Ένα διάσημο χειρόγραφο της Νεκράς Θάλασσας πιθανώς γράφτηκε από δύο συγγραφείς ή αντιγραφείς, σύμφωνα με τα ευρήματα νέας μελέτης του Πανεπιστημίου του Γκρόνινγκεν της Ολλανδίας.
Σύμφωνα με τους ερευνητές, οι δύο συγγραφείς έγραφαν με παρόμοιο τρόπο και οι διαφορές μεταξύ των δύο δεν είναι ορατές με γυμνό μάτι. Ωστόσο η τεχνητή νοημοσύνη αποκάλυψε μια λεπτομέρεια που υποδηλώνει ότι πιθανώς να είχαν λάβει παρόμοια εκπαίδευση, ίσως σε κάποιο σχολείο ή στο στενό κοινωνικό τους περιβάλλον.
«Αυτό είναι μόνο το πρώτο βήμα», δήλωσε στο Live Science ο κύριος ερευνητής της μελέτης Μλάντεν Ποπόβιτς, καθηγητής της εβραϊκής Βίβλου και του αρχαίου Ιουδαϊσμού στο Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν. «Ερευνούμε την πιθανότητα των μεμονωμένων συγγραφέων. Αυτό θα μας δώσει νέες δυνατότητες να μελετήσουμε όλους τους συγγραφείς πίσω από τους Κυλίνδρους και θα μπορέσουμε πιθανώς να κατανοήσουμε το είδος της συλλογή ή συλλογές χειρογράφων που έχουμε εδώ», πρόσθεσε.
Τα Χειρόγραφα της Νεκράς Θάλασσας ανακαλύφθηκαν για πρώτη φορά στα τέλη της δεκαετίας του 1940 από έναν νεαρό βοσκό, σε μια σπηλιά στο Κουμράν της Δυτικής Όχθης στο Ισραήλ. Κατά την επόμενη δεκαετία, ερευνητές και τοπικοί Βεδουίνοι βρήκαν περισσότερα από 900 χειρόγραφα σε 11 σπήλαια. Αυτά τα χειρόγραφα είναι τα παλαιότερα εναπομείναντα κείμενα της εβραϊκής Βίβλου, που χρονολογούνται από τον 4ο αιώνα π.Χ. στον 2ο αιώνα μ.Χ. Ωστόσο δεν είναι σαφές ποιοι ή πόσοι τα έγραψαν, επειδή οι συγγραφείς και αντιγραφείς δεν υπέγραφαν με τα ονόματά τους.
Έκτοτε, αρκετοί ερευνητές προσπάθησαν να μαντέψουν πόσοι συμμετείχαν στη συγγραφή των διαφόρων χειρογράφων της Νεκράς Θάλασσας. «Προσπαθούσαν να βρουν κάτι περίεργο στη γραφή, για παράδειγμα, ένα χαρακτηριστικό που θα παρέπεμπε σε έναν συγκεκριμένο συγγραφέα», δήλωσε ο Πόποβιτς, ο οποίος είναι και διευθυντής του Ινστιτούτου Κουμράν στο Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν. «Ωστόσο, αυτές οι αναλύσεις ήταν συχνά υποκειμενικές και, ως εκ τούτου, αμφισβητήσιμες», πρόσθεσε.
Ο Ποπόβιτς και οι συνάδελφοί του χρησιμοποίησαν μια άλλη προσέγγιση – την τεχνητή νοημοσύνη και τα στατιστικά στοιχεία – για να ερευνήσουν τον Μέγα Κύλινδρο του Ησαΐα, έναν από τους επτά που είχε ανακαλύψει ο βοσκός. Αυτό το καλοδιατηρημένο χειρόγραφο που χρονολογείται περίπου στο 125 π.Χ., έχει μήκος 7,3 μέτρα και ύψος 26 εκατοστά και περιέχει 54 στήλες εβραϊκού κειμένου.
Ένα σημείο μεταξύ των στηλών 27 και 28, τράβηξε την προσοχή του Πόποβιτς. Πρόκειται για ένα μικρό διάλειμμα στο κείμενο και μια νέα σελίδα, όπου έχουν ραφτεί δύο φύλλα μαζί. Άλλοι ερευνητές είχαν ήδη αναρωτηθεί εάν αυτός ο κύλινδρος είχε γραφτεί από έναν ή δύο συγγραφείς ή αντιγραφείς. Η επιστημονική ομάδα θέλησε να δει εάν οι μικρές διαφορές στη γραφή είναι φυσιολογικές παραλλαγές ή αν πρόκειται για παρόμοια έγγραφα που έχουν γραφτεί από δύο άτομα.
Οι ερευνητές εντόπισαν λεπτές και αποχρωματισμένες διαφορές στο χειρόγραφο που δεν είναι ορατές με το ανθρώπινο μάτι. Η ανακάλυψη αυτή αποκαλύπτει ότι οι αρχαίοι συγγραφείς δούλευαν σε ομάδες και σε αντίθεση με τις παλιότερες αναλύσεις αυτή η έρευνα «δεν είναι απλώς μια εικασία, αλλά βασίζεται σε στοιχεία», τόνισε ο Πόποβιτς.
Ποιά ήταν η διαδικασία
Οι ερευνητές εκπαίδευσαν τον αλγόριθμο ώστε να μπορεί να ξεχωρίζει το κείμενο ή το μελάνι, από το φόντο – το δέρμα του ζώου ή τον πάπυρο. Αυτή η διαδικασία είναι γνωστή ως δυαδικοποίηση και τη σχεδίασε ο συν-ερευνητής της μελέτης, Μαρούφ Ντάλι, ο οποίος δημιούργησε ένα τεχνητό νευρωνικό δίκτυο που μπορεί να εκπαιδευτεί με βαθιά μάθηση. Αυτό το νευρωνικό δίκτυο κατέγραψε τα αρχικά ίχνη μελανιού στο χειρόγραφο, ακόμα και όταν αυτά τα αρχαία γράμματα μετατράπηκαν σε ψηφιακές εικόνες.
«Αυτό είναι σημαντικό επειδή τα αρχαία ίχνη μελανιού σχετίζονται άμεσα με την κίνηση των μυών ενός ατόμου και είναι μοναδικά στον καθένα», εξηγεί ο ανώτερος ερευνητής Λάμπερτ Σόμεικερ, καθηγητής επιστήμης υπολογιστών και τεχνητής νοημοσύνης στο Πανεπιστήμιο του Γκρόνινγκεν.
Η ανάλυση του νευρωνικού δικτύου αποκάλυψε ότι οι 54 στήλες κειμένου στον Μέγα Κύλινδρο του Ησαΐα, μπορούσαν να κατηγοριοποιηθούν σε δύο ξεχωριστές ομάδες, οι οποίες περιλάμβαναν μια μετάβαση περίπου στα μισά του χειρόγραφου. Ο Ντάλι πρότεινε ότι μπορεί να υπάρχουν περισσότεροι από ένας συγγραφείς, οπότε ο Σόμεικερ έκανε μια ξεχωριστή ανάλυση. Ωστόσο το αποτέλεσμα δεν άλλαξε. Σε αυτή τη δεύτερη ανάλυση, ο ερευνητής εξέτασε τμήματα των γραμμάτων που «μπορεί να είναι πιο ακριβή, διακριτικά και ενημερωτικά για την εύρεση σημαντικών διαφορών σχήματος, από τους πλήρεις χαρακτήρες».
Για να βεβαιωθεί η επιστημονική ομάδα, πρόσθεσε επιπλέον ελέγχους στο κείμενο. «Όταν προσθέσαμε επιπλέον θόρυβο στα δεδομένα, το αποτέλεσμα δεν άλλαξε», δήλωσε ο Σόμεικερ. «Καταφέραμε επίσης να αποδείξουμε ότι ο δεύτερος συγγραφέας έχει περισσότερες παραλλαγές στο γράψιμό του από τον πρώτο, αν και το γράψιμό τους είναι παρόμοιο».
Στη συνέχεια, η ομάδα πραγματοποίησε μια οπτική ανάλυση δημιουργώντας «χάρτες θερμότητας». Αυτοί οι χάρτες ενσωμάτωσαν όλες τις παραλλαγές ενός δεδομένου γράμματος, όπως το εβραϊκό γράμμα aleph (א), που υπάρχει στο κείμενο του κυλίνδρου. Στη συνέχεια, έκανε μια μέση έκδοση του γράμματος από τις πρώτες 27 στήλες και μια άλλη από τις τελευταίες 27 στήλες. Μετά από αυτό, συνέκριναν αυτά τα μέσα γράμματα και διαπίστωσαν ότι μπορούσαν εύκολα να εντοπίσουν διαφορές μεταξύ των δύο.
Ο Πόποβιτς και οι συνάδελφοί του σκοπεύουν να ερευνήσουν και άλλους κυλίνδρους οι οποίοι μπορεί να αποκαλύψουν νέα στοιχεία για τις κοινότητες που έγραψαν τα χειρόγραφα.
Η μελέτη δημοσιεύθηκε στο περιοδικό PLOS One.
ΠΗΓΗ: Live Science
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος