Στη Γάζα επικράτησε αισιοδοξία όταν ανακοινώθηκε η συμφωνία κατάπαυσης του πυρός την περασμένη εβδομάδα, αλλά η αστάθεια στην περιοχή παραμένει λίγες μέρες μετά.
«Αυτή είναι η πραγματικότητα», παραδέχεται κάτοικος στο Ντεϊρ Αλ Μπαλάχ, στο κέντρο της Γάζας. «Η κατάπαυση του πυρός δεν επιλύει μαγικά όλα τα προβλήματα. Είναι απλώς το πρώτο από πολλά βήματα προς την ανάκαμψη».
Ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος βοήθησε στη διαμεσολάβηση της συμφωνίας, καυχήθηκε ότι «οι διαπραγματευτές» όπως αυτός, είχαν πετύχει επειδή ήταν διατεθειμένοι να αφήσουν τις λεπτομέρειες για αργότερα.
Ο πρωθυπουργός του Κατάρ δήλωσε την Παρασκευή ότι «αν προχωρούσαμε σε διαπραγματεύσεις για το πλήρες πακέτο, δεν θα είχαμε επιτύχει αυτά τα αποτελέσματα». Ωστόσο, το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου επαναλαμβάνει ένα μοτίβο που έχει παρατηρηθεί σε προηγούμενες προσπάθειες για την επίτευξη μόνιμης ειρήνης.
Την ίδια ώρα, Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν από τις ισραηλινές δυνάμεις στη συνοικία Σουτζάγια στη Γάζα.
Ακολουθούν μερικά από τα βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν για το αν το σχέδιο του Τραμπ πρόκειται να αποδειχθεί διαφορετικό.
Θα αποσύρει το Ισραήλ τα στρατεύματά του;
Μέχρι στιγμής, το Ισραήλ έχει αποσυρθεί από τις μεγάλες πόλεις της Γάζας, σε μια «κίτρινη γραμμή» που σημαίνει ότι καταλαμβάνει περίπου το 53% του εδάφους.
Θεωρητικά, η αποχώρηση θα πραγματοποιηθεί σε δύο περαιτέρω στάδια: πρώτον, όταν κινητοποιηθεί μια διεθνής δύναμη σταθεροποίησης και, δεύτερον, σε μια μόνιμη «ζώνη ασφαλείας».
Ωστόσο, η ρητορική του Μπενιαμίν Νετανιάχου τις τελευταίες ημέρες γέννησε νέα ερωτήματα. «Ο IDF παραμένει βαθιά μέσα στο έδαφος της Γάζας και ελέγχει όλα τα κυρίαρχα σημεία της», δήλωσε σε μια ανακοίνωση την περασμένη εβδομάδα.
Το Ισραήλ έχει καταλάβει νέα εδάφη στη Συρία επ’ αόριστον. Πριν από λίγες ημέρες εξακολουθούσε να βομβαρδίζει το νότιο Λίβανο, παρά την κατάπαυση του πυρός στην περιοχή. Αν εξετάσει κανείς την προοπτική αποχώρησης σε σχέση με τον τρόπο με τον οποίο η χώρα έχει τηρήσει άλλες συμφωνίες, θα διαπιστώσει ότι είναι απίθανο να συμβεί.
Θα αφοπλιστεί η Χαμάς;
Ο αφοπλισμός είναι βασική αρχή του σχεδίου Τραμπ – αλλά το Σάββατο ένας ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς δήλωσε ότι ο αφοπλισμός «αποκλείεται», προσθέτοντας: «Το αίτημα να παραδώσουμε τα όπλα μας δεν είναι διαπραγματεύσιμο».
Ακόμη και όταν οι όμηροι απελευθερώθηκαν τη Δευτέρα, υπήρχαν εικόνες ένοπλων μαχητών σε περιοχές της Γάζας, σε μια προφανή προσπάθεια της Χαμάς να επαναβεβαιώσει την εξουσία της.
Ο Guardian εξηγεί ότι η Χαμάς παρέμεινε στην εξουσία για τόσο καιρό επειδή έχει το μονοπώλιο της χρήσης βίας. Και η ιστορία της διακυβέρνησής της υποδηλώνει ότι όταν η οργάνωση διαθέτει όπλα, θα επιδιώξει να αναπτύξει τη στρατιωτική της υποδομή.
Ακόμα και αν η Χαμάς συμφωνούσε θεωρητικά, δεν έχουν δοθεί λεπτομέρειες για το πώς θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί ο αφοπλισμός στην πράξη. Σύμφωνα με ένα μοντέλο, η οργάνωση θα μετέφερε τους μαχητές σε καθορισμένους χώρους αποστράτευσης όπου θα παρέδιδαν τα όπλα τους. Αλλά υπάρχουν προφανείς ερωτήσεις και για αυτή την προσέγγιση.
Πώς θα λειτουργεί η «διεθνής δύναμη σταθεροποίησης»;
Το κείμενο του σχεδίου του Λευκού Οίκου αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα «συνεργαστούν με αραβικούς και διεθνείς εταίρους για τη δημιουργία μιας προσωρινής διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης (ISF) που θα αναπτυχθεί αμέσως στη Γάζα». Αναφέρει επίσης ότι μια τέτοια δύναμη θα αποτελεί «τη μακροπρόθεσμη λύση για την εσωτερική ασφάλεια».
Θεωρητικά, θα πρέπει να δώσει στο Ισραήλ τη διαβεβαίωση ότι μπορεί να αποσύρει τις δυνάμεις του χωρίς να επιτρέψει στην Χαμάς να ανασυγκροτηθεί.
Ενώ τα αραβικά και μουσουλμανικά κράτη φαίνεται να αποτελούν την πλειοψηφία μιας τέτοιας δύναμης, πολλά κρίσιμα ζητήματα παραμένουν ακόμη να διευθετηθούν:αν θα έχει εντολή από τον ΟΗΕ,ποιο θα είναι το αντίτιμο που θα ζητήσουν οι χώρες που θα συνεισφέρουν και ποια ακριβώς θα είναι η αποστολή της. «Κανείς δεν περιμένει ότι η δύναμη θα πολεμήσει τη Χαμάς», δήλωσε ένας δυτικός διπλωμάτης στη Financial Times. Υποστήριξαν ότι η απλή παρουσία της δύναμης θα έκανε πιο δύσκολο για τις δύο πλευρές να ξαναρχίσουν τη σύγκρουση, ακόμη και αν δεν έκανε «απολύτως τίποτα».
Θα μπορούσε να υπάρχει ένα παρόμοιο μοντέλο με εντολή να περιπολεί και να αναφέρει παραβιάσεις της εκεχειρίας. Ωστόσο, στο νότιο Λίβανο, οι δυνάμεις αυτές έχουν αποδειχθεί αρκετά ανίσχυρες.
Θα ξεκινήσουν οι εργασίες ανοικοδόμησης;
Το σχέδιο του Λευκού Οίκου υπόσχεται να ανοικοδομήσει τη Γάζα.
Με την απουσία και πάλι ζωτικών λεπτομερειών, ένα γρήγορο «σχέδιο Μάρσαλ» για τη Γάζα φαίνεται απίθανο.
Με οποιαδήποτε μορφή ειρήνης, οι Παλαιστίνιοι θα καθαρίσουν γρήγορα τους δρόμους και θα προσπαθήσουν να ανοικοδομήσουν. Αλλά η κλίμακα των ζημιών είναι τεράστια. Και το Ισραήλ μπορεί να ρωτά συνεχώς τι εγγυήσεις έχει ότι τίποτα δεν θα χρησιμοποιηθεί για στρατιωτικούς σκοπούς και να θέτει επαχθείς όρους στη διαδικασία.
Μετά τον πόλεμο του 2014, η ανοικοδόμηση προχώρησε με πολύ αργούς ρυθμούς. Υπήρχαν αποθήκες όπου οι άνθρωποι με τα κατάλληλα έγγραφα μπορούσαν να αγοράσουν οικοδομικά υλικά. Αλλά ακόμη και με αυτό το είδος ελεγχόμενης διαδικασίας, υπήρχε μαύρη αγορά για υλικά – ακριβώς έξω από την αποθήκη, υπήρχαν μέρη όπου οι άνθρωποι μπορούσαν να αγοράσουν ανακυκλωμένο σκυρόδεμα ή οπλισμό που είχε πωληθεί. Έτσι, οι άνθρωποι έβλεπαν ένα ανεφάρμοστο σύστημα ελέγχου και τους απλούς ανθρώπους να μην μπορούν να προμηθευτούν τα υλικά που χρειάζονταν.
Θα υπάρξει μετάβαση σε μια διακυβέρνηση υπό την ηγεσία των Παλαιστινίων;
Το σχέδιο του Λευκού Οίκου καταρτίστηκε χωρίς ουσιαστική συμβολή της παλαιστινιακής κοινωνίας των πολιτών στη Γάζα. Στην μεταβατική κυβέρνηση αναμένεται να συμμετάσχει ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει συμπεριληφθεί καμία αξιόπιστη παλαιστινιακή προσωπικότητα. Ο Νετανιάχου φαίνεται απρόθυμος να αποδεχθεί τον τελικό ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής που προτείνει η ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, ο οργανισμός αυτός και ο ηγέτης του, Μαχμούντ Αμπάς, είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλείς στη Γάζα. Δεν υπάρχει παλαιστινιακή κυριότητα αυτής της διαδικασίας. Δεν πρόκειται για μια μεγάλη ειρηνευτική συμφωνία με όραμα την ίδρυση ενός κράτους στο τέλος της.
Έχουν διατυπωθεί προτάσεις ότι τουλάχιστον ορισμένοι από τους αρχιτέκτονες του σχεδίου, όπως ο Βρετανός σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζόναθαν Πάουελ, αποδέχονται ότι πρώην μέλη της Χαμάς θα έχουν ρόλο στο μέλλον της Γάζας. Ωστόσο, το Ισραήλ φαίνεται αποφασισμένο να καταπνίξει αυτή την προοπτική, προκαλώντας φόβους για κάτι παρόμοιο με την καταστροφή της «απομπααθικοποίησης» μετά την εισβολή στο Ιράκ. Αυτό θα σήμαινε την άρνηση αναγνώρισης του γεγονότος ότι, σε πολλές περιπτώσεις, γιατροί, μηχανικοί, αστυνομικοί, νοσηλευτές και άτομα που εργάζονται σε πανεπιστήμια θα ήταν συνδεδεμένοι με τη Χαμάς. Στο Ιράκ, μια ευρέως διαδεδομένη πολιτική αποκλεισμού οδήγησε πολύ γρήγορα στην αναρχία και τη θρησκευτική βία.
Η Γάζα διαφέρει σε πολλά σημεία. Ωστόσο, αυτό που λείπει από όλα αυτά είναι μια ουσιαστική διαδικασία συμφιλίωσης που θα δίνει σε όλους τους Παλαιστινίους την ευκαιρία να συμμετάσχουν στα πολιτικά δρώμενα. Είναι δύσκολο να θεωρηθεί ότι μια τέτοια συμφωνία θα ωφελήσει την παλαιστινιακή κοινωνία.
Διαβάστε επίσης:
- Το Ισραήλ δεν θα ανοίξει ξανά το συνοριακό πέρασμα της Ράφα και θα περιορίσει τη βοήθεια, λόγω της αποτυχίας της Χαμάς να επιστρέψει όλες τις σορούς
- Αυτό είναι το πλήρες κείμενο της συμφωνίας για τη Γάζα – Αρκεί ωστόσο για να φέρει τη μακροχρόνια ειρήνη;
- Τα τρία μεγάλα ερωτήματα που εγείρει η συμφωνία για τη Γάζα
Με πληροφορίες από Guardian, BBC
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος