Σχέδιο επανεκκίνησης σιδηροδρόμου: Λιγότεροι σταθμοί & συρμοί, αναβάθμιση υποδομών, αυστηρή εκπαίδευση

«Η επιθυμία μας είναι ο σιδηρόδρομος να επανεκκινήσει στον συντομότερο δυνατό χρόνο. Όμως να έχουμε πριν εξασφαλίσει τις αναγκαίες προϋποθέσεις. Η επιθυμία μας είναι το συντομότερο δυνατό χρόνο, ενδεχομένως και ως το τέλος του μήνα. Όταν αναφερόμαστε σε μείωση μεταφορικού έργου εννοούμε μείωση συρμών, δρομολογίων ή μείωση σταθμών στους οποίους θα σταματά το τρένο», επισήμανε ο Υπουργός Επικρατείας, αρμόδιος για θέματα Μεταφορών και Υποδομών Γιώργος Γεραπετρίτης, τοποθετούμενος σήμερα σε συνέντευξη τύπου για το δυστύχημα στα Τέμπη, τη συνολική διαχείρισή του αλλά και τις πρωτοβουλίες της κυβέρνησης για το σιδηρόδρομο το επόμενο διάστημα.

«Πρώτον, δεν πρόκειται να ξεκινήσει κανένα τρένο αν δεν έχουμε τις πρόσθετες δικλείδες ασφαλείας. Και δεύτερον, όλη επιχείρηση αυτή θα γίνει με απόλυτο συντονισμό όλων των εμπλεκόμενων, δηλαδή του κράτους, της Κυβέρνησης, των φορέων λειτουργίας υποδομών, δηλαδή την ΕΡΓΟΣΕ και τον ΟΣΕ με τον λειτουργούντα το εμπορικό κομμάτι, δηλαδή την Hellenic Trains και τους άλλους παρόχους και βέβαια τους εργαζομένους στο συντομότερο δυνατό χρόνο» πρόσθεσε μεταξύ άλλων ο υπουργός.

Ενώ πρόσθεσε:

«Ακόμη δεν έχει ολοκληρωθεί το σχέδιο, καθώς θα ακολουθήσουν συζητήσεις με τους εργαζόμενους και την Hellenic Train. Θα έχουμε μια αύξηση της παρουσίας του προσωπικού και πιθανότατα μία μείωση του έργου. Αυτό θα γίνει σύμμετρα. Δεν θέλουμε να αποψιλώσουμε τις γραμμές που είναι λειτουργικές και αναγκαίες».

Θα υπάρξει αναβάθμιση στις προσλήψεις – Αυστηρό πρόγραμμα σπουδών

Ο κ. Γεραπετρίτης σημείωσε ακόμη, μεταξύ άλλων, ότι θα υπάρξει αναβάθμιση στις προσλήψεις οι οποίες θα γίνουν και θα μελετηθεί εκ νέου το σύστημα που έχει να κάνει και με αυτές, όσο και με την εκπαίδευση του προσωπικού.

Ενώ πρόσθεσε:

«Ειδικά για το θέμα της εκπαίδευσης είχα την ευκαιρία και προσωπικά να ασχοληθώ με το ζήτημα της εκπαίδευσης. Να δω, δηλαδή, ποια είναι αυτή η εκπαίδευση που λαμβάνουν, ιδίως οι σταθμάρχες.

Θέλω να σας πω ότι το πρόγραμμα σπουδών είναι ένα αυστηρό πρόγραμμα το οποίο καθορίζεται από κανόνες του Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Και είναι ένα πρόγραμμα το οποίο καταλαμβάνει θεωρητική και πρακτική άσκηση, περίπου 6,5 μηνών, με καθημερινή, 6 μέρες την εβδομάδα υποχρεωτική συμμετοχή όλων των υποψηφίων, 7 ώρες ημερησίως και περιλαμβάνει και πρακτική στο πεδίο.

Η δε, εκπαίδευση περιλαμβάνει και μία σειρά από ιατρικές δοκιμασίες και ψυχομετρικά τεστ για την αξιολόγηση του προσωπικού.

Άρα είναι μια σχετικώς αυστηρή διαδικασία. Θα αξιολογηθεί όμως συνολικά το πλαίσιο, έτσι ώστε να έχουμε μία καλύτερη εικόνα και μία όσο το δυνατόν πιο πλήρη εκπαίδευση.

Περαιτέρω δε, ήθελα να σας μεταφέρω ότι στο αμέσως προσεχές διάστημα θα φέρουμε στη Βουλή προς ψήφιση και ένα αυστηρότερο πλαίσιο σε ότι αφορά δολιοφθορές, κλοπές και καταστροφές που γίνονται στο σιδηροδρομικό δίκτυο».

«Υπήρχε καθυστέρηση 18 μηνών και από την παρούσα κυβέρνηση στην ολοκλήρωση του έργου ασφαλείας»

Ερωτηθείς από τη δημοσιογράφο της ΕΡΤ Ρεγγίνα Σαβούρδου για το αν και γιατί καθυστέρησε η ολοκλήρωση του έργου ασφάλειας, σε συνέχεια της επιστολής του παραιτηθέντα προέδρου της επιτροπής ETCS κ. Κατσιούλη, με την οποία καταγγέλει ότι αναίτια ξηλώθηκαν συστήματα ασφάλειας από 8 σταθμούς, κάτι που επέφερε καθυστερήσεις στην υλοποίηση του έργου, ο υπουργός Υποδομών σημείωσε, ανάμεσα σε άλλα:

«Υπήρξαν πολύ σοβαρά ζητήματα που είχαν να κάνουν με την εφαρμογή της αρχικής σύμβασης. Υπήρξε ανάγκη να πάμε σε συμπληρωματική σύμβαση. Υπήρξε Ελεγκτικό Συνέδριο, Εθνική Αρχή Διαφάνειας. Υπήρξε δημοσιονομικός έλεγχος από τον φορέα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, πραγματογνωμοσύνη από το Τεχνικό Επιμελητήριο της Ελλάδας.

Ναι, υπήρχε καθυστέρηση και από την παρούσα κυβέρνηση για ένα διάστημα 18 μηνών, από την προηγούμενη κυβέρνηση περισσότερο αλλά δεν είναι του παρόντος αυτό.

Η πραγματικότητα είναι ότι αυτή την στιγμή, πρώτον, δρομολογείται το έργο και θα ολοκληρωθεί το επόμενο διάστημα.

Και δεύτερον, ότι σε ότι αφορά τον τεχνολογικό εξοπλισμό στο συγκεκριμένο σταθμαρχείο Λάρισας λειτουργούσε απολύτως και έδινε την δυνατότητα να υπάρχει ηλεκτρονική επιτήρηση και πριν το συμβάν, με την χάραξη, και μετά, για πεντέμισι χιλιόμετρα, μετά την αποχώρηση από τον σταθμό, να διαπιστωθεί ότι βρισκόταν σε λανθασμένη τροχιά».

«Να έρθουν στην επιφάνεια τα αίτια που προκάλεσαν την καταστροφή, κάνοντας και τη δική μας κριτική»

Στην εισαγωγική του τοποθέτηση πριν από τη συνέντευξη τύπου, ο υπουργός Υποδομών επισήμανε:

«Εξάντλησα κάθε δυνατή προσπάθεια στο σύντομο αυτό χρόνο για να μπορέσω να αποκτήσω μία κατά το δυνατόν πλήρη εικόνα τόσο του συμβάντος, όσο και του γενικότερο ρυθμιστικού και επιχειρησιακού πλαισίου των σιδηροδρόμων και εντός αυτού του πλαισίου θα προσπαθήσω σήμερα να ενημερώσω την ελληνική κοινωνία για τα θέματα τα οποία έχουν προκύψει.

Εξ αρχής θα ήθελα να πω ότι δεν βρίσκομαι εδώ ούτε ως εκπρόσωπος της κυβέρνησης, αλλά ούτε ως πολίτης αυτής της χώρας για να κάνω την οποιαδήποτε πολιτική ή κομματική αντιπαράθεση. Δεν θα ακούσετε από μένα ζητήματα που έχουν να κάνουν με συμψηφισμούς και δεν θα ακούσετε κανένα απολύτως λόγο ο οποίος θα παραπέμπει σε μετάθεση ευθύνης.

Η ευθύνη η οποία αναλογεί στην παρούσα κυβέρνηση έχει αναληφθεί, οφείλω και πάλι όπως το έπραξα από την πρώτη στιγμή της ανάληψης αυτών των νέων καθηκόντων να ζητήσω συγνώμη εκ μέρους της κυβέρνησης και εμού προσωπικά απέναντι στις οικογένειες των θυμάτων και απέναντι σε όλους τους Έλληνες πολίτες, για το ότι δεν μπορέσαμε να αποτρέψουμε αυτό το απίστευτο δυστύχημα και η συγνώμη αυτή θέλω να σας πω ότι είναι εντελώς ειλικρινής, δεν είναι προσχηματική και δεν προσπαθεί απλά και μόνο να αποσείσει την οποιαδήποτε πραγματική ευθύνη.

Ανέλαβα πριν από μία εβδομάδα αυτό το δύσκολο καθήκον, να μπορέσω στο πλαίσιο της αρμοδιότητας που μου εμπιστεύθηκε ο Πρωθυπουργός αφενός να διασφαλίσω ότι θα προχωρήσουν ακώλυτα οι έρευνες για την απόλυτη εξιχνίαση αυτού το οποίο συνέβη και αφετέρου για να μπορέσω στο συντομότερο δυνατό χρόνο να διαμορφώσω ένα πλαίσιο δράσεων, έτσι ώστε να υπάρξει η επανεκκίνηση των σιδηροδρόμων με τους αναγκαίους όρους ασφαλείας που απαιτούνται σήμερα, ιδιαίτερα μετά από το επώδυνο δυστύχημα το οποίο βιώσαμε.

Δεν είναι εντός των αρμοδιοτήτων μου να ασχοληθώ με την τρέχουσα διαχείριση του Υπουργείου Υποδομών και Μεταφορών, όλα τα ζητήματα τα οποία έχουν να κάνουν με τρέχουσες συμβάσεις, με υποδομές, με έργα, με μεταφορές, με συμβάσεις οι οποίες αναφέρονται σε προμήθειες και υπηρεσίες, όλα αυτά παραμένουν στην αρμοδιότητα των Υφυπουργών και της Υπηρεσιακής Γραμματέως του Υπουργείο Υποδομών και Μεταφορών, οι οποίοι θα συνεχίσουν το έργο της καθημερινότητας του Υπουργείου.

Εγώ θα ασχοληθώ αποκλειστικά με τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με το δυστύχημα των Τεμπών και με την επόμενη μέρα των σιδηροδρόμων. Αυτονόητο είναι, ως εκ περισσού το αναφέρω, ότι δεν έχω καμία αρμοδιότητα ούτε διάθεση να εμπλακώ μα την κατ΄ ουσίαν απόδοση ευθυνών, το οποίο είναι αντικείμενο της ελληνικής δικαιοσύνης και ήδη έχουν δρομολογηθεί οι διαδικασίες έτσι ώστε η ανακριτική έρευνα να αναβιβαστεί στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο, ούτε βεβαίως να εμπλακώ στα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την διοικητική διερεύνηση. 

Όπως γνωρίζετε, ήδη έχει αναλάβει μια ανεξάρτητη επιτροπή εμπειρογνωμόνων εκπροσωπικοτήτων να διερευνήσει διοικητικά τα αίτια τα οποία οδήγησαν σε αυτή την τραγωδία, τις πράξεις και τις παραλείψεις όχι βεβαίως του συμβάντος καθ΄ εαυτού το οποίο αποτελεί αποκλειστική αρμοδιότητα της ποινικής δικαιοσύνης αλλά των διοικητικών ενδεχομένως παραλείψεων που κατέληξαν στο τραγικό δυστύχημα.

Επίσης είναι προφανές ότι η δική μου θέση δεν εμποδίζει, αντιθέτως ενθαρρύνει και τον κοινοβουλευτικό έλεγχο του συγκεκριμένου συμβάντος και γενικότερα του πλαισίου των σιδηροδρόμων.

Είναι αυτονόητο ότι θα υπάρξει πλήρης διαφάνεια σε όλα τα επίπεδα περιλαμβανομένης και της κοινοβουλευτικής διαδικασίας και αυτονοήτως εγώ είμαι στη διάθεση της Βουλής, ο ίδιος θα προκαλέσω μια συζήτηση στην αρμόδια διαρκή επιτροπή της Βουλής έτσι ώστε να συζητήσουμε για τα ζητήματα των παθογενειών στους σιδηροδρόμους και δημιουργικά να προσπαθήσουμε να βρούμε έναν κοινό τόπο.

Δεν είναι η ώρα των αντιπαραθέσεων, θα το ξαναπώ. Να μπορέσουμε να βρούμε έναν κοινό τόπο που θα αποδίδει ευθύνες αλλά ταυτοχρόνως θα αξιολογεί και τα ζητήματα που έχουν να κάνουν με την ασφάλεια των μεταφορών για το μέλλον.

Ήδη εξ αρχής να σας πω ότι η ευθύνη η οποία αναλογούσε στην Κυβέρνηση στο υψηλότερο επίπεδο του Υπουργού Υποδομών και Μεταφορών έχει αναληφθεί. Έχουν τεθεί στη διάθεση του Πρωθυπουργού οι παραιτήσεις των διοικητών ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ, τις αμέσως επόμενες ημέρες θα υπάρξει αντικατάσταση της διοίκησης.

Ο Πρωθυπουργός έχει κάνει αποδεκτές τις παραιτήσεις και είναι αυτονόητο ότι θα προχωρήσουμε και με τις νέες διοικήσεις σε μια κατά το δυνατόν ταχεία επανέναρξη των σιδηροδρομικών δρομολογίων.

Το πρώτο το οποίο θέλω να αναφερθώ είναι το ζήτημα του δυστυχήματος καθ΄ εαυτού χωρίς προφανώς να κάνω την οποιαδήποτε αξιολόγηση και αποτίμηση. Θα περιοριστώ μόνο στα αντικειμενικά δεδομένα.

Εγώ βρέθηκα στον τόπο της τραγωδίας εχθές και προχθές. είχα την δυστυχία να δω επιτόπου τον τόπο που είχαμε αυτό το εξαιρετικά δυστυχές συμβάν αλλά παράλληλα και να έχω μια προσωπική άποψη για τις συνθήκες υπό τις οποίες λειτουργεί το σύστημα της διοίκησης επιτόπου στη Λάρισα και στην Θεσσαλονίκη αργότερα στο κέντρο τηλεδιοίκησης. Nα δω επιτόπου το χώρο του συμβάντος ώστε να έχω μια προσωπική άποψη.

Επισκέφτηκα το Γενικό Νοσοκομείο της Λάρισας και συναντήθηκα με τους ανθρώπους οι οποίοι ανέλαβαν το πολύ μεγάλο βάρος της διαχείρισης αυτής της μεγάλης συμφοράς.

Οι διαπιστώσεις, τις οποίες έκανα, ήταν ότι το τοπικό κέντρο τηλεδιοίκησης του σταθμού της Λάρισας λειτουργούσε απόλυτα και αδιαλείπτως, δεν υπήρξε καμία απολύτως διάρρηξη ή διακοπή της λειτουργίας του κέντρου τηλεδιοίκησης της Λάρισας, το τοπικό κέντρο τηλεδιοίκησης της Λάρισας.

Άρα υπό αυτή την έννοια και το μοιραίο βράδυ ήταν αναγκαίο και οφειλόμενο να έχει υπάρξει η αυτόματη χάραξη πορείας πάνω στον πίνακα τηλεειδοποίησης το οποίο δεν φέρεται να έχει συντελεστεί.

Επίσης, υπήρξε, αντιλαμβάνομαι, ακόμα και αν δεν είχαν αυτή την αυτόματη χάραξη η οποία εξ ορισμού θα είχε αποτρέψει το δυστύχημα, ένα δεύτερο επίπεδο ασφάλειας ήταν η χειροκίνητη αλλαγή του κλειδιού η οποία δεν συντελέστηκε με αποτέλεσμα η αμαξοστοιχία 62 να περιέλθει σε λανθασμένη γραμμή.

Και βεβαίως ένα τρίτο επίπεδο το οποίο πάλι συνδέεται με την τηλεδιοίκηση, ότι θα έπρεπε, σύμφωνα με το προβλεπόμενο πρωτόκολλο, να είχε υπάρξει παρακολούθηση πάνω στον πίνακα ελέγχου, τον ηλεκτρονικό πίνακα ελέγχου της Λάρισας εκ των υστέρων, δηλαδή μετά την αποχώρηση της αμαξοστοιχίας από το σταθμό της Λάρισας και για μία απόσταση 5,5 χιλιομέτρων, όταν και φαίνεται πάνω στον πίνακα η πορεία του τραίνου, εάν, δυστυχώς δεν συνέβη, εάν είχε υπάρξει η παρακολούθηση πάνω στον πίνακα μετά την αναχώρηση της αμαξοστοιχίας θα είχε αποφευχθεί το μοιραίο διότι θα προέκυπτε, χωρίς καμία απολύτως δυσκολία, η μετάπτωση της αμαξοστοιχίας στην εσφαλμένη γραμμή.

Και βεβαίως πέρα από τα τρία αυτά επίπεδα του πρωτοκόλλου που όφειλε να έχει τηρηθεί υπάρχει και το ζήτημα του ότι η αμαξοστοιχία περιήλθε σε εσφαλμένη γραμμή χωρίς να έχει υπάρξει και η αντίδραση εκ μέρους της ίδιας της αμαξοστοιχίας έτσι ώστε να κινηθεί ένα σύστημα προειδοποίησης που θα απέτρεπε το μοιραίο.

Αυτά, όλα, όμως, θέλω να σας πω εντελώς ειλικρινά, δεν τα λέω για να τονίσω το ζήτημα του ανθρώπινου λάθος. Το ακούω και το καταλαβαίνω ότι πιθανότατα, αυτό θα το δει η δικαιοσύνη, υπήρξαν πλημμέλειες στην ανθρώπινη διαχείριση.

Αυτό, όμως, δεν αναιρεί το γεγονός ότι άσχετα με το ανθρώπινο λάθος εάν είχαμε ένα πλήρες σύστημα, καθολικό, τηλεδιοίκησης στην χώρα κατά πάσα βεβαιότητα το δυστύχημα δεν θα είχε συμβεί.

Άρα, υπό αυτή την εκδοχή είναι προφανές ότι υπάρχει, πέρα από το ζήτημα του ανθρώπινου λάθους, και ένα ζήτημα το οποίο έχει να κάνει με την ολοκλήρωση των απαιτούμενων έργων ηλεκτρονικής αναβάθμισης των συστημάτων, το οποίο θα είχε αποτρέψει το συμβάν.

Αναφέρθηκε πολύ συγκεκριμένα στο ζήτημα αυτό ο πρωθυπουργός. Πέρα και πάνω από το ανθρώπινο λάθος θα έπρεπε να είχαν ολοκληρωθεί οι διαδικασίες που θα απέτρεπαν πιθανότατα το μοιραίο.

Πριν αναφερθώ στα ζητήματα που έχουν να κάνουν και με την επόμενη μέρα θα ήθελα, όσο αυτό είναι ανθρώπινο, να ευχαριστήσω θερμά όλους όσους συνέβαλλαν στην, στον συντονισμό και της διαχείρισης αυτής της μοιραίας κατάστασης που προέκυψε στην Λάρισα.

Είχα την ευκαιρία να μιλήσω με όλους και θέλω πραγματικά να πω ότι έγινε μια υπεράνθρωπη προσπάθεια εκ μέρους τους για να μπορέσουν να διαχειριστούν την κατάσταση.

Ο περιφερειάρχης, ο οποίος ήταν διαρκώς εκεί, οι υγειονομικοί μας. Θέλω να εξάρω τον ηρωισμό και τον επαγγελματισμό των υγειονομικών μας και στα δυο νοσοκομεία της Λάρισας. Και στο γενικό νοσοκομείο και στο πανεπιστημιακό νοσοκομείο. Οι οποίοι αν και δεν ήταν υπηρεσία επέστρεψαν όλοι σε άμεσο χρόνο.

Το προσωπικό του ΕΚΑΒ. Υπήρξε μια πρωτοφανής κινητοποίηση. Το πλαίσιο του πρωτοκόλλου των μαζικών καταστροφών, ξέρω ότι δεν αποτελεί παρηγοριά ότι ενεργοποιήθηκε αυτό το πρωτόκολλο μαζικών καταστροφών και μακάρι να μην χρειαζόταν ποτέ να ενεργοποιηθεί.

Είναι, όμως, σημαντικό να υπάρχει αυτό το πρωτόκολλο και να λειτουργεί όταν έχουμε τέτοιου, τέτοιας κλίμακας καταστροφές.

Βεβαίως, πολλές ευχαριστίες στην Πυροσβεστική Υπηρεσία, στην Ελληνική Αστυνομία. Ιδιαιτέρως θέλω να αποδώσω τις ευχαριστίες και διαλαμβάνω και εκ μέρους όλης της κοινωνίας, στην Ομάδα Αναγνώρισης Θυμάτων Καταστροφών.

Υπό πάρα πολύ αντίξοες συνθήκες κατάφεραν οι άνθρωποι αυτοί να μπορέσουν να ολοκληρώσουν το έργο της ταυτοποίησης των θυμάτων, να ενημερώσουν τους οικείους, τους συγγενείς των θυμάτων με ένα τρόπο ανθρώπινο. Συνετέλεσε και όλη η Υπηρεσία Ψυχικής Υγείας του υπουργείου.

Για να μπορέσουμε σε ένα σχετικό σύντομο χρόνο να κλείσουμε αυτό τουλάχιστον το κομμάτι της τραγωδίας.

Ακούω όλο αυτό το διάστημα για το ζήτημα, πέρα από το θέμα των ηλεκτρονικών υποδομών, είναι δυο τα μεγάλα θέματα. Είναι το θέμα των υποδομών, της ηλεκτρονικής αναβάθμισης και το θέμα του προσωπικού το οποίο ανακύπτει.

Σε ότι αφορά το κομμάτι του προσωπικού θα ήθελα να πω ότι είναι προφανές ότι πάντοτε απαιτείται περισσότερο πιο εξειδικευμένο προσωπικό.

Έγινε μία μεγάλη προσπάθεια τα τελευταία χρόνια για την ενίσχυση του Οργανισμού Σιδηροδρόμων, έτσι ώστε να ανταπεξέλθει στις μεγάλες δυσκολίες.

Προϊόντος του χρόνου, την τελευταία δεκαπενταετία υπήρξε σημαντική μείωση του προσωπικού στην οποία συνετέλεσαν βεβαίως και η υπαγωγή της χώρας μας σε περιοριστικούς κανόνες προσλήψεων και από την άλλη πλευρά σε ένα μαζικό κύμα συνταξιοδοτήσεων, ιδίως τα τελευταία χρόνια.  

Δυστυχώς, δεν είχαμε σημαντική αναπλήρωση. Πολύ μικρός αριθμός αναπλήρωσης προσωπικού έγινε τα προηγούμενα χρόνια. Τα τελευταία χρόνια με την παρούσα Κυβέρνηση έγινε μία προσπάθεια σε τρία επίπεδα.

Είχαμε το ζήτημα της κινητικότητας που απέφερε ένα μικρό αριθμό από προσωπικό του Οργανισμού Σιδηροδρόμων. Είχαμε έναν σημαντικό αριθμό προσώπων τα οποία προσλήφθηκαν με δελτία παροχής υπηρεσιών για την διεκπεραίωση των άμεσων αναγκών. Είναι περίπου 200 άτομα τα οποία προσλήφθηκαν, 69 κλειδούχοι, 73 σταθμάρχες, 60 τεχνικοί, οι οποίοι στελέχωσαν την υπηρεσία, αφού έλαβαν την προσήκουσα εκπαίδευση και είχαμε και τη δρομολόγηση για πρώτη φορά ενός σημαντικού αριθμού μόνιμων προσλήψεων στον Οργανισμό Σιδηροδρόμων Ελλάδος.

Είχαμε για το έτος 2021 το διαγωνισμό για την πρόσληψη 117 ατόμων τα οποία θα στελεχώσουν τον Οργανισμό, εκ των οποίων 36 σταθμάρχες και το 2022 ακόμα 100, δηλαδή συνολικά 217 άτομα επιπλέον των περίπου 200 ατόμων τα οποία προσλήφθηκαν με δελτίο παροχής υπηρεσιών.

Ήδη η πρώτη φάση του διαγωνισμού για την πρόσληψη των 117 ατόμων έχει δρομολογηθεί. Βρισκόμαστε στο στάδιο της αξιολόγησης. Εκτιμάμε ότι θα υπάρξει μία όσο το δυνατόν πιο σύντομη διεκπεραίωση των φακέλων για τις 117 θέσεις, αφαιρουμένων των ποσοστώσεων που προβλέπονται.

Υπεβλήθησαν 11.000 αιτήσεις, οπότε αυτή τη στιγμή βρισκόμαστε στο στάδιο της αξιολόγησης και βεβαίως θα ενεργοποιηθούν και επιπλέον 100 θέσεις για το 2022.

Σε ότι αφορά τις υποδομές. Είναι ολοφάνερο ότι ο σιδηρόδρομος στην Ελλάδα υφίστατο μία διαχρονική απαξίωση, μία υποβάθμιση σε ότι αφορά το κομμάτι της λειτουργικότητάς του, το οποίο είχε να κάνει και με την απαιτούμενη συντήρηση, αλλά και την οφειλόμενη αναβάθμιση ιδίως των ηλεκτρονικών υποδομών που συνδέονται κατεξοχήν με την ασφάλεια.

Να πούμε ασφαλώς ότι ο σιδηρόδρομος λειτούργησε στην Ελλάδα για περίπου πενήντα χρόνια με αυτές ακριβώς τις προϋποθέσεις, δηλαδή με μία μεγάλη έμφαση στην χειροκίνητη λειτουργία της ασφάλειας, αυτό ήταν το βασικό εργαλείο το οποίο κινούσε τον σιδηρόδρομο.

Για πρώτη φορά το 2014 τέλος του 2014 υπογράφεται η σύμβαση με την οποία θα έχουμε καθολική αναβάθμιση των υποδομών σε επίπεδο ηλεκτρονικό, με δύο τρόπους. Με τη σηματοδότηση σε όλο το φάσμα του δικτύου και με την καθολική λειτουργία της τηλεδιοίκησης.

Η σηματοδότηση σημαίνει ότι τοποθετούνται φανάρια παντού σε όλο το δίκτυο, η δε τηλεδιοίκηση σημαίνει ότι θα έχουμε μία σε πραγματικό χρόνο παρατήρηση από το κεντρικό συντονιστικό όργανο των πορειών των αμαξοστοιχιών, θα υπάρχουν συστήματα έγκαιρης προειδοποίησης που θα αποτρέπουν το ανθρώπινο λάθος κατά το δυνατόν. Πάντοτε θα υπάρχει ένας χειριστής στο τέλος της ημέρας άνθρωπος, αλλά σκοπός είναι να περιορίζεται η δυνατότητα του ενός ανθρώπου ή των περισσοτέρων να κάνουν το σφάλμα.

Και βέβαια με τη χρήση σύγχρονων συστημάτων, τα οποία σύγχρονα συστήματα ουσιαστικά θα επιτρέπουν η κάθε αμαξοστοιχία να διασυνδέεται, να αλληλεπιδρά με τη γραμμή και με το συντονιστικό κέντρο, έτσι ώστε αυτόματα να μπορεί να χαράσσεται η διαδρομή κι εφόσον υπάρχει λάθος να υπάρχει ένα σύστημα έγκαιρης προειδοποίησης.

Η σύμβαση αυτή η οποία ξεκίνησε τη λειτουργία της στο τέλος του 2014 αναπτύχθηκε έως το 2017 μερικώς, είχε υπάρξει παράδοση περίπου του 32% συνολικώς του παραδοτέου της σύμβασης αυτής, δυστυχώς όμως στο παραδοτέο αυτό υπήρχαν σημαντικότατα σφάλματα, κατά αποτέλεσμα ένα ποσοστό όχι πάνω από 18% ήταν γνήσια λειτουργικό τα δύο αυτά χρόνια, με αποτέλεσμα το υπόλοιπο να χρειαστεί να ανακατασκευαστεί.

Το 2017 σταματάει στην πραγματικότητα η εφαρμογή της σύμβασης, διότι προέκυψαν σοβαρότατα λάθη στην εφαρμογή. Η αρμόδια αρχή δημοσιονομικού ελέγχου, δηλαδή η αρχή η οποία αξιολογεί την χρηστή διαχείριση των πόρων εκ μέρους της Ευρωπαϊκής Ένωσης πρόκειται για χρήματα τα οποία είναι κατ΄ εξοχήν ευρωπαϊκοί πόροι, περίπου 43 εκατομμύρια ο αρχικός προϋπολογισμός της σύμβασης, διαπιστώνει λοιπόν η δημοσιονομική αρχή ότι υπάρχουν σοβαρά σφάλματα.

Αυτό σημαίνει ότι διακόπτεται η υλοποίηση της σύμβασης. Από το 2017 έως το 2019 δεν έχουμε καμία απολύτως παράδοση. Το 2019 το Νοέμβριο αλλάζει η διοίκηση στην ΕΡΓΟΣΕ ο οποίος είναι ο φορέας για την υλοποίηση του έργου και από το Νοέμβριο του 2019 γίνεται μια προσπάθεια ανάταξης της σύμβασης.

Στον ενδιάμεσο χρόνο έχουμε πολύ σοβαρά ζητήματα γραφειοκρατικού κυρίως χαρακτήρα τα οποία καθυστερούν την οφειλόμενη συμπληρωματική σύμβαση.

Έχουμε απόφαση του Ελεγκτικού Συνεδρίου, έχουμε το πόρισμα της Επιτροπής Δημοσιονομικών Ελέγχων. Έχουμε τεχνική πραγματογνωμοσύνη εκ μέρους του Τεχνικού Επιμελητηρίου Ελλάδας για την αναγκαία αλλαγή στην αρχιτεκτονική αυτής της σύμβασης.

Εντέλει, έχουμε την υπογραφή της συμπληρωματικής σύμβασης το 2021 με αποτέλεσμα να επανεκκινήσει η σύμβαση αυτή. 

Σήμερα βρισκόμαστε στη φάση κατά την οποία έχει παραδοθεί, όχι υλοποιηθεί, έχει υλοποιηθεί μεγαλύτερο μέρος αλλά έχει παραδοθεί ήδη περίπου το 70% της σύμβασης αυτής.

Η δε εκτίμησή μας είναι ότι εντός του έτους θα έχουμε και την παράδοση του υπόλοιπου τμήματος το οποίο έχει να κάνει με τη φωτοσήμανση, με την τηλεειδοποίηση και με τα αναγκαία συστήματα αλληλεπίδρασης της αμαξοστοιχίας με το συντονιστικό κέντρο. Δηλαδή συστήματα ελέγχου ταχύτητας και αυτόματου φρένου, αυτόματης πέδησης στα τρένα.

Αυτή είναι η κατάσταση σε ότι αφορά την συγκεκριμένη σύμβαση.

Θα σας μιλήσω για το πώς βλέπουμε την επόμενη μέρα. Με την επιφύλαξη βεβαίως ότι ο σύντομος χρόνος δεν μας επιτρέπει πάντοτε να έχουμε μια πλήρη εικόνα για τις τεχνικές λεπτομέρειες.

Άμεσα τι θα πράξουμε. Καταρχάς τίθενται δυο ζητήματα μεγάλα. Πρώτον, η υλοποίηση της σύμβασης τεχνολογικής αναβάθμισης. Θα γίνουν, σας διαβεβαιώ, όλες οι αναγκαίες ενέργειες έτσι ώστε η σύμβαση αυτή να προχωρήσει με ταχύτατους ρυθμούς.

Θέλω να πω ότι ήδη ο Πρωθυπουργός επικοινώνησε με τον διευθύνοντα σύμβουλο και Πρόεδρο της αναδόχου εταιρείας, της Alstom, όχι την εταιρεία η οποία βρίσκεται εδώ εγκατεστημένη, την Alstom Γαλλίας, δηλαδή τη μητρική εταιρεία, με τον οποίο είχε μία συζήτηση για τα θέματα της υλοποίησης της σύμβασης.

Ο Πρωθυπουργός έδωσε σαφή εντολή για την επίσπευση όλων των διαδικασιών έτσι ώστε να έλθει ο χρόνος αποπεράτωσης της ηλεκτρονικής αναβάθμισης όσο το δυνατόν πιο άμεσα.

Υπήρξε πλήρης κατανόηση εκ μέρους της γαλλικής αναδόχου εταιρείας, οπότε θα είμαστε σε θέση το αμέσως επόμενο διάστημα να σας αναφέρουμε τα σχετικά με τους χρόνους αποπεράτωσης οι οποίοι θα είναι πράγματι ταχείς.

Δεσμεύομαι προσωπικά το θα βρίσκομαι πάνω από την υλοποίηση αυτού του έργου έτσι ώστε να μην υπάρξει καμία απολύτως καθυστέρηση στην υλοποίησή της.

Το δεύτερο ζήτημα έχει να κάνει βεβαίως με το ζήτημα της επανεκκίνησης του σιδηροδρόμου, ένα ζήτημα το οποίο είναι σοβαρό, το ξέρω ότι ίσως να ακούγεται κάπως πολυτελές όταν έχουμε θρηνήσει τόσες ανθρώπινες ζωές να συζητάμε για την επανεκκίνηση του σιδηροδρόμου.

Θέλω, όμως, να σας πω ότι είναι σημαντικό να μπορέσει ο σιδηρόδρομος να ξεκινήσει εκ νέου, να μην αναμένουμε δηλαδή την ολοκλήρωση ολόκληρης της τεχνολογικής αναβάθμισης.

Και τούτο διότι θα πρέπει να στηρίξουμε την εμπιστοσύνη του κοινού απέναντι στο σιδηρόδρομο ο οποίος σιδηρόδρομος είναι ένα μέσο σταθερής τροχιάς το οποίο έχει τα χαρακτηριστικά τα οποία έχει, δηλαδή είναι λαϊκό μέσο, οικονομικότερο, με τα στοιχεία ασφάλειας τα οποία διαθέτει.

Όμως, θέλω να είμαι σαφής. Η επανεκκίνηση και ως ότου ολοκληρωθεί το σύστημα τεχνολογικής αναβάθμισης θα γίνει μόνο υπό όρους απόλυτης ασφάλειας. Θα αναβαθμίσουμε, δηλαδή, σημαντικά το επίπεδο ασφάλειας.

Επαναλαμβάνω, μπορεί μέχρι σήμερα και για δεκαετίες να λειτουργούσε το σύστημα με τον τρόπο αυτό. Για το υπόλοιπο διάστημα και έως ότου έχουμε πλήρη τεχνολογικά συστήματα θα λειτουργήσει με αναβαθμισμένο σύστημα ασφάλειας το οποίο θα περιλαμβάνει υποχρεωτικώς δύο σταθμάρχες σε όλους τους σταθμούς. Αυτό, θέλω να πω ότι μπορεί να σημαίνει τη μείωση σε ό,τι αφορά το μεταφορικό έργο έτσι ώστε να μπορεί να υπάρξει αυτή η δυνατότητα, μόνο με μείωση μεταφορικού έργου μπορούμε να εξασφαλίσουμε ικανό αριθμό σταθμαρχών παντού.

Και επιπλέον με ένα μεγαλύτερο συντονισμό σε ό,τι αφορά τις δράσεις έστω στο πλαίσιο των τεχνολογικών δυνατότητων που διαθέτουμε σήμερα.

Ο συντονισμός αυτός θα διασφαλιστεί από τους αρμόδιους φορείς σε συνεργασία με την εταιρεία που λειτουργεί το σιδηρόδρομο, δηλαδή την Hellenic Train. Έχω ήδη συναντηθεί με εκπροσώπους της Hellenic Train και έχουν συμφωνήσει στο βασικό πλαίσιο που αφορά την επανεκκίνηση με ασφάλεια του σιδηροδρόμου.

Θα ήθελα ιδιαιτέρως να αναφερθώ στο ζήτημα των εργαζομένων, όλων των εργαζομένων στον σιδηρόδρομο. Είναι, νομίζω, πολύ σημαντικό να είναι και εκείνοι στην πρώτη γραμμή αυτής της προσπάθειας για ανάταξη της εμπιστοσύνης του κοινού στον σιδηρόδρομο.

Είχα την ευκαιρία να μιλήσω με την Ομοσπονδία την Δευτέρα και έχουμε μια νέα συνάντηση, ευρύτερα, με όλους τους εργαζόμενους στο σιδηροδρομικό φάσμα την ερχόμενη Παρασκευή.

Θα ήθελα να αναφέρω ότι η στάση των εργαζομένων είναι εξαιρετικά δημιουργική. Και εκείνοι μοιράζονται την άποψη την οποία μόλις σας διατύπωσα, ότι θα πρέπει να επανεκκινήσει ο σιδηρόδρομος υπό όρους μεγαλύτερης ασφάλειας και είναι διατεθειμένοι, και αυτό είναι προς τιμήν τους να κάνουν ότι περνάει από το χέρι τους έτσι ώστε η αναβάθμιση αυτή των μέτρων ασφαλείας να αγκαλιαστεί από τους εργαζόμενους.

Επιπλέον, πέρα από το ζήτημα της επανεκκίνησης η θέση της κυβέρνησης είναι ότι θα υπάρξει περαιτέρω ενίσχυση σε ότι αφορά τα οικονομικά του σιδηρόδρομου και το προσωπικό του σιδηρόδρομου.

Ειδικά για την οικονομική ενίσχυση θα ήθελα να αναφέρω ότι για πρώτη φορά φέτος αυξάνει ο προϋπολογισμός ο οποίος αποδίδεται από τον κρατικό προϋπολογισμό προς την ΕΡΓΟΣΕ για την, ΟΣΕ- ΕΡΓΟΣΕ, για την αναβάθμιση και τα έργα αναβάθμισης.

Από 45.000.000 που ήταν παγίως ήδη είχε εγγραφεί στον προϋπολογισμό, δυστυχώς πριν από την τραγωδία, είχε εγγραφεί ποσό 75.000.000 και βεβαίως να πω επίσης ότι επειδή η αναβάθμιση του σιδηροδρομικού έργου ήταν μέσα στις προθέσεις μας ήδη έχουν εγγραφεί στο ελληνικό πρόγραμμα του Ταμείου Ανάκαμψης ένα ποσοστό της τάξεως των 185.000.000, ακριβώς για την αναβάθμιση των ποινών. Για την αναβάθμιση, συγγνώμη, των δομών.

Σε ότι δε αφορά το κομμάτι του προσωπικού θα υπάρξει η αναβάθμιση που σας είπε σε σχέση με τις προσλήψεις οι οποίες θα γίνουν και θα μελετηθεί εκ νέου το σύστημα που έχει να κάνει και με τις προσλήψεις και με την εκπαίδευση του προσωπικού.

Ειδικά για το θέμα της εκπαίδευσης είχα την ευκαιρία και προσωπικά να ασχοληθώ με το ζήτημα της εκπαίδευσης. Να δω, δηλαδή, ποια είναι αυτή η εκπαίδευση που λαμβάνουν, ιδίως οι σταθμάρχες.

Θέλω να σας πω ότι το πρόγραμμα σπουδών είναι ένα αυστηρό πρόγραμμα το οποίο καθορίζεται από κανόνες του Δικαίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Και είναι ένα πρόγραμμα το οποίο καταλαμβάνει θεωρητική και πρακτική άσκηση, περίπου 6,5 μηνών, με καθημερινή, 6 μέρες την εβδομάδα υποχρεωτική συμμετοχή όλων των υποψηφίων, 7 ώρες ημερησίως και περιλαμβάνει και πρακτική στο πεδίο.

Η δε, εκπαίδευση περιλαμβάνει και μία σειρά από ιατρικές δοκιμασίες και ψυχομετρικά τεστ για την αξιολόγηση του προσωπικού.

Άρα είναι μια σχετικώς αυστηρή διαδικασία. Θα αξιολογηθεί όμως συνολικά το πλαίσιο, έτσι ώστε να έχουμε μία καλύτερη εικόνα και μία όσο το δυνατόν πιο πλήρη εκπαίδευση.

Περαιτέρω δε, ήθελα να σας μεταφέρω ότι στο αμέσως προσεχές διάστημα θα φέρουμε στη Βουλή προς ψήφιση και ένα αυστηρότερο πλαίσιο σε ότι αφορά δολιοφθορές, κλοπές και καταστροφές που γίνονται στο σιδηροδρομικό δίκτυο.

Θέλω να σας πω ότι είναι μία παθολογία πολλών ετών να έχουμε καταστροφές στο δίκτυο, κλοπές σε ότι αφορά τα αναλώσιμα, ιδίως τον χαλκό και άλλα υλικά, με αποτέλεσμα σε πολλές περιπτώσεις να υπάρχει αδυναμία υποστήριξης ακόμη – ακόμη και μέσω των τεχνολογικών δικτύων.

Να διακόπτονται τα δρομολόγια και βεβαίως να έχουμε πολύ περισσότερα ζητήματα ασφάλειας. Θα υπάρξει αυστηροποίηση του πλαισίου.

Τώρα, σε σχέση με το τι μακροπρόθεσμα θα πράξουμε. Δεν είναι του παρόντος, αλλά απλώς ήθελα υπαινικτικά να σας αναφέρω ότι υπάρχει ήδη μία εκπόνηση σχεδίου σε ότι αναφέρεται το επιχειρησιακό σχέδιο των ΟΣΕ και ΕΡΓΟΣΕ, με μία αλλαγή φιλοσοφίας στην προσέγγιση την επιχειρησιακή, προσέγγιση ασφαλείας.

Είναι στο πλαίσιο που έχει προβλεφθεί το επιχειρησιακό σχέδιο των δύο εταιρειών με το Νόμο 4974/2022. Για το ζήτημα της αναβάθμισης των δικτύων και της νέας στρατηγικής των σιδηροδρόμων στην Ελλάδα, ο Πρωθυπουργός είχε επικοινωνία με την Πρόεδρο της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, την κυρία Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν και για αυτό ήδη βρίσκονται σήμερα στην Ελλάδα ένα τεχνικό κλιμάκιο, μία αντιπροσωπεία του Ευρωπαϊκού Γραφείου για τους σιδηροδρόμους του ERA.

Στο υψηλότερο επίπεδο, θα τους δω εγώ σήμερα το απόγευμα και θα έχουμε συνάντηση και με τον Πρωθυπουργό, έτσι ώστε να δρομολογήσουμε το νέο πλαίσιο λειτουργίας και ασφάλεια των σιδηροδρόμων, ενώ ήδη ο Πρωθυπουργός είχε επικοινωνία και με τον Γερμανό Καγκελάριο.

Όπως γνωρίζεστε η Γερμανία μολονότι έχει ένα πολύ ανεπτυγμένο δίκτυο, έχει καταστροφικά συμβάντα σε ότι αφορά σιδηροδρομικά δυστυχήματα.

Το πιο πολύνεκρο δυστύχημα με μεγάλη τεχνογνωσία παρά ταύτα και θα υπάρξει συνεργασία με αποστολή κλιμακίου από την Ομοσπονδιακή Δημοκρατία της Γερμανίας στη χώρα μας για την περαιτέρω διερεύνηση και για την κατάθεση προτάσεων για την αναβάθμιση της ασφαλείας του δικτύου.

Τέλος θα δρομολογηθεί και η σύσταση του Εθνικού Οργανισμού Διερεύνησης Αεροπορικών και Σιδηροδρομικών Ατυχημάτων. Θυμίζω ότι στο τέλος του Ιανουαρίου του 2023 ψηφίστηκε ένα ολόκληρο νομοθετικό πλαίσιο για τα ζητήματα αυτά, θα ενεργοποιηθεί στο αμέσως επόμενο διάστημα.

Κλείνοντας και πριν από τις ερωτήσεις θα ήθελα να μοιραστώ κι εγώ μαζί σας το πόσο πολύ κατανοώ κι εγώ τελώ σε ένα σοκ για τα ζητήματα αυτά, πόσο πολύ κατανοώ το συλλογικό πόνο που έχει προκαλέσει στην κοινωνία το συγκεκριμένο δυστύχημα, για τον άδικο χαρακτήρα του, για τη σκέψη ότι σε μία τέτοια εποχή που η τεχνολογία βρίσκεται στο απόγειό της στην τέταρτη βιομηχανική επανάσταση δυστυχώς να γινόμαστε όλοι μάρτυρες καταστάσεων που δεν συνάδουν με τη σημερινή εποχή.

Ο άδικος χαμός των ανθρώπων θα μας συνοδεύει πάντα, κατανοώ και το θυμό των ανθρώπων, κατανοώ τις αντιδράσεις, είναι πάρα πολύ εύλογες οι αντιδράσεις αυτές, θέλω απλώς να διαβεβαιώσω τους Έλληνες πολίτες ότι σε ότι αφορά την κυβέρνηση.

Και ειδικά σε ότι αφορά εμένα προσωπικά θα παραμείνω στη θέση αυτή με ένα καθήκον το οποίο αντιλαμβάνομαι ως ιερό, να έρθουν απολύτως στην επιφάνεια, πλήρως, διαφανώς, με λογοδοσία τακτική, να έρθουν στην επιφάνεια τα αίτια που προκάλεσαν την καταστροφή, όποια κι αν είναι αυτά, κάνοντας και την κριτική τη δική μας για το τι ενδεχομένως δεν πράξαμε ενόσω οφείλαμε και ότι η έρευνα αυτή θα πάει μέχρι τέλους.

Και στο πλαίσιο αυτό θα δρομολογηθούν και όλες οι δράσεις για την αναβάθμιση των συστημάτων που αφορούν τη λειτουργία του σιδηροδρόμου».

Πηγή: ΕΡΤ | ΑΠΕ – ΜΠΕ