Μεγάλη έρευνα της ΕΡΤ για τις τιμές από το χωράφι στο ράφι (vid)

Τεράστιο είναι το άνοιγμα της «ψαλίδας» ανάμεσα στις τιμές παραγωγού – καταναλωτή για τα κηπευτικά και τα φρούτα. Η ΕΡΤ ρίχνει φως στη διαμόρφωση των τιμών αλλά και στα τιμολόγια που κόβονται από το χωράφι έως το ράφι.

Με υπερδιπλάσιες τιμές φτιάνουν στους πάγκους της λαϊκής και στα μανάβικα βασικά κηπευτικά και φρούτα.

Αποτέλεσμα, οι μεσάζοντες να αποκομίζουν μεγάλα κέρδη και οι καταναλωτές να πληρώνουν χρυσά τα αγροτικά προϊόντα.

Από την άλλη οι παραγωγοί συνεχίζουν να βλέπουν τα προϊόντα τους να φτιάνουν σε απλησίαστες τιμές στον καταναλωτή και ταυτόχρονα να εκβιάζονται, από τους χονδρέμπορους, ώστε να τους πωλούν ακόμη φθηνότερα.

Οι διαφορές αγγίζουν τα όρια της πρόκλησης με πολλά αγροτικά είδη να τα αγοράζουμε έως και 170% πάνω από την τιμή που τα πουλά ο παραγωγός στον έμπορο. Χαρακτηριστικό παράδειγμα τα καρότα.

Πόσο τα πουλά ο παραγωγός; Στα 35 λεπτά. Πόσο τα αγοράζουμε στον πάγκο; Σχεδόν ένα ευρώ, στα 95 λεπτά 3 φορές πάνω.

Πως διαμορφώνεται η αγορά των αγροτικών προϊόντων; Περισσότεροι είναι οι έμποροι, οι ενδιάμεσοι, παρά οι κάθε αυτού παραγωγοί.

Στην τελευταία έκθεση της η Επιτροπή Ανταγωνισμού επισημαίνει οτι το άνοιγμα της ψαλίδας στις τιμές από το χωράφι στο ράφι οφείλεται και στον μεγάλο αριθμό των χονδρεμπόρων, καθώς κατέχουν το 50% των πάγκων στις λαϊκές αγορές, είναι οι κυριότεροι προμηθευτές των super market σε ποσοστό από 45% έως 75%, ενώ προμηθεύουν και τα μανάβικα.

Το μαρούλι πωλείται από τον παραγωγό προς 23 λεπτά, ο χονδρέμπορος ανεβάζει την τιμή στα 45 και ο καταναλωτής το πληρώνει 49 λεπτά 2 φορές πάνω από την τιμή παραγωγού.

Τι γίνεται στις κρυφές συμφωνίες χονδρέμπορου – λιανοπωλητή;

Ένα κόλπο είναι τα 2 τιμολόγια.

Έχοντας μια ποσότητα 1.000 κιλών ντομάτες προς πώληση, ο χονδρέμπορος περνά στο ένα τιμολόγιο τα 800 κιλά με 1 ευρώ, στο δεύτερο τα 200 κιλά προς 1,50 ευρώ. Έτσι ο πωλητής μπορεί να πουλήσει όλη την ποσότητα παρουσιάζοντας ως τιμή χονδρικής το 1,50 ευρώ , ο δε χονδρέμπορος μπορεί να δηλώσει ό,τι θέλει.

Γερό κίνητρο για το φούσκωμα των τιμών στα τιμολόγια είναι και η επιστροφή ΦΠΑ στους αγρότες.

Σύμφωνα με την Επιτροπή Ανταγωνισμού σε πολλές περιπτώσεις οι αγρότες δέχονται να κόψουν τιμολόγια σε υψηλότερες τιμές, προκειμένου να έχουν υψηλότερη επιστροφή ΦΠΑ, δημιουργώντας έτσι ένα σκαλοπάτι στην τιμή.

Το 2013 θεσπίστηκε σύστημα αντικειμενικού προσδιορισμού της επιστροφής Φ.Π.Α. Ένα μεγάλο τμήμα των αγροτών είναι πλέον υποχρεωμένο να τηρεί βιβλία εσόδων – εξόδων, ενώ όλοι οι αγρότες είναι υποχρεωμένοι να καταθέτουν στην Εφορία συγκεντρωτικές καταστάσεις των τιμολογίων, είτε αφορούν σε αγορές είτε σε πωλήσεις που έκαναν.

Όμως η μάστιγα των πλαστών τιμολογίων παραμένει με το παιχνίδι τώρα να παίζεται αλλιώς. Οι τιμές στα τιμολόγια αντί να φουσκώνουν, ξεφουσκώνουν με στόχο να γλιτώσουν φόρο.

Ένα από τα αδύναμα σημεία του συστήματος είναι πως δε λαμβάνει υπόψη την πραγματικότητα στις εμπορικές συναλλαγές των παραγωγών.
Για παράδειγμα, πολλοί παραγωγοί ελαιόλαδου πουλάνε το λάδι μετά από δύο ή τρία χρόνια επειδή περιμένουν να πετύχουν υψηλότερες τιμές.

Οι φουσκωμένες τιμές λένε οι παραγωγοί οφείλονται πάντως και στην απουσία οργάνωσής τους σε συνεταιρισμούς, που θα επέτρεπε καλύτερες διαπραγματεύσεις στις τιμές.

ΠΗΓΗ: ΕΡΤ-1
ΡΕΠΟΡΤΑΖ: ΑΝΤΖΙ ΜΑΝΟΥΣΕΛΗ