Ήταν ο γάμος της κόρης ενός πολιτικού από το Νεπάλ που εξόργισε για πρώτη φορά τον Αντιτία. Ο 23χρονος ακτιβιστής περιηγούνταν στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης τον Μάιο, όταν διάβασε ότι η πολυτελής τελετή γάμου προκάλεσε τεράστια κυκλοφοριακή συμφόρηση στην πόλη Μπακταπούρ.
Οι ισχυρισμοί ότι ένας κεντρικός δρόμος είχε αποκλειστεί για ώρες για τους VIP καλεσμένους, μεταξύ των οποίων φέρεται να ήταν και ο πρωθυπουργός του Νεπάλ ήταν αυτό που τον εξόργισε περισσότερο.
Αν και οι ισχυρισμοί δεν επιβεβαιώθηκαν ποτέ, με τον πολιτικό αργότερα να αρνείται ότι η οικογένειά του είχε κάνει κατάχρηση κρατικών πόρων, ο Αντιτία είχε ήδη αποφασίσει ότι αυτό ήταν «πραγματικά απαράδεκτο».
Μετά από αυτό το περιστατικό άρχισε να παρατηρεί περισσότερες αναρτήσεις στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης από πολιτικούς και τα παιδιά τους. Οι φωτογραφίες έδειχναν εξωτικές διακοπές, επαύλεις, μεγάλα αυτοκίνητα και τσάντες σχεδιαστών.
Χαρακτηριστικό παράδειγμα αποτελεί η φωτογραφία του Σόγκατ Θάπα, γιου ενός υπουργού της επαρχίας, που έδειχνε έναν τεράστιο σωρό από κουτιά δώρων των Louis Vuitton, Gucci, Cartier και Christian Louboutin, διακοσμημένα με φωτάκια και χριστουγεννιάτικα στολίδια και σκεπασμένα με ένα καπέλο του Άγιου Βασίλη.
Στις 8 Σεπτεμβρίου, εξοργισμένοι από όσα είχαν δει και διαβάσει στο διαδίκτυο, ο Αντιτία και οι φίλοι του ένωσαν τις φωνές τους με χιλιάδες νεαρούς διαδηλωτές στους δρόμους της πρωτεύουσας Κατμαντού.
Καθώς οι διαδηλώσεις κατά της διαφθοράς εντείνονταν, σημειώθηκαν συγκρούσεις μεταξύ διαδηλωτών και αστυνομίας, με αποτέλεσμα τον θάνατο περίπου 70 ατόμων. Την επόμενη μέρα, πλήθη εισέβαλαν στο κοινοβούλιο και έκαψαν κυβερνητικά γραφεία. Ο πρωθυπουργός Κ.Π Σάρμα Όλι παραιτήθηκε.
Αυτό ήταν μέρος μιας επιθυμίας για αλλαγή που έχει σαρώσει την Ασία τους τελευταίους μήνες.
Οι Ινδονήσιοι έχουν οργανώσει διαδηλώσεις, όπως και οι Φιλιππινέζοι, με δεκάδες χιλιάδες να διαμαρτύρονται στην πρωτεύουσα Μανίλα την Κυριακή. Όλοι έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό: οδηγούνται από τη Γενιά Ζ, πολλοί από τους οποίους είναι εξοργισμένοι με αυτό που θεωρούν ενδημική τη διαφθορά στις χώρες τους.
Οι κυβερνήσεις της περιοχής πιστεύουν ότι υπάρχει κίνδυνος οι διαδηλώσεις να εξελιχθούν σε απαράδεκτη βία. Αλλά ο Αντιτία, ο οποίος εμπνεύστηκε από τις διαδηλώσεις στην Ινδονησία, από την περσινή επανάσταση των φοιτητών στο Μπαγκλαντές και το κίνημα διαμαρτυρίας Aragalaya που ανέτρεψε τον πρόεδρο της Σρι Λάνκα το 2022, υποστηρίζει ότι είναι η αρχή μιας νέας εποχής δύναμης των διαδηλωτών.
«Μάθαμε ότι δεν υπάρχει τίποτα που εμείς, αυτή η νέα γενιά φοιτητών και νέων, δεν μπορούμε να κάνουμε»
“Nepo kids”
Μεγάλο μέρος της οργής έχει επικεντρωθεί στα λεγόμενα “nepo kids”, δηλαδή οι νέοι που θεωρείται ότι επωφελούνται από τη φήμη και την επιρροή των γονιών τους.
Για πολλούς διαδηλωτές τα “nepo kids” συμβολίζουν μια βαθύτερη διαφθορά, ενώ κρύβεται η δυσαρέσκεια για την κοινωνική ανισότητα και την έλλειψη ευκαιριών. Η φτώχεια παραμένει ένα επίμονο πρόβλημα σε αυτές τις χώρες, οι οποίες επίσης υποφέρουν από χαμηλή κοινωνική κινητικότητα.
Πολλές μελέτες έχουν δείξει ότι η διαφθορά μειώνει την οικονομική ανάπτυξη και επιδεινώνει τις ανισότητες. Στην Ινδονησία, η διαφθορά αποτελεί σοβαρό εμπόδιο για την ανάπτυξη της χώρας, σύμφωνα με το Γραφείο των Ηνωμένων Εθνών για τα Ναρκωτικά και το Έγκλημα.
Από την αρχή του έτους, έχουν πραγματοποιηθεί διαδηλώσεις για τις περικοπές στον κρατικό προϋπολογισμό, για τις ανησυχίες σχετικά με τις οικονομικές προοπτικές εν μέσω στασιμότητας των μισθών. Τον Αύγουστο, ξέσπασαν διαμαρτυρίες για τα προνόμια στέγασης των βουλευτών.
Στο διαδίκτυο κυκλοφόρησαν τα hashtag #IndonesiaGelap (Σκοτεινή Ινδονησία) και #KaburAjaDulu (Απλά φύγε πρώτα), προτρέποντας τους ανθρώπους να αναζητήσουν ευκαιρίες αλλού.
«Υπάρχουν ακόμα πολλοί άνθρωποι που δυσκολεύονται να αγοράσουν βασικά είδη πρώτης ανάγκης, ειδικά τρόφιμα, τα οποία εξακολουθούν να είναι ακριβά», λέει ο Ζίκρι Άφντινελ Σίρεγκαρ, ένας 22χρονος φοιτητής που ζει στη Βόρεια Σουμάτρα της Ινδονησίας και εργάζεται ως οδηγός μοτοταξί για να καλύψει τα δίδακτρα και τα έξοδα διαβίωσής του.
«Από την άλλη πλευρά, όμως, οι αξιωματούχοι γίνονται όλο και πλουσιότεροι και οι αποζημιώσεις τους όλο και υψηλότερες».
Στο Νεπάλ, μία από τις φτωχότερες χώρες της Ασίας, οι νέοι έχουν εκφράσει παρόμοια απογοήτευση για αυτό που θεωρούν άδικο σύστημα.
Πριν από δύο χρόνια, σε μια υπόθεση που συγκλόνισε την χώρα, ένας νεαρός επιχειρηματίας έβαλε φωτιά στον εαυτό του έξω από το κοινοβούλιο.
Στην επιστολή αυτοκτονίας του, κατηγόρησε την έλλειψη ευκαιριών.
Αξιοποίηση της τεχνολογίας
Λίγες μέρες πριν ξεκινήσουν οι διαδηλώσεις στο Νεπάλ, η κυβέρνηση ανακοίνωσε την απαγόρευση των περισσότερων πλατφορμών κοινωνικών μέσων ενημέρωσης για μη συμμόρφωση με την προθεσμία εγγραφής. Η κυβέρνηση ισχυρίστηκε ότι ήθελε να καταπολεμήσει τις ψευδείς ειδήσεις και τη ρητορική μίσους. Ωστόσο, πολλοί νέοι Νεπαλέζοι το θεώρησαν ως μια προσπάθεια να τους φιμώσουν, με τον Αντιτία να είναι ένας από αυτούς.
Αυτός και τέσσερις φίλοι του κρύφτηκαν σε μια βιβλιοθήκη στο Κατμαντού και χρησιμοποίησαν τις πλατφόρμες τεχνητής νοημοσύνης ChatGPT, Grok, DeepSeek και Veed για να δημιουργήσουν 50 βίντεο για τα κοινωνικά μέσα σχετικά με τα “nepo kids” και τη διαφθορά.
Τις επόμενες μέρες τα δημοσίευσαν, κυρίως στο TikTok που δεν είχε απαγορευτεί, χρησιμοποιώντας πολλαπλούς λογαριασμούς και εικονικά ιδιωτικά δίκτυα για να αποφύγουν τον εντοπισμό. Ονόμασαν την ομάδα τους “Gen Z Rebels” (Οι επαναστάτες της Γενιάς Ζ).
Το πρώτο βίντεο, με μουσική υπόκρουση το τραγούδι των Abba, The Winner Takes It All, ήταν ένα κλιπ 25 δευτερολέπτων από τον γάμο που είχε εξοργίσει τον Αντιτία πριν από μερικές εβδομάδες. Τελείωνε με μια πρόσκληση για δράση: «Θα συμμετάσχω. Θα πολεμήσω τη διαφθορά και τον πολιτικό ελιτισμό. Εσείς;»
Μέσα σε μια μέρα είχε 135.000 προβολές, με την απήχηση του να ενισχύεται από διαδικτυακούς ινφλουένσερς.
Άλλες ομάδες με έδρα το Νεπάλ και το εξωτερικό δημιούργησαν επίσης κλιπ και τα μοιράστηκαν χρησιμοποιώντας το Discord.
Η πλατφόρμα συνομιλίας για παιχνίδια έχει χρησιμοποιηθεί από χιλιάδες διαδηλωτές στο Νεπάλ, όπου συζητούν τις επόμενες κινήσεις τους και προτείνουν ποιον να ορίσουν προσωρινό ηγέτη της χώρας.
Και στις Φιλιππίνες, περισσότερα από 30.000 άτομα έχουν συνεισφέρει πληροφορίες για τους πλούσιους και ισχυρούς σε μια δημοσίευση της πλατφόρμας Reddit, γνωστή ως “lifestyle check” (έλεγχος τρόπου ζωής).
Η αξιοποίηση της τεχνολογίας από τους νέους για μαζικές κινητοποιήσεις δεν είναι κάτι καινούργιο. Στις αρχές της δεκαετίας του 2000, τα γραπτά μηνύματα προώθησαν τη δεύτερη Επανάσταση της Λαϊκής Δύναμης στις Φιλιππίνες, ενώ η Αραβική Άνοιξη και το κίνημα Occupy Wall Street στη δεκαετία του 2010 βασίστηκαν σε μεγάλο βαθμό στο Twitter (X).
Αυτό που έχει αλλάξει σήμερα είναι η τεράστια εξελιξιμότητα της τεχνολογίας, με την ευρεία χρήση των κινητών τηλεφώνων, των κοινωνικών μέσων, των εφαρμογών ανταλλαγής μηνυμάτων και, πλέον, της τεχνητής νοημοσύνης, που διευκολύνουν την κινητοποίηση των ανθρώπων.
«Με αυτά μεγάλωσε η Γενιά Ζ, έτσι επικοινωνούν… Ο τρόπος με τον οποίο οργανώνεται αυτή η γενιά είναι μια φυσική εκδήλωση αυτού», λέει ο Στίβεν Φέλντστεϊν (Steven Feldstein), ανώτερος ερευνητής στο Ίδρυμα Carnegie για τη Διεθνή Ειρήνη
Πολιτική αλληλεγγύη μεταξύ των εθνών
Η τεχνολογία έχει επίσης δημιουργήσει ένα αίσθημα αλληλεγγύης μεταξύ των διαδηλωτών σε διάφορες χώρες.
Ένα λογότυπο με ένα καρτούν κρανίο που έγινε δημοφιλές από τους διαδηλωτές της Ινδονησίας έχει υιοθετηθεί και από τους διαδηλωτές των Φιλιππίνων και του Νεπάλ, εμφανιζόμενο σε σημαίες διαδηλώσεων, βίντεο κλιπ και φωτογραφίες προφίλ στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης.
Το #SEAblings (ένα λογοπαίγνιο με την έννοια «αδέλφια στη Νοτιοανατολική Ασία ή κοντά στη θάλασσα») έχει επίσης γίνει δημοφιλές στο διαδίκτυο, καθώς οι Φιλιππινέζοι, οι Ινδονήσιοι και άλλα έθνη εκφράζουν την υποστήριξή τους στα αντίστοιχα κινήματα κατά της διαφθοράς.
Είναι αλήθεια ότι η Ασία έχει δει στο παρελθόν παρόμοια κύματα πολιτικής αλληλεγγύης σε ολόκληρη την περιοχή, από τις εξεγέρσεις στη Μιανμάρ και τις Φιλιππίνες στα τέλη της δεκαετίας του 1980 έως τη Συμμαχία Milk Tea που ξεκίνησε το 2019 με τις διαδηλώσεις στο Χονγκ Κονγκ, σύμφωνα με τον Τζεφ Βάσερστρομ, ιστορικό στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια στο Irvine. Ωστόσο, ο ίδιος αναφέρει ότι αυτή τη φορά είναι διαφορετικά.
«Η τεχνολογία έχει πυροδοτήσει τα συναισθήματα», λέει η Ας Πρέστο (Ash Presto), κοινωνιολόγος από τις Φιλιππίνες που εργάζεται στο Εθνικό Πανεπιστήμιο της Αυστραλίας. «Όταν το βλέπεις στο κινητό σου – την έπαυλη, τα γρήγορα αυτοκίνητα – απλά κάνει [τη διαφθορά] να φαίνεται πιο πραγματική», προσθέτει.
Ο αντίκτυπος είναι ιδιαίτερα έντονος στους Φιλιππινέζους, οι οποίοι είναι από τους πιο ενεργούς χρήστες των κοινωνικών μέσων στον κόσμο.
Θάνατοι, καταστροφή – και τώρα τι;
Όλες αυτές οι διαμαρτυρίες είχαν σοβαρές συνέπειες. Περισσότεροι από 70 άνθρωποι σκοτώθηκαν στο Νεπάλ και 10 στην Ινδονησία, κτίρια κάηκαν, σπίτια λεηλατήθηκαν και καταστράφηκαν, ενώ πολιτικοί σύρθηκαν έξω από τα σπίτια τους και ξυλοκοπήθηκαν.
Ο Πρόεδρος της Ινδονησίας, Πραμπόβο Σουμπιάντο, επέκρινε αυτό που χαρακτήρισε ως συμπεριφορά «που τείνει προς την προδοσία και την τρομοκρατία… [και] την καταστροφή δημόσιων εγκαταστάσεων, τη λεηλασία σπιτιών».
Ωστόσο, οι διαδηλωτές κατηγόρησαν τους «εισβολείς» για τη βία και, στην περίπτωση του Νεπάλ, πολλοί ισχυρίζονται ότι ο υψηλός αριθμός των θυμάτων οφείλεται στην σκληρή καταστολή από την αστυνομία (η οποία, σύμφωνα με την κυβέρνηση, θα διερευνηθεί).
Μέσα σε όλα αυτά, οι κυβερνήσεις αναγνώρισαν επίσης τις ανησυχίες των διαδηλωτών και, σε ορισμένες περιπτώσεις, συμφώνησαν σε ορισμένα αιτήματα.
Η Ινδονησία κατάργησε ορισμένα από τα οικονομικά κίνητρα για τους νομοθέτες, όπως το αμφιλεγόμενο επίδομα στέγασης, καθώς και τα ταξίδια στο εξωτερικό. Στις Φιλιππίνες, συστάθηκε μια ανεξάρτητη επιτροπή για να διερευνήσει την πιθανή κατάχρηση των κονδυλίων για την πρόληψη των πλημμυρών, με τον Πρόεδρο Μάρκος να υπόσχεται ότι δεν θα υπάρχουν «ιερές αγελάδες» στην έρευνα.
Το ερώτημα τώρα είναι, τι θα ακολουθήσει μετά την οργή;
Λίγες ψηφιακές διαμαρτυρίες έχουν οδηγήσει σε θεμελιώδεις κοινωνικές αλλαγές, επισημαίνουν οι παρατηρητές, ειδικά σε μέρη όπου προβλήματα όπως η διαφθορά παραμένουν βαθιά ριζωμένα.
Αυτό οφείλεται εν μέρει στη φύση αυτών των διαδηλώσεων, οι οποίες δεν έχουν ηγέτες, κάτι που ενώ βοηθά τους διαδηλωτές να αποφύγουν τις καταστολές, εμποδίζει ταυτόχρονα τη λήψη μακροπρόθεσμων αποφάσεων.
«Τα κοινωνικά μέσα δεν έχουν σχεδιαστεί για μακροπρόθεσμες αλλαγές… βασίζεστε σε αλγόριθμους, οργή και χάσταγκ για να τις διατηρήσετε», επισημαίνει ο Δρ Φέλντστειν.
«Η αλλαγή απαιτεί από τους ανθρώπους να μετατραπούν από ένα διάσπαρτο διαδικτυακό κίνημα σε μια ομάδα με μακροπρόθεσμη όραση και δεσμούς, τόσο φυσικούς όσο και διαδικτυακούς. Χρειάζεστε ανθρώπους που να προτείνουν βιώσιμες πολιτικές στρατηγικές».
Αυτό ήταν εμφανές σε προηγούμενες συγκρούσεις, συμπεριλαμβανομένου του 2006, όταν οι Μιλένιαλ (Γενιά Υ) του Νεπάλ συμμετείχαν σε μια επανάσταση που ανέτρεψε τη μοναρχία, μετά από μια μαοϊκή εξέγερση και έναν δεκαετή εμφύλιο πόλεμο. Ωστόσο, η χώρα πέρασε από 17 κυβερνήσεις, ενώ η οικονομία της παρέμεινε στάσιμη.
Η προηγούμενη γενιά των διαδηλωτών του Νεπάλ «κατέληξε να γίνει μέρος του συστήματος και έχασε την ηθική της βάση», υποστηρίζει ο Ναραγιάν Αντχικάρι, συνιδρυτής της Accountability Lab, μιας ομάδας κατά της διαφθοράς.
«Δεν ακολούθησαν τις δημοκρατικές αξίες και υπαναχώρησαν από τη δική τους δέσμευση».
Αλλά ο Αντιτίγια ορκίζεται ότι αυτή τη φορά θα είναι διαφορετικά.
«Μαθαίνουμε συνεχώς από τα λάθη της προηγούμενης γενιάς», λέει με σιγουριά.
«Λάτρευαν τους ηγέτες τους σαν θεούς. Σήμερα, δεν ακολουθούμε κανέναν σαν θεό».
Πηγή: BBC
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος