κάποιες περιπτώσεις και σε ένα σύστημα που θέλεις να αντιμετωπίσεις έκτακτες συνθήκες, δείτε και την Κύπρο, η οποία θεωρητικά είχε επιλύσει το ζήτημα με τα πολλά μικρά φράγματα, οδηγήθηκε σε μαζικές προμήθειες αφαλατώσεων, 35 νέες αφαλατώσεις, αδειοδοτήσαμε σε ένα χρόνο.
Ένας δείκτης ανησυχητικός και παράλληλα όμως δείχνει το αποτέλεσμα της παρέμβασης.
Να πούμε όμως εδώ ο σχεδιασμός, ο εθνικός, ο περιφερειακός και τοπικός πρέπει να λάβει υπ’ όψιν ότι το νερό είναι είτε σε περίσσεια και ταυτόχρονα σε έλλειψη.
Το παράδειγμα της Λήμνου, δείτε πως οι καταστροφικές πλημμύρες που δυστυχώς είχαμε και την απώλεια ανθρώπων, κατάφεραν να εξασφαλίσουν υδροδότηση αλλά και να γεμίσουν ένα φράγμα που ήταν άδειο για 20 χρόνια.
Τι σημαίνει αυτό; Ότι πρέπει να διαβάσουμε σε αυτό το χώρο, να αντιμετωπίσουμε τα νησιά διαφορετικά και προφανώς να υποστηρίξουμε και τους φορείς.
Και εφόσον οι φορείς δεν μπορούν με την ΕΥΔΑΠ και άλλους φορείς να μπορέσουμε να υποστηρίξουμε, όπως το κάναμε και πρόσφατα στο Καστελόριζο και στην Πάτμο».
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος