Καθολικό αντικαρκινικό εμβόλιο δείχνει ισχυρή αποτελεσματικότητα σε ζωικά μοντέλα

Επιστήμονες ανέπτυξαν ένα πειραματικό εμβόλιο RNA που βοηθά το ανοσοποιητικό σύστημα να αναγνωρίσει και να επιτεθεί σε «ψυχρούς» όγκους- τύπους καρκίνου που συνήθως δεν ανταποκρίνονται στην ανοσοθεραπεία. Σύμφωνα με τους ερευνητές, πρόκειται για ένα υποψήφιο καθολικό εμβόλιο κατά του καρκίνου– μια πρωτοποριακή θεραπεία που βασίζεται στο RNA- η οποία ενεργοποιεί τους «ψυχρούς» όγκους, καθιστώντας τους ευάλωτους στην ανοσοθεραπεία. Σε αντίθεση με τα συμβατικά εμβόλια που στοχεύουν συγκεκριμένες μεταλλάξεις όγκων, αυτή η νέα στρατηγική χρησιμοποιεί γενικούς ανοσοενεργοποιητές, που θα μπορούσαν να μεταμορφώσουν τη θεραπεία για πολλούς ασθενείς των οποίων οι καρκίνοι δεν ανταποκρίνονται στις υπάρχουσες θεραπείες.

Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό «Nature Biomedical Engineering», δείχνει ότι το εμβόλιο ενεργοποιεί την πρώιμη απόκριση ιντερφερόνης του οργανισμού- ένα κρίσιμο σύστημα συναγερμού του ανοσοποιητικού που προειδοποιεί τα κύτταρα για πιθανή απειλή. Όταν αυτό το σύστημα δεν λειτουργεί σωστά, οι όγκοι μπορούν να αναπτυχθούν ανεξέλεγκτα, ακόμα και παρουσία ισχυρών ανοσοθεραπειών όπως οι αναστολείς σημείων ελέγχου (ICIs).

Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτή η στρατηγική θα μπορούσε να εξαλείψει την ανάγκη για εξατομικευμένα εμβόλια για κάθε τύπο καρκίνου, ανοίγοντας τον δρόμο για πιο τυποποιημένες και ευρέως αποτελεσματικές θεραπείες.

Η ανακάλυψη που συμπληρώνει το παζλ της αντικαρκινικής θεραπείας

Η ερευνητική ομάδα επικεντρώθηκε στις ιντερφερόνες τύπου Ι, μόρια σήμανσης που λειτουργούν ως πρώτη γραμμή άμυνας του ανοσοποιητικού. Αυτά τα μόρια λειτουργούν σαν σήματα συναγερμού, προειδοποιώντας τα γειτονικά κύτταρα για επικείμενη επίθεση. Θεωρητικά, οι όγκοι θα έπρεπε να ενεργοποιούν αυτό το σύστημα, αλλά πολλοί καρκίνοι εξελίσσονται ώστε να το αποφεύγουν ή να το καταστέλλουν πλήρως.

Σε πειράματα με μοντέλα ποντικών που μιμούνται την ανθρώπινη συμπεριφορά όγκων (π.χ. εγκεφαλικοί όγκοι, μελανώματα και οστεοσάρκωμα), οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι όταν μπλοκάρεται η απόκριση ιντερφερόνης, τα οφέλη της ανοσοθεραπείας εξαφανίζονται. Ακόμα και όγκοι που κανονικά ανταποκρίνονταν, γίνονταν ανθεκτικοί εάν διακοπτόταν η σηματοδότηση της ιντερφερόνης.

Σε δεύτερο πείραμα, οι επιστήμονες μετέφεραν ανοσοκύτταρα από ποντίκια που ανταποκρίθηκαν καλά στη θεραπεία σε άλλα με ανθεκτικούς όγκους. Η θεραπεία λειτούργησε μόνο όταν το ανοσοποιητικό σύστημα των δεκτών λειτουργούσε σωστά ως προς την ιντερφερόνη, επιβεβαιώνοντας την καθοριστική σημασία αυτής της οδού.

Υποσχόμενο εμβόλιο για ανθεκτικούς όγκους

Στη συνέχεια, οι ερευνητές ανέπτυξαν εμβόλια RNA με χρήση λιπιδικών νανοσωματιδίων (όπως στα εμβόλια για τον COVID-19). Ωστόσο, αντί να στοχεύουν συγκεκριμένες πρωτεΐνες όγκων, τα εμβόλια κωδικοποιούσαν πρωτεΐνες που είναι γνωστές για την ενεργοποίηση του συστήματος ιντερφερόνης, όπως GFP, λουσιφεράση και CMV pp65.

Η στρατηγική αποδείχθηκε εξαιρετικά αποτελεσματική σε πολλαπλά μοντέλα καρκίνου. Σε μελέτες με ποντίκια με επιθετικούς εγκεφαλικούς όγκους, μελανώματα και πνευμονικές μεταστάσεις, τα RNA εμβόλια μετέτρεψαν μη ανταποκρινόμενους όγκους σε ευάλωτους στην ανοσοθεραπεία.

Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι τα εμβόλια λειτούργησαν και ως μονοθεραπείες. Ποντίκια που έλαβαν μόνο το RNA εμβόλιο (χωρίς επιπλέον ανοσοθεραπεία) παρουσίασαν σημαντικά βελτιωμένη επιβίωση. Κάποια εξ αυτών ξεπέρασαν πλήρως τον καρκίνο και δεν εμφάνισαν υποτροπή όταν επαναμολύνθηκαν με τον ίδιο τύπο όγκου εβδομάδες αργότερα. Οι ερευνητές πιστεύουν ότι αυτή η προσέγγιση μπορεί να διευρύνει την πρόσβαση στην ανοσοθεραπεία για πολλούς ασθενείς, ανεξάρτητα από τον τύπο του καρκίνου.

Το ανοσοποιητικό επιτίθεται πιο αποτελεσματικά στον καρκίνο

Ένα από τα πιο εντυπωσιακά φαινόμενα που παρατηρήθηκαν ήταν το λεγόμενο «epitope spreading» – η διασπορά της ανοσολογικής απόκρισης σε περισσότερους στόχους. Αν και τα RNA εμβόλια σχεδιάστηκαν να στοχεύουν μη καρκινικά αντιγόνα, ενεργοποίησαν σταδιακά μια ευρύτερη ανοσολογική αντίδραση. Το ανοσοποιητικό άρχισε να αναγνωρίζει και πρωτεΐνες που σχετίζονται με τον ίδιο τον όγκο, ενισχύοντας την αντικαρκινική επίθεση. Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα ποντίκια ανέπτυξαν αποκρίσεις που ξεπερνούσαν τα τεχνητά αντιγόνα του εμβολίου, γεγονός που συνέβαλε στον μακροχρόνιο έλεγχο των όγκων.

Στη συνέχεια, το εμβόλιο δοκιμάστηκε σε ποντίκια με ανοσοανεπάρκεια, τα οποία είχαν εμφυτευμένα ανθρώπινα καρκινικά κύτταρα οστεοσαρκώματος, και διαπιστώθηκε ότι παρουσίασε αντικαρκινική δράση. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν προκαταρκτικές δοκιμές ασφάλειας σε τρεις σκύλους με φυσικά εμφανιζόμενους εγκεφαλικούς όγκους, χωρίς να παρατηρηθούν σοβαρές παρενέργειες μετά τη χορήγηση μιας μόνο δόσης.

Ωστόσο, υπάρχουν ακόμα εμπόδια πριν ξεκινήσουν οι δοκιμές σε ανθρώπους. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν μη τροποποιημένο RNA, το οποίο περιέχει φυσικά ουριδίνη- βασικό δομικό συστατικό του ριβονουκλεϊκού οξέος (RNA) και προκαλεί ισχυρότερη εγγενή ανοσολογική απόκριση απ’ ό,τι τα τροποποιημένα mRNA που χρησιμοποιούνται σε υπάρχοντα εμβόλια. Πρέπει να προσδιοριστούν οι ασφαλείς δόσεις, οι πιο ευαίσθητοι τύποι καρκίνου και να ολοκληρωθούν εκτενέστερες μελέτες σε ζώα.

ΠΗΓΗ: Studyfinds