Λάρισα: Η μάνα-σύμβολο, η αγροτική ζωή και οι πολιτικοί κρατούμενοι με τη ματιά του Δ. Κατσικογιάννη

Μια σπουδαία έκθεση ανοίγει τις πύλες της στο κοινό αύριο στη Δημοτική Πινακοθήκη Λάρισας-Μουσείο Κατσίγρα.

Πρόκειται για έργα του “Αγωνιστή” Καλλιτέχνη, ζωγράφου και γλύπτη, Δημήτρη Κατσικογιάννη.

Τα έργα που θα εκτεθούν στην έκθεση προέρχονται από το Μουσείο «Δημήτρη & Λέγκως Κατσικογιάννη» του Δήμου Τρικκαίων, την Ιδιωτική Συλλογή του Δημητρίου Ζιώγα και τη Συλλογή Κατσίγρα. Την έκθεση επιμελείται η Δρ.  Στέλλα Μουζακιώτου-Καθηγήτρια Ιστορίας της Τέχνης-Επιμελήτρια Εκθέσεων η οποία μίλησε στην ΕΡΤ Λάρισας: “Η έκθεση είναι χωρισμένη σε ενότητες. Είναι οι πολιτικοί κρατούμενοι. Η παγκόσμια ειρήνη, η κατοχική μάνα, η αγροτική ζωή, ο καπιταλισμός.  Περιλαμβάνονται, επίσης, προσωπογραφίες που φιλοτέχνησε στη φυλακή. Όχι με πινέλο, αλλά με τα χέρια και σε καμβά στον οποίο ζωγράφιζε και από τις δύο όψεις.  Αν και το έργο του Δημήτρη Κατσικογιάννη είναι αναγνωρισμένο και γνωστό εκτός συνόρων, στην Ελλάδα λίγοι το γνωρίζουν. Αυτή η έκθεση, λοιπόν, είναι μια άριστη ευκαιρία για να έρθουν σε επαφή μαζί του και να το γνωρίσουν οι Λαρισαίοι και όσοι ακόμη την επισκεφθούν”

Η προσωπική και η καλλιτεχνική ζωή του ζωγράφου και γλύπτη Δημήτρη  Κατσικογιάννη(1915-1991) είναι άρρηκτα συνυφασμένη με το μύθο του «αγωνιστή» καλλιτέχνη, θύματος και θύτη ταυτόχρονα του ιερού και αξεπέραστου χαρίσματος της καλλιτεχνικής του δημιουργίας. Υπήρξε, αδιαμφισβήτητα, ένας από τους σημαντικότερους Έλληνες καλλιτέχνες που έδωσε νέα πνοή στις εικαστικές τέχνες. Η δημιουργία του καταξιώθηκε μέσα από διεθνείς διακρίσεις και βραβεία και λειτουργεί ως παράδειγμα συνεχούς αναζήτησης και πειραματισμού.

Γεννημένος στην Καρυά Ολύμπου, σπούδασε στην Ανώτατη Σχολή Καλών Τεχνών η οποία το 1939 του έδωσε υποτροφία για το Παρίσι όπου έκανε μελέτη για την αναστήλωση του Μουσείου Δελφών. Ο ασυμβίβαστος χαρακτήρας του θα τον οδηγήσει σύντομα σε αγωνιστικά μονοπάτια, όπου η ζωή του θα στιγματιστεί από μια ανάμεικτη αίσθηση απομόνωσης και αβεβαιότητας. Το 1952, ύστερα από φυλάκιση δύο χρόνων, καταδικάστηκε ισόβια για την αντιστασιακή δράση του. Φυλακίστηκε στην Κέρκυρα, στα Τρίκαλα, στη Λάρισα, στην Αλικαρνασσό και ξανά στην Κέρκυρα, από όπου αποφυλακίστηκε το 1961 με ιδιαίτερα επιβαρυμένη υγεία.

Στην επαφή του με τα ευρωπαϊκά κινήματα στο Παρίσι εμπνέεται από το γαλλικό Συμβολισμό,ενώ η βαθιά γνώση της βυζαντινής αγιογραφίας τον ωθούν προς τη διαμόρφωση ενός τελείως προσωπικού ύφους, όπου μέσα από μονοχρωματικές θεματικές επιλογές και εξαϋλωμένα χρώματα φιλοτεχνούνται εικαστικά θέματα  εμπνευσμένα από τους πολιτικούς εξόριστους,το Πολυτεχνείο, τους αγροτικούς αγώνες, την τρομοκρατία, την παγκόσμια ειρήνη και γενικότερα τους αγώνες και τις αγωνίες των λαών για μια ζωή χωρίς αδικίες και μισαλλοδοξία.

Είναι γεγονός ότι τα έργα του Κατσικογιάννη αναφέρονται σε πανανθρώπινες και διαχρονικές αξίες, φορείς σκέψεων και στόχων, ιδανικών και συναισθημάτων που αποδίδονται με πρωτοφανή μνημειακότητα όσον αφορά, κυρίως, στην ανθρώπινη μορφή η οποία ανυψώνεται σε καθολικό σύμβολο. H μελέτη των προσωπογραφιών του ανάγουν τις επιμηκυμένες, αρχετυπικές μορφές των συνθέσεών του στα κυκλαδικά ειδώλια και στην τέχνη των μανιεριστών και του Μοντιλιάνι. Η αποτύπωση της έντονης κίνησης και των μυών στακλασικά πρότυπα και την αναγεννησιακή τέχνη, ενώ θεματολογικά, τα έργα του είναι επιφορτισμένα από έννοιες, όπως η μοναξιά της ύπαρξης, η επαφή και το αλληλέγγυο, η πυκνή ουσία της ζωής και ο διαρκής αγώνας των λαών που αγωνίζονται για τα ανθρώπινα ιδανικά της ελευθερίας και της δημοκρατίας.

Με ασύλληπτη μαεστρία και ρεαλισμό, δίνει μια δυναμική εικαστική εκδοχή της κατοχικής μάνας. Αυτή τη φορά μας συγκλονίζει ο αγώνας της αρχετυπικής ηρωίδας μητέρας, που λυσσαλέα κάνει τα πάντα, μέσα στις αντιξοότητες του πολέμου, για να σώσει την οικογένειά της και να την οδηγήσει ενωμένη έξω από τη δύνη των τραγικών γεγονότων που ζει. Με το κεφάλι ψηλά και πρόσωπο τραχύ σαν πέτρα, μοιάζει με ακλόνητο βράχο που όσες επιθέσεις και αν δεχτεί, στέκει εκεί… πάντα περήφανη και δυνατή.

Η έκθεση εγκαινιάζεται στις 19.30 στους μεγάλους εκθεσιακούς χώρους της Δημοτικής Πινακοθήκης Λάρισας την Πέμπτη 24 Μαρτίου και θα διαρκέσει ως τις 8 Μαΐου. Την ημέρα των εγκαινίων θα γίνει παρουσίαση και επεξήγηση του έργου του Δημήτρη Κατσικογιάννη με διαφάνειες από την επιμελήτρια της έκθεσης Στέλλα Μουζακιώτου.