Οι μη μεταδοτικές ασθένειες αποτελούν πλέον 7 από τις 10 κορυφαίες αιτίες θανάτου στον κόσμο, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για το 2019. Πρόκειται για αύξηση θανάτων σε 4 από τις 10 κύριες αιτίες από το 2000 και εντεύθεν.
Οι καρδιακές παθήσεις παραμένουν η κύρια αιτία θανάτου σε παγκόσμιο επίπεδο τα τελευταία 20 χρόνια. Ωστόσο, τώρα πεθαίνουν περισσότεροι άνθρωποι από ποτέ εξαιτίας των επιπλοκών τους. Ο αριθμός των θανάτων από καρδιακές παθήσεις αυξήθηκε κατά 2 εκατομμύρια από το 2000, σε σχεδόν 9 εκατομμύρια το 2019. Οι καρδιακές παθήσεις αντιπροσωπεύουν το 16% των συνολικών θανάτων από όλες τις αιτίες. Περισσότεροι από τους μισούς από τους 2 εκατομμύρια επιπλέον θανάτους ήταν στην περιοχή του Δυτικού Ειρηνικού. Αντίθετα, στην ευρωπαϊκή περιοχή παρατηρήθηκε σχετική μείωση των καρδιακών παθήσεων, ενώ οι θάνατοι μειώθηκαν κατά 15%.
Παράλληλα, η νόσος του Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας συγκαταλέγονται πλέον μεταξύ των 10 κορυφαίων αιτιών θανάτου παγκοσμίως και κατατάσσονται στην 3η θέση τόσο στην Αμερική όσο και στην Ευρώπη. Οι γυναίκες επηρεάζονται δυσανάλογα: παγκοσμίως, το 65% των θανάτων από Αλτσχάιμερ και άλλες μορφές άνοιας είναι γυναίκες.
Οι θάνατοι από διαβήτη αυξήθηκαν επίσης κατά 70% παγκοσμίως μεταξύ 2000 και 2019, πλήττοντας κατά 80% στους άνδρες. Στην Ανατολική Μεσόγειο, οι θάνατοι από διαβήτη έχουν υπερδιπλασιαστεί και αντιπροσωπεύουν τη μεγαλύτερη ποσοστιαία αύξηση σε όλες τις περιοχές του ΠΟΥ.
Το 2019, η πνευμονία και άλλες λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού ήταν η πιο θανατηφόρα ομάδα μεταδοτικών ασθενειών και κατατάσσονται ως η τέταρτη κύρια αιτία θανάτου. Ωστόσο, σε σύγκριση με το 2000, οι λοιμώξεις του κατώτερου αναπνευστικού είχαν λιγότερα θύματα από ό,τι στο παρελθόν, με τον παγκόσμιο αριθμό θανάτων να μειώνεται κατά σχεδόν μισό εκατομμύριο.
Αυτή η μείωση συμβαδίζει με μια γενικότερη παγκόσμια μείωση του ποσοστού θανάτων που προκαλούνται από μεταδοτικές ασθένειες. Για παράδειγμα, το HIV / AIDS ως 8η συχνότερη αιτία θανάτου το 2000 κατατάσσεται το 2019 στην 19η θέση, αντικατοπτρίζοντας την επιτυχία των προσπαθειών για την πρόληψη της λοίμωξης, τον έλεγχο του ιού και τη θεραπεία της νόσου τις τελευταίες δύο δεκαετίες. Ενώ παραμένει η τέταρτη κύρια αιτία θανάτου στην Αφρική, ο αριθμός των θανάτων μειώθηκε στο μισό.
Η φυματίωση δεν ανήκει πλέον στις κορυφαίες δέκα αιτίες θανάτου, καθώς παρουσιάζει μείωση κατά 30% στους παγκόσμιους θανάτους. Ωστόσο, παραμένει μεταξύ των 10 κορυφαίων αιτιών θανάτων στις περιοχές της Αφρικής και της Νοτιοανατολικής Ασίας, όπου είναι η 8η και η 5η κύρια αιτία αντίστοιχα. Η Αφρική σημείωσε αύξηση της θνησιμότητας από φυματίωση μετά το 2000, αν και αυτό έχει αρχίσει να μειώνεται τα τελευταία χρόνια.
Η COVID-19 κατέγραψε περισσότερους από 1,5 εκατομμύρια θανάτους. Τα άτομα που ζουν με προϋπάρχουσες καταστάσεις υγείας (όπως καρδιακές παθήσεις, διαβήτης και αναπνευστικές παθήσεις) διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο επιπλοκών και θανάτου λόγω της COVID-19.
Οι άνθρωποι ζουν περισσότερο
Οι εκτιμήσεις επιβεβαιώνουν περαιτέρω την αυξανόμενη τάση μακροζωίας: το 2019, οι άνθρωποι ζούσαν περισσότερο από 6 χρόνια περισσότερο από ό,τι το 2000, με παγκόσμιο μέσο όρο άνω τα 73 ετη το 2019, σε σύγκριση με το 2000 όπου ήταν τα 67 έτη, ωστόσο κατά μέσο όρο, μόνο 5 αυτά τα επιπλέον χρόνια ζούσαν σε καλή υγεία.
Σε μεγάλο βαθμό, οι ασθένειες και οι συνθήκες υγείας που προκαλούν τους περισσότερους θανάτους είναι εκείνες που ευθύνονται για τον μεγαλύτερο αριθμό υγιών ετών ζωής που έχουν χαθεί. Οι καρδιακές παθήσεις, ο διαβήτης, το εγκεφαλικό επεισόδιο, ο καρκίνος του πνεύμονα και οι χρόνιες αποφρακτικές πνευμονικές παθήσεις ήταν συλλογικά υπεύθυνες για σχεδόν 100 εκατομμύρια επιπλέον υγιή χρόνια ζωής που χάθηκαν το 2019 σε σύγκριση με το 2000.
Οι τραυματισμοί είναι μια άλλη σημαντική αιτία αναπηρίας και θανάτου, καθώς έχει σημειωθεί σημαντική αύξηση των τραυματισμών στην οδική κυκλοφορία στην αφρικανική περιοχή από το 2000, με σχεδόν 50% αύξηση τόσο των θανάτων. Παρόμοιες αλλά ελαφρώς μικρότερες αυξήσεις (περίπου 40%) παρατηρήθηκαν επίσης για την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου. Σε παγκόσμιο επίπεδο, οι θάνατοι από τραυματισμούς από την οδική κυκλοφορία είναι 75% άνδρες.
Στην Αμερική, η χρήση ναρκωτικών έχει αναδειχθεί ως σημαντικός παράγοντας τόσο για την αναπηρία όσο και για θάνατο. Υπήρξε σχεδόν τριπλή αύξηση των θανάτων από διαταραχές χρήσης ναρκωτικών στην Αμερική μεταξύ του 2000 και του 2019.
Πηγές δεδομένων
Οι εκτιμήσεις του ΠΟΥ παρουσιάζουν περιεκτικά, συγκρίσιμα και διαφανή δεδομένα χρονοσειρών για την υγεία του πληθυσμού, συμπεριλαμβανομένων του προσδόκιμου ζωής, του υγιούς προσδόκιμου ζωής, της θνησιμότητας και της νοσηρότητας και του βάρους των ασθενειών σε παγκόσμιο, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο, αναλυτικά ανά ηλικία, φύλο και αιτία, από το 2000 και μετά.
Η διαθεσιμότητα υπηρεσιών για την πρόληψη, τη διάγνωση και τη θεραπεία ασθενειών είναι το κλειδί για τη μείωση του θανάτου και της αναπηρίας, επηρεάζοντας την κατάταξη των διαφορετικών καταστάσεων. Αυτές οι νέες εκτιμήσεις δείχνουν σαφώς πού χρειάζονται επειγόντως πρόσθετες επενδύσεις σε υπηρεσίες.
Ανταπόκριση από Στρασβούργο — Κώστας Δαβάνης
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος