Κ. Τσιάρας: Αυξημένες οι αποζημιώσεις – Να αποφύγουμε το λοκντάουν, η εφαρμογή των μέτρων βιοασφάλειας ευθύνη όλων

Σε ειδική συνεδρίαση της Επιτροπής Παραγωγής και Εμπορίου, ο υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, Κώστας Τσιάρας, ενημέρωσε για την πορεία αντιμετώπισης των ζωονόσων που πλήττουν την κτηνοτροφία, με έμφαση την ευλογιά των αιγοπροβάτων, που εξακολουθεί να προκαλεί ανησυχία.

Ο αρμόδιος υπουργός υπενθύμισε ότι το καλοκαίρι του 2024 εμφανίστηκαν δύο σοβαρές ζωονόσοι: η πανώλη και η ευλογιά.

«Δεν είναι η 1^η φορά που αντιμετωπίζουμε ζωονόσο στην Ελλάδα. Από πέρυσί το καλοκαίρι βρεθήκαμε σε μια παρατεταμένη περίοδο αντιμετώπισης ζωονόσων οι οποίες έθεσαν σε διακινδύνευση το ζωικό κεφάλαιο της χώρας.

Δεν έχουμε καταφέρει να περιορίσουμε την ευλογία και να τη θέσουμε υπό έλεγχο. Ο λόγος είναι ότι η ευλογία έχει εάν ιό που επιβιώνει για 6 μήνες. Έχουμε ένα επιδημιολογικό μοντέλο με την νόσο να μεταφέρεται από τον έναν νόμο στον άλλον χωρίς καν να υπάρχει γειτνίαση», σημείωσε.

Όπως είπε, η πανώλη περιορίστηκε και εξαλείφθηκε σχετικά γρήγορα με lockdown ενός μήνα, καθώς έχει μικρό χρόνο επώασης (20-21 ημέρες). Αντίθετα, η ευλογιά παρουσιάζει πολύ δυσκολότερο επιδημιολογικό μοντέλο, αφού ο ιός επιβιώνει έως και έξι μήνες, με αποτέλεσμα να παρατηρούνται κρούσματα ακόμη και σε περιοχές που δεν γειτνιάζουν.

Ο ίδιος ανέφερε ότι η προσωρινή άρση των περιορισμών το Πάσχα οδήγησε σε νέα έξαρση κρουσμάτων, ενώ και οι υψηλές θερμοκρασίες συνέβαλαν στη διασπορά. Παράλληλα, σημείωσε ότι η τήρηση των μέτρων βιοασφάλειας από κτηνοτρόφους και περιφερειακές αρχές δεν ήταν επαρκής, γεγονός που δυσχέρανε την κατάσταση.

Τα μέτρα που εφαρμόστηκαν

Ο υπουργός παρουσίασε τις ενέργειες που έγιναν:

• Απαγόρευση μετακίνησης αιγοπροβάτων στις ζώνες προστασίας και επιτήρησης.
• Συστηματική απολύμανση αγροτικών δρόμων και σημείων μετακίνησης.
• Υγειονομικοί έλεγχοι και συνεχής συντονισμός με Περιφέρειες.
• Ταφή και υγειονομική διαχείριση νεκρών ζώων.
• Task Force υπό τον Γενικό Γραμματέα και ανάπτυξη συστήματος γεωχωρικής παρακολούθησης του ζωικού κεφαλαίου.
• Διασυνοριακά μέτρα με καθημερινή ενημέρωση για κρούσματα σε γειτονικές χώρες και συνεργασία με Βουλγαρία και Τουρκία.

Βρισκόμαστε σε μια περίοδο έξαρσης κρουσμάτων λόγω υψηλής θερμοκρασίας που είναι ένας λόγος δεν υπήρξε μεγάλη ένταση στην τήρηση και εφαρμογή των μέτρων βιοασφάλειας με ευθύνη Περιφερειών αλλά και των ιδίων των κτηνοτρόφων. Καλούμαστε να πάρουμε κάποιες αποφάσεις. Πάνω από 150 κτηνίατροι και υπάλληλοι βρεθήκαν στις περιοχές με τα περισσότερα κρούσματα.

Αποζημιώσεις και στήριξη κτηνοτρόφων

Ο υπουργός ανέφερε ότι οι αποζημιώσεις για τα θανατωμένα ζώα αυξήθηκαν σημαντικά:

• Από 150 ευρώ σε 250 ευρώ ανά καθαρόαιμο ζώο.
• Κατά μέσο όρο, οι κτηνοτρόφοι λαμβάνουν 200-220 ευρώ, ποσό που –όπως τόνισε– είναι «μακράν υψηλότερο από τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, που δεν ξεπερνά τα 100 ευρώ».

Παράλληλα, εξήγησε ότι:

• Έχουν εγκριθεί 20 εκατ. ευρώ για νέες πληρωμές αποζημιώσεων.
• Για τις ζωοτροφές, οι πληρωμές καθυστέρησαν, καθώς ο αριθμός των δικαιούχων αποδείχθηκε πολύ μεγαλύτερος του αναμενόμενου. Ωστόσο, ο ΟΠΕΚΕΠΕ θα προχωρήσει τις επόμενες ημέρες στις καταβολές, οι οποίες θα κυμανθούν από 4 έως 14 ευρώ ανά ζώο, ανάλογα με την περιοχή και τον χρόνο εγκλεισμού.

«Δίνουμε μακράν την μεγαλύτερη αποζημίωση από κάθε άλλη ευρωπαϊκή χώρα. Δώσαμε αποζημίωση για τα θανατοθέντα ζώα. Τις επόμενες ημέρες οι αποζημιώσεις για τις ζωοτροφές.

Από εδώ και πέρα, η όλη προσπάθεια είναι να επανεκτιμήσουμε την κατάσταση. Θα ήθελα να αποφύγουμε το λοκ νταουν γιατί έχει σημαντικές συνέπειες για όλους. Πρέπει να κάνουμε ό,τι είναι δυνατόν, ο καθένας από την πλευρά του να μην έχουμε εξάπλωση της ζωονόσου» σημείωσε ο Υπουργός.

Ενώ ανέφερε «Την Τρίτη συναντήθηκα με τον αρμόδιο ευρωπαίο επίτροπο ο οποίος μα έθεσε το ζήτημα αν θα έπρεπε να σκεφτούμε τον εμβολιασμό. Το βασικό ερώτημα για το θέμα του εμβολίου είναι αν υπάρχει επιστημονική τεκμηρίωση (πόσες δόσεις, πόσο καιρό ανοσίας, υπάρχει μέτρηση αντισωμάτων; Πως ξεχωρίζει ένα εμβολιασμένο από ένα μη; κα). Μεγάλο ζήτημα επίσης αν θα επηρεαστούν ή όχι οι εξαγωγές της φέτας. Απαντήσεις δεν έχουμε λάβει ακόμα στα ερωτήματα που έχουμε θέσει για τον εμβολιασμό».

«Υπάρχει ένα τεράστιο ντιμπέιτ στην Ευρώπη γι αυτό το θέμα για ένα εμβόλιο που δεν έχει πάρει έγκριση σε καμία ευρωπαϊκή χώρα και θα είμασταν οι πρώτοι που θα το δοκιμάζαμε.

Να εφαρμόσουμε με υπευθυνότητα και προσήλωση τα μέτρα βιοασφάλειας. Αυτό πρέπει να γίνει συνείδηση. Πρέπει να τα εφαρμόσουμε όλοι μας με αυστηρότητα. Στόχος να κρατήσουμε ζωντανή την ελληνική κτηνοτροφία. Αυτό είναι το μεγάλο στοίχημα», τόνισε ο κ. Τσιάρας.

Κλείνοντας, ο υπουργός υπογράμμισε ότι η αντιμετώπιση της ευλογιάς αποτελεί δυναμικό φαινόμενο που απαιτεί συνεχή επικαιροποίηση μέτρων και συνεργασία όλων των εμπλεκομένων. Όπως είπε, «η εφαρμογή των μέτρων βιοασφάλειας είναι ευθύνη όχι μόνο του κράτους, αλλά και των ίδιων των κτηνοτρόφων».

Σημειώνεται πως στη συνεδρίαση παρέστησαν ο Δημήτριος Μπαλούκας, Πρόεδρος του ΔΣ της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων και Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας, ο Δημήτριος Μόσχος, Πρόεδρος του ΔΣ του Συνδέσμου Ελληνικής Κτηνοτροφίας, ο Χρήστος Αποστολόπουλος, Πρόεδρος του ΔΣ του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων, η Μαρία Γιαννιού, Αναπληρώτρια Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Υγείας των Ζώων, Διευθύντρια του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, ο Ιωάννης Βιτάλης, Πρόεδρος του ΔΣ της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Τυριού Φέτας, ο Παύλος Σατολιάς και ο Γεώργιος Μηλιώνης, Πρόεδρος του ΔΣ και μέλος του ΔΣ, αντίστοιχα, της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών, ο Ιωάννης Φασουλάς, Πρόεδρος του ΔΣ της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης του Κρέατος και του Τομέα της Κτηνοτροφίας, η Αθηνά Τραχήλη, Πρόεδρος της ΔΕ του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου και ο Σπυρίδων Κρήτας, Καθηγητής του Τμήματος Κτηνιατρικής του Αριστοτελείου Πανεπιστημίου Θεσσαλονίκης.

«Δεν φροντίσαμε να έχουμε ποτέ σχέδιο, ούτε εμείς οι κτηνοτρόφοι, ούτε η κυβέρνηση γι αυτή την κατάσταση. Έχουμε φτάσει να μετράμε πλέον χιλιάδες θανατώσεις ζώων. Η εκρίζωση απέτυχε. Δεν είχαμε λεφτά για την εκρίζωση. Χάνεται το κοπάδι κι εμείς περιμένουμε κάποια στιγμή να δοθεί μια αποζημίωση. Δεν μπορεί να κλείνει μια επιχείρηση και να λέμε ότι αποζημιώνουμε μόνο το ζωικό κεφάλαιο. Θα πρέπει να δοθεί το απολεσθέν εισόδημα στους κτηνοτρόφους. Είμαστε πίσω από το νόσημα. Πηγαίνουμε αφού έχουμε ειδοποιηθεί για το νόσημα. Θα πρέπει να βρεθεί τρόπος να πάμε μπροστά από το νόσημα. Την άνοιξη θα είμαστε θεατές του ιδίου έργου. Το θέμα θα λυθεί μια και καλή. Δεν θα μπορούμε να το υπερασπιστούμε το προϊόν της φέτας. Εάν δεν υπάρχει ελληνικό πρόβειο γάλα, δεν θα υπάρχει και φέτα. Είμαστε μπροστά στον κίνδυνο να μην υπάρχει ελληνικό πρόβειο γάλα το επόμενο διάστημα», ανέφερε στην τοποθέτησή του ο ο Δημήτριος Μπαλούκας, Πρόεδρος του ΔΣ της Ομοσπονδίας Κτηνοτρόφων και Κτηνοτροφικών Συλλόγων Θεσσαλίας.

Από την πλευρά του, ο Πρόεδρος Συνδέσμου ελληνικής κτηνοτροφίας, Δημήτριος Μόσχος, σημείωσε «αισθάνθηκα την στοχοποίησης, πως την μεγαλύτερη ευθύνη την έχουν οι παραγωγοί. Ότι δεν τηρούμε τα μέτρα βιοασφάλειας. Δεν υπάρχει επιστημονική στήριξη από το υπουργείο. Κι όμως από το 1986 μέχρι το 1999 η Ελλάδα εμβολίαζε για την ευλογία. Από τον καταρροϊκό (πυρετό) έχουμε 37.000 ζώα. Το ίδιο θα ζήσουμε και με την ευλογία.

Έχουμε κουραστεί. Μιλάμε για οικονομική απαξίωση. Όποιος χάνει το κοπάδι καταστρέφεται. Ο διπλανός που το βλέπει αυτό θα κάνει ό,τι μπορεί για να σώσει το κοπάδι του. Δεν έχετε αποζημιώσει τις ζωοτροφές.

Μην τολμήσετε και κάνετε το λοκνταουν. Δεν συμφωνούμε. Θα είναι καταστροφή για όλους. Χθες στελεχώσει της υγειονομικής υπηρεσίας. Στελέχωση κτηνιατρείων περιφέρειας».

«Ο εμβολιασμός δεν έχει εφαρμοστεί σε καμιά χώρα. Υπάρχουν πολλά προβλήματα στο θέμα του εμβολιασμού. Δεν είναι λύση δυστυχώς. Θα χάσουμε το καθεστώς απαλλαγής της χώρας στο οποίο στηρίζονται όλες οι εξαγωγές μας. Θα σταματήσουν όλες οι εξαγωγές σε 3^ες χώρες. Ο εμβολιασμός συγκαλύπτει τις μολύνσεις. Δυστυχώς δεν είμαστε ικανοί να εφαρμόσουμε τα μέτρα βιοασφάλειας τα οποία είναι απαραίτητα για να δούμε ύφεση», τόνισε ο Χρήστος Αποστολόπουλος, Πρόεδρος του ΔΣ του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων.

Με τη σειρά της η Μαρία Γιαννιού, Αναπληρώτρια Προϊσταμένη της Διεύθυνσης Υγείας των Ζώων, Διευθύντρια του Υπουργείου Αγροτικής Ανάπτυξης και Τροφίμων, δήλωσε «η ευλογιά προήλθε από την Τουρκία. Πρέπει να γίνεται θανάτωση ζώων. Υπάρχουν νέοι κανονισμοί. Αυτή τη στιγμή κανένα κράτος μέλος δεν εμβολιάζει. Δεν υπάρχει κανένα εγκεκριμένο εμβόλιο στην Ε.Ε. Υπάρχουν διαφορετικά εμβόλια στην αγορά τα οποία χρησιμοποιούνται σε 3^ες χώρες που δεν εξάγουν ζώα στην Ε.Ε. Θα δημιουργούσαμε 2 ζώνες στη χώρα με εμβολιασμένα και μη κάτι που θα εφερνε  και απαγόρευση μετακινήσεων. Και αν ένα ζώο βρισκόταν σε άλλη ζώνη αυτό θα έφερνε θανάτωση ζώων».

Ενώ ο Ιωάννης Βιτάλης, Πρόεδρος του ΔΣ της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Τυριού Φέτας, ανέφερε «Μεγάλες οι ζημιές στην κτηνοτροφία. Πρέπει να επιβιώσει η κτηνοτροφία. Οι κτηνοτρόφοι δεν είναι αναλώσιμοι. Δεν έχω ακούσει μέτρα ενίσχυσης των κτηνοτρόφων. Δεν έχω ακούσει για καταβολή αποζημιώσεων στους κτηνοτρόφους. Πως θα επιστρέψουν αυτοί οι άνθρωποι στην κτηνοτροφία. Θα πρέπει το υπουργείο να δει σοβαρά και όχι μόνο πολιτικά το πως θα αποζημιωθούν και να στηριχθούν οι κτηνοτρόφοι».

«Δεν έχουμε αυστηρή τήρηση των μέτρων. Αλλά πρέπει να αποζημιώσουμε. Δεν γίνεται να μην εξασφαλίζουμε εάν μίνιμουμ εισόδημα μέχρι να βγουν οι αποζημιώσεις. Και να σας πω, δεν θέλουμε λεφτά. Εξασφαλίστε μας, φερτέ εσεις, υγιή ζώα. Το λοκνταουν θα είναι καταστροφικό. Έχουμε πάει σε στάση πληρωμών. Πρέπει να σχεδιάσουμε από τώρα πως θα αντιμετωπίσουμε τη νόσο το καλοκαίρι», σημείωσε ο ο Παύλος Σατολιάς, Πρόεδρος της Εθνικής Ένωσης Αγροτικών Συνεταιρισμών.

Τέλος, η Αθηνά Τραχήλη, Πρόεδρος της ΔΕ του Πανελλήνιου Κτηνιατρικού Συλλόγου, σημείωσε «Χρειαζόμαστε και βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα. Η φέτα παράγει για τη χώρα 1,1 ΔΙΣ το χρόνο και θα πρέπει να την προστατεύσουμε. Ο αδύναμος κρίκος είναι ο στάβλος, εκτροφή. Ποιος ελέγχει αυτή τη στιγμή τα ζώα που μπαίνουν σε μια εκτροφή. Χρειαζόμαστε στελέχωση των υπηρεσιών. Πάρτε κτηνιάτρους, πάρτε επιστήμονες. Οι κτηνίατροι του δημοσίου είναι πάρα πολλοί λίγοι. Κάποτε κάναμε σποραδικά εμβόλιο αλλά είχαμε εργαστήριο. Τώρα δεν έχουμε».