Πέθανε την Τρίτη 30 Αυγούστου 2022 σε ηλικία 91 ετών ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο τελευταίος Σοβιετικός ηγέτης (1985-1991). Θεωρείται ο πολιτικός που πέτυχε να βάλει τέλος στην εποχή του Ψυχρού Πολέμου και τιμήθηκε με το Νόμπελ Ειρήνης το 1990, όμως δεν κατάφερε να αποτρέψει την κατάρρευση της Σοβιετικής Ένωσης. Συγκινημένοι οι διεθνείς ηγέτες για την απώλειά του εκφράζουν σε μηνύματά τους τα βαθιά τους συλληπητήρια.
Τιμηθείς με το βραβείο Νόμπελ Ειρήνης για τον ρόλο του στην ύφεση της σύγκρουσης Ανατολής-Δύσης τον περασμένο αιώνα, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ πέρασε τα τελευταία είκοσι χρόνια ουσιαστικά στο περιθώριο της πολιτικής ζωής, ωστόσο είχε φροντίσει να ακουστεί η φωνή του επανειλημμένα, καθώς ανησυχούσε για τις κλιμακούμενες εντάσεις ανάμεσα στη Μόσχα και στην Ουάσινγκτον.
Συλλυπητήρια μηνύματα από τη διεθνή κοινότητα
Τα βαθιά του συλλυπητήρια, για τον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991), εξέφρασε ο Ρώσος πρόεδρος Βλαντίμιρ Πούτιν δήλωσε ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου. «Ο Βλαντίμιρ Πούτιν εκφράζει τα βαθιά του συλλυπητήρια μετά τον θάνατο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, πρόκειται να στείλει το πρωί συλλυπητήριο τηλεγράφημα στην οικογένεια και στους οικείους» του πρώην ηγέτη της ΕΣΣΔ, ανέφερε ο Ντμίτρι Πεσκόφ, ο εκπρόσωπος του Κρεμλίνου, σύμφωνα με το ρωσικό πρακτορείο ειδήσεων TASS.
Ο Γενικός Γραμματέας του Οργανισμού Ηνωμένων Εθνών εξέφρασε τη «βαθιά θλίψη» του για τον θάνατο του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, αποτίνοντας φόρο τιμής στον «απαράμιλλο ηγέτη» που «άλλαξε τον ρου της ιστορίας». «Έκανε περισσότερα από οποιονδήποτε για να έρθει με ειρηνικό τρόπο το τέλος του ψυχρού πολέμου», σημείωσε ο Αντόνιο Γκουτέρες σε δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του, κρίνοντας πως «ο κόσμος έχασε έναν τεράστιο παγκόσμιο ηγέτη, δεσμευμένο στην πολυμερή συνεργασία, ακούραστο υπερασπιστή της ειρήνης».
Mikhail Gorbachev was a one-of-a kind statesman who changed the course of history.
The world has lost a towering global leader, committed multilateralist, and tireless advocate for peace.
I’m deeply saddened by his passing. pic.twitter.com/giu2RHSjrQ
— António Guterres (@antonioguterres) August 30, 2022
Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν απέτισε φόρο τιμής στον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που πέθανε χθες Τρίτη, εξαίροντας έναν πολιτικό «άξιο εμπιστοσύνης και σεβασμού».
Ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης (1985-1991) «διαδραμάτισε κρίσιμο ρόλο για να τερματιστεί ο ψυχρός πόλεμος και να πέσει το σιδηρούν παραπέτασμα. Άνοιξε τον δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Είναι μια κληρονομιά που δεν θα ξεχάσουμε. Αναπαύσου εν ειρήνη Μιχαήλ Γκορμπατσόφ», ανέφερε η επικεφαλής της Κομισιόν, πρώην υπουργός Άμυνας της Γερμανίας, μέσω Twitter.
Mikhail Gorbachev was a trusted and respected leader. He played a crucial role to end the Cold War and bring down the Iron Curtain. It opened the way for a free Europe.
This legacy is one we will not forget.
R.I.P Mikhail Gorbachev
— Ursula von der Leyen (@vonderleyen) August 30, 2022
Ο Γάλλος πρόεδρος Εμανουέλ Μακρόν απέτισε σήμερα φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης, τον Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος πέθανε χθες Τρίτη, ευχαριστώντας τον για την «δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη».
Ο κ. Μακρόν εξήρε μέσω Twitter τη μνήμη αυτού του «ανθρώπου της ειρήνης οι επιλογές του οποίου άνοιξαν έναν δρόμο για την ελευθερία στους Ρώσους. Η δέσμευσή του στην ειρήνη στην Ευρώπη άλλαξε την κοινή μας ιστορία».
Mes condoléances pour la disparition de Mikhaïl Gorbatchev, homme de paix dont les choix ont ouvert un chemin de liberté aux Russes. Son engagement pour la paix en Europe a changé notre histoire commune.
— Emmanuel Macron (@EmmanuelMacron) August 30, 2022
Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον εξήρε «το θάρρος και την ακεραιότητα» του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, που πέθανε χθες Τρίτη, κρίνοντας πως η «ακούραστη δέσμευσή του να ανοίξει τη σοβιετική κοινωνία» παραμένει «παράδειγμα», έξι μήνες μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία. «Με θλίβει που έμαθα για τον θάνατο του Γκορμπατσόφ. Πάντα θαύμαζα το θάρρος και την ακεραιότητα που έδειξε τερματίζοντας ειρηνικά τον ψυχρό πόλεμο», ανέφερε ο κ. Τζόνσον μέσω Twitter. «Την περίοδο της επίθεσης του Πούτιν στην Ουκρανία, η ακούραστη δέσμευσή του στο άνοιγμα της σοβιετικής κοινωνίας παραμένει παράδειγμα για όλους μας».
I'm saddened to hear of the death of Gorbachev.
I always admired the courage & integrity he showed in bringing the Cold War to a peaceful conclusion.
In a time of Putin’s aggression in Ukraine, his tireless commitment to opening up Soviet society remains an example to us all.
— Boris Johnson (@BorisJohnson) August 30, 2022
«Ο Μιχαήλ Σεργκέγεβιτς Γκορμπατσόφ συνέβαλε καθοριστικά στον τερματισμό του ψυχρού πολέμου, την προώθηση του πυρηνικού αφοπλισμού και τον εκδημοκρατισμό της χώρας του», αναφέρει ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Δένδιας σε ανάρτησή του στο twitter, με αφορμή τον θάνατο του τελευταίου σοβιετικού ηγέτη.
Εκφράζουμε τη λύπη μας για την απώλεια ενός μεγάλου Ευρωπαίου, του Μιχαήλ Σεργκέγεβιτς Γκορμπατσώφ, ο οποίος συνέβαλε καθοριστικά στον τερματισμό του ψυχρού πολέμου, την προώθηση του πυρηνικού αφοπλισμού & τον εκδημοκρατισμό της χώρας του, αναφέρει μεταξύ άλλων το ελληνικό Υπουργείο Εξωτερικών σε ανακοίνωσή του στο Twitter.
Ο Μ. Σ. Γκορμπατσώφ συνέβαλε καθοριστικά στον τερματισμό του ψυχρού πολέμου, την προώθηση του πυρηνικού αφοπλισμού & τον εκδημοκρατισμό της χώρας του. https://t.co/snTrMyiRrX
— Nikos Dendias (@NikosDendias) August 31, 2022
«O Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο τελευταίος ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης που απεβίωσε χθες σε ηλικία 91 ετών, “έγραψε την Ιστορία του κόσμου” και “άλλαξε τη ζωή μου ριζικά”», δήλωσε η πρώην καγκελάριος της Γερμανίας Άγκελα Μέρκελ, η οποία μεγάλωσε στην πρώην ανατολική Γερμανία.
«Έδειξε με το παράδειγμά του πώς ένας μόνο πολιτικός μπορεί να αλλάξει τον κόσμο προς το καλύτερο», σημείωσε η πρώην ηγέτις της Γερμανίας σε μια ιδιαίτερα συγκινητική δήλωση που έκανε πλέκοντας το εγκώμιο του εκλιπόντα πρώην ηγέτη. «Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ άλλαξε και τη δική μου ζωή ριζικά. Δεν θα τον ξεχάσω ποτέ».
Χωρίς «το θάρρος» του τελευταίου ηγέτη της ΕΣΣΔ, «η ειρηνική εξέγερση στην ΛΔΓ (Λαοκρατική Δημοκρατία της Γερμανίας) δεν θα ήταν δυνατή», υπογράμμισε η Μέρκελ.
Ακόμη και σήμερα μπορώ να νιώσω ξανά τον φόβο που αισθανόμουν με πολλούς ανθρώπους στην ΛΔΓ το 1989, αυτόν του να μην ξέρεις αν θα ξεκινήσουν ξανά τα άρματα μάχης όπως το 1953, όταν φωνάξαμε «Εμείς είμαστε ο λαός», θυμάται η πρώην καγκελάριος, αναφερόμενη στις διαδηλώσεις στη ανατολική Γερμανία πολιτών που αντιτίθεντο στο κομμουνιστικό καθεστώς.
«Ωστόσο αυτήν τη φορά –σε αντίθεση με το 1953– δεν ξεκίνησε κανένα άρμα μάχης, δεν ρίφθηκε κανένας πυροβολισμός. Αντί γι’αυτό, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ απηύθυνε στη γηράσκουσα ηγεσία της ΛΔΓ τη φράση ‘Η ζωή τιμωρεί αυτόν που φτάνει πολύ αργά».
“Επιπλέον, επέτρεψε στην επανενωμένη Γερμανία να γίνει μέλος του NATO”, υπενθύμισε.
«Δεν έχω ξεχάσει τις εικόνες από τη συνάντησή του με τον καγκελάριο Χέλμουτ Κολ στον Καύκασο το 1990, η οποία κατέστησε δυνατή την ενοποίηση της Γερμανίας με ειρήνη και ελευθερία», σημειώνει η 68χρονη Μέρκελ, η οποία διετέλεσε καγκελάριος της Γερμανίας από το 2005 ως το 2021.
“Είθε η μνήμη των ιστορικών του επιδόσεων να επιτρέψει να υπάρξει μια παύση, κυρίως σε αυτές τις τρομερές εβδομάδες και μήνες του πολέμου της Ρωσίας κατά της Ουκρανίας”, κατέληξε.
Ο Γερμανός καγκελάριος Όλαφ Σολτς απέτισε φόρο τιμής στον πρώην ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, υπογραμμίζοντας ότι ο θάνατός του συμπίπτει «με μια εποχή που η δημοκρατία στη Ρωσία έχει αποτύχει».
Ο σοσιαλδημοκράτης καγκελάριος τόνισε ότι ο Γκορμπατσόφ ήταν αυτός «που κατέστησε δυνατή την Περεστρόικα» και ο οποίος «προσπάθησε να αποκαταστήσει τη δημοκρατία» στη Ρωσία.
«Πέθανε σε μια εποχή που όχι μόνο απέτυχε η Ρωσία, αλλά και που η Ρωσία και ο Ρώσος πρόεδρος (Βλαντίμιρ) Πούτιν δημιούργησαν εκ νέου ένα χάσμα στην Ευρώπη και ξεκίνησαν έναν φρικτό πόλεμο εναντίον μιας γειτονικής χώρας, της Ουκρανίας», πρόσθεσε ο Σολτς, χαρακτηρίζοντας τον Γκορμπατσόφ «έναν γενναίο μεταρρυθμιστή».
Ο πρώην ηγέτης της Σοβιετικής Ένωσης, τον οποίο στη Γερμανία αποκαλούσαν χαϊδευτικά «Γκόρμπι», ενήργησε ώστε η χώρα «να μπορέσει να ενωθεί» και ώστε «να εξαφανιστεί το Σιδηρούν Παραπέτασμα», υπογράμμισε ο Γερμανός καγκελάριος.
Από την πλευρά του ο Γερμανός πρόεδρος Φρανκ- Βάλτερ Σταϊνμάγερ ευχαρίστησε τον Γκορμπατσόφ «για την αποφασιστική συνεισφορά του στη γερμανική ενοποίηση».
Με τις πράξεις του ο Γκορμπατσόφ απέδειξε ότι είναι ένας «μεγάλος ηγέτης», ο οποίος διακατεχόταν από «γενναιότητα καθώς αγκάλιασε το δημοκρατικό άνοιγμα και έχτισε γέφυρες μεταξύ της Ανατολής και τη Δύσης», πρόσθεσε ο Σταϊνμάγερ σε ανακοίνωσή του.
Ο Γερμανός πρόεδρος αναφέρθηκε και στο «μεγάλο όραμα (του Γκορμπατσοφ) για μια κοινή και ειρηνική Ευρώπη», προσθέτοντας ωστόσο ότι το όνειρο αυτό «καταστράφηκε από τη βίαιη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία».
Η Γερμανίδα υπουργός Εξωτερικών Αναλένα Μπέρμποκ απέτισε φόρο τιμής στον Γκορμπατσοφ, έναν άνθρωπο «τον οποίο οδηγούσε η ειρήνη και η κατανόηση μεταξύ των λαών».
«Το τέλος του Ψυχρού Πολέμου και η ενοποίηση της Γερμανίας αποτελούν κληρονομιά του. Θρηνούμε (την απώλεια) ενός ηγέτη στον οποίο θα είμαστε για πάντα ευγνώμονες», σχολίασε.
«Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε μια εμβληματική πολιτική μορφή του 20ού αιώνα», ανέφερε ο αναπληρωτής υπουργός Εξωτερικών Μιλτιάδης Βαρβιτσιώτης μέσω Twitter αναφερόμενος στον θάνατο του τελευταίου ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης χθες Τρίτη. «Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου ανοίγοντας το δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Έδειξε πως η Ιστορία μπορεί να γράφεται όχι με πολέμους αλλά με πράξεις ειρήνης».
Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ υπήρξε μια εμβληματική πολιτική μορφή του 20ου αιώνα. Έπαιξε καθοριστικό ρόλο στο τέλος του Ψυχρού Πολέμου ανοίγοντας το δρόμο για μια ελεύθερη Ευρώπη. Έδειξε πως η Ιστορία μπορεί να γράφεται όχι με πολέμους αλλά με πράξεις ειρήνης. pic.twitter.com/XsE80KhHXQ
— Varvitsiotis Miltiadis (@MVarvitsiotis) August 30, 2022
Ο Aμερικανός πρόεδρος Τζο Μπάιντεν απέτισε φόρο τιμής στον τελευταίο ηγέτη της Σοβιετικής Ένωσης Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, χαρακτηρίζοντας τον «σπάνιο ηγέτη».
«Ως ηγέτης της ΕΣΣΔ, συνεργάστηκε με τον (αμερικανό τότε) πρόεδρο (Ρόναλντ) Ρέιγκαν για να μειωθούν τα πυρηνικά οπλοστάσια των δύο χωρών μας, προς μεγάλη ανακούφιση των ανθρώπων σε όλο τον κόσμο που προσεύχονταν να τερματιστεί η κούρσα πυρηνικών εξοπλισμών. Έπειτα από δεκαετίες βάρβαρης πολιτικής καταστολής, υιοθέτησε δημοκρατικές μεταρρυθμίσεις», ανέφερε ο κ. Μπάιντεν στο δελτίο Τύπου που δημοσιοποιήθηκε από τις υπηρεσίες του.
Επρόκειτο για ενέργειες ενός «σπάνιου ηγέτη», που είχε «τη φαντασία να δει ότι ένα άλλο μέλλον ήταν εφικτό και το θάρρος να διακινδυνεύσει όλη του την καριέρα για να το επιτύχει. Το αποτέλεσμα ήταν ένας ασφαλέστερος κόσμος και μεγαλύτερη ελευθερία για εκατομμύρια ανθρώπους», πρόσθεσε.
Το Ίδρυμα Ρέιγκαν από την πλευρά του ανέφερε μέσω Twitter πως «θρηνεί την απώλεια» του ηγέτη που «ήταν κάποτε πολιτικός αντίπαλος του Ρόναλντ Ρέιγκαν και κατέληξε να γίνει φίλος του».
The Reagan Foundation and Institute mourns the loss of former Soviet leader Mikhail Gorbachev, a man who once was a political adversary of Ronald Reagan’s who ended up becoming a friend. Our thoughts and prayers go out to the Gorbachev family and the people of Russia. pic.twitter.com/j8EQ8JZqrq
— Ronald Reagan Presidential Foundation & Institute (@RonaldReagan) August 30, 2022
Οι σημαντικότερες ημερομηνίες της περιόδου (1985-1991) του τελευταίου ηγέτη της ΕΣΣΔ
Oι σημαντικότερες ημερομηνίες του περάσματος από την εξουσία του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, από την άνοδό του στο αξίωμα του Γενικού Γραμματέα του Κομμουνιστικού Κόμματος το 1985 ως την παραίτησή του το 1991.
1985
11η Μαρτίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, στα 54 του χρόνια, εκλέγεται επικεφαλής του Κομμουνιστικού Κόμματος της Σοβιετικής Ένωσης.
15η Οκτωβρίου: Παρουσιάζει το σχέδιό του για την αναδιάρθρωση της οικονομικού και πολιτικού συστήματος της ΕΣΣΔ, την περεστρόικα, πρόταση του Λεονίντ Μπρέζνιεφ το 1979.
1986
26η Απριλίου: Έκρηξη στον πυρηνικό ηλεκτροπαραγωγικό σταθμό του Τσερνόμπιλ (Ουκρανία). Η τραγωδία αποκρύπτεται από την κυβέρνηση για αρκετές ημέρες, κάτι που συμβάλει στη μόλυνση εκατοντάδων χιλιάδων ανθρώπων από τη ραδιενέργεια.
23η Δεκεμβρίου: Επιστρέφει στη Μόσχα ο αντιφρονών νομπελίστας ειρήνης Αντρέι Ζαχάροφ έπειτα από επτά χρόνια εξαναγκαστικής εξορίας στο Γκόρκι (Νίζνι Νόβγκοροντ).
1987
8η Δεκεμβρίου: Υπογραφή της συνθήκης INF για την εξάλειψη των βαλλιστικών πυραύλων μέσου βεληνεκούς στην Ουάσινγκτον, κατά τη διάρκεια της τρίτης συνόδου κορυφής του Ρόναλντ Ρέιγκαν και του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ.
1988
7η Δεκεμβρίου: Στη Νέα Υόρκη, ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανακοινώνει στον ΟΗΕ ότι η ΕΣΣΔ θα μειώσει μονομερώς κατά 500.000 άνδρες τις δυνάμεις της στην ανατολική Ευρώπη και στο ευρωπαϊκό τμήμα της ΕΣΣΔ.
1989
15η Φεβρουαρίου: Ολοκληρώνεται η αποχώρηση των σοβιετικών στρατευμάτων από το Αφγανιστάν, έπειτα από δέκα χρόνια πολέμου.
16η Μαΐου: Σύνοδος κορυφής στο Πεκίνο του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ με τον κινέζο πρόεδρο Ντενγκ Σιαοπίνγκ, επισφράγιση της εξομάλυνσης των διμερών σχέσεων έπειτα από 30 χρόνια.
12η-15η Ιουνίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, έπειτα από τη θριαμβευτική υποδοχή του στη Βόννη (ΓΛΔ), δηλώνει πως το Τείχος θα πέσει όταν «εξαφανιστούν οι συνθήκες που το γέννησαν».
7η Οκτωβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, στο ανατολικό Βερολίνο, λέει ενώπιον του ανατολικογερμανού ηγέτη Έρικ Χόνεκερ πως «όποιος καθυστερεί τιμωρείται από τη ζωή».
9η Νοεμβρίου: Το Τείχος πέφτει.
1η Δεκεμβρίου: Ιστορική συνάντηση με τον πάπα Ιωάννη Παύλο Β΄.
1990
11η Μαρτίου: Η Λιθουανία ανακηρύσσει την ανεξαρτησία της από την ΕΣΣΔ. Την 13η Ιανουαρίου 1991, σοβιετικά άρματα μπαίνουν στο Βίλνιους (14 νεκροί και 700 τραυματίες).
15η Μαρτίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ εκλέγεται για πέντε χρόνια πρόεδρος της ΕΣΣΔ, θέση που μόλις δημιουργείται.
16η Ιουλίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ και ο δυτικογερμανός καγκελάριος Χέλμουτ Κολ συμφωνούν για μια Γερμανία ενωμένη, κυρίαρχη και ελεύθερη να ενταχθεί στο NATO.
15η Οκτωβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ βραβεύεται με Νόμπελ ειρήνης.
1991
12η Ιουνίου: Ο Μπόρις Γέλτσιν εκλέγεται πρόεδρος της Ρωσικής Ομοσπονδίας.
31η Ιουλίου: Υπογράφεται στη Μόσχα η συνθήκη START, η πρώτη συμφωνία για τη μείωση των στρατηγικών πυρηνικών οπλοστασίων των ΗΠΑ και της ΕΣΣΔ.
19η/21η Αυγούστου: Αποτυχημένο πραξικόπημα συντηρητικών εναντίον του Μιχαήλ Γκορμπατσόφ, ο οποίος βρίσκεται στην Κριμαία. Η απόπειρα αυτή οδηγεί στη διάλυση του κομμουνιστικού κόμματος και επιταχύνει την αποσύνθεση της ΕΣΣΔ.
8η Δεκεμβρίου: Στο Μινσκ, οι πρόεδροι της Ρωσίας, της Λευκορωσίας και της Ουκρανίας διαπιστώνουν πως η Σοβιετική Ένωση «δεν υπάρχει πλέον».
25η Δεκεμβρίου: Ο Μιχαήλ Γκορμπατσόφ ανακοινώνει πως παραιτείται από το αξίωμα του προέδρου της ΕΣΣΔ.
Πηγή: ΑΠΕ-ΜΠΕ
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος