Είναι καλύτερο να κάνουμε ντους το πρωί ή το βράδυ;

Κάποιοι προτιμούν το πρωινό ντους, άλλοι το βραδινό. Ποιοι όμως κάνουν το «σωστό» και ποια είναι η επίδραση της επιλογής σας στην υγεία.

Για πολλούς, αφού ξυπνήσουν νυσταγμένοι το πρωί, ένα από τα πρώτα πράγματα που κάνουν, είναι να μπουν στο ντους. Οι υποστηρικτές του πρωινού ντους συχνά λένε ότι το να στέκεσαι για 10 λεπτά κάτω από έναν καταρράκτη καυτού νερού τούς βοηθά να ξυπνήσουν και να νιώσουν φρέσκοι και έτοιμοι να ξεκινήσουν τη μέρα. Ωστόσο, όσοι κάνουν ντους το βράδυ λένε ότι το να πλένονται πριν κοιμηθούν, τούς βοηθά να ξεπλύνουν τη βρωμιά της ημέρας πριν μπουν κάτω από τα σκεπάσματα και παραδοθούν σε έναν γαλήνιο ύπνο.

Τι λέει η επιστήμη

Το ντους βοηθά να απομακρυνθούν βρωμιά, ιδρώτας και λιπαρότητα από το δέρμα. Αυτά μπορούν να συσσωρευτούν κατά τη διάρκεια της ημέρας, μαζί με ρύπους, σκόνη και γύρη από το περιβάλλον. Αν δεν κάνετε ντους πριν τον ύπνο, όλα αυτά εναποτίθενται στα σεντόνια και το μαξιλάρι σας.

Και δεν είναι μόνο αυτό. Το δέρμα φιλοξενεί άφθονη μικροβιακή ζωή. Αν εστιάσετε σε οποιοδήποτε τετραγωνικό εκατοστό, θα βρείτε από 10.000 έως και ένα εκατομμύριο βακτήρια. Τρέφονται από τη λιπαρότητα που εκκρίνουν οι ιδρωτοποιοί αδένες σας. Ενώ ο ιδρώτας από μόνος του δεν μυρίζει, οι θειούχες ενώσεις που παράγονται από βακτήρια όπως ο σταφυλόκοκκος, σίγουρα μυρίζουν.

Έτσι, το ντους πριν τον ύπνο μπορεί να φαίνεται ως η πιο υγιεινή επιλογή. Ωστόσο, όπως πάντα, η αλήθεια είναι πιο περίπλοκη.

«Αν κάνετε ντους το βράδυ, πηγαίνετε στο κρεβάτι καθαροί, αλλά θα ιδρώσετε και πάλι μέσα στη νύχτα», λέει η μικροβιολόγος Πρίμροουζ Φρίστοουν (Primrose Freestone) από το Πανεπιστήμιο του Λέστερ.

Σύμφωνα με τη Φρίστοουν, ακόμη και σε κρύο καιρό, ένα άτομο θα παράγει μέχρι και περίπου 300 ml ιδρώτα στο κρεβάτι και θα αποθέσει 50.000 ή περισσότερα κύτταρα δέρματος, ένα «μπουφέ» για τα ακάρεα της σκόνης.

«Θα συνεχίσετε να δημιουργείτε ένα ιδρωμένο, μικρο-περιβάλλον, από το οποίο τα βακτήρια στο δέρμα σας θα τρέφονται και θα παράγουν μια μικρή σωματική οσμή. Έτσι, όταν ξυπνάτε το πρωί αφού έχετε κάνει ντους το βράδυ, παραμένετε λίγο… δύσοσμοι», λέει η Φρίστοουν.

Τα οφέλη ενός νυχτερινού ντους ισχύουν μόνο εφόσον πλένονται τακτικά τα σεντόνια

Τα βακτήρια μπορούν να επιβιώσουν σε παπλώματα, σεντόνια και μαξιλάρια για εβδομάδες. Τα ακάρεα της σκόνης μπορούν να συσσωρεύονται με τον καιρό, όπως και οι μύκητες, ειδικά σε υγρά σημεία όπως τα μαξιλάρια σας. Ενώ οι άνθρωποι με υγιές ανοσοποιητικό μπορούν να αντιμετωπίσουν αυτήν τη μικροβιακή «επίθεση», έως και το 76% των ατόμων με σοβαρό άσθμα είναι αλλεργικοί τουλάχιστον σε ένα είδος μύκητα. Η έκθεση στον A. fumigatus μπορεί να προκαλέσει χρόνια πνευμονοπάθεια σε άτομα με φυματίωση ή με παθήσεις σχετιζόμενες με το κάπνισμα.

«Ίσως είναι πιο σημαντικό να καθαρίζετε τα σεντόνια σας, παρά να κάνετε ντους το βράδυ», λέει η Χόλι Γουίλκινσον (Holly Wilkinson), ανώτερη λέκτορας στην επούλωση τραυμάτων και το μικροβίωμα στο Πανεπιστήμιο του Hull στο Ηνωμένο Βασίλειο. «Γιατί αν πάτε στο κρεβάτι πλυμένοι αλλά αφήσετε τα σεντόνια για έναν μήνα, τότε θα συσσωρευτούν βακτήρια, βρωμιά και ακάρεα σκόνης».

Αυτό είναι πρόβλημα, καθώς η μακροχρόνια έκθεση στα περιττώματα των ακάρεων αυξάνει τον κίνδυνο αλλεργιών. Αν κάποιος είναι ήδη ευαίσθητος σε αλλεργιογόνα όπως η γύρη, τότε το να μην πλένει τακτικά τα σεντόνια μπορεί να επιδεινώσει τα συμπτώματα. Είναι επίσης πιθανό ότι το να πηγαίνεις τακτικά σε βρώμικα σεντόνια μπορεί να αυξήσει τον κίνδυνο δερματικών λοιμώξεων, αν και τα στοιχεία δεν είναι ξεκάθαρα.

Οφέλη στον ύπνο

Κάποιοι υποστηρικτές του βραδινού ντους λένε ότι τους βοηθά να κοιμηθούν καλύτερα, και υπάρχουν στοιχεία που το στηρίζουν. Για παράδειγμα, μια μετα-ανάλυση που συνέκρινε τα αποτελέσματα 13 μελετών έδειξε ότι ένα ζεστό ντους ή μπάνιο διάρκειας 10 λεπτών, μία με δύο ώρες πριν τον ύπνο, μείωσε σημαντικά τον χρόνο που χρειάζεται για να αποκοιμηθεί κανείς. Είναι πιθανό ότι η αύξηση της θερμοκρασίας του σώματος πριν αυτή πέσει ξανά, λειτουργεί σαν σήμα προς τον κιρκαδικό ρυθμό μας ότι είναι ώρα για ύπνο, αν και χρειάζεται περισσότερη έρευνα.

Ποιο είναι λοιπόν το καλύτερο;

Η Φρίστοουν προτιμά το πρωινό ντους, καθώς απομακρύνει τον ιδρώτα και τα μικρόβια που συσσωρεύονται τη νύχτα από το κρεβάτι, βοηθώντας να ξεκινήσει η μέρα πιο καθαρά.

Ωστόσο, είναι πιθανό η επιλογή να έχει πολύ μικρή σημασία για την υγεία, είναι περισσότερο θέμα αν προτιμάτε να είστε φρέσκοι και καθαροί κατά τη διάρκεια της ημέρας ή το βράδυ.

«Αν κάνετε ντους μία φορά την ημέρα, μάλλον δεν έχει και τόση σημασία η ώρα», λέει η Γουίλκινσον.

Μάλιστα, αρκεί να καθαρίζετε τις βασικές περιοχές καθημερινά, ένα ντους ή μπάνιο δύο φορές την εβδομάδα ίσως είναι αρκετό για να διατηρηθεί η υγεία και η υγιεινή.

«Εξαρτάται και από το επάγγελμα», λέει η Γουίλκινσον. «Αν, για παράδειγμα, είστε αγρότης, πιθανότατα θα θέλετε να πλυθείτε όταν επιστρέψετε στο σπίτι στο τέλος της ημέρας. Όμως συνολικά, το να διατηρείτε το κρεβάτι καθαρό είναι πιθανώς πιο σημαντικό».

Πηγή: BBC | Μετάφραση – Επιμέλεια: Γεωργία Κανταρτζή