Είναι αλήθεια ότι οι χριστιανοί διώκονται στη Νιγηρία; Τι κρύβεται πίσω από το νέο χτύπημα Τραμπ

Mε μια ανάρτησή του στοTruth Social τα ξημερώματα της Παρασκευής, ο Ντόναλντ Τραμπ ενημέρωσε ότι είχε δώσει εντολή για ένα «ισχυρό και θανατηφόρο χτύπημα κατά των Τρομοκρατικών Αποβρασμάτων του ISIS στη βορειοδυτική Νιγηρία», οι οποίοι, όπως είπε, σκότωναν αθώους χριστιανούς.

Ωστόσο, σύμφωνα με όσα δηλώνουν αναλυτές στο αμερικανικό CNN και στο BBC, το αφήγημα ότι τα πλήγματα που εξαπέλυσαν οι ΗΠΑ «με την υποστήριξη και συνεργασία της νιγηριανής κυβέρνησης» – όπως έγραψε στο Χ ο Αμερικανός υπουργός Άμυνας, Πιτ Χέγκσεθ– έγιναν ως απάντηση στις άνευ προηγουμένου στοχοποιήσεις και δολοφονίες χριστιανών στην περιοχή, δεν φαίνεται να ευσταθεί.

The President was clear last month: the killing of innocent Christians in Nigeria (and elsewhere) must end.

The @DeptofWar is always ready, so ISIS found out tonight — on Christmas. More to come…

Grateful for Nigerian government support & cooperation.

Merry Christmas! https://t.co/k5Q3Qd4ClE

— Pete Hegseth (@PeteHegseth) December 25, 2025

Ο Ολουόλε Οϊγεγουάλε, αναλυτής ασφάλειας για την Αφρική με έδρα το Ντακάρ, δήλωσε την Παρασκευή στο CNN ότι «η δυαδική προσέγγιση του Τραμπ για το ζήτημα, ως επιθέσεις εναντίον χριστιανών δεν ανταποκρίνεται στην πραγματικότητα».

«Σε μια χώρα που είναι σε μεγάλο βαθμό διχασμένη – όχι μόνο πολιτικά, αλλά και από θρησκευτικής άποψης – αυτές είναι σοβαρές συνειρμικές έννοιες όσον αφορά τον τρόπο με τον οποίο οι άνθρωποι το βλέπουν. Και συμβάλλει σε μεγάλο βαθμό στο να ανοίξει πραγματικά τα ρήγματα διαίρεσης που ήδη υπάρχουν στη χώρα», δήλωσε ο Οϊγεγουάλε.

Ο νιγηριανός αναλυτής ασφάλειας Κρίστιαν Άνι είπε από την πλευρά του στο BBC ότι, ενώ οι χριστιανοί έχουν δεχτεί επιθέσεις στο πλαίσιο μιας ευρύτερης στρατηγικής δημιουργίας τρόμου, δεν είναι δυνατόν να δικαιολογηθούν οι ισχυρισμοί ότι οι χριστιανοί αποτελούν σκόπιμο στόχο.

Οι 232 εκατομμύρια κάτοικοι της χώρας χωρίζονται περίπου ισόποσα μεταξύ των πιστών των δύο θρησκειών, με τους μουσουλμάνους να αποτελούν την πλειοψηφία στο βόρειο τμήμα, όπου λαμβάνουν χώρα οι περισσότερες επιθέσεις.

«Δεν πρόκειται για θρησκεία. Πρόκειται για τους Νιγηριανούς, αθώους πολίτες, και την ευρύτερη περιοχή στο σύνολό της», είπε ο υπουργός Εξωτερικών της Νιγηρίας, Γιουσούφ Τουγκάρ στο CNN, αφού προηγουμένως είχε δηλώσει ότι ο πρόεδρος της χώρας, Μπόλα Τινούμπου, είχε δώσει το «πράσινο φως» για τα αμερικανικά πλήγματα.

.@POTUS “Tonight, at my direction as Commander in Chief, the United States launched a powerful and deadly strike against ISIS Terrorist Scum in Northwest Nigeria, who have been targeting and viciously killing, primarily, innocent Christians, at levels not seen for many years, and… pic.twitter.com/ct7rUW128t

— Department of War 🇺🇸 (@DeptofWar) December 26, 2025

Αναφερόμενος στην ευρύτερη απειλή της τρομοκρατίας που αντιμετωπίζει η Δυτική Αφρική – ιδίως στην περιοχή του Σαχέλ, η οποία έχει σημειώσει την ταχύτερη αύξηση των βίαιων εξτρεμιστικών δραστηριοτήτων στην ήπειρο – ο Τουγκάρ είπε: «Όταν μιλάμε για το Σαχέλ, η πλειοψηφία είναι μουσουλμάνοι. Δεν είναι χριστιανοί».

Σύμφωνα με το BBC, ορισμένα από τα στοιχεία στα οποία βασίστηκε το συμπέρασμα ότι οι ισλαμιστές μαχητές στοχεύουν συστηματικά τους χριστιανούς στη χώρα της Δυτικής Αφρικής είναι δύσκολο να επαληθευτούν.

Ο γνωστός γερουσιαστής του Τέξας, Τεντ Κρουζ, κάνει εκστρατεία για το θέμα εδώ και αρκετό καιρό, έχοντας γράψει στο X ότι «από το 2009, πάνω από 50.000 χριστιανοί στη Νιγηρία έχουν σφαγιαστεί και πάνω από 18.000 εκκλησίες και 2.000 χριστιανικά σχολεία έχουν καταστραφεί».

Σε ένα email προς το BBC, το γραφείο του ξεκαθάρισε ότι ο γερουσιαστής δεν χαρακτηρίζει το γεγονός ως «γενοκτονία», αλλά ως «διώξεις».

Ωστόσο, ο Κρουζ κατηγόρησε τους νιγηριανούς αξιωματούχους ότι «αγνοούν και μάλιστα διευκολύνουν τη μαζική δολοφονία χριστιανών από ισλαμιστές τζιχαντιστές». Ο Τραμπ, επαναλαμβάνοντας αυτά τα λόγια, χαρακτήρισε τη Νιγηρία «εξευτελισμένη χώρα», λέγοντας ότι η κυβέρνηση «συνεχίζει να επιτρέπει τη δολοφονία χριστιανών».

Η νιγηριανή κυβέρνηση το αρνείται, λέγοντας ότι κάνει ό,τι μπορεί για να αντιμετωπίσει τους τζιχαντιστές. Ορισμένοι αξιωματούχοι έχουν επίσης χαιρετίσει την προοπτική να βοηθήσουν οι ΗΠΑ στην καταπολέμηση των ανταρτών, αρκεί αυτό να μην γίνει μονομερώς.

Η Μπόκο Χαράμ – διαβόητη για την απαγωγή των κοριτσιών του Τσιμπόκ πριν από δέκα χρόνια περίπου – δραστηριοποιείται από το 2009, αλλά οι δραστηριότητές της έχουν συγκεντρωθεί στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας, όπου η πλειονότητα του πληθυσμού είναι μουσουλμανική. Έχουν επίσης εμφανιστεί και άλλες τζιχαντιστικές ομάδες, όπως το Ισλαμικό Κράτος της Δυτικής Αφρικής, αλλά και αυτές δραστηριοποιούνται στο βορειοανατολικό τμήμα της χώρας.

Τα στοιχεία για τους θανάτους χριστιανών που αναφέρουν ορισμένοι στις ΗΠΑ είναι ανησυχητικά, αλλά είναι δύσκολο να εκτιμηθεί η ακρίβειά τους, όπως αναφέρει το BBC.

Από πού προέρχονται τα στοιχεία;

Όσον αφορά την πηγή των δεδομένων, σε ένα ποντκαστ τον Σεπτέμβριο, ο Τεντ Κρουζ αναφέρθηκε σε μια έκθεση του 2023 της Διεθνούς Εταιρείας για τα Ατομικά Δικαιώματα και το Κράτος Δικαίου (International Society for Civil Liberties anad Rule of Law, InterSociety) – μιας μη κυβερνητικής οργάνωσης που παρακολουθεί και καταγράφει τις παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων σε όλη τη Νιγηρία.

Για δεδομένα που θα μπορούσαν να διαμορφώσουν την πολιτική των ΗΠΑ απέναντι στη Νιγηρία, το έργο της InterSociety κρίνεται ως αδιαφανές, όπως σημειώνει το BBC.

Στην έκθεσή της που δημοσιευτηκε τον Αύγουστο, η οποία ήταν μια συγχώνευση προηγούμενων ερευνών και επικαιροποιημένων αριθμών για το 2025, η InterSociety ανέφερε ότι τζιχαντιστικές ομάδες στη Νιγηρία είχαν σκοτώσει πάνω από 100.000 χριστιανούς στα τελευταία 16 χρόνια (από το 2009).

Σημειώνει επίσης ότι 60.000 «μετριοπαθείς μουσουλμάνοι» πέθαναν κατά τη διάρκεια της ίδιας περιόδου.

Η InterSociety δεν δημοσίευσε αναλυτική λίστα πηγών, γεγονός που καθιστά δύσκολη την επαλήθευση του συνολικού αριθμού θανάτων που αναφέρει.

Σε απάντηση σε αυτή την κριτική, η οργάνωση δήλωσε ότι «είναι σχεδόν αδύνατο να αναπαραγάγουμε όλες τις εκθέσεις μας και τις αναφορές τους που χρονολογούνται από το 2010. Η εύκολη μέθοδος που ακολουθούμε είναι να επιλέγουμε τα συνοπτικά στατιστικά στοιχεία τους και να τα προσθέτουμε στις νέες ανακαλύψεις ή ευρήματά μας για να συντάξουμε τις νέες εκθέσεις μας». Ωστόσο, οι πηγές δεδομένων που παραθέτει η InterSociety στις εκθέσεις της δεν αντανακλούν τα δημοσιευμένα στοιχεία.

Εξετάζοντας μόνο τους θανάτους του τρέχοντος έτους, η InterSociety κατέληξε στο συμπέρασμα ότι μεταξύ Ιανουαρίου και Αυγούστου σκοτώθηκαν λίγο περισσότεροι από 7.000 χριστιανοί.

Ωστόσο, κάνοντας την πρόσθεση των αριθμών των θανάτων από τις 70 εκθέσεις της InterSociety, το BBC διαπίστωσε ότι ο συνολικός αριθμός ήταν περίπου 3.000. Ορισμένες από τις επιθέσεις φαίνεται επίσης να έχουν αναφερθεί περισσότερες από μία φορές.

Για να εξηγήσει τη διαφορά, η InterSociety αναφέρει ότι εκτιμά επίσης τον αριθμό των ατόμων που πιστεύει ότι έχουν πεθάνει σε αιχμαλωσία και περιλαμβάνει μαρτυρίες αυτοπτών μαρτύρων που δεν μπορεί να δημοσιοποιήσει.

Ποιος κρύβεται πίσω από τις δολοφονίες;

Στον κατάλογο δραστών της InterSociety περιλαμβάνονται ισλαμιστικές μαχητικές ομάδες όπως η Μπόκο Χαράμ, αλλά και οι κτηνοτρόφοι Φουλάνι. Οι Φουλάνι είναι μια κυρίως μουσουλμανική εθνοτική ομάδα που ζει σε όλη τη Δυτική Αφρική και παραδοσιακά κερδίζει τα προς το ζην με την εκτροφή βοοειδών και προβάτων.

Ωστόσο, η συμπερίληψη των κτηνοτρόφων Φουλάνι, τους οποίους η InterSociety περιγράφει ως «τζιχαντιστές» σε όλες τις εκθέσεις της, αποτελεί πηγή διαμάχης στη Νιγηρία σχετικά με τον τρόπο που πρέπει να κατηγοριοποιηθούν αυτές οι δολοφονίες.

Αν και οι κτηνοτρόφοι τείνουν να είναι μουσουλμάνοι, πολλοί ερευνητές σε αυτόν τον τομέα απορρίπτουν τον χαρακτηρισμό αυτού του φαινομένου ως θρησκευτικής σύγκρουσης, λέγοντας ότι συχνά αφορά την πρόσβαση σε γη και νερό.

Οι κτηνοτρόφοι Φουλάνι έχουν έρθει σε σύγκρουση τόσο με μουσουλμανικές όσο και με χριστιανικές κοινότητες σε όλη τη Νιγηρία.

Ο αναλυτής ασφαλείας κ. Άνι ισχυρίζεται ότι «το να πούμε ότι είναι τζιχαντιστές είναι υπερβολικό. Δεν έχει καμία σχέση με αυτό. Έχει πολύ περισσότερο να κάνει με παράνομους και εγκληματικούς παράγοντες».

Ο Κόνφιντενς ΜακΧάρι, επικεφαλής αναλυτής ασφάλειας στην εταιρεία συμβούλων SBM Intelligence, που ειδικεύεται στην Αφρική, λέει ότι οι συγκρούσεις οφείλονται συχνά σε εθνοτικές εντάσεις και ανταγωνισμό για τους πόρους.

«Μπορεί να είναι εθνοτικής φύσης – επιδιώκουν να αρπάξουν γη, επιδιώκουν να επεκτείνουν το έδαφός τους, αλλά όσο περισσότερο εκτοπίζουν κοινότητες και όσο περισσότερο επιτίθενται σε χώρους λατρείας, τόσο περισσότερο τείνουν να θεωρούνται υπό αυτό το πρίσμα».

Τι λένε άλλες ερευνητικές ομάδες;

Τα νούμερα της InterSociety είναι πολύ υψηλότερα από άλλες πηγές δεδομένων σχετικά με τον αριθμό των χριστιανών που σκοτώθηκαν στη Νιγηρία.

Η Acled, η οποία παρακολουθεί στενά τη βία στη Δυτική Αφρική, έχει δημοσιεύσει πολύ διαφορετικά στοιχεία. Οι πηγές για τα δημοσιευμένα ευρήματά της μπορούν εύκολα να εντοπιστούν και να ελεγχθούν.

Ο επικεφαλής αναλυτής της, Λαντ Σερβάτ, δεν αναφέρθηκε άμεσα στις εκθέσεις της InterSociety, αλλά δήλωσε στο BBC ότι ο αριθμός των 100.000 θανάτων, που διαδίδεται στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, περιλαμβάνει όλες τις πράξεις πολιτικής βίας στη Νιγηρία και, ως εκ τούτου, δεν είναι σωστό να λέγεται ότι αυτός είναι ο αριθμός των χριστιανών που έχουν σκοτωθεί από το 2009.

Η Acled διαπίστωσε ότι λιγότεροι από 53.000 άμαχοι – μουσουλμάνοι και χριστιανοί – έχουν σκοτωθεί σε στοχευμένες πράξεις πολιτικής βίας από το 2009.

Εξετάζοντας μόνο την περίοδο από το 2020 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, η Acled αναφέρει ότι περίπου 21.000 άμαχοι σκοτώθηκαν σε απαγωγές, επιθέσεις, σεξουαλική βία και χρήση εκρηκτικών.

Εντόπισε 384 περιστατικά στα οποία χριστιανοί ήταν συγκεκριμένα στόχος από το 2020 έως τον Σεπτέμβριο του 2025, στα οποία 317 άτομα έχασαν τη ζωή τους, πράγμα που σημαίνει ότι αντιπροσωπεύουν μόνο ένα μικρό ποσοστό των θυμάτων.

Ως πηγές, η Acled βασίζεται στα παραδοσιακά μέσα ενημέρωσης, στα κοινωνικά μέσα όπου οι αναφορές μπορούν να επαληθευτούν, σε οργανώσεις για τα δικαιώματα καθώς και σε τοπικούς εταίρους.

Τι γίνεται με τα στοιχεία που δίνει ο Τραμπ;

Σε μια ανάρτηση στο Truth Social στα τέλη Οκτωβρίου, ο Τραμπ έκανε λόγο για το θάνατο 3.100 χριστιανών. Αναφερόταν σε μια έκθεση της Open Doors για τους θανάτους κατά τη διάρκεια των 12 μηνών από τον Οκτώβριο του 2023, σύμφωνα με έναν αξιωματούχο του Λευκού Οίκου.

Η Open Doors είναι μια φιλανθρωπική οργάνωση που ερευνά τη δίωξη των χριστιανών σε όλο τον κόσμο.

Στην έκθεσή της αναφέρει ότι, ενώ 3.100 χριστιανοί έχασαν τη ζωή τους, 2.320 μουσουλμάνοι σκοτώθηκαν επίσης κατά τη διάρκεια αυτής της 12μηνης περιόδου.

Η Open Doors περιλαμβάνει επίσης αυτό που αποκαλεί «τρομοκρατικές ομάδες Φουλάνι» στον κατάλογο των δραστών και αναφέρει ότι αυτές ήταν υπεύθυνες για σχεδόν το ένα τρίτο των χριστιανών που σκοτώθηκαν σε μια περιοχή της κεντρικής Νιγηρίας γνωστή ως Μέση Ζώνη κατά τη διάρκεια αυτών των 12 μηνών.

Ο Φρανς Βέερμαν, επικεφαλής ερευνητής στην Open Doors, δήλωσε: «Αυτό που βλέπουμε τώρα είναι ότι οι χριστιανοί εξακολουθούν να είναι στόχος, αλλά όλο και περισσότεροι μουσουλμάνοι γίνονται στόχος των μαχητών Φουλάνι».

Αναλυτές αναφέρουν ότι υπάρχουν πολλές βίαιες επιθέσεις σε τζαμιά και μουσουλμανικές κοινότητες στο βορειοδυτικό τμήμα της χώρας.

«Θα μπορούσε να πει κανείς ότι αυτό αποτελεί μέρος της ευρύτερης ανασφάλειας», καταλήγει ο Κόνφιντενς ΜακΧάρι. «Ο λόγος για τον οποίο δεν θεωρείται ότι έχει θρησκευτική διάσταση είναι το γεγονός ότι οι άνθρωποι που πραγματοποιούν αυτές τις επιθέσεις εναντίον μουσουλμάνων είναι οι ίδιοι μουσουλμάνοι».

Πηγή: bbc.com, edition.cnn.com