Μνήμες από τις πρακτικές του καθεστώτος του απαρτχάιντ ξυπνάνε στους κατοίκους της Νοτίου Αφρικής οι πρακτικές του Ισραήλ με τις επιθέσεις σε γειτονικά κράτη.
Η Γκόντα Πέρεζ θυμάται ακόμα την ημέρα που το καθεστώς του απαρτχάιντ της Νότιας Αφρικής βομβάρδισε στα μέσα της δεκαετίας του ’80 ένα στρατόπεδο προσφύγων στην πρωτεύουσα της Ζάμπια, Λουσάκα, κατά τη διάρκεια αεροπορικής επιδρομής.
Η Πέρεζ εργαζόταν τότε ως οδοντίατρος σε ένα τοπικό νοσοκομείο εκείνη την εποχή και είδε περίπου 10 θύματα να μεταφέρονται με φορτηγά που χρησίμευαν ως πρόχειρα ασθενοφόρα, με τις εικόνες να έχουν χαραχτεί στη μνήμη της.
«Στεκόμουν στο τμήμα επειγόντων περιστατικών και έβλεπα ανθρώπους να έρχονται με τραύματα, φρικτά τραύματα», είπε η Πέρεζ, που σήμερα είναι 69 ετών. «Θυμάμαι έναν άνδρα που έβγαζε αίμα… προφανώς είχε χτυπηθεί μια αρτηρία ή κάτι τέτοιο στην πλάτη του… Υπήρχε αίμα παντού και ήταν πραγματικά φρικτό να το βλέπεις».
Εκείνη την ημέρα, είπε η Πέρεζ, οι Ένοπλες Δυνάμεις της Νότιας Αφρικής (SADF) είχαν σκοπό να χτυπήσουν μέλη της Umkhonto we Sizwe, της στρατιωτικής πτέρυγας του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC), που ηγήθηκε του αγώνα για τον τερματισμό της ρατσιστικής κυριαρχίας της λευκής μειονότητας στη Νότια Αφρική το 1994. Αντ’ αυτού, χτύπησαν αμάχους.
Η Πέρεζ, που ήταν μέλος του ANC και ζούσε στην εξορία μετά τη φυγή της από τη Νότια Αφρική τη δεκαετία του 1970 λόγω των πολιτικών της δραστηριοτήτων, ήταν μάρτυρας αρκετών βομβαρδισμών και επιδρομών των Ενόπλων Δυνάμεων της Νότιας Αφρικής σε χώρες της περιοχής εκείνη την εποχή.
Όπως είπε επιδρομή στη Λουσάκα ήταν ένα από τα πολλά «λάθη» που διέπραξε ο στρατός του απαρτχάιντ λόγω ελλιπών πληροφοριών. Για εκείνη και πολλούς παρατηρητές εκείνες επιθέσεις έχουν επίσης ομοιότητες με την επίθεση του ισραηλινού στρατού στο Κατάρ την περασμένη εβδομάδα, η οποία είχε ως στόχο να χτυπήσει την ηγεσία της παλαιστινιακής οργάνωσης Χαμάς, μεταξύ των οποίων οι ανώτεροι ηγέτες Χαλίλ αλ Χάγια και Καλέντ Μεσάλ.
Αντ’ αυτού, σκότωσε τον γιο του αλ-Χάγια, Χουμάμ, καθώς και έναν βοηθό του, τρεις σωματοφύλακες και έναν αξιωματικό ασφαλείας του Κατάρ, σε ένα προάστιο της Ντόχα όπου βρίσκονται επίσης πρεσβείες, σχολεία και σούπερ μάρκετ.
Η επίθεση έλαβε χώρα σε μια περίοδο που αξιωματούχοι του Κατάρ, οι οποίοι διαδραματίζουν κεντρικό ρόλο ως μεσολαβητές στις συνομιλίες μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, προσπαθούσαν να επιτύχουν εκεχειρία στη Γάζα, όπου το Ισραήλ έχει σκοτώσει περισσότερους από 65.000 ανθρώπους από την έναρξη του πολέμου του εναντίον του παλαιστινιακού θύλακα πριν από δύο χρόνια.
Η ισραηλινή κατοχή της Δυτικής Όχθης έχει επίσης γίνει όλο και πιο βίαιη, ενώ το Ισραήλ έχει εξαπολύσει επιθέσεις σε γειτονικές χώρες, επικαλούμενο διάφορες απειλές. Σε διάστημα 72 ωρών αυτόν τον μήνα, το Ισραήλ επιτέθηκε στην Παλαιστίνη, την Υεμένη, τη Συρία, τον Λίβανο, την Τυνησία και το Κατάρ.
Αυτή η στρατιωτική κλιμάκωση θυμίζει τις βίαιες επιθέσεις που εξαπέλυσε το καθεστώς του απαρτχάιντ εναντίον των γειτόνων του μία δεκαετία περίπου πριν από την κατάρρευσή του, σημειώνουν οι αναλυτές, καθώς επιτέθηκε σε χώρες όπως η Ζάμπια, η Αγκόλα, η Ναμίμπια, η Ζιμπάμπουε, η Μποτσουάνα και η Μοζαμβίκη. Όπως και το Ισραήλ σήμερα, η Νότια Αφρική του απαρτχάιντ δικαιολογούσε τις εισβολές της ως απαραίτητες για την καταπολέμηση των «τρομοκρατικών» εχθρών της, ένας ισχυρισμός που βοήθησε και τις δύο χώρες να κερδίσουν την υποστήριξη των ΗΠΑ.
«Όπως και οι πρόσφατες ενέργειες του Ισραήλ, οι στρατιωτικές ενέργειες της Νότιας Αφρικής στο εξωτερικό βασίστηκαν σε στοχευμένες επιθέσεις κατά της ηγεσίας του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου (ANC) και των κρησφύγετων του, καθώς και άλλων ακτιβιστών», δήλωσε η Σόνια Θερόν, λέκτορας σε θέματα ασφάλειας στο Πανεπιστήμιο της Πρετόρια. Οι δολοφονίες κατά τη διάρκεια του απαρτχάιντ περιλάμβαναν πυροβολισμούς και βομβιστικές επιθέσεις, με πολίτες να βρίσκονται συχνά μεταξύ διασταυρούμενων πυρών.
«Η περιφρόνηση του διεθνούς δικαίου, ιδίως της κυριαρχίας, είναι επίσης παρόμοια», προσέθεσε.
Τα τελευταία δύο χρόνια, το Ισραήλ έχει επιτεθεί και σκοτώσει μέλη της Χαμάς στο Ιράν και το Λίβανο, ενώ ο στρατός του βομβαρδίζει επίσης τοποθεσίες που συνδέονται με τη Χεζμπολάχ και τους Χούθι της Υεμένης, ομάδες που, όπως ισχυρίζεται, στοχεύει λόγω της υποστήριξής τους προς τη Χαμάς. Σε αυτές τις επιθέσεις έχουν σκοτωθεί και άμαχοι.
Ομοίως, οι διασυνοριακές επιθέσεις της Νότιας Αφρικής υπό το καθεστώς του απαρτχάιντ είχαν ως στόχο την εξουδετέρωση της ένοπλης πτέρυγας του Αφρικανικού Εθνικού Κογκρέσου και άλλων περιφερειακών απελευθερωτικών οργανώσεων, στις οποίες είχαν παραχωρηθεί άσυλο και υποστήριξη από τα «κράτη της πρώτης γραμμής», μια συμμαχία αφρικανικών χωρών που είχαν δεσμευτεί να τερματίσουν το καθεστώς του απαρτχάιντ.
Ομοιότητες
Παρατηρητές σημειώνουν ότι οι ομοιότητες μεταξύ της ισραηλινής κυβέρνησης του Μπενιαμίν Νετανιάχου και του καθεστώτος του απαρτχάιντ δεν είναι καθόλου τυχαίες.
Το απαρτχάιντ θεσπίστηκε επίσημα στη Νότια Αφρική το 1948, την ίδια χρονιά που ιδρύθηκε το κράτος του Ισραήλ. Και οι δύο χώρες χρησιμοποίησαν θρησκευτικές δικαιολογίες για να προωθήσουν μια εθνικιστική ιδεολογία, ενώ και οι δύο καθορίστηκαν από τον αγώνα τους ενάντια σε έναν παρόμοιο εχθρό, με το Εθνικό Κόμμα του απαρτχάιντ και το σιωνιστικό κράτος να θεωρούν τον εαυτό τους ως μια όαση δυτικού πολιτισμού που περιβάλλεται από εχθρικούς αυτόχθονες πληθυσμούς, σύμφωνα με τους ερευνητές.
Στο βιβλίο του με τίτλο «The Palestine Laboratory» (Το Εργαστήριο της Παλαιστίνης) που εκδόθηκε το 2023, ο ανεξάρτητος δημοσιογράφος Άντονι Λεβενστάιν γράφει ότι μετά την επίσκεψη του πρωθυπουργού της Νότιας Αφρικής Τζον Φόρστερ, ο οποίος ήταν συμπαθών των ναζιστών, στο Ισραήλ το 1976, το ετήσιο δελτίο της κυβέρνησης περιείχε το ακόλουθο μήνυμα: «Το Ισραήλ και η Νότια Αφρική έχουν ένα κοινό χαρακτηριστικό πάνω από όλα: και τα δύο βρίσκονται σε έναν κατά κύριο λόγο εχθρικό κόσμο που κατοικείται από σκοτεινούς λαούς».
Αυτές οι ομοιότητες οδήγησαν στη δημιουργία μιας στενής συμμαχίας με επίκεντρο την άμυνα, με την πλούσια σε ορυκτά Νότια Αφρική να παρέχει το κεφάλαιο και το Ισραήλ την τεχνολογία.
Ωστόσο, το Ισραήλ εμπνεύστηκε επίσης από τις σκληρές πολιτικές φυλετικού διαχωρισμού της Νότιας Αφρικής, ιδίως από τις «επαρχίες Μπαντουστάν» που ανάγκαζαν τους μαύρους Νοτιοαφρικανούς να ζουν σε «πατρίδες». Αυτά τα εθνικά κράτη χρησίμευσαν ως πρότυπο για τους 165 παλαιστινιακούς «θύλακες» που ίδρυσε το Ισραήλ στην κατεχόμενη Δυτική Όχθη, κατακερματίζοντας την παλαιστινιακή γη, σύμφωνα με τον Λεβενστάιν.
Τα όπλα στον «πυρήνα» της σχέσης των δύο χωρών
Στον πυρήνα της σχέσης όμως των δύο χωρών βρισκόταν όμως το θέμα των όπλων. Ο Λεβενστάιν γράφει ότι η Νότια Αφρική και το Ισραήλ υπέγραψαν μια μυστική συμφωνία ασφάλειας τον Απρίλιο του 1975, η οποία έθεσε τα θεμέλια της σχέσης τους για δύο δεκαετίες.
Μάλιστα παραθέτει τα λόγια του Άλον Λιέλ, πρέσβη του Ισραήλ στην Πρετόρια τη δεκαετία του 1980: «Μετά το 1976, υπήρξε μια ερωτική σχέση μεταξύ των υπηρεσιών ασφαλείας των δύο χωρών και των στρατών τους. Είχαμε εμπλακεί στην Αγκόλα ως σύμβουλοι του στρατού. Υπήρχαν Ισραηλινοί αξιωματικοί εκεί που συνεργάζονταν με τον στρατό. Η σχέση ήταν πολύ στενή».
Τόσο στενές, μάλιστα, που το Ισραήλ παραβίασε τις κυρώσεις που επέβαλε το Συμβούλιο Ασφαλείας των Ηνωμένων Εθνών στη Νότια Αφρική του απαρτχάιντ, ενώ παράλληλα προώθησε τη μυστική συνεργασία για την ανάπτυξη πυρηνικών δυνατοτήτων. Ο Λεβενστάιν αποκαλύπτει ακόμα στο βιβλίο του ότι η Νότια Αφρική φέρεται να επέτρεψε στο Ισραήλ να δοκιμάσει πυρηνικά όπλα στον Ινδικό Ωκεανό το 1979, κάτι που το Ισραήλ αρνείται.
Ενθαρρυμένη από τον σύγχρονο οπλισμό της, η Νότια Αφρική ξεκίνησε μια σειρά πολέμων σε χώρες της περιοχής κατά τις δεκαετίες του 1970 και του 1980. Εμφύλιοι πόλεμοι μαίνονταν στην Αγκόλα και τη Μοζαμβίκη μετά την ανεξαρτησία τους από την Πορτογαλία, με τις κυβερνητικές δυνάμεις του MPLA της Αγκόλας, υποστηριζόμενες από την Κούβα και τη Σοβιετική Ένωση, να πολεμούν εναντίον των ανταρτών της UNITA, υποστηριζόμενων από τη Νότια Αφρική και τις ΗΠΑ.
Στη Μοζαμβίκη, το κυβερνών FRELIMO – το οποίο υποστήριζε τα απελευθερωτικά κινήματα στην περιοχή – πολεμούσε τη RENAMO, μια ομάδα που υποστηριζόταν από τη Νότια Αφρική του απαρτχάιντ και τη Ροδεσία (η οποία έγινε Ζιμπάμπουε το 1980 μετά την ανεξαρτησία της) υπό την ηγεσία της λευκής μειονότητας. Εν τω μεταξύ, η Οργάνωση του Λαού της Νοτιοδυτικής Αφρικής (SWAPO) της Ναμίμπια ήταν εμπλεκόμενη σε έναν πόλεμο ανεξαρτησίας με τη Νότια Αφρική.
Εκτιμάται ότι 1,5 εκατομμύριο άνθρωποι έχασαν τη ζωή τους μεταξύ 1980 και 1988 ως αποτέλεσμα των άμεσων συγκρούσεων, των ασθενειών, της πείνας και των διαταραχών στις υπηρεσίες υγείας. Η Αγκόλα και η Μοζαμβίκη, όπου η Νότια Αφρική είχε υποστηρίξει τους αντάρτες για να πολεμήσουν τους υπέρμαχους της δημοκρατίας, υπέστησαν τις μεγαλύτερες απώλειες από τη σύγκρουση.
Το οικονομικό κόστος της καταστροφής των υποδομών, το μεγαλύτερο μέρος του οποίου οφείλεται στην επιθετικότητα της Νότιας Αφρικής, ξεπέρασε τα 60 δισεκατομμύρια δολάρια κατά τη διάρκεια αυτής της περιόδου.
Μετά από δεκαετίες διακυβέρνησης του απαρτχάιντ και περιφερειακών εντάσεων, οι αναλυτές λένε ότι η καλή θέληση των άλλων απελευθερωτικών κινημάτων της Νότιας Αφρικής προς το ANC εξαντλούνταν, καθώς η στρατιωτική και οικονομική υπεροχή της Νότιας Αφρικής εξάντλησε τους μικρότερους αντιπάλους της.
Ταυτόχρονα, όμως, η Πρετόρια δέχονταν όλο και μεγαλύτερη διεθνή καταδίκη, καθώς οι βίαιες συγκρούσεις της στο εξωτερικό και η καταστολή των εξεγέρσεων των πολιτών στο εσωτερικό της γίνονταν αδικαιολόγητες, με αποτέλεσμα την επιβολή κυρώσεων από τις ΗΠΑ μέσω του Νόμου για την Καταπολέμηση του Απαρτχάιντ του 1986.
Για πολλούς παρατηρητές, αυτή η οργή αντικατοπτρίζει την αυξανόμενη αντίθεση προς το Ισραήλ, ειδικά καθώς καθημερινά εμφανίζονται εικόνες Παλαιστινίων στη Γάζα που σκοτώνονται από ισραηλινές βόμβες ή λιμοκτονούν λόγω του αποκλεισμού των προμηθειών τροφίμων.
Η διαφορά της στρατηγικής αξίας για τις ΗΠΑ
Η επίθεση της περασμένης Τρίτης στη Ντόχα φάνηκε επίσης να εντείνει τη διεθνή αντίθεση στις όλο και πιο επιθετικές ενέργειες του Ισραήλ. Ακόμη και παραδοσιακοί σύμμαχοι του Ισραήλ, όπως η Γερμανία και οι ΗΠΑ, συμμετείχαν στις επικρίσεις.
Ταυτόχρονα, η Ισπανία και η Ευρωπαϊκή Ένωση ανακοίνωσαν μια σειρά μέτρων κατά του Ισραήλ, μεταξύ των οποίων εμπάργκο όπλων, κυρώσεις σε «εξτρεμιστές Ισραηλινούς υπουργούς» και εποίκους, καθώς και αναστολή της διμερούς υποστήριξης.
«Οι σχέσεις των Ηνωμένων Πολιτειών με τη Νότια Αφρική του απαρτχάιντ ποικίλλαν συνεχώς ανάλογα με την εκάστοτε κυβέρνηση, με τις πολιτικές των Νίξον, Φορντ, Κάρτερ και Ρήγκαν να διαφέρουν σημαντικά μεταξύ τους. Βλέπουμε παρόμοιες γεωπολιτικές εξελίξεις να αλλάζουν συνεχώς το πεδίο δράσης όσον αφορά το Ισραήλ και την Παλαιστίνη», δήλωσε ο Λάζλο Πασέμιερς, ιστορικός στο Πανεπιστήμιο του Φρί Στέιτ στη Νότια Αφρική.
«Αυτό που μπορεί να ειπωθεί με μεγαλύτερη βεβαιότητα είναι ότι η συνεχιζόμενη εξάρτηση του Ισραήλ από τη στρατιωτική επιθετικότητα σε ολόκληρη την περιοχή και οι πράξεις γενοκτονίας στη Γάζα το καθιστούν όλο και πιο αντιδημοφιλές και πολιτικά δαπανηρό για άλλες χώρες να του παρέχουν ανοιχτή υποστήριξη», προσέθεσε.
Ειδικοί επισημαίνουν ότι, παρά την κριτική για τις ενέργειες του Ισραήλ, ο Νετανιάχου δεν είναι πιθανό να υποχωρήσει από τις στρατιωτικές του φιλοδοξίες, όσο απολαμβάνει την υποστήριξη της κυβέρνησης του προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στην Ουάσινγκτον.
Η βασική διαφορά μεταξύ του σημερινού Ισραήλ και της Νότιας Αφρικής τότε, σύμφωνα με αναλυτές, είναι ότι το Ισραήλ έχει πολύ μεγαλύτερη στρατηγική αξία για τις ΗΠΑ από ό,τι είχε η Νότια Αφρική κατά την περίοδο του Ψυχρού Πολέμου και, ως εκ τούτου, απολαμβάνει σχεδόν απεριόριστη υποστήριξη από την παγκόσμια υπερδύναμη.
Επιπλέον, η απόφαση των ΗΠΑ να επιβάλουν κυρώσεις στη Νότια Αφρική τη δεκαετία του 1980 απαιτούσε συμβιβασμό μεταξύ των δύο κομμάτων για να ανατραπεί το βέτο του προέδρου Ρόναλντ Ρήγκαν στο νομοσχέδιο – ένα σενάριο που είναι απίθανο στο έντονα διχασμένο πολιτικό κλίμα που επικρατεί σήμερα στις ΗΠΑ.
Απαίτηση για αλλαγή «από το εσωτερικό του Ισραήλ»
Στη δημοκρατική εποχή, το κυβερνών κόμμα της Νότιας Αφρικής, το ANC, είναι ένθερμα φιλοπαλαιστινιακό από την πρώτη εκλογική του νίκη το 1994. Με την επιβεβαίωση της υποστήριξής του προς την Παλαιστίνη, ο πρόεδρος Σίριλ Ραμαφόζα, ως σημερινός ηγέτης του ANC, συνεχίζει μια μακρά παράδοση συνεργασίας.
Λίγο μετά την αποφυλάκισή του το 1990, ο Νέλσον Μαντέλα κατέστησε σαφές ότι το Αφρικανικό Εθνικό Κογκρέσο (ANC) δεν είχε καμία πρόθεση να αποστασιοποιηθεί από την Οργάνωση για την Απελευθέρωση της Παλαιστίνης (PLO) ή από τον παλαιστινιακό αγώνα συνολικά, παρά το γεγονός ότι η PLO είχε χαρακτηριστεί «τρομοκρατική» οργάνωση από τις ΗΠΑ και το Ισραήλ. Από τότε, το ANC συνεχίζει να υποστηρίζει την ανεξαρτησία της Παλαιστίνης.
Το 2018, η Νότια Αφρική απέσυρε τον πρέσβη της από το Ισραήλ, μετά τη δολοφονία δεκάδων ειρηνικών διαδηλωτών στη Γάζα από τον ισραηλινό στρατό, και το 2021, έκανε εκστρατεία κατά της χορήγησης του καθεστώτος παρατηρητή στο Ισραήλ στην Αφρικανική Ένωση.
Τον Δεκέμβριο του 2023, η κυβέρνηση του Ραμαπόζα κατέθεσε αγωγή στο Διεθνές Δικαστήριο (ICJ), κατηγορώντας το Ισραήλ για γενοκτονία στη Γάζα. Το κοινοβούλιο της χώρας ψήφισε επίσης την διακοπή όλων των σχέσεων με το Ισραήλ, αν και η κυβέρνηση δεν έχει προχωρήσει σε αυτό το αίτημα.
Παρά τις κριτικές από ακτιβιστές ότι δεν κάνει αρκετά για να λογοδοτήσει το Ισραήλ, οι Νοτιοαφρικανοί επιμένουν ότι η αγωγή στο Διεθνές Δικαστήριο είναι ο καλύτερος τρόπος για να εκφράσουν την διαμαρτυρία τους.
Εν τω μεταξύ, καθώς η επίθεση στο Κατάρ καταστρέφει τις προοπτικές για ειρηνευτική συμφωνία μεταξύ Ισραήλ και Χαμάς, οι αναλυτές υποστηρίζουν ότι η καλύτερη ελπίδα για την προσέγγιση των δύο πλευρών μπορεί να βρίσκεται στο παράδειγμα της Νότιας Αφρικής.
Το σημαντικότερο δίδαγμα από την πτώση του απαρτχάιντ ήταν ότι βασίστηκε τόσο στην εξωτερική πίεση – συμπεριλαμβανομένων των μποϊκοτάζ, των κυρώσεων, της υποστήριξης των απελευθερωτικών κινημάτων και της διεθνούς αντίστασης στην Πρετόρια – όσο και στην εσωτερική αντίδραση, σύμφωνα με αναλυτές.
Πιέσεις για οικονομική πίεση
«Θα χρειαστούν απαιτήσεις για αλλαγή από το εσωτερικό του Ισραήλ για να τερματιστεί η καταπίεση και η βία του Ισραήλ», δήλωσε η Θερόν.
Για την Πέρεζ, το να παρακολουθεί τον πόλεμο στη Γάζα της ξύπνησε αναμνήσεις από το δικό της τραύμα κατά τη διάρκεια του αγώνα κατά του απαρτχάιντ.
Θυμάται τις συνεχείς επιδρομές πέρα από τα σύνορα στη Μποτσουάνα για την απαγωγή αγωνιστών που ζούσαν εκεί και εναντιώνονταν στο απαρτχάιντ, μια επιστολή-βόμβα που έκοψε το χέρι ενός νεαρού συντρόφου στη Ζάμπια, και τις πολλές φορές που έπρεπε να μετακομίσει για να ξεφύγει από τις δυνάμεις του απαρτχάιντ, συχνά κάνοντας έρπειν καθώς προσπαθούσε να διαφύγει.
Ωστόσο, λέει ότι αυτό που συμβαίνει στη Γάζα απέχει πολύ από τη δική της προσωπική δοκιμασία και είναι κάτι για το οποίο ελπίζει ότι το Ισραήλ θα λογοδοτήσει.
Η Νότια Αφρική πρέπει να κάνει περισσότερα, πιστεύει η Πέρεζ, συμπεριλαμβανομένης της διακοπής όλων των εμπορικών σχέσεων με το Ισραήλ και της άσκησης πιέσεων για την αποβολή του από παγκόσμιους οργανισμούς όπως η ποδοσφαιρική ομοσπονδία FIFA και οι Ολυμπιακοί Αγώνες.
«Πρέπει να τους ασκήσουμε οικονομική πίεση με κυρώσεις [όπως έγινε με το απαρτχάιντ στη Νότια Αφρική], και τότε θα φτάσουμε στο σημείο όπου το Ισραήλ θα αναγκαστεί να έρθει να διαπραγματευτεί και να εξετάσει το ενδεχόμενο μιας ελεύθερης Παλαιστίνης», είπε.
«Υπάρχει ακόμα πολύ δουλειά που πρέπει να γίνει», προσέθεσε.
Πηγή: Al Jazeera
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος