Η κρητική γαστρονομία ταξίδεψε μέχρι την Ελβετία

Οι σημερινοί Κρητικοί είναι σαν να ζουν ακόμη κάτω από την καθοδήγηση του Ελύτη, του Καζαντζάκη, του Ελ Γκρέκο, του Ξυλούρη και των προγόνων αγωνιστών στα άπαρτα κρητικά βουνά. Στην Κρήτη, οι ήχοι της ψυχής γονατίζουν ακόμη στο παρελθόν με σεβασμό που αντηχεί στους χορούς και στα φαγητά τους. Με αυτό ως έμπνευση, ο συγγραφέας-ερευνητής Γιάννης Σαραντόπουλος αποτύπωσε τα χαρακτηριστικά της κρητικής γαστρονομίας από τη μινωική εποχή μέχρι σήμερα στο βιβλίο του “Εδεσματολόγιον Κρήτης” (εκδ. Σαββάλα), το οποίο παρουσιάστηκε πριν λίγες μέρες στη Βασιλεία της Ελβετίας. Στην παρουσίαση αποκαλύφθηκε και το σημαντικό έργο του συλλόγου που διοργάνωσε την εκδήλωση με το όνομα “Πολιτιστικός κύκλος Φίλων της Ελλάδας” και που πάνω από 20 χρόνια δραστηριοποιείται στη Βασιλεία, καταφέρνοντας να δημιουργεί διαρκώς Φιλέλληνες Ελβετούς, μπολιάζοντάς τους την ελληνική γλώσσα και κουλτούρα.

Αυτό που κάνει ξεχωριστό αυτό το βιβλίο καθώς και όλη την σειρά “Εδεσματολόγιον…” είναι ότι δεν δεσπόζουν μόνο οι υπέροχες γεύσεις της ελληνικής κουζίνας και οι συνταγές όπως θα περίμενε κανείς, μα κυρίως μέσα από μια πολυετή έρευνα ο συγγραφέας κατάφερε να φέρει στην επιφάνεια και να συνδέσει τα στοιχεία της μυθολογίας, παράδοσης και λαογραφίας που τις συνοδεύουν. Γιατί όπως λέει χαρακτηριστικά και ο ίδιος “η διατροφή στην Ελλάδα είναι κίνηση, είναι αίσθημα, είναι πολιτισμός. Αρκεί μια περιήγηση στην Ελλάδα να σε κάνει ν’ αλλάξεις τη σχέση με το χρόνο και τη ζωή σου. Να συναντήσεις τους ανθρώπους που είναι στενά και γερά δεμένοι με τη γη τους, τις παραδόσεις, τα έθιμά και τη γαστρονομική τους παράδοση. Γιατί η γαστρονομική παιδεία των Ελλήνων συνίσταται από την παρασκευή ενός φαγητού, πάντα σε συνδυασμό με τον κύκλο των εποχών, τις παραδόσεις και τον κύκλο της καλλιέργειας της γης”.

Ίσως αυτό είναι που κάνει το έργο αυτό να ξεχωρίζει από όλα τα άλλα στην κατηγορία του, γιατί στηρίχτηκε σε μια έρευνα που ξεκινά από τις ρίζες και τους απλούς ανθρώπους έτσι όπως διδάχθηκαν τα ήθη και τα έθιμα τους σε κάθε γωνιάς της Ελλάδας και δημιούργησαν τελικά αυτό που λέμε ελληνική κουζίνα.

Δεδομένου ότι η Κρήτη διαθέτει μια από τις πιο εύγευστες και υγιεινές κουζίνες στον κόσμο και έχει τις ρίζες της στην αρχαιότητα και κυρίως στην μινωική εποχή, μέσα από μια multimedia παρουσίαση και εναρμονισμένους ήχους άρχισε το ταξίδι. Με φαρέτρα τη λαογραφία και την παράδοση εξηγούσε το πώς και το γιατί η ελιά αποτελεί το ιερό δέντρο καθώς και όλους τους μύθους που συνοδεύουν το μέλι, το τυρί, το κρασί, το παξιμάδι και την ανεκτίμητη αξία των φυτών και των βοτάνων που δεν θα μπορούσε να αφήσει ασυγκίνητη ούτε τη λαϊκή σοφία, ούτε την αρχαία ελληνική μυθολογία και λογοτεχνία. Αναμφισβήτητα κάθε παραδοσιακό έδεσμα μπορεί παράλληλα να είναι και ένα ταξίδι αναμνήσεων, αλλά και ένα ιερό προσκύνημα στον τόπο, τη γη αλλά και τους ανθρώπους του μόχθου και της δημιουργίας!

Αυτό το γαστρονομικό ταξίδι συνέβη στην Αίθουσα γλυπτών της Βασιλείας που θεωρείται η μεγαλύτερη και εκ των σπουδαιότερων παγκοσμίως.

Αίθουσα γλυπτών στη Βασιλεία 

Πρόκειται για ένα μουσείο εκμαγείων αρχαίων ανάγλυφων και γλυπτών που διαχειρίζεται από το 1961 στο Αρχαιολογικό Μουσείο της Βασιλείας. Η συλλογή αυτή περιλαμβάνει περίπου 2.200 εκμαγεία που εκτίθενται σε ένα χώρο 2000 τ.μ. Σ΄ αυτό ανακατασκευάστηκαν εκμαγεία όλων των διασωθέντων γλυπτών του Παρθενώνα και συναρμολογήθηκαν κατά τέτοιο τρόπο ώστε να αναγνωρίζεται αμέσως η αρχική τους σχέση στο εκτιθέμενο ομοίωμα του αρχαίου ναού.

H “Αναπαράσταση του Παρθενώνα” είναι ένα τέτοιο έργο, μοναδικό παγκοσμίως και για το λόγο αυτό η δημοσιογράφος Μαρία Χριστίνα Μπακλαβά που εκφώνησε την ομιλία του Γιάννη Σαραντόπουλου συγκινημένη αναφώνησε: “Νιώθω σαν στο σπίτι μου πλαισιωμένη από τόσα ελληνικά αγάλματα και μιλώντας την γλώσσα μου σε Ελβετούς που μας αγαπούν και μας σέβονται!”.

 Τραγούδησαν και Τσιτσάνη

Στην εκδήλωση παραβρέθηκε επίσης και η ορχήστρα του Βασίλη Τσιτσάνη από τα Τρίκαλα που περιοδεύει αυτό το διάστημα σε διάφορες Ευρωπαϊκές χώρες και τιμήθηκε από τους Φιλέλληνες Ελβετούς για τα 100 χρόνια από τη γέννηση του μεγάλου δημιουργού.

Την επομένη μέρα ακολούθησε μεγάλη συναυλία με διοργανωτές τον Πολιτιστικό κύκλο των Φίλων της Βασιλείας και τον Σύλλογο Ελλήνων Γονέων και Κηδεμόνων της Βασιλείας για ενίσχυση του Ελληνικού σχολείου.

Εδεσματολόγιον Κρήτης

Στην Κρήτη, οι ήχοι της ψυχής γονατίζουν ακόμη στο παρελθόν με σεβασμό. Κάθε τόσο οι Κρητικοί ξεφυλλίζουν τα φύλλα της μνήμης και βλέπουν τους προγόνους τους. Ακούνε τα λόγια του Ελύτη και του Καζαντζάκη, άλλοτε να τους γαληνεύουν και άλλοτε να τους θεριεύουν. Συνομιλούν με το πνεύμα του Ελ Γκρέκο για την ομορφιά των χρωμάτων και της ζωής, ερωτεύονται με τους στίχους του Ερωτόκριτου και της Ερωφίλης, ξεσηκώνονται με τη φωνή και τη λύρα του Ξυλούρη και αντρειεύονται με τους αγώνες των προγόνων τους στα άπαρτα κρητικά βουνά…

Οι Κρητικοί σήμερα είναι σαν να ζουν ακόμη κάτω από την καθοδήγηση αυτών των προσώπων, νιώθοντας ότι συνεχίζουν το έργο τους. Είναι ο μεγάλος κύκλος τωναναμνήσεων που δεν μπορεί να καταστρέψει ο χρόνος και που τους κρατά δεμένους με τη ζωή και την ελπίδα.

Ψυχή, πνεύμα, γλώσσα, θρησκεία αλλά και διατροφή, που παραμένουν αναλλοίωτα ανά τους αιώνες, αποτελούν τα μυστικά για τα πολιτισμικά και διατροφικά μας αδιέξοδα…

*Ο Γιάννης Σαραντόπουλος απέσπασε το πρώτο βραβείο το 2010 από την μεγαλύτερη παγκοσμίως διοργάνωση Gourmand World Cookbook Awards στην Φραγκφούρτη, στην κατηγορία: “Best Foreign – International Cuisine Book”