Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος στο Πανθρησκευτικό Συνέδριο της Ρώμης: Όλοι ανήκουμε σε μία ενιαία Ανθρωπότητα

Ανταπόκριση από την Ιταλία για την ΕΡΤ: Κρίστιαν Μαυρής

Ο Οικουμενικός Πατριάρχης Βαρθολομαίος παρενέβη σήμερα στο Πανθρησκευτικό Συνέδριο της Ρώμης “Peoples as Brothers, Future Earth – Religions and Cultures in Dialogue”, λίγο μετά την έναρξή του στις 5μμ στα πλαίσια του κύκλου εναρκτήριων ομιλιών με τίτλο “Beginning again Together”. 

Η ομιλία του ξεκίνησε από το θέμα της πανδημίας: “Στο τέλος του 2019 ο κόσμος συγκλονίστηκε από πληροφορίες προερχόμενες από την Κίνα, από την πόλη Γουχάν, όπου μια περίεργη νέα ασθένεια μόλυνε έναν τεράστιο αριθμό ανθρώπων, προκαλώντας αμέτρητα θύματα”.

Ενώ λοιπόν η πανδημία εξελισσόταν “ο θρησκευτικός φονταμενταλισμός προσπάθησε να ματαιώσει τους διαλόγους για ειρηνική συνύπαρξη και συνεργασία μεταξύ των θρησκειών” ενώ παράλληλα “ένας άνευ όρου οικονομισμός συνέχισε ακάθεκτος την ανεξέλεγκτη εκμετάλλευση των φυσικών πόρων, οι κλιματικές συνέπειες των οποίων είναι φανερές σε όλους.” 

Ο Πατριάρχης τόνισε πως προκλήθηκε μια “ανασφάλεια από τη νέα ασθένεια που έχει εξαπλωθεί σε κάθε γωνιά του κόσμου, οι συνέπειες ενός παγκόσμιου αποκλεισμού, που ποτέ δεν σκεφτήκαμε, έφερε νέες γνώσεις και αντιλήψεις σε όλους τους λαούς του κόσμου” και υπογράμμισε πως “κανείς, πλούσιος ή φτωχός, από τον Βορρά ή τον Νότο του κόσμου, οποιασδήποτε κουλτούρας ή θρησκείας ή πολιτικής και οικονομικής τάξης, δεν θα μπορούσε να πει ότι είναι ασφαλής από αυτή τη μάστιγα του 21ου αιώνα”. 

“Σήμερα – συνέχισε ο Πατριάρχης – βλέπουμε σιγά σιγά ένα φως στο τέλος του τούνελ.” Ιδού λοιπόν το δίλημμα, σύμφωνα με τον Παναγιώτατο: “Μπορούμε να επιστρέψουμε στην προ-πανδημίας ζωή σαν να μην συνέβη τίποτα ή αυτό το γεγονός θα μπορέσει να κατευθύνει τη ζωή των λαών της Γης προς έναν διαφορετικό κόσμο, με την ελπίδα πως θα είναι καλύτερος;”
Σύμφωνα με τον Πατριάρχη, η απάντησή μας σε αυτό το ερώτημα είναι μόνο μία: “Ο προηγούμενος (προ-πανδημίας) κόσμος δεν είναι πλέον εκεί και έχουμε στα χέρια μας τη δυνατότητα να χτίσουμε μια νέα αρχή, που μπορεί να είναι μόνο ΜΑΖΙ. Βρισκόμενοι σε αυτό το σημαντικό ραντεβού, δεν μπορούμε παρά να επιβεβαιώσουμε τις αρχές που ήδη γνωρίζουμε, αλλά που τώρα έχουμε την υποχρέωση να τις κάνουμε έμπρακτη πραγματικότητα.”

Ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος δείχνει τον δρόμο: “ας ξεκινήσουμε ξανά, επιβεβαιώνοντας αυτό που η πανδημία έχει κάνει πιο εμφανές: το να ανήκουμε σε μια ανθρώπινη οικογένεια όλων των λαών της Γης και την προσοχή στη δημιουργία, η οποία μπόρεσε να ξεκουραστεί και να ανανεωθεί, κάνοντάς μας να βρούμε ζωή σε πολλά σημεία στα οποία ήταν αδύνατο να τα φανταστούμε μέχρι μερικούς μήνες νωρίτερα.”

Αναφερόμενος σε ένα πρόσφατο έγγραφο του Οικουμενικού Πατριαρχείου, ο Πατριάρχης Βαρθολομαίος τόνισε πως “είναι συνεπώς απαραίτητο να αναγνωρίσουμε όλοι μαζί σε όλα τα επίπεδα, όχι μόνο την έννοια των ανθρωπίνων δικαιωμάτων, αλλά πως ανήκουμε σε μία ενιαία Ανθρωπότητα, με όλες τις ιδιαιτερότητες, τις κουλτούρες και τις ταυτότητές της. Μια μετα-πανδημική αρχή δεν μπορεί να αγνοήσει αυτό το αξίωμα, το οποίο καταργεί κάθε έννοια της διαφορετικότητας και ευνοεί την αναγνώριση ως ενιαία οικογένεια.”

“Για να αναγνωρίσουμε τον άλλο – τόνισε ο Οικουμενικός Πατριάρχης – πρέπει πρώτα απ ‘όλα να τον “γνωρίσουμε” στην πολιτιστική, κοινωνική, ηθική, θρησκευτική, παραδοσιακή του πληρότητα. Γνωρίζοντας την ταυτότητα του άλλου σημαίνει να τον ακούμε, όχι για να τον ομογενοποιήσουμε σε μια ενιαία παγκόσμια ταυτότητα, αλλά για να «κατανοήσουμε» την ιδιαιτερότητά του.” 

Και πρόσθεσε: “Είναι σημαντικό να ξεκινήσουμε μια νέα πορεία προς την παγκοσμιοποίηση, στην οποία μας εισήγαγαν τα σύγχρονα συστήματα επικοινωνίας, όχι για να φτιάξουμε φράγματα, αλλά για να σώσουμε τις ιδιαιτερότητες κάθε λαού, κάθε εδάφους, κάθε πολιτισμού, όχι ως κλείσιμο του εαυτού μας – ένας κίνδυνος είναι πάντα παρόν σε πολλές κοινωνίες – αλλά για να καταλάβει και να συσχετιστεί ο άλλος.”

Σύμφωνα με τον Πατριάρχη Βαρθολομαίο “ένα σύστημα σχέσεων που βασίζεται στη γνώση και την κατανόηση, έχει την ικανότητα να εναρμονίζει ακόμη και τα άκρα, όπως μας έδειξε η περίοδος της πανδημίας, δημιουργώντας νέες μορφές οικονομίας, πιο προσεκτικές στις ανάγκες των λαών, στις προκλήσεις της φτώχειας, στη δυνατότητα αποφυγής άσκοπων μεταναστεύσεων.”

Ο Πατριάρχης συνεχίζει λέγοντας πως “ο κόσμος μετά την πανδημία πρέπει επίσης να παράγει μια τρίτη αρχή, παράλληλα με τη γνώση και την κατανόηση: τον αμοιβαίο σεβασμό. Ο σεβασμός και ο αυτοσεβασμός, ο διάλογος και η αλληλοακρόαση καθιστούν εφικτές τις παραπάνω αρχές. Η υπέρβαση των θρησκευτικών φονταμενταλισμών, των απόλυτων εθνικισμών, η επιβεβαίωση της δικαιοσύνης σε κάθε επίπεδο της ανθρώπινης κοινωνίας, η δημιουργία στιγμών αμοιβαίου πολιτιστικού εμπλουτισμού, μπορεί να οδηγήσει την ανθρωπότητα σε νέες κατακτήσεις για μια ζωή άξια σε κάθε τομέα ανθρώπινης γνώσης και αμοιβαίας συνύπαρξης.”

Προς το κλείσιμο της ομιλίας του, ο Οικουμενικός Πατριάρχης επικεντρώθηκε στο θέμα του ανοίγματος των ανθρώπων ύστερα από ιστορικές ανατροπές: “Άντρες της πίστης, πολιτικοί, οικονομολόγοι, φιλόσοφοι και κοινωνιολόγοι, οικολόγοι, επιστήμονες, άνδρες και γυναίκες καλής θέλησης, μετά από κάθε ανατροπή στην ιστορία, οι ανθρώπινες κοινωνίες είχαν την ευκαιρία να βγουν καλύτερες και να προοδεύσουν στην ανάπτυξη σε όλους τους τομείς ή να κλειστούν, αποκλείοντας ο ένας τον άλλον, ανοίγοντας τις πόρτες σε νέες συγκρούσεις και προβλήματα.”

Τέλος, ο Πατριάρχης έκλεισε την ομιλία του με ένα επίκαιρο ερώτημα: “Μετά από αυτήν την πανδημία, το ίδιο ερώτημα τίθεται και για εμάς. Θέλουμε να γνωρίζουμε, να κατανοούμε και να σεβόμαστε ο ένας τον άλλον για να δώσουμε μια νέα δυνατότητα στους λαούς του κόσμου ώστε να ζουν με δικαιοσύνη και ειρήνη, προστατεύοντας τη δημιουργία και όλα όσα απορρέουν από αυτήν; Αν δεν το κάνουμε, οι συνέπειες θα είναι χειρότερες από τον κόσμο που αφήσαμε πίσω μας.”