Ιταλία: Αμερικανικό ‘όχι’ στη γέφυρα του στενού της Μεσσήνης ως μέρος των αμυντικών δαπανών του ΝΑΤΟ

Ανταπόκριση από την Ιταλία για την ΕΡΤ: Κρίστιαν Μαυρής

O Αμερικανός πρέσβης στο ΝΑΤΟ, Μάθιου Γουίτακερ, προειδοποίησε τα μέλη της Ατλαντικής Συμμαχίας να αποφύγουν την προσφυγή σε μια “δημιουργική λογιστική” που θα κάλυπτε διάφορες στρατηγικές δαπάνες ως αμυντικές. Και το έκανε με ένα έμμεσο παράδειγμα που ακουμπά την Ιταλική επικαιρότητα – αυτό του στενού της Μεσσήνης μεταξύ της ηπειρωτικής Ιταλίας και της νήσου της Σικελίας.

Στη σύνοδο κορυφής του ΝΑΤΟ στη Χάγη τον Ιούνιο του 2025, συμφωνήθηκε η αύξηση των αμυντικών δαπανών στο 5% του ΑΕΠ των εκάστοτε χωρών μέχρι το 2025. Στην περίπτωση της Ιταλίας, πρόκειται για 400 δισ. Ευρώ σε ορίζοντα 10 ετών, εκ των οποίων το 3,5% σε άμεσες αμυντικές δαπάνες, ενώ το 1,5% θα αφορά στρατηγικές υποδομές για την ασφάλεια της χώρας. Και στο τελευταίο σκέλος φαίνεται να αναφέρεται ο Αμερικανός διπλωμάτης.

Στο πρακτορείο Bloomberg, στα πλαίσια του Στρατηγικού Φόρουμ του Μπλεντ στη Σλοβενία, ο διπλωμάτης που διορίστηκε τον Απρίλιο 2025 από τον Αμερικανό πρόεδρο Ντόναλντ Τραμπ, έκανε λόγο για “συνομιλίες με ορισμένες χώρες που υιοθετούν μια πολύ ευρεία άποψη για τις αμυντικές δαπάνες”, η οποία θα πρέπει να αντιμετωπιστεί “με αποφασιστικότητα”.

O Γουίτακερ δήλωσε, σχετικά με τις εν λόγω δαπάνες, πως “δεν πρόκειται για γέφυρες χωρίς στρατηγική-στρατιωτική αξία. Δεν πρόκειται για σχολεία που σε κάποιο φανταστικό κόσμο θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν για κάποιον άλλο στρατιωτικό σκοπό”. Το Bloomberg σχολιάζει επίσης πως με τον όρο ‘στρατιωτικές δαπάνες’ οι ΗΠΑ εννοούν τάγματα, πυροβολικό και άρματα μάχης, και όχι “εξωφρενικά μηχανολογικά έργα”.

Διερωτώμενος για το εάν αναφέρεται στην Ιταλική γέφυρα, ο Αμερικανός πρέσβης των ΗΠΑ στο ΝΑΤΟ δήλωσε χαρακτηριστικά “παρακολουθώ την κατάσταση πολύ προσεκτικά” και πρόσθεσε πως “το θετικό σε αυτή τη στιγμή στο ΝΑΤΟ, σε σύγκριση με τη σύνοδο κορυφής του 2014 στην Ουαλία, είναι ότι διαθέτουμε μηχανισμούς παρακολούθησης”.

Η γέφυρα πάνω στο στενό της Μεσσήνης, ένα έργο-ορόσημο ειδικά της Ιταλικής Κεντροδεξιάς εδώ και αρκετές δεκαετίες, είναι ένα αμφιλεγόμενο έργο στο επίκεντρο χρόνιας διαμάχης. Παρουσιάζεται από τους υποστηρικτές του ως έργο πνοής για την ευρύτερη περιοχή και κατασκευαστικό κατόρθωμα, εφόσον θα είναι συγχρόνως οδική και σιδηροδρομική γέφυρα πάνω σε ένα στενό με άνοιγμα 3 χιλιομέτρων.

Παράλληλα όμως η περιοχή είναι γνωστή για την ιστορική της σεισμικότητα – ο σεισμός της Μεσσήνης του 1908 εκτιμάται πως σκότωσε έως και 200.000 ανθρώπους – και οι αντίθετοι στη γέφυρα θεωρούν πως το έργο, 13,5 δις Ευρώ εκτιμώμενης αξίας, θα ήταν ανούσιο σε μια περιοχή η οποία πάσχει από χρόνιες υποδομικές παθογένειες.   

Η ένταξη της γέφυρας σε στρατηγική υποδομή ήταν ήδη ένα σενάριο στο οποίο είχε ανοίξει ο Ιταλός αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Υποδομών, Ματέο Σαλβίνι (“θα μπορούσε να έχει πολλαπλές χρήσεις, ακόμη και για λόγους ασφάλειας”), ενώ ένα κυβερνητικό έγγραφο τον Απρίλιο αναφερόταν στη γέφυρα και στο “βασικό (της) ρόλο στη διευκόλυνση της μετακίνησης των ιταλικών και συμμαχικών ενόπλων δυνάμεων”. Σημειωτέον, όπως αναλύει ο Ιταλικός Τύπος, η ένταξη της εν λόγω γέφυρας σε στρατιωτική δαπάνη θα μπορούσε να ελαφρύνει σημαντικά τα ήδη επιβαρυμένα ταμεία του κράτους.

Σε αυτό το πλαίσιο, το Ιταλικό Υπουργείο Μεταφορών και Υποδομών εξέδωσε σχετικό σημείωμα το πρωί της Τετάρτης 3 Σεπτεμβρίου. “Η γέφυρα πάνω από το στενό (της Μεσσήνης) ήδη χρηματοδοτείται ήδη εξ ολοκλήρου με κρατικούς πόρους και δεν προβλέπονται κονδύλια για την άμυνα. Προς το παρόν, η ενδεχόμενη χρήση πόρων του ΝΑΤΟ δεν είναι στην ημερήσια διάταξη και, κυρίως, δεν αποτελεί αναπόφευκτη ανάγκη. Το έργο δεν τίθεται υπό συζήτηση” καταλήγει το σημείωμα.