Λύθηκε το μυστήριο των κβάζαρ, των πιο ισχυρών ουράνιων αντικειμένων στο σύμπαν

Πριν από εξήντα χρόνια ανακαλύφθηκαν τα κβάζαρ, τα πιο ισχυρά και φωτεινά αστρόμορφα ουράνια αντικείμενα που βρίσκονται στον πυρήνα γαλαξιών. Όμως, μέχρι σήμερα παρέμενε μυστήριο τι θα μπορούσε να προκαλέσει μια τόσο ισχυρή δραστηριότητα και απαντήσεις δίνει μια έρευνα που δημοσιεύεται στο περιοδικό «Monthly Notices of the Royal Astronomical Society».

Παρατηρώντας 48 γαλαξίες που φιλοξενούν κβάζαρ και συγκρίνοντάς τους με περισσότερους από 100 γαλαξίες χωρίς κβάζαρ, επιστημονική ομάδα με επικεφαλής τα Πανεπιστήμια του Σέφιλντ και του Χερτφορντσάιρ ανακάλυψε ότι το φαινόμενο είναι αποτέλεσμα της σύγκρουσης γαλαξιών.

Όταν δύο γαλαξίες συγκρουστούν, οι βαρυτικές δυνάμεις ωθούν τεράστιες ποσότητες αερίου προς υπερμεγέθεις μαύρες τρύπες στο κέντρο του υπολείμματος του συστήματος γαλαξιών που προκύπτει από τη σύγκρουση. Λίγο πριν το αέριο καταναλωθεί από τη μαύρη τρύπα, απελευθερώνει τεράστιες ποσότητες ενέργειας με τη μορφή ακτινοβολίας και αυτό έχει ως αποτέλεσμα τη χαρακτηριστική φωτεινότητα των κβάζαρ.

Επίσης, οι ερευνητές κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι οι γαλαξίες με κβάζαρ έχουν περίπου τριπλάσιες πιθανότητες να αλληλεπιδρούν ή να συγκρούονται με άλλους γαλαξίες. «Τα κβάζαρ είναι ένα από τα πιο ακραία φαινόμενα στο Σύμπαν και αυτό που βλέπουμε είναι πιθανό να αντιπροσωπεύει το μέλλον του δικού μας Γαλαξία όταν συγκρουστεί με τον γαλαξία της Ανδρομέδας σε περίπου πέντε δισεκατομμύρια χρόνια», δηλώνει ο καθηγητής στο Τμήμα Φυσικής και Αστρονομίας του Πανεπιστημίου του Σέφιλντ, Κλάιβ Ταντχάντερ.

Τα κβάζαρ είναι σημαντικά για τους αστροφυσικούς, καθώς λόγω της φωτεινότητάς τους ξεχωρίζουν σε μεγάλες αποστάσεις και λειτουργούν ως φάροι για τις πρώτες εποχές της ιστορίας του Σύμπαντος. «Ένα από τα κύρια επιστημονικά κίνητρα για το διαστημικό τηλεσκόπιο James Webb της NASA ήταν η μελέτη των πρώτων γαλαξιών του Σύμπαντος και το τηλεσκόπιο αυτό είναι σε θέση να ανιχνεύσει φως ακόμη και από τα πιο μακρινά κβάζαρ, που εκπέμφθηκαν πριν από σχεδόν 13 δισεκατομμύρια χρόνια», εξηγεί ο μεταδιδακτορικός ερευνητής στο Πανεπιστήμιο του Χερτοφρντσάιρ, Τζόνι Πιρς.