Σχεδόν 2.000 χρόνια μετά την έκρηξη του Βεζούβιου που κατέστρεψε και καταπλάκωσε μια ακμάζουσα ρωμαϊκή πόλη, οι ερευνητές επιστρατεύουν την ψηφιακή αρχαιολογία για να ανασυνθέσουν τη χαμένη Πομπηία. Οι ανασκαφές έχουν αποκαλύψει εντυπωσιακά κτίρια, αντικείμενα θαμμένα επί αιώνες κάτω από τη στάχτη, πολύχρωμες τοιχογραφίες και συγκλονιστικά αποτυπώματα των κατοίκων. Ωστόσο, μεγάλο μέρος της αρχιτεκτονικής δεν διασώθηκε, αφήνοντας κρίσιμα κενά για το πώς ήταν η καθημερινή ζωή σε αυτή τη ζωντανή πόλη της νότιας Ιταλίας.
Τώρα, προηγμένες τεχνολογίες επιτρέπουν την αναγνώριση κρυμμένων ενδείξεων που αποκαλύπτουν πτυχές της Πομπηίας που είχαν χαθεί με τον χρόνο — όπως πύργοι, σύμβολα πλούτου και ισχύος, που κάποτε μπορεί να διαμόρφωναν το αστικό τοπίο.
«Ανασυγκροτώντας την χαμένη αρχιτεκτονική, αποκτούμε μια πιο λεπτομερή και ιστορικά ακριβή εικόνα της αρχαίας πόλης και της ζωής μέσα σε αυτήν», δήλωσε η Δρ. Σουζάν Μουθ, καθηγήτρια στο Ινστιτούτο Αρχαιολογίας του Πανεπιστημίου Humboldt του Βερολίνου.
Τα ευρήματα και οι ψηφιακές αναπαραστάσεις- έργο της ομάδας Pompeii Reset- που δημοσιεύθηκαν πρόσφατα στο E–Journalof the Excavations of Pompeii, ενδέχεται ακόμη και να αλλάξουν την εικόνα που έχουμε για την Πομπηία.
Ζώντας ανάμεσα στα ερείπια της Πομπηίας
Κατά τη διάρκεια μιας επίσκεψης με φοιτητές το 2022, η Μουθ εμπνεύστηκε από τις προσπάθειες του Αρχαιολογικού Πάρκου της Πομπηίας να διασώσει την αρχαία πόλη. Γνωρίζοντας τις δυσκολίες που συνεπάγεται η μελέτη εύθραυστων ερειπίων σε ενα μεταβαλλόμενο κλίμα, πρότεινε μια μη επεμβατική προσέγγιση: τη διατήρηση της πολιτιστικής κληρονομιάς μέσω ψηφιακής ανασυγκρότησης, η οποία θα επέτρεπε την αποκάλυψη νέων στοιχείων για την Πομπηία.
Το Αρχαιολογικό Πάρκο συνεργάζεται με το Πανεπιστήμιο Humboldt, το οποίο διαθέτει κορυφαίο τμήμα ψηφιακής αρχαιολογίας. Οι ερευνητές χρησιμοποιούν LiDAR (ανίχνευση και μέτρηση εύρους φωτός) και φωτογραμμετρία για να δημιουργήσουν τρισδιάστατα μοντέλα των κτισμάτων της Πομπηίας. Στη συνέχεια, εξετάζουν τα στοιχεία- όπως τρύπες στους τοίχους που μαρτυρούν την ύπαρξη εξαφανισμένων δομικών στοιχείων- ώστε να δημιουργήσουν ψηφιακές ανακατασκευές των αρχικών μορφών των κτιρίων.
Πρόσφατες μελέτες έχουν δείξει ότι οι κάτοικοι επέστρεψαν στην Πομπηία λίγες δεκαετίες μετά την έκρηξη του Βεζούβιου το 79 μ.Χ. Τα πρώην ισόγεια έγιναν κελάρια όπου οι κάτοικοι έχτισαν φούρνους, μύλους και τζάκια και τα οποία αποκαλύφθηκαν νωρίτερα φέτος. Ωστόσο, οι μεταγενέστεροι κάτοικοι της Πομπηίας τελικά εγκατέλειψαν την τοποθεσία μετά από μια άλλη καταστροφική έκρηξη τον 5ο αιώνα.
Όταν άρχισαν οι ανασκαφές τον 18ο αιώνα, οι αρχαιολόγοι διαπίστωσαν ότι τα κατώτερα επίπεδα είχαν διατηρηθεί σχεδόν ανέπαφα, όμως οι ορόφοι είχαν καταστραφεί. Για αιώνες, οι αρχαιολόγοι επικεντρώνονταν στα αγάλματα και τις τοιχογραφίες. Πολλοί θεωρούσαν ότι οι επάνω όροφοι ήταν απλώς χώροι για τους σκλάβους ή τους φτωχότερους κατοίκους. Ωστόσο, νεότερες έρευνες έδειξαν ότι και οι εύποροι κάτοικοι της Πομπηίας χρησιμοποιούσαν τους πάνω ορόφους, στους οποίους έχουν βρεθεί ίχνη πολυτελών επίπλων.
Διαβάστε επίσης: Οι κάτοικοι επέστρεψαν στην Πομπηία μετά την έκρηξη του Βεζούβιου, λένε οι αρχαιολόγοι.
Η σημαντική ανακάλυψη μιας κρυμμένης σκάλας
Καθώς η ομάδα επικεντρωνόταν στους πάνω ορόφους, στράφηκε σε μια πρόσφατα ανασκαμμένη οικία: την Casa del Tiaso. Σε ένα δωμάτιο στο ισόγειο υπήρχε μια πέτρινη σκάλα που οδηγούσε στον πρώτο όροφο. Εσοχές στους τοίχους υποδήλωναν ότι μια δεύτερη ξύλινη σκάλα που κάποτε οδηγούσε σε έναν τρίτο όροφο.
«Όταν αρχίσαμε να ανασυνθέτουμε την αρχιτεκτονική του χώρου, έγινε σαφές ότι επρόκειτο για έναν πύργο», είπε η ερευνήτρια.
Η Casa del Tiaso ήταν από τις πιο πολυτελείς οικίες της Πομπηίας, πιθανώς ιδιοκτησία μιας εξέχουσας οικογένειας. Διαθέτει μεγάλα δωμάτια συμποσίων, ιδιωτικό λουτρό και αυλή. Οι ρωμαϊκές επαύλεις που βρίσκονταν εκτός πόλης, διέθεταν συχνά πύργους που πρόσφεραν εντυπωσιακή θέα. Ωστόσο, η ύπαρξη ενός πύργου μέσα στην πόλη θεωρούνταν απίθανη — μέχρι τώρα.
Το μέλλον της αρχαιολογικής έρευνας
Η Μουθ συγκρίνει τη διαδικασία με αστυνομική έρευνα: κάθε στοιχείο συλλέγεται και κάθε λεπτομέρεια καταγράφεται. Με drones, laser scanning και φωτογραμμετρία, οι ερευνητές δημιουργούν ψηφιακά «δίδυμα» των κτιρίων. Στη συνέχεια «τοποθετούν» ψηφιακά ξύλινες δοκούς ή σκάλες σε σημεία όπου οι τοίχοι δείχνουν ότι υπήρχαν.
«Προχωρούμε προσεκτικά, συζητούμε, δοκιμάζουμε, απορρίπτουμε, διορθώνουμε και αναζητούμε αναλογίες σε άλλα κτίρια. Δημιουργούμε σταδιακά ένα τρισδιάστατο μοντέλο που μπορεί να εξετάσει η επιστημονική κοινότητα» εξηγεί η ερευνήτρια.
Η ψηφιακή αρχαιολογία επιτρέπει επίσης εικονικές περιηγήσεις, προσφέροντας εμπειρίες όπως αναπαράσταση δείπνων, τελετών ή ακόμη και των σκληρών συνθηκών εργασίας.
«Όλα αυτά θα μας βοηθήσουν να θέσουμε νέα ερωτήματα και να λάβουμε νέες απαντήσεις για τη ζωή στην Πομπηία» είπε η Μουθ.
Ο στόχος της ομάδας είναι η πλήρης ψηφιακή ανακατασκευή της Casa del Tiaso. Το ευρύτερο έργο δεν έχει τέλος — επιδιώκει να ανασυνθέσει όσο το δυνατόν περισσότερα κτίρια για να διατηρήσει την κληρονομιά της Πομπηίας. Τα ψηφιακά εργαλεία βοηθούν επίσης στην παρακολούθηση της διατήρησης του αρχαιολογικού χώρου, προσδιορίζοντας πού απαιτείται παρέμβαση.
«Η ψηφιακή αρχαιολογία είναι κάτι πολύ περισσότερο από την απλή δημιουργία φανταστικών ανακατασκευών αρχαίων κτιρίων. Είναι ένας τρόπος να σκεφτόμαστε αυτές τις δομές και πώς πραγματικά λειτουργούσαν και χρησιμοποιούνταν» κατέληξε η ερευνήτρια.
Περισσότερα από 13.000 δωμάτια έχουν ανασκαφεί στην χαμένη πόλη από το 1748, με το ένα τρίτο της αρχαίας Πομπηίας να παραμένει θαμμένο κάτω από ηφαιστειακή τέφρα. Ωστόσο, ο στόχος της ομάδας δεν είναι η πλήρης ανασκαφή της Πομπηίας, καθώς επιθυμεί να αφήσει τμήματα του χώρου ανέγγιχτα για τις μελλοντικές γενιές.
ΠΗΓΗ: CNN
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
