«Καμπανάκι» από τους επιστήμονες για το νερό – Η λειψυδρία ήρθε για να μείνει

Για το ζήτημα της λειψυδρίας και τα προβλήματα που μπορεί να προκαλέσει μίλησε ο καθηγητής Διευθέτησες Ορεινών Υδάτων και Διευθυντής της Έδρας UNESCO στο Δημοκρίτειο Πανεπιστήμιο της Θράκης, κ. Δημήτρης Εμμανουλούδης στην εκπομπή «Συνδέσεις».

Αρχικά, ερωτηθείς για το αν οι φετινές βροχοπτώσεις είναι ικανές να συνδράμουν έτσι ώστε η χρονιά να ολοκληρωθεί χωρίς ζητήματα λειψυδρίας απάντησε: «Έχουμε περισσότερες βροχές από πέρυσι, ειδικά στη Μακεδονία, σε σχέση με πέρυσι είναι 50 – 60 % πάνω, αλλά όχι περισσότερες από πρόπερσυ και γενικά είμαστε κάτω από το μέσο όρο της εικοσαετίας 2005 – 2025. Βλέπουμε, δηλαδή, πως το θέμα δεν πάει καλά. Όμως, σήμερα, θα ήθελα να δώσω μία άλλη οπτική γωνία στο θέμα λειψυδρία γιατί επικεντρωνόμαστε όλοι και καλώς το κάνουμε, στο αν θα βρέξει, πόσο θα βρέξει, τί χιλιοστά βροχής είχαμε φέτος, τί χιλιοστά είχαμε πέρυσι, έχουμε γίνει όλοι μανιακή με αυτό αν μου επιτρέψετε, την έκφραση. Όμως, λειψυδρία σύμφωνα με τους ορισμούς, δεν είναι μόνο όταν δεν έχουμε βροχοπτώσεις και γενικά έχουμε ξηροθερμικές συνθήκες. Λειψυδρία λέμε ότι έχουμε και όταν έχουμε βροχοπτώσεις και όταν έχουμε νερό αλλά καταναλώνουμε παραπάνω νερό από όσο έχουμε. Βλέπετε ο όρος δεν λέει λειψοβροχή, λέει λειψυδρία. Που σημαίνει ότι και εδώ θέλω να επιστήσω την προσοχή, μπορούμε να έχουμε μία μια εξαιρετική υδρολογική χρονιά, να έχουμε βροχοπτώσεις και την επόμενη και την μεθεπόμενη κλπ και πάλι να βλέπουμε φαινόμενα έλλειψης νερού. Γιατί; Γιατί καταναλώνουμε περισσότερο από αυτό που έχουμε. Είναι να το πούμε με όρους οικιακής οικονομίας, πότε λέμε ότι είμαστε φτωχοί; Ή όταν δεν έχουμε λεφτά π. χ. Η λειψυδρία που οφείλεται στην ξηρασία ή όταν βγάζουμε λεφτά να ξοδεύουμε περισσότερα από αυτά που έχουμε. Πάλι φτωχοί είμαστε. Άμα βγάζουμε 2.000 το μήνα και ξοδεύουμε τρεις, δεν λέμε όμως ότι δεν βγάζουμε, τα βγάζουμε λεφτά».

Στη συζήτηση του φαινομένου της λειψυδρίας συμμετείχε και ο Δήμαρχος Σκιάθου κ. Θεόδωρος Τζούμας που τοποθετήθηκε για το πρόβλημα ενόψει ειδικά και της τουριστικής σεζόν: «Πέρσι αγγίξαμε τα όριά μας γιατί είχαμε και μια χρονιά που δεν είχε πολλές βροχές. Είχαμε και πολλές ζέστες, οπότε είχαμε κάποια προβλήματα αλλά οριακά τα αντιμετωπίσαμε. Ωστόσο, έχουμε δύο μεγάλα έργα που βρίσκονται σε εξέλιξη. Ένα, αυτό είναι της αντικατάστασης των υδρομέτρων, 3.500 περίπου υδρόμετρα που θα μας βοηθούν, που μας βοηθάνε πάρα πολύ στο να εντοπίσουμε τις βλάβες και τις διαρροές που έχουμε, διαρροές της τάξεως των 35 με 40 %, παρ΄ όλο που το δίκτυο το έχουμε αλλάξει πριν από μερικά χρόνια και επιπλέον από πέρυσι λειτουργούμε και ένα καινούργιο σύστημα με τέσσερις νέες γεωτρήσεις, τις οποίες τις παρακολουθούμε με ένα πολύ σύγχρονο και ψηφιακό τρόπο. Σε ό, τι αφορά τη στάθμη τους, για να μην τις εξαντλούμε. Ωστόσο, αυτό που ζητάμε κάθε φορά και από τους επισκέπτες αλλά και από τους μόνιμους κατοίκους, κυρίως στην περίοδο αυτή που είναι από Ιούλιο μέχρι Αύγουστου, είναι να υπάρχει μια συναίνεση σε ότι αφορά την κατανάλωση, καθώς είναι πάρα πολύ πράσινο νησί, όπως καλά γνωρίζετε έχει πολύ νερό στον υδροφόρο ορίζοντα. Σκεφτείτε ότι ο οικισμός έχει ένα δίκτυο το οποίο και αυτό είναι που διαχειρίζεται η ΔΕΗ, αλλά εκτός οικισμού που βρίσκονται όλα τα μεγάλα ξενοδοχεία και τα καταλύματα κτλ. Όλοι λειτουργούν με τη δική τους γεώτρηση, πηγάδι δηλαδή σχεδόν παντού. Οπουδήποτε κάνεις κάνει μια γεώτρηση, θα βρει νερό. Βέβαια αυτό έχει το κακό ότι δεν μπορούμε να ελέγξουμε την κατανάλωση, η μεγάλη αυτή έκταση του νησιού.

Ο κ. Εμμανουλούδης σε συνέχεια της συζήτησης τόνισε: «Ο κ. Δήμαρχος έρχεται στα λόγια μου. Είπαμε ότι μπορεί να έχουμε νερά και πάλι να είμαστε ελλειμματικοί και να υπάρχει πρόβλημα. Και πράγματι με τον τουρισμό η Ελλάδα δέχεται, άκουγα στην τηλεόραση ότι ήταν 35 – 37 εκατομμύρια οι τουρίστες που ήρθαν το 2024 και κάπου τους περιμένουμε και το 2025. Αυτό είναι τρεισήμισι φορές πληθυσμός και μάλιστα οι μισοί από αυτούς περνάνε από δύο έως δώδεκα διανυκτερεύσεις, σύμφωνα με στοιχεία του ΕΟΤ από την Αθήνα. Άρα η Αθήνα δεν είναι μια πόλη τεσσάρων εκατομμυρίων. Το έχουμε πει και άλλες φορές. Τους θερινούς μήνες είναι μια πόλη 8 – 10, δεν ξέρω πόσο. Αν κάνουμε τις αναγωγές βλέπουμε λοιπόν ότι υπάρχει πρόβλημα και θα υπάρχει το πρόβλημα. Για αυτό λέμε ότι η λειψυδρία ήρθε για να μείνει, ασχέτως βροχοπτώσεων. Αυτό θέλω να καταλάβουμε. Εντάξει, να τις παρακολουθούμε τις βροχοπτώσεις, αλλά δεν μας λύνουν το πρόβλημα οι πολλές βροχές. Το πρόβλημα μας το λύνει οριστικά η υιοθέτηση μέτρου. Ποια είναι αυτά; Κατ΄ αρχήν τα άμεσα μέτρα ξεκινάνε από εμάς. Τα άμεσα μέτρα είναι να κάνουμε αυτό που είπε ο δήμαρχος πριν να κάνουμε οικονομία. Δεν έχουμε κουλτούρα, ατομική κουλτούρα εξοικονόμησης νερού, το ξέρουμε όλοι. Ακόμα και ο ομιλών πολλές φορές το κάνει με τη βρύση, με την ατομική υγιεινή, με το μαγείρεμα, με οτιδήποτε. Από την άλλη μεριά, τα γνωστά, πισίνες, πλυσίματα αυτοκινήτων, ποτίσματα, γκαζόν, αυτά είναι άμεσα μέτρα. Μπορούμε να τα πάρουμε εμείς οι ίδιοι από αύριο. Πάμε στα βραχυπρόθεσμα. Ξέρετε τι απώλειες έχουν τα δίκτυα; Ξέρετε ότι περίπου από τα 100 κυβικά νερού που φεύγουν από την υδροληψία φτάνουν τα μισά, τα 50 – 55 στην κατανάλωση, τα 45% είναι απώλειες. Έχουμε τον μεγαλύτερο δείκτη απωλειών σε όλη την Ευρωπαϊκή Ένωση. Ο μέσος αποδεκτός όρος για να καταλάβουν οι τηλεθεατές είναι 20 με 22, άντε 25% . Είναι παλιό, το δίκτυο είναι παλιό, το δίκτυο είναι ταλαιπωρημένο, είναι κακοφτιαγμένο, έχουμε απώλειες. Εκεί που υπάρχουν συγκολλήσεις στροφές είναι και η γεωμορφολογία της χώρας. Όπου έχουμε λοιπόν συγκολλήσεις, στροφές στη διαδρομή κτλ. εκεί ή παλιούς σωλήνες τινάζει το δίκτυο, φεύγει το νερό, δεν το καταλαβαίνουμε, χάνεται μέσα στο υπέδαφος. Από κει και μετά η γεωργία μας. Έχουμε φοβερά υδροφόρες καλλιέργειες, μπορούν να αλλάξουν κάποιες καλλιέργειες εύκολα. Έχουν αρχίσει και το συνειδητοποιούν και οι αγρότες μας. Αυτό γιατί λόγω και της ιδιότητάς μου μιλάω με πολλούς αγρότες, μιλάμε και μέσω του ΓΕΩΤΕΕ, το έχουν καταλάβει και για τους ίδιους. Και βέβαια να πάμε και στα τεχνικά έργα. Υπάρχουν τεχνικά έργα που μπορούν να γίνουν».

Κλείνοντας, ο Δήμαρχος Σκιάθου εξήγησε σχετικά με το ζήτημα: «Να σας πω εμείς έχουμε εκμεταλλευτεί κάθε χρηματοδοτικό εργαλείο, είτε ήρθε από το πρόγραμμα Αντώνης Τρίτσης, από το πρόγραμμα Φιλόδημος, από το Υπουργείο Περιβάλλοντος, από τα ΕΣΠΑ της Περιφέρειας, οπότε μέσα από αυτά μπορέσαμε και εκσυγχρονίσουμε και το του Δικτύου, αλλά και παρακολουθούμε και καλύτερα την συνάντηση που έχουμε, όπως είπε και ο κ. Εμμανουλούδης Θέλω να σας πω ότι φιλοξενούμε περίπου μισό εκατομμύριο κόσμο από τον Απρίλιο μέχρι και τον Νοέμβριο. Τοπικός πληθυσμός είναι 800 και φτάνουμε ταυτόχρονα Ιούλιο και Αύγουστο να είμαστε περίπου στις 60.000, οπότε καταλαβαίνετε τι σημαίνει αυτό σε απαιτήσεις κατανάλωσης. Σίγουρα η σύνδεση στην κατανάλωση είναι η αρχή και μετά από κει και μετά βέβαια και η διαχείριση των πόρων με έναν τρόπο σύγχρονο για να μπορέσουμε να παρακολουθούμε τις ζημιές και τις απώλειες».