Μια πιθανή κατάπαυση του πυρός στην Ουκρανία θα μπορούσε να έχει σημαντικές επιπτώσεις πρωτίστως για την ευρωπαϊκή οικονομία που υπέστη τις μεγαλύτερες συνέπειες κυρίως στο ενεργειακό επίπεδο, αλλά και σε μεγάλη γκάμα αμερικανικών εταιρειών, που δραστηριοποιούνταν στη Ρωσία, αποχώρησαν μετά την εισβολή στην Ουκρανία και τώρα φαίνεται πως εξετάζουν επάνοδο.
Σε συνέντευξη που έδωσε στο ΕΡΤNews o ομότιμος καθηγητής Οικονομικών στο ΕΚΠΑ Παναγιώτης Πετράκης αναλύει πρόσφατη σχετική έκθεση της Goldman Sachs από μια ενδεχόμενη άμεση συμφωνία ειρήνευσης στην Ουκρανία.
Η ανάλυση εξετάζει δύο σενάρια για το τι θα σημάνει για την οικονομία της Ευρώπης μια τέτοια εξέλιξη. Πρώτον, ένα «περιορισμένο» σενάριο (με μια de facto επίλυση του πολέμου με την πάροδο του χρόνου) και δεύτερον ένα «φιλόδοξο» σενάριο (με συνολική και αξιόπιστη επίλυση της σύγκρουσης). Ο χρηματοπιστωτικός οργανισμός εκτιμά ότι ο πληθωρισμός της ΕΕ θα μειωνόταν από 0,15% έως 0,5% στο ένα και στο άλλο σενάριο. Αντίστοιχα, στη μια ή στην άλλη περίπτωση θα υπήρχε πιθανή ώθηση του ΑΕΠ της ζώνης του ευρώ κατά 0,1% και 0,34% μέσω υψηλότερων καταναλωτικών δαπανών και αύξησης της παραγωγής. Επίσης, η ανοικοδόμηση των κατεστραμμένων υποδομών της Ουκρανίας θα μπορούσε να υποστηρίξει την ανάπτυξη σε ολόκληρη την Ευρώπη.
Ακόμη, ο ΟΗΕ εκτιμά ότι 2,6 εκατομμύρια Ουκρανοί πρόσφυγες έχουν μετακινηθεί στην ευρωζώνη από το ξέσπασμα του πολέμου. Για το θέμα αυτό η Goldman Sachs υπολογίζει ότι οι πρόσφυγες αύξησαν την προσφορά εργασίας στη ευρωζώνη κατά 0,4% και προκάλεσαν δημόσιες δαπάνες 0,2% του ΑΕΠ ετησίως. Υποθέτοντας ότι το 15-50% των προσφύγων θα επιστρέψουν στην πατρίδα τους μετά από μια κατάπαυση του πυρός, η Goldman Sachs εκτιμά ότι η εξέλιξη στον τομέα αυτό θα έχει μια αρνητική επίδραση στο ΑΕΠ της ευρωζώνη η οποία θα κυμανθεί από 0,06-0,21%, με τη μεγαλύτερη επίπτωση θα δημιουργείται για τη Γερμανία, που φιλοξενεί περίπου 1 εκατ. Ουκρανούς πρόσφυγες.
Αύξηση αμυντικών δαπανών
Ακόμη κι αν υπάρξει ειρήνευση στην Ουκρανία, οι περισσότερες ευρωπαϊκές χώρες φαίνεται ότι πρόκειται να αυξήσουν τις αμυντικές τους δαπάνες. Σε μία προσπάθεια να ποσοτικοποιήσει το σχετικό κόστος, η γαλλική τράπεζα “Société Générale” εξετάζει τρία σενάρια για να έρθουν οι αμυντικές δαπάνες των ευρωπαϊκών χωρών μελών του ΝΑΤΟ πιο κοντά στους στόχους της Συμμαχίας, αλλά με διαφορετικά χρονοδιαγράμματα.
1) Μια αργή αύξηση των δαπανών κατά 0,1% του ΑΕΠ τον χρόνο, 2) Μια επιτάχυνση στο 0,2% του ΑΕΠ τον χρόνο, κάτι που θα επέτρεπε στις χώρες που έχουν μείνει πίσω να πιάσουν τουλάχιστον τον στόχο του ΝΑΤΟ για δαπάνες στο 2% του ΑΕΠ έως το 2028-2029. 3) Μια ιδιαίτερα γρήγορη αύξηση, όπου οι στόχοι του ΝΑΤΟ θα επιτευχθούν έως το 2026.
Με βάση τους υπολογισμούς της SG, το πρώτο σενάριο κοστίζει στις χώρες της Ε.Ε. 70,8 δισ. ευρώ, το δεύτερο 109,4 δισ. ευρώ και το τρίτο 207,6 δισ. ευρώ. Κι όπως τονίζει η SG το τελευταίο σενάριο είναι εξαιρετικά δύσκολο και απίθανο, καθώς οι περισσότερες χώρες θα δυσκολεύονταν να προσθέσουν περίπου το 1% του ΑΕΠ τους σε αμυντικές δαπάνες τα επόμενα δύο χρόνια. Επίσης, κάποιες χώρες θα ξοδέψουν περισσότερα από άλλες. Ετσι η ανάλυση της γαλλικής τράπεζας καταλήγει στο συμπέρασμα πως η πιθανότερη εξέλιξη θα είναι κάτι ενδιάμεσο.
Η χρηματοδότηση αυξημένων αμυντικών δαπανών μέσω έκδοσης κοινού χρέους (δηλ ένα είδος ευρωομολόγoυ για την άμυνα, κατά το πρότυπο του Ταμείου Ανάκαμψης) δεν έχει γίνει επί του παρόντος αποδεκτό από τους εταίρους, αλλά κι αν συμβεί θα είναι, σύμφωνα με την “Société Générale” μόνον ένα συμπληρωματικό μέσο.
Επομένως δεν υπάρχουν εύκολες λύσεις. Σε ό,τι αφορά το υπάρχον καθεστώς στην ΕΕ, οι Ευρωπαϊκές Συνθήκες απαγορεύουν στον κοινοτικό προϋπολογισμό δαπάνες που σχετίζονται αμιγώς με στρατιωτικές και αμυντικές λειτουργίες. Έτσι, ορισμένοι κοινοτικοί πόροι θα μπορούσαν να χρησιμοποιηθούν μόνο για έξοδα, όπως η ανοικοδόμηση της Ουκρανίας και η μεταφορά/αποθήκευση/διανομή υλικών και εξοπλισμών. Υπάρχουν, ωστόσο, ορισμένες δυνατότητες για στήριξη της άμυνας και ασφάλειας της ΕΕ από την Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Αυτή, ενώ δεν μπορεί να χρηματοδοτήσει απευθείας όπλα και πολεμοφόδια, εντούτοις στηρίζει επενδύσεις σε προγράμματα με προοπτική να χρησιμοποιηθούν διπλά, τόσο για πολιτικούς όσο και για στρατιωτικούς σκοπούς. Τέλος, σε επίπεδο ΕΕ υπάρχει και η δυνατότητα αξιοποίησης αδιάθετων κεφαλαίων ύψους περίπου 93 δις του Ταμείου Ανάκαμψης –από το κομμάτι των δανείων- που μπορούν να ανακατευθυνθούν στην άμυνα.
Ωστόσο, τα περισσότερα χρήματα θα πρέπει να προέλθουν από εθνικούς πόρους της κάθε χώρας, με αύξηση του δικού της χρέους και ενδεχόμενες περικοπές του κοινωνικού κράτους.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος