Πώς ψηφίζουμε στις ευρωεκλογές και ποιο εκλογικό σύστημα ισχύει

Καθώς τα 28 κράτη  της Ευρωπαϊκής Ένωσης ετοιμάζονται για τις 9ες ευρωεκλογές – ας δούμε μερικά πρακτικά θέματα για το πώς θα ψηφίσουμε.

Του Πολυδεύκη Παπαδόπουλου

Οι Ευρωπαϊκές Εκλογές θα διεξαχθούν στην Ελλάδα στις 26 Μαΐου 2019. Δικαίωμα ψήφου έχουν όλοι όσοι συμπληρώνουν το 17ο έτος της ηλικίας τους κατά το χρόνο των εκλογών. Άρα για τις Ευρωεκλογές του 2019, μπορούν να ψηφίσουν όσοι έχουν γεννηθεί μέχρι τις 31/12/2002, η δε ψήφος και σ’αυτή την εκλογική διαδικασία είναι υποχρεωτική.

Στην Ελλάδα όλοι ψηφίζουμε σε συγκεκριμένο εκλογικό κέντρο με βάση τη διεύθυνση κατοικίας μας ή σε άλλα συγκεκριμένα κέντρα ως ετεροδημότες, ενώ σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες υπάρχει μεγαλύτερη ελαστικότητα. Πάντως, για τις ευρωεκλογές μπορεί κάποιος Έλληνας να ψηφίσει στο εξωτερικό, υπό ορισμένες προϋποθέσεις που αναφέρονται παρακάτω.

Στο ερώτημα ποια είναι η προθεσμία εγγραφής για νέους ψηφοφόρους και πού πρέπει να εγγραφούν για να ψηφίσουν η απάντηση είναι πως δεν χρειάζεται να εγγραφούν εκ των προτέρων, καθώς αυτό γίνεται τα τελευταία χρόνια αυτομάτως από τις αρχές. Ωστόσο, αν κάποιος αλλάξει πρόσφατα διεύθυνση κατοικίας και τούτο έχει δηλωθεί σε κάποια δημόσια αρχή, είναι χρήσιμο να ελέγξει προκαταβολικά την εγγραφή του στους εκλογικούς καταλόγους.

Πέραν αυτών, στην Ελλάδα δεν υπάρχουν, τουλάχιστον ακόμη, μια σειρά από εναλλακτικοί τρόποι για να ψηφίσει κανείς στις ευρωπαϊκές εκλογές ή και γενικότερα, οι οποίοι ισχύουν σε άλλες χώρες,  όπως είναι η επιστολική ψήφος, η ηλεκτρονική ψήφος μέσω διαδικτύου ή μέσω πληρεξουσίου.

Ωστόσο, σε περίπτωση που βρισκόμαστε στο εξωτερικό, αλλά εντός χώρας της Ευρωπαϊκής Ένωσης), και επιθυμούμε να ψηφίσουμε για πολιτικά κόμματα που συμμετέχουν στις Ευρωπαϊκές Εκλογές στην Ελλάδα, μπορούμε να το κάνουμε, αν είχαμε απευθυνθεί στην οικεία Ελληνική πρεσβευτική ή προξενική αρχή ως τις 29 Μαρτίου 2019 και εφόσον είχαμε καταγραφεί σ’ ένα σχετικό κατάλογο. Να σημειώσουμε, όμως, ότι αυτή η ψηφοφορία  θα διεξαχθεί μια μέρα νωρίτερα, δηλαδή στις 25 Μαΐου.

Γίνεται όμως και το αντίστροφο. Δηλαδή  στις ευρωεκλογές, και μόνον αυτές,  μπορούν να ψηφίσουν όλοι οι πολίτες της Ένωσης που διαμένουν στην Ελλάδα και συμπληρώνουν το 17ο έτος  ηλικίας κατά το χρόνο της εκλογής και εννοείται να ψηφίσουν τα ελληνικά κόμματα που παίρνουν μέρος σ’ αυτές τις εκλογές.  Ήταν όμως και πάλι απαραίτητο να είχαν εγγραφεί, οι εν λόγω ξένοι πολίτες,  έως τις 28 Φεβρουαρίου 2019 στους ειδικούς εκλογικούς καταλόγους του δήμου όπου δηλώνουν πως διαμένουν στην Ελλάδα.

Ως προς τις εκλογικές περιφέρειες για την εκλογή των μελών του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου, η Ελληνική Επικράτεια αποτελεί μία ενιαία εκλογική περιφέρεια. Τα πολιτικά κόμματα προτείνουν επομένως ενιαία ψηφοδέλτια ανά την επικράτεια και από το 2014 υπάρχει σταυροδοσία, με  δυνατότητα να βάλουμε έως 4 σταυρούς στο ψηφοδέλτιο που διαλέγουμε.

Αναφορικά με το εκλογικό σύστημα, σύμφωνα με το δίκαιο της ΕΕ, όλες οι χώρες πρέπει να χρησιμοποιούν τέτοια συστήματα που να εξασφαλίζουν αναλογική εκπροσώπηση, κάτι που σημαίνει ότι ο αριθμός των εκλεγμένων μελών από κάθε κόμμα πρέπει να εξαρτάται από το ποσοστό των ψήφων που έλαβε το κόμμα. Ωστόσο, στο δικό μας εκλογικό σύστημα, που ισχύει και  για τις ευρωπαϊκές εκλογές, υπάρχει το όριο του 3% προκειμένου τα πολιτικά κόμματα να εκλέξουν ευρωβουλευτή, όπως δηλαδή συμβαίνει και στις εθνικές εκλογές. Πέραν αυτού του ποσοστού το εκλογικό σύστημα της χώρας γίνεται αναλογικό ως προς τη διαμοίραση των 21 εδρών που δικαιούται η Ελλάδα στο Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο.

Ακούστε τη σχετική εκπομπή

Συνεργασία στην έρευνα οπτικού υλικού: Μαρία Σιδηροπούλου

Επεξεργασία φωτογραφιών/γραφιστικών: Mαριάνθη Κόμνου