Οι καταστροφικές πλημμύρες στη Θεσσαλία και οι αιτίες τους – Πώς οι φωτιές επηρεάζουν τα φαινόμενα αυτά

Η Νίκη Ευελπίδου, καθηγήτρια Γεωλογίας στο Καποδιστριακό Πανεπιστήμιο Αθηνών μίλησε στην εκπομπή «Επίλογος» με τον Απόστολο Μαγγηριάδη για τα ακραία καιρικά φαινόμενα που έπληξαν την χώρα μας και για το αν οι έντονες πυρκαγιές που είδαμε να εκδηλώνονται το καλοκαίρι έχουν κάποια συσχέτιση με τις πρόσφατες πλημμύρες.

«Σε γενικές γραμμές οι φωτιές επηρεάζουν πολύ τις πλημμύρες, ωστόσο στις καταστροφές που είδαμε τώρα τις συγκεκριμένες ημέρες είχαμε την τύχη οι περιοχές αυτές από τις οποίες πέρασε η μεγάλη βροχόπτωση, να έχουν πολύ βλάστηση, που σημαίνει ότι εάν η βροχόπτωση αυτή είχε πέσει σε μία από τις περιοχές με τα καμένα, θα ήταν εκθετικά χειρότερο το αποτέλεσμα που βλέπουμε», είπε αρχικά.

Η κ. Ευελπίδου τόνισε πως: «Είναι ένα από τα πρώτα πράγματα που κάνουμε οι ερευνητές που δουλεύουν σε τέτοιου είδους θέματα. Αμέσως μετά τις πυρκαγιές, προσπαθούμε να εντοπίσουμε τις περιοχές μέσα από διάφορα εργαλεία, που κινδυνεύουν περισσότερο από πλημμύρες. Σίγουρα, εάν μία τέτοια βροχόπτωση πέσει σε μία περιοχή με καμένα, το αποτέλεσμα δεν θέλουμε να το φανταζόμαστε. Θα το πω έτσι. Γιατί, να σκεφτούμε ότι όταν η βροχή πέφτει, τα δέντρα δημιουργούν μία χρονοκαθυστέρηση με το φύλλωμά τους, με το ριζικό τους σύστημα.

Η καθυστέρηση αυτή είναι πάρα πολύ σημαντική στον τρόπο που θα αντιδράσει η πλημμύρα, στο πόσο μεγάλο ή μικρό ποσοστό από το νερό που θα πέσει θα μπορέσει να κατασδήσει και να εμπλουτίσει τους υδροφόρους ορίζοντες. Και να τονίσουμε εδώ, ότι είμαστε μία χώρα που χρειαζόμαστε το νερό. Σε λίγα χρόνια θα συζητάμε θέματα έλλειψης νερού. Ήδη τα συζητάμε σε ορισμένες περιοχές, αλλά μιλάω για μία καθολική συζήτηση μέσα στη χώρα.

Είναι πολύ σημαντικό να κρατάμε το νερό της βροχής και ταυτόχρονα όταν βρέχει, συζητάμε για πλημμύρες που είναι τόσο καταστροφικές, όσο αυτά που είδαμε αυτές τις ημέρες.

Άρα λοιπόν, θέλουμε τα δάση, θέλουμε τη βλάστηση, θέλουμε η βροχή να απορρέει επιφανειακά, με όσο το δυνατόν χρονοκαθυστέρηση γίνεται».

Πώς θα επηρεαστεί η θερμοκρασία των πόλεων

Όσο για το αν τα φαινόμενα αυτά τα οποία έχουμε δει μπορούν να φέρουν αλλαγές και στο μικροκλίμα αλλά και στη θερμοκρασία των πόλεων μας, η κ. Ευελπίδου ανέφερε: «Αυτό είναι σίγουρο. Το έχουμε συζητήσει και από τις προηγούμενες πυρκαγιές που έγιναν πριν από δύο χρόνια. Ειδικά στον αστικό ιστό είναι σαν να χάνουμε, να το πω έτσι λίγο περιγραφικά, το “κλιματιστικό της πόλης μας”.

Τα αποτελέσματα του να χαθεί ένα δάσος είναι πολλά. Το ένα είναι οι πλημμύρες που συζητάμε και βλέπουμε πόσο δύσκολη μπορεί να είναι μία κατάσταση. Το άλλο είναι το θέμα της διάβρωσης. Τα εδάφη φεύγουν, δεν υπάρχει τίποτα να τα συγκρατήσει εκεί. Είναι σημαντικό να παραμείνει το έδαφος για πολλούς λόγους. Ο ένας λόγος, είναι ότι αν υπάρχει το έδαφος είναι πιο εύκολη και η ανάκαμψη της βλάστησης.

Και φυσικά, εάν το έδαφος χάνεται με μία έντονη βροχόπτωση έχουμε φαινόμενα λασπορροής, όπως αυτά που είδαμε στις πλημμύρες αυτές. Δεν είχαμε μόνο νερό, είχαμε και λάσπη που δημιουργούν ακόμα μεγαλύτερες καταστροφές και μεγαλύτερα προβλήματα στις απορροές. Γιατί άλλον όγκο περιμένεις αν έχεις μόνο νερό να περάσει μέσα από ένα υδρογραφικό δίκτυο, άλλο να περιμένεις αν έχει και λάσπες και και πέτρες και οτιδήποτε άλλο».