Πριν από δύο ημέρες εγκαινιάστηκε ο αποκατεστημένος αρχαιολογικός χώρος της Πολιόχνης, στις ανατολικές ακτές της Λήμνου, παρουσία της υπουργού Πολιτισμού Λίνας Μενδώνη, τοπικών αρχών και πλήθους κόσμου. Η Πολιόχνη, που έχει χαρακτηριστεί ως «η αρχαιότερη πόλη της Ευρώπης», αποτελεί έναν από τους σημαντικότερους προϊστορικούς οικισμούς του Αιγαίου, με μοναδικά τεκμήρια πρώιμης πολεοδομικής και κοινωνικής οργάνωσης, από την 3η χιλιετία π.Χ.
Στον χαιρετισμό της, η υπουργός Πολιτισμού τόνισε: «Η Πολιόχνη αποτελεί ένα μοναδικό παράδειγμα της ιστορικής συνέχειας και του μοναδικού πολιτισμικού πλούτου του Αιγαίου. Δεν είναι απλώς ένας σημαντικός αρχαιολογικός χώρος. Είναι η απτή απόδειξη της πρώιμης κοινωνικής και αστικής οργάνωσης, της εμπορικής εξωστρέφειας -κυρίως λόγω των μετάλλων- και της ανθρώπινης δημιουργικότητας, από την 3η χιλιετία π.Χ. Η Λήμνος, τόπος βαθιά συνδεδεμένος με τη μυθολογία, υπήρξε η έδρα του μεταλλουργού Ηφαίστου και των γιων του, των Καβείρων. Εδώ, διασταυρώνονται οι δρόμοι της Υψιπύλης και του Ιάσονα, σε μια από τις πιο εμβληματικές αφηγήσεις της αρχαίας ελληνικής μυθολογίας, στοιχεία που ενισχύουν τη διαχρονική της ταυτότητα και την καθιστούν σημείο αναφοράς στον πολιτισμό του Αιγαίου. Οι αρχαιολογικοί χώροι της Πολιόχνης στη Λήμνο, της Θερμής στη Λέσβο, του Εμποριού στη Χίο και του Παλαμαρίου στην Σκύρο συγκροτούν μια μοναδική διαδρομή που αναδεικνύει και τεκμαίρει τον πλούτο της τρίτης και δεύτερης προϊστορικής χιλιετίας, στο Αιγαίο. Η αποκατάσταση του αρχαιολογικού χώρου της Πολιόχνης πραγματοποιήθηκε με συνολικό προϋπολογισμό περίπου 5.000.000 ευρώ, με χρηματοδότηση από το Περιφερειακό Επιχειρησιακό Πρόγραμμα Βορείου Αιγαίου-ΕΣΠΑ 2014–2020 και το Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, που διαχειρίζεται το Υπουργείο Πολιτισμού. Κάθε έργο πολιτισμού που υλοποιούμε, είτε αφορά σε αρχαιολογικό χώρο είτε σε μουσείο, δεν είναι απλώς μια πράξη προστασίας συντήρησης και ανάδειξης του πολιτιστικού μας αποθέματος, αλλά μια ενεργή επένδυση στο μέλλον του τόπου. Η πολιτιστική κληρονομιά είναι μοχλός ανάπτυξης. Ενισχύει την τοπική οικονομία, δημιουργεί ευκαιρίες, εμπνέει τη νέα γενιά και ενώνει τις κοινωνίες με μνήμη και γνώση. Αυτός είναι ο σκοπός μας: Να διατηρήσουμε και να αναδείξουμε την ιστορία της Λήμνου και να τη μετατρέψουμε σε πηγή βιώσιμης ανάπτυξης και δημιουργίας».
Το έργο αποκατάστασης του αρχαιολογικού χώρου περιέλαβε εκτεταμένες παρεμβάσεις σε όλους τους τομείς του οικισμού: Στον κεντρικό, τον νότιο και τον δυτικό. Συγκεκριμένα, συντηρήθηκαν και αποκαταστάθηκαν συνολικά 22 οικοδομικές νησίδες, σε συνολική έκταση 12 στρεμμάτων. Πραγματοποιήθηκε καθαρισμός και ενίσχυση του νότιου περιβόλου, ενώ διαμορφώθηκε υπαίθριος χώρος εκδηλώσεων. Παράλληλα, βελτιώθηκε η προσβασιμότητα και δημιουργήθηκαν νέες υποδομές για το κοινό, ενώ δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στην εκπαιδευτική διάσταση του έργου, με την υλοποίηση προγραμμάτων για άτομα με αναπηρία και τον εμπλουτισμό του περιεχομένου με διαδραστικές εφαρμογές και ψηφιακά παιχνίδια. Η Λίνα Μενδώνη ευχαρίστησε θερμά την Περιφέρεια Βορείου Αιγαίου για την ουσιαστική και σταθερή συνεργασία, καθώς και τον Έφορο Αρχαιοτήτων Λέσβου για την αφοσίωση, τη μεθοδικότητα και την αποτελεσματικότητά του, σε όλα τα έργα που υλοποιούνται στα νησιά της αρμοδιότητάς του.
Ιστορία του οικισμού
Η Πολιόχνη ήρθε στο φως το 1930, μετά από ανασκαφές της Ιταλικής Αρχαιολογικής Σχολής Αθηνών, με επικεφαλής τον τότε διευθυντή της Αλεσσάντρο Ντέλα Σέτα. Μαζί με την Τροία, που βρίσκεται στα απέναντι παράλια της Μικράς Ασίας, είναι η πιο γνωστή ακρόπολη της 3ης χιλιετίας π.Χ. σε ολόκληρο το Βόρειο Αιγαίο.
Περιβάλλεται από τείχη, που έχουν επιβλητική μορφή μόνο στη δυτική πλευρά, όπου ήταν μεγαλύτερη η ανάγκη προστασίας των θεμελίων από τη διάβρωση του κοντινού ποταμού. Ο οικισμός, τουλάχιστον στην αρχή, φαίνεται ότι δεν χρειαζόταν στρατιωτική άμυνα. Εκεί ανθούσε ένας ειρηνικός πληθυσμός χιλίων περίπου κατοίκων, που ασχολούνταν κατά τη διάρκεια της μέρας με τη γεωργία και την κτηνοτροφία, ενώ το βράδυ επέστρεφε στον οικισμό, πράγμα που κάνουν ακόμη και σήμερα οι αγρότες της περιοχής. Αυτή η συνήθεια πρέπει να ήταν που δημιούργησε μεταξύ τους κάποια μορφή στοιχειώδους κοινωνικής οργάνωσης.
Το σκάψιμο των φρεατίων με κτιστή επένδυση και σε βάθος που έφτανε πάνω από τα 9 μέτρα, η κατασκευή και η συντήρηση των τειχών, των δρόμων και των αγωγών για τη συλλογή των νερών της βροχής, αλλά και των πλατειών όπου συγκεντρώνονταν οι κάτοικοι κατά τη διάρκεια των εορτών ή απλά για να περάσουν τον ελεύθερο χρόνο τους, ήταν όλα έργα που απαιτούσαν συντονισμό, ιεράρχηση των εργασιών και μια συμφωνία μεταξύ τους.
Χάρη στην κατεργασία και τη διακίνηση των μετάλλων, η Πολιόχνη, κτισμένη στο στρατηγικό σημείου εξόδου από τα στενά του Ελλησπόντου, αναδείχθηκε σε επίκεντρο της ευρύτερης περιοχής του Βορείου Αιγαίου κατά την 3η χιλιετία π.Χ., αποτελώντας το αρχαιότερο αστικό κέντρο και το πρώτο εμπορικό λιμάνι της Ευρώπης.
Τα ευρήματα της Πολιόχνης ενισχύουν την άποψη ότι στα νησιά του Β.Α. Αιγαίου αναπτύχθηκε κατά τους προϊστορικούς χρόνους ένας πολιτισμός τελείως αυτόνομος από τους υπόλοιπους διάσημους εκείνης της εποχής (Κυκλαδικό, Μινωικό και Μυκηναϊκό).
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος