Έκθεση: Η οικονομική ανάπτυξη δεν συνδέεται πλέον με τις εκπομπές άνθρακα στο μεγαλύτερο μέρος του κόσμου

Ο άλλοτε άρρηκτος δεσμός ανάμεσα στην οικονομική ανάπτυξη και τις εκπομπές άνθρακα φαίνεται να αποδυναμώνεται σε μεγάλο μέρος του κόσμου, σύμφωνα με νέα έκθεση που δόθηκε στη δημοσιότητα με αφορμή τη συμπλήρωση δέκα ετών από τη Συμφωνία του Παρισιού για το κλίμα, την Παρασκευή 12 Δεκεμβρίου.

Η ανάλυση, η οποία αναδεικνύει την αποτελεσματικότητα ισχυρών κυβερνητικών πολιτικών για το κλίμα, δείχνει ότι η τάση αυτής της «αποσύνδεσης» έχει επιταχυνθεί από το 2015 και γίνεται ιδιαίτερα εμφανής μεταξύ μεγάλων ρυπαντών του παγκόσμιου Νότου. Χώρες που αντιπροσωπεύουν το 92% της παγκόσμιας οικονομίας έχουν πλέον αποσυνδέσει τις εκπομπές άνθρακα βάσει κατανάλωσης από την αύξηση του ΑΕΠ, σύμφωνα με την έκθεση της Energy and Climate Intelligence Unit (ECIU).

Αξιοποιώντας τα πιο πρόσφατα στοιχεία του Global Carbon Budget, η μελέτη διαπιστώνει ότι η «αποσύνδεση» αποτελεί πλέον τον κανόνα στις ανεπτυγμένες οικονομίες, με το 46% του παγκόσμιου ΑΕΠ να προέρχεται από χώρες που κατάφεραν να αναπτυχθούν οικονομικά μειώνοντας παράλληλα τις εκπομπές τους, μεταξύ των οποίων η Βραζιλία, η Κολομβία και η Αίγυπτος. Οι πιο έντονες περιπτώσεις αποσύνδεσης καταγράφηκαν στο Ηνωμένο Βασίλειο, τη Νορβηγία και την Ελβετία.

Διαβάστε επίσης: Λούλα ντα Σίλβα: Αποδέσμευση κάθε χώρας από τα ορυκτά καύσιμα σύμφωνα με τους ρυθμούς και τις δυνατότητές της.

Ακόμη πιο σημαντική είναι η εντυπωσιακή μεταστροφή της Κίνας. Ο μεγαλύτερος ρυπαντής παγκοσμίως μειώνει απότομα την οικονομική του εξάρτηση από τον άνθρακα και άλλα ορυκτά καύσιμα. Μεταξύ 2015 και 2023, οι εκπομπές της Κίνας βάσει κατανάλωσης αυξήθηκαν κατά 24%, λιγότερο από το μισό της αύξησης της οικονομίας της (άνω του 50%). Τους τελευταίους 18 μήνες οι εκπομπές της έχουν σταθεροποιηθεί και πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι ενδέχεται να έχουν ήδη κορυφωθεί. Αν η Κίνα καταφέρει να αλλάξει πορεία, αναμένεται να ακολουθήσει και ο υπόλοιπος κόσμος.

Συνολικά, 21 χώρες παρουσίασαν βελτίωση την τελευταία δεκαετία. Μεταξύ αυτών περιλαμβάνονται η Αυστραλία, τα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα, η Κολομβία, η Αίγυπτος, η Ιταλία, το Μεξικό και η Νότια Αφρική — όλες χώρες που πέτυχαν οικονομική ανάπτυξη μειώνοντας τις εκπομπές τους. Άλλες 22 χώρες διατήρησαν σταθερά την αποσύνδεση τις δεκαετίες πριν και μετά το 2015. Ο Ντόναλντ Τραμπ επιχείρησε να κινηθεί προς την αντίθετη κατεύθυνση στις ΗΠΑ, ωστόσο η πρώτη του θητεία ως προέδρου προκάλεσε μόνο μια πρόσκαιρη αύξηση των εκπομπών. Για το μεγαλύτερο μέρος των τελευταίων δύο δεκαετιών, οι εκπομπές των ΗΠΑ βρίσκονται σε πτωτική πορεία, σύμφωνα με τους συντάκτες της έκθεσης.

Η Νέα Ζηλανδία, η Λετονία, η Σλοβενία, η Λιθουανία, η Δομινικανή Δημοκρατία, το Ελ Σαλβαδόρ, το Τόγκο και το Αζερμπαϊτζάν —οικοδεσπότης της Cop29— είχαν αποσυνδέσει την ανάπτυξή τους από τα ορυκτά καύσιμα πριν από το 2015, ωστόσο η ανάπτυξή τους έκτοτε εξαρτάται ξανά από τα ορυκτά καύσιμα. Η έκθεση υπογραμμίζει τον ρόλο των διεθνών διαπραγματεύσεων, όπως οι διασκέψεις Cop των Ηνωμένων Εθνών, στην προώθηση της ενεργειακής μετάβασης, ακόμη κι αν η πρόοδος έως σήμερα δεν έχει συμβαδίσει με την απειλή της ανθρωπογενούς υπερθέρμανσης του πλανήτη.

Διαβάστε επίσης: Ρεκόρ εκπομπών CO2 το 2025 εξαιτίας της καύσης ορυκτών καυσίμων.

Προγενέστερη ανάλυση της ECIU δείχνει ότι ο ρυθμός αύξησης των ετήσιων εκπομπών CO₂ έχει επιβραδυνθεί στο 1,2% από το 2015, σε σύγκριση με 18,4% την προηγούμενη δεκαετία, πριν από τη Συμφωνία του Παρισιού. Η συμφωνία αυτή, που υπεγράφη από σχεδόν 200 χώρες το 2015, περιλάμβανε τη δέσμευση να περιοριστεί η υπερθέρμανση του πλανήτη σε επίπεδα σαφώς κάτω των 2°C σε σχέση με τα προβιομηχανικά επίπεδα. Το μήνυμα αυτό έστειλε ισχυρό σήμα σε επιχειρήσεις και κυβερνήσεις ότι έπρεπε να αναζητήσουν εναλλακτικές λύσεις στα ορυκτά καύσιμα — πετρέλαιο, φυσικό αέριο και άνθρακα — που ευθύνονται για την κλιματική αποσταθεροποίηση.

Ως αποτέλεσμα, η πρόβλεψη για την παγκόσμια υπερθέρμανση έως το τέλος του αιώνα έχει μειωθεί από τους 4°C στους 2,6°C. Παρά την πρόοδο αυτή, οι συντάκτες της έκθεσης επισημαίνουν ότι απαιτείται πολύ ταχύτερη δράση την επόμενη δεκαετία για να σταθεροποιηθεί το κλίμα. Με την επιβράδυνση των εκπομπών, πολλοί αναλυτές ελπίζουν ότι η κορύφωσή τους μπορεί πλέον να βρίσκεται κοντά, γεγονός που θα άνοιγε τον δρόμο για την αναγκαία πτώση, ώστε ο κόσμος να συγκρατήσει την υπερθέρμανση μεταξύ 1,5°C και 2°C έως το τέλος του αιώνα.

«Αυτό με γεμίζει αισιοδοξία. Κοιτάζοντας πίσω, φαίνεται πόση πρόοδο έχουμε σημειώσει τα τελευταία 10 χρόνια. Ο κόσμος βρίσκεται πλέον σε ένα στάδιο προετοιμασίας πριν από μια δομική πτώση. Πλησιάζουμε σε μια ιστορική στιγμή όπου οι εκπομπές θα αρχίσουν να μειώνονται. Αυτό είναι εξαιρετικά συναρπαστικό» δήλωσε ο Τζον Λανγκ, συγγραφέας της έκθεσης της ECIU.

ΠΗΓΗ: Guardian