Πρωτομηνιά, το Κίεβο υποδέχτηκε τη νέα ηγεσία της ΕΕ

Σε μια ημέρα που σημαδεύεται από σημαντικές πολιτικές μεταβάσεις εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, η πρωτεύουσα της Ουκρανίας, το Κίεβο, έγινε το σκηνικό για μια συμβολική κίνηση υποστήριξης και ενότητας. 

Ανταπόκριση Βρυξέλλες: Γιώργος Συριόπουλος

Ο Αντόνιο Κόστα, ως ο νέος Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, μαζί με την Κάγια Κάλλας, τη νέα Ύπατη Εκπρόσωπο για την Εξωτερική Πολιτική και Πολιτική Ασφάλειας, και τη Μάρτα Κος, την Επίτροπο για τη Διεύρυνση της ΕΕ, πραγματοποίησαν την πρώτη τους επίσημη επίσκεψη εκτός ΕΕ, στην Ουκρανία.

Η επίσκεψη γίνεται σε κρίσιμη στιγμή, όχι μόνο για την Ευρωπαϊκή Ένωση με την έναρξη της νέας θητείας της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, αλλά και για την Ουκρανία, η οποία συνεχίζει να αντιμετωπίζει προκλήσεις από τον εν εξελίξει πόλεμο με τη Ρωσία. Ουσιαστικά, η επίσκεψη υπογραμμίζει τη δέσμευση της ΕΕ για την υποστήριξη της κυριαρχίας της Ουκρανίας, την ένταξή της στην Ευρωπαϊκή Ένωση και τις προσδοκίες της για ειρήνη και σταθερότητα.

Ένα ενωμένο μέτωπο

Η άφιξη των τριών στο Κίεβο δεν ήταν απλώς τελετουργική. Η παρουσία τους στέλνει ένα ισχυρό μήνυμα αλληλεγγύης και συνέχειας από την Ευρώπη, ενισχύοντας τη στάση της ΕΕ απέναντι στη ρωσική επιθετικότητα. Ο Αντόνιο Κόστα επέλεξε το Κίεβο ως προορισμό για την πρώτη του επίσημη επίσκεψη, σηματοδοτώντας τον καθοριστικό ρόλο της Ουκρανίας στην ευρωπαϊκή γεωπολιτική. Η δήλωσή του στο “Χ” (πρώην Twitter) υπογράμμισε τη δέσμευση της ΕΕ: “Από την πρώτη μέρα της θητείας μας, επαναβεβαιώνουμε την ακλόνητη υποστήριξή μας στον ουκρανικό λαό.”

Η Κάγια Κάλλας, γνωστή για τις έντονες επικρίσεις της προς τη Ρωσία κατά τη διάρκεια της θητείας της ως Πρωθυπουργός της Εσθονίας, υποστήριξε αυτό το αίσθημα. Η επίσκεψή της, μαζί με τις νέες ευθύνες της ως επικεφαλής της εξωτερικής πολιτικής της ΕΕ, αποσκοπεί στην ενίσχυση των διπλωματικών σχέσεων και στην ενίσχυση της υποστήριξης προς την Ουκρανία στη διεθνή σκηνή. “Θα κάνουμε ό,τι χρειάζεται για να κερδίσει η Ουκρανία αυτόν τον πόλεμο,” δήλωσε η Κάλλας, τονίζοντας την επιθυμία της ΕΕ για μια νικηφόρα και ειρηνική επίλυση για την Ουκρανία.

Η Μάρτα Κος, αναλαμβάνοντας τον ρόλο του Επιτρόπου Διεύρυνσης της ΕΕ, επικεντρώνεται στην πιθανή επέκταση της ΕΕ, με την Ουκρανία να είναι ένας βασικός υποψήφιος. Η επίσκεψή της στο Κίεβο την πρώτη μέρα της θητείας της υπογραμμίζει την προτεραιότητα της διεύρυνσης, ειδικά προς τους ανατολικούς γείτονες. Η ατζέντα της Κος περιλαμβάνει την υποστήριξη των αναγκαίων μεταρρυθμίσεων της Ουκρανίας για την ένταξη στην ΕΕ, το οποίο αποτελεί φάρο ελπίδας για πολλούς Ουκρανούς μέσα στον πόλεμο.

Ευρύτερες επιπτώσεις

Η επίσκεψη αυτών των ανώτατων αξιωματούχων της ΕΕ την ημέρα που ανέλαβαν τα καθήκοντά τους συμβολίζει κάτι περισσότερο από μια διπλωματική ευγένεια. Αντικατοπτρίζει μια στρατηγική εξάπλωση σε μια στιγμή που οι γεωπολιτικές δυναμικές αλλάζουν. Με τις ΗΠΑ να αντιμετωπίζουν τη δική τους μετάβαση προεδρίας, η ΕΕ φαίνεται να αναλαμβάνει έναν πιο ενεργό ρόλο στην διεθνή διπλωματία, ιδιαίτερα στη γειτονιά της.

Η χρονική σύμπτωση συμπίπτει επίσης με την κλιμάκωση της έντασης λόγω των ρωσικών στρατιωτικών ενεργειών και επιδιώκει να λειτουργήσει τόσο ως αποτρεπτική όσο και ως καθησυχαστική κίνηση. Η παρουσία των ηγετών στο Κίεβο στέλνει ένα σαφές μήνυμα στη Μόσχα ότι η ΕΕ παραμένει ακλόνητη στην υποστήριξη της Ουκρανίας, ίσως αποτρέποντας περαιτέρω επιθετικότητα.

Προοπτικές για το μέλλον

Καθώς η νέα Ευρωπαϊκή Επιτροπή υπό την ηγεσία της Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ξεκινάει την θητεία της, η εστίαση στην Ουκρανία υπογραμμίζει τη στρατηγική της σημασία για την εξωτερική πολιτική της ΕΕ. Η επίσκεψη του Κόστα, της Κάλλας και της Κος όχι μόνο επαναβεβαιώνει αυτή τη δέσμευση αλλά και θέτει τον τόνο για το πώς η νέα ηγεσία της ΕΕ προτίθεται να ασχοληθεί με τις παγκόσμιες κρίσεις και να υποστηρίξει τις δημοκρατίες που απειλούνται.

Αλλά, αυτή η πολυδιάστατη χειρονομία – αλληλεγγύης, στρατηγικής πρόθεσης και επαναβεβαίωσης των ευρωπαϊκών αξιών, δεν διασφαλίζει και την εσαεί δέσμευση χρηματοδότησης της Ουκρανίας σε μια συνέχεια του πολέμου, καθώς αφενός οι διαδοχικές οικονομικές κρίσεις στην ΕΕ, αφετέρου οι προθέσεις του εκλεγμένου προέδρου των ΗΠΑ, Ντόναλντ Τραμπ ενδέχεται να πιέσουν την ευρωπαϊκή ηγεσία να διερευνήσει πιο ενεργά διπλωματικούς δρόμους για την επίτευξη μιας βιώσιμης ειρήνης στην περιοχή.

Σε κάθε περίπτωση, πάντως, είναι σημαντικό πως η Ευρώπη προσώρας πορεύεται σταθερά υπέρ της Ουκρανίας, αναγνωρίζοντας και το γεγονός των νέων συνθηκών που διαμορφώνει η ηγέτιδα δύναμη του ΝΑΤΟ.

Εξάλλου, ο ίδιος ο Πρόεδρος της Ουκρανίας, Βολοντιμίρ Ζελένσκι, επαναφέρει σενάρια διπλωματικών διαπραγματεύσεων, βάζοντας ωστόσο στο επίκεντρο των σχεδιασμών του το ΝΑΤΟ. Κάτι που δεν θεωρείται αυτονόητα αποδεκτό από τη Δύση. Το ξεκαθάρισε άλλωστε πρόσφατα στον ίδιο και ο νέος ΓΓ του ΝΑΤΟ, Μαρκ Ρούττε.