ΛΔ Κονγκό: Πανικός στην πόλη Ουβίρα όπου εισήλθαν οι αντάρτες του Μ23 – Αλληλοκατηγορίες για την κατάρρευση της ειρηνευτικής συμφωνίας

Οι αντάρτες του κινήματος Μ23 που στηρίζονται από τη Ρουάντα μπήκαν στην πόλη Ουβίρα της ΛΔ του Κονγκό, κοντά στα σύνορα με το Μπουρούντι, στη μεγαλύτερη μέχρι στιγμής κλιμάκωση του πολέμου που διεξάγουν εδώ και χρόνια.

Η Ουβίρα, στις όχθες της λίμνης Τανγκανίκα, φιλοξενούσε την έδρα των διορισμένων από την Κινσάσα αρχών της επαρχίας του Νότιου Κίβου και την τοπική στρατιωτική βάση αφού η επαρχιακή πρωτεύουσα, η Μπουκάβου, έπεσε στα χέρια του Μ23 τον περασμένο Φεβρουάριο. Η κατάληψη της Ουβίρα θα μπορούσε να ανοίξει τον δρόμο στους αντάρτες να προχωρήσουν πέραν του Νότιου Κίβου.

Η προέλαση του Μ23 σε αυτήν την πλούσια σε ορυκτά περιοχή έρχεται μόλις πέντε ημέρες αφού ο Κονγκολέζος πρόεδρος Φέλιξ Τσισεκέντι και ο Ρουαντέζος ομόλογός του Πολ Καγκάμε υπέγραψαν στην Ουάσινγκτον ειρηνευτική συμφωνία, υπό την αιγίδα του προέδρου των ΗΠΑ Ντόναλντ Τραμπ. Έκτοτε, οι δύο χώρες αλληλοκατηγορούνται για την παραβίαση της συμφωνίας. Το υπουργείο Εξωτερικών της ΛΔ Κονγκό κάλεσε την Ουάσινγκτον να επεκτείνει τις στοχευμένες κυρώσεις της σε βάρος της Ρουάντας για «να αποκαταστήσει την αξιοπιστία» των μεσολαβητικών προσπαθειών της. Η Ρουάντα, που αρνείται ότι στηρίζει το Μ23, επιρρίπτει ευθύνες στο Μπουρούντι και τον κονγκολέζικο στρατό για την επανάληψη των συγκρούσεων.

Οι κάτοικοι της Ουβίρα, μιας στρατηγικής σημασίας πόλης απέναντι από τη Μπουζουμπούρα, τη μεγαλύτερη πόλη και οικονομική πρωτεύουσα του Μπουρούντι, ζουν με την αβεβαιότητα και το άγχος για το αύριο. «Έχουν κλειστεί στα σπίτια τους. Τα σχολεία έκλεισαν και όλοι μένουν στο σπίτι» είπε ένας κάτοικος στο Γαλλικό Πρακτορείο. «Δεν καταλαβαίνουμε τίποτα, δεν μπορούμε παρά μόνο να περιμένουμε», δήλωσε ένας άλλος, που μίλησε τηλεφωνικά στο πρακτορείο, ζητώντας να μην κατονομαστεί.

Νωρίς το απόγευμα σήμερα, Τετάρτη (12/10) πολλοί κάτοικοι είπαν ότι είδαν μαχητές του Μ23 στα βόρεια προάστια της Ουβίρα. Το πρωί, ελάχιστοι Κονγκολέζοι στρατιώτες και πολιτοφύλακες θεάθησαν σε μερικές γειτονιές της πόλης. Ακούγονταν επίσης σποραδικά πυρά.

Οι δρόμοι ήταν άδειοι από την Τρίτη. Στρατιώτες, αστυνομικοί και δημόσιοι υπάλληλοι έφυγαν για να γλιτώσουν. Ορισμένοι κάτοικοι είπαν στο AFP ότι επικρατούσε πανικός και η πόλη ζούσε σε μια κατάσταση «ο σώζων ευατόν σωθήτω».

Δεν είναι σαφές μέχρι στιγμής εάν το Μ23 ελέγχει πλήρως την Ουβίρα. Μια κυβερνητική πηγή της ΛΔ του Κονγκό είπε στο Reuters ότι ο στρατός δεν θα αντιδράσει, με στόχο να προστατευθούν οι άμαχοι.

«Η πόλη Ουβίρα απελευθερώθηκε» έγραψε στην πλατφόρμα Χ ο Λόρενς Κανιούκα, ένας εκπρόσωπος του συνασπισμού των ανταρτών στον οποίο μετέχει το Μ23.

Όμως ο υπουργός Εξωτερικών του Μπουρούντι, Έντουαρντ Μπιζιμάνα, είπε ότι η Ουβίρα «δεν έχει πέσει ακόμη».

Στρατιωτική ζώνη

Η νέα προέλαση-αστραπή του αντικυβερνητικού ένοπλου κινήματος Μ23 –που σύμφωνα με εμπειρογνώμονες του ΟΗΕ στηρίζεται από 6-7.000 Ρουαντέζους στρατιώτες– σημειώνεται πριν περάσει ένας χρόνος από την εντυπωσιακή επίθεσή του που του επέτρεψε να καταλάβει, τον Ιανουάριο και τον Φεβρουάριο, τις δύο μεγαλύτερες πόλεις της ανατολικής ΛΔ Κονγκό, την Γκόμα και την Μπουκάβου.

Αφού εξαπέλυσε νέα επίθεση την 1η Δεκεμβρίου, το Μ23 προέλασε πολύ γρήγορα στο Νότιο Κίβου, κατά μήκος με το Μπουρούντι, μια από τις φτωχότερες χώρες της Αφρικής, που συνορεύει στα δυτικά με τη ΛΔ Κονγκό και στα βόρεια με τη Ρουάντα. Το Μπουρούντι διατηρεί εδώ και χρόνια τεταμένες σχέσεις με τη Ρουάντα και αυτός ο πόλεμος μπορεί να τις επιδεινώσει περαιτέρω.

Σύμφωνα με πηγές των υπηρεσιών ασφαλείας, το Μπουρούντι έκλεισε από την Τρίτη τα σύνορά του με τη ΛΔ Κονγκό. Κάθε μεθοριακό φυλάκιο θεωρείται πλέον «στρατιωτική ζώνη», είπαν ένας αξιωματικός του στρατού και μια αστυνομικός.

Για το Μπουρούντι, η επίθεση στην Ουβίρα συνιστά ευθεία απειλή για τη χώρα που είχε ήδη εκφράσει τον φόβο ότι ο πόλεμος αυτός θα μετατραπεί σε γενικευμένη σύρραξη στην περιοχή των Μεγάλων Λιμνών.

Περίπου 18.000 Μπουρουντέζοι στρατιώτες βρίσκονταν στη ΛΔ Κονγκό για να βοηθήσουν τους Κονγκολέζους στρατιώτες απέναντι στο Μ23.

Ο Μπιζιμάνα είπε ότι η προέλαση του Μ23 είναι μια επίδειξη «ακραίας περιφρόνησης» προς τις ΗΠΑ, ζητώντας να επιβληθούν κυρώσεις στη Ρουάντα. «Το να υπογράφεις μια συμφωνία και να μην την εφαρμόζει είναι εξευτελισμός για όλον τον κόσμο και ιδίως για τον πρόεδρο Τραμπ» είπε ο υπουργός. «Είναι πραγματικά ένα χαστούκι για τις ΗΠΑ», πρόσθεσε.

Με την προέλαση του Μ23 απειλούνται σοβαρά οι λιγοστές ελπίδες που υπήρχαν μετά την υπογραφή της «ειρηνευτικής» συμφωνίας, στις 4 Δεκεμβρίου, στην Ουάσινγκτον. Ο Τραμπ την είχε χαρακτηρίσει «θαύμα».

Οι Κονγκολέζοι στρατιώτες φεύγουν στο Μπουρούντι

Φάλαγγες Κονγκολέζων στρατιωτών, ορισμένοι εκ των οποίων πέταξαν τις στολές και τα όπλα τους, έφυγαν από την Ουβίρα, λεηλατώντας στην πορεία τους καταστήματα και φαρμακεία, ανέφεραν μάρτυρες και στρατιωτικές πηγές.

Περισσότεροι από 30.000 Κονγκολέζοι έφτασαν στο Μπουρούντι μέσα σε μία εβδομάδα, για να γλιτώσουν από τις μάχες, ανέφεραν πηγές του ΟΗΕ. Σύμφωνα με μια πρώτη εκτίμηση του Γραφείου Συντονισμού των Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) του Οργανισμού, τουλάχιστον 200.000 είναι οι εσωτερικά εκτοπισμένοι στο Νότιου Κίβου ενώ δεκάδες χιλιάδες άνθρωποι πέρασαν τα σύνορα και κατέφυγαν στο Μπουρούντι ή τη Ρουάντα.

Πολλές ευρωπαϊκές διπλωματικές πηγές είπαν ότι η Κινσάσα φοβάται ότι το Μ23 θα συνεχίσει την πορεία του προς την περιοχή της Κατάνγκα, την «καρδιά» της εξορυκτικής βιομηχανίας της ΛΔ Κονγκό και βασική πηγή εισοδήματος για τη χώρα, χάρη στους φόρους που καταβάλλουν οι εταιρείες.

Η Ρουάντα υπερασπίζεται τη θέση της

Η κυβέρνηση της Ρουάντας κατηγόρησε σήμερα τη ΛΔ Κονγκό και το Μπουρούντι για «σκόπιμη παραβίαση» της ειρηνευτικής διαδικασίας. Στην ανακοίνωσή της υποστηρίζει ότι οι ένοπλες δυνάμεις των δύο χωρών, μαζί με τους υποστηρικτές τους, «βομβαρδίζουν συστηματικά τα χωριά κοντά στα σύνορα με τη Ρουάντα, με τη βοήθεια μαχητικών αεροσκαφών και επιθετικών μη επανδρωμένων αεροπλάνων, κάτι που το AFC/M23 λέει ότι αναγκάστηκε να αποκρούσει».

Η Ρουάντα υποστηρίζει επίσης ότι οι δυνάμεις της βρίσκονται στην ανατολική ΛΔ Κονγκό για «αμυντικούς σκοπούς» αν και ο ΟΗΕ και οι ΗΠΑ λένε ότι υπάρχουν σαφείς αποδείξεις ότι στηρίζουν τους αντάρτες.

Ο υπουργός Εξωτερικών Ολιβιερ Ντουχουνγκιρέχε είπε στο πρακτορείο Reuters ότι η επιβολή περισσότερων κυρώσεων δεν θα οδηγήσει στον τερματισμό των μαχών, κατηγορώντας την Κινσάσα ότι δεν εφαρμόζει τις ειρηνευτικές συμφωνίες, ούτε τηρεί το μορατόριουμ στους αεροπορικούς βομβαρδισμούς, όπως συμφωνήθηκε με τις ΗΠΑ. Οι κονγκολέζικες δυνάμεις επιτίθονταν σε θέσεις των ανταρτών και σε τοπικές κοινότητες του Νότιου Κίβου «επί εβδομάδες και μήνες», πριν από την πρόσφατη κλιμάκωση, υποστήριξε.

Σύμφωνα με τον Ντουχουνγκιρέχε, το Μπουρούντι βοηθά τους Κονγκολέζους να βομβαρδίζουν πόλεις κοντά στα σύνορά του. «Ο στρατός του Μπουρούντι έχει συγκεντρώσει περίπου 20.000 άνδρες στο νότιο Κίβου, στην υπηρεσία της κυβέρνησης της ΛΔ Κονγκό», είπε.

Πηγές: ΑΠΕ-ΜΠΕ, AFP, Reuters