Η επόμενη μέρα στη Γάζα και τα εκκρεμή ζητήματα της συμφωνίας Ισραήλ-Χαμάς

Αισιοδοξία επικράτησε αρχικά στηΛωρίδα της Γάζας μετά την ανακοίνωση της συμφωνίας κατάπαυσης πυρός την περασμένη εβδομάδα. Ωστόσο, λίγες ημέρες μετά, η κατάσταση παραμένει εύθραυστη, με τις συνθήκες ασφαλείας να χαρακτηρίζονται ασταθείς.

Κάτοικοι της περιοχής Ντεϊρ Αλ Μπαλάχ, στο κέντρο της Γάζας, επισημαίνουν ότι η συμφωνία αποτελεί μόνο το πρώτο βήμα προς την ανάκαμψη και δεν επιλύει μαγικά τα προβλήματα.

Παρά τη μείωση των εχθροπραξιών, η ανοικοδόμηση και η διασφάλιση της ειρήνης παραμένουν σημαντικές προκλήσεις, διατηρώντας την τοπική κοινωνία σε κατάσταση επιφυλακής.

Ο Τζάρεντ Κούσνερ, γαμπρός του Ντόναλντ Τραμπ, ο οποίος βοήθησε στη διαμεσολάβηση της συμφωνίας, καυχήθηκε ότι «οι διαπραγματευτές» όπως αυτός, είχαν πετύχει επειδή ήταν διατεθειμένοι να αφήσουν τις λεπτομέρειες για αργότερα.

Ο πρωθυπουργός του Κατάρ δήλωσε την Παρασκευή ότι «αν προχωρούσαμε σε διαπραγματεύσεις για το πλήρες πακέτο, δεν θα είχαμε επιτύχει αυτά τα αποτελέσματα». Ωστόσο, το σχέδιο του Αμερικανού προέδρου επαναλαμβάνει ένα μοτίβο που έχει παρατηρηθεί σε προηγούμενες προσπάθειες για την επίτευξη μόνιμης ειρήνης.

Την ίδια ώρα, Παλαιστίνιοι σκοτώθηκαν από τις ισραηλινές δυνάμεις στη συνοικία Σουτζάγια στη Γάζα.

Τραμπ: Η δεύτερη φάση της συμφωνίας για τη Γάζα ξεκινά τώρα

Μέσα από ανάρτησή του στο Truth Social, ο Ντόναλντ Τραμπ ανακοίνωσε την έναρξη της δεύτερης φάσης της συμφωνίας για τη Γάζα, την ώρα που το Ισραήλ καθυστερεί την παροχή βοήθειας και η Χαμάς ενισχύει τον έλεγχό της στην περιοχή.

Ο Αμερικανός πρόεδρος σημείωσε ότι «ένα μεγάλο βάρος έχει αρθεί» στη Μέση Ανατολή, αλλά «η δουλειά δεν έχει τελειώσει». Προσθέτει, μάλιστα, ότι «οι νεκροί δεν έχουν επιστραφεί, όπως είχε υποσχεθεί».

«Η Χαμάς θα αφοπλιστεί, αλλιώς θα την αφοπλίσουμε εμείς»

«Αν δεν αφοπλιστούν, θα τους αφοπλίσουμε εμείς. Και αυτό θα γίνει γρήγορα και ίσως βίαια», δήλωσε ο Ντόναλντ Τραμπ κατά τη διάρκεια συνάντησης με τον πρόεδρο της Αργεντινής Χαβιέρ Μιλέι.

Ο Τραμπ δήλωσε ότι έλαβε ενημέρωση από τη Χαμάς, μετά από συνομιλία με την οργάνωση, ότι θα αποστρατιωτικοποιηθεί. Ανέφερε ότι οι συνομιλίες έγιναν «μέσω των ανθρώπων μου» στο υψηλότερο επίπεδο.

Επίσης, δήλωσε ότι η Χαμάς «εξόντωσε δύο πολύ κακές συμμορίες» στη Γάζα και «σκότωσε αρκετούς από αυτούς», κάτι που, όπως είπε, «δεν με ενόχλησε ιδιαίτερα».

Ακολουθούν μερικά από τα βασικά ερωτήματα που πρέπει να απαντηθούν για το αν το σχέδιο του Τραμπ πρόκειται να αποδειχθεί διαφορετικό.

Θα αποσύρει το Ισραήλ τα στρατεύματά του;

Μέχρι στιγμής, το Ισραήλ έχει αποσυρθεί από τις μεγάλες πόλεις της Γάζας, σε μια «κίτρινη γραμμή» που σημαίνει ότι καταλαμβάνει περίπου το 53% του εδάφους.

Θεωρητικά, η αποχώρηση θα πραγματοποιηθεί σε δύο περαιτέρω στάδια: πρώτον, όταν κινητοποιηθεί μια διεθνής δύναμη σταθεροποίησης και, δεύτερον, σε μια μόνιμη «ζώνη ασφαλείας».

Θα αφοπλιστεί η Χαμάς;

Ο αφοπλισμός είναι βασική αρχή του σχεδίου Τραμπ – αλλά το Σάββατο ένας ανώτερος αξιωματούχος της Χαμάς δήλωσε ότι ο αφοπλισμός «αποκλείεται», προσθέτοντας: «Το αίτημα να παραδώσουμε τα όπλα μας δεν είναι διαπραγματεύσιμο».

Ακόμη και όταν οι όμηροι απελευθερώθηκαν τη Δευτέρα, υπήρχαν εικόνες ένοπλων μαχητών σε περιοχές της Γάζας, σε μια προφανή προσπάθεια της Χαμάς να επαναβεβαιώσει την εξουσία της.

Ο Guardian εξηγεί ότι η Χαμάς παρέμεινε στην εξουσία για τόσο καιρό επειδή έχει το μονοπώλιο της χρήσης βίας. Και η ιστορία της διακυβέρνησής της υποδηλώνει ότι όταν η οργάνωση διαθέτει όπλα, θα επιδιώξει να αναπτύξει τη στρατιωτική της υποδομή.

Ακόμα και αν η Χαμάς συμφωνούσε θεωρητικά, δεν έχουν δοθεί λεπτομέρειες για το πώς θα μπορούσε να πραγματοποιηθεί ο αφοπλισμός στην πράξη. Σύμφωνα με ένα μοντέλο, η οργάνωση θα μετέφερε τους μαχητές σε καθορισμένους χώρους αποστράτευσης όπου θα παρέδιδαν τα όπλα τους. Αλλά υπάρχουν προφανείς ερωτήσεις και για αυτή την προσέγγιση.

Πώς θα λειτουργεί η «διεθνής δύναμη σταθεροποίησης»;

Το κείμενο του σχεδίου του Λευκού Οίκου αναφέρει ότι οι ΗΠΑ θα «συνεργαστούν με αραβικούς και διεθνείς εταίρους για τη δημιουργία μιας προσωρινής διεθνούς δύναμης σταθεροποίησης (ISF) που θα αναπτυχθεί αμέσως στη Γάζα». Αναφέρει επίσης ότι μια τέτοια δύναμη θα αποτελεί «τη μακροπρόθεσμη λύση για την εσωτερική ασφάλεια».

Θεωρητικά, θα πρέπει να δώσει στο Ισραήλ τη διαβεβαίωση ότι μπορεί να αποσύρει τις δυνάμεις του χωρίς να επιτρέψει στην Χαμάς να ανασυγκροτηθεί.

Ενώ τα αραβικά και μουσουλμανικά κράτη φαίνεται να αποτελούν την πλειοψηφία μιας τέτοιας δύναμης, πολλά κρίσιμα ζητήματα παραμένουν ακόμη να διευθετηθούν:αν θα έχει εντολή από τον ΟΗΕ,ποιο θα είναι το αντίτιμο που θα ζητήσουν οι χώρες που θα συνεισφέρουν και ποια ακριβώς θα είναι η αποστολή της. «Κανείς δεν περιμένει ότι η δύναμη θα πολεμήσει τη Χαμάς», δήλωσε ένας δυτικός διπλωμάτης στη Financial Times. Υποστήριξαν ότι η απλή παρουσία της δύναμης θα έκανε πιο δύσκολο για τις δύο πλευρές να ξαναρχίσουν τη σύγκρουση, ακόμη και αν δεν έκανε «απολύτως τίποτα».

Θα μπορούσε να υπάρχει ένα παρόμοιο μοντέλο με εντολή να περιπολεί και να αναφέρει παραβιάσεις της εκεχειρίας. Ωστόσο, στο νότιο Λίβανο, οι δυνάμεις αυτές έχουν αποδειχθεί αρκετά ανίσχυρες.

Θα υπάρξει μετάβαση σε μια διακυβέρνηση υπό την ηγεσία των Παλαιστινίων;

Το σχέδιο του Λευκού Οίκου καταρτίστηκε χωρίς ουσιαστική συμβολή της παλαιστινιακής κοινωνίας των πολιτών στη Γάζα. Στην μεταβατική κυβέρνηση αναμένεται να συμμετάσχει ο πρώην πρωθυπουργός της Βρετανίας Τόνι Μπλερ, αλλά μέχρι στιγμής δεν έχει συμπεριληφθεί καμία αξιόπιστη παλαιστινιακή προσωπικότητα. Ο Νετανιάχου φαίνεται απρόθυμος να αποδεχθεί τον τελικό ρόλο της Παλαιστινιακής Αρχής που προτείνει η ΗΠΑ. Σε κάθε περίπτωση, ο οργανισμός αυτός και ο ηγέτης του, Μαχμούντ Αμπάς, είναι εξαιρετικά αντιδημοφιλείς στη Γάζα. Δεν υπάρχει παλαιστινιακή κυριότητα αυτής της διαδικασίας. Δεν πρόκειται για μια μεγάλη ειρηνευτική συμφωνία με όραμα την ίδρυση ενός κράτους στο τέλος της.

Έχουν διατυπωθεί προτάσεις ότι τουλάχιστον ορισμένοι από τους αρχιτέκτονες του σχεδίου, όπως ο Βρετανός σύμβουλος εθνικής ασφάλειας Τζόναθαν Πάουελ, αποδέχονται ότι πρώην μέλη της Χαμάς θα έχουν ρόλο στο μέλλον της Γάζας. Ωστόσο, το Ισραήλ φαίνεται αποφασισμένο να καταπνίξει αυτή την προοπτική, προκαλώντας φόβους για κάτι παρόμοιο με την καταστροφή της «απομπααθικοποίησης» μετά την εισβολή στο Ιράκ. Αυτό θα σήμαινε την άρνηση αναγνώρισης του γεγονότος ότι, σε πολλές περιπτώσεις, γιατροί, μηχανικοί, αστυνομικοί, νοσηλευτές και άτομα που εργάζονται σε πανεπιστήμια θα ήταν συνδεδεμένοι με τη Χαμάς. Στο Ιράκ, μια ευρέως διαδεδομένη πολιτική αποκλεισμού οδήγησε πολύ γρήγορα στην αναρχία και τη θρησκευτική βία.

Η Γάζα διαφέρει σε πολλά σημεία. Ωστόσο, αυτό που λείπει από όλα αυτά είναι μια ουσιαστική διαδικασία συμφιλίωσης που θα δίνει σε όλους τους Παλαιστινίους την ευκαιρία να συμμετάσχουν στα πολιτικά δρώμενα. Είναι δύσκολο να θεωρηθεί ότι μια τέτοια συμφωνία θα ωφελήσει την παλαιστινιακή κοινωνία.

Η Χαμάς θα παραδώσει ακόμη τέσσερις σορούς ομήρων την Τετάρτη

Η Χαμάς έχει ενημερώσει τους μεσολαβητές ότι προτίθεται να παραδώσει ακόμη τέσσερις σορούς ομήρων στο Ισραήλ την Τετάρτη, σύμφωνα με όσα δήλωσαν στη The Times of Israel διπλωμάτης από τη Μέση Ανατολή και δεύτερη πηγή με γνώση του θέματος.

Η νέα αυτή παράδοση θα ανεβάσει τον συνολικό αριθμό των σορών που έχουν επιστραφεί από τη Χαμάς σε 12, ενώ άλλοι 16 όμηροι φέρονται να παραμένουν νεκροί στη Λωρίδα της Γάζας.

Η Χαμάς υποστηρίζει ότι χρειάζεται περισσότερο χρόνο για να εντοπίσει όλες τις σορούς, καθώς ορισμένες βρίσκονται κάτω από ερείπια κτηρίων και σηράγγων που έχουν βομβαρδιστεί από τον ισραηλινό στρατό, ενώ άλλες βρίσκονται σε περιοχές που τελούν υπό ισραηλινό έλεγχο.

Το Ισραήλ απορρίπτει τους ισχυρισμούς αυτούς, χαρακτηρίζοντάς τους ως προσχήματα για καθυστέρηση, και σε απάντηση έχει περιορίσει την ανθρωπιστική βοήθεια, διατηρεί κλειστό το συνοριακό πέρασμα της Ράφα με την Αίγυπτο και απειλεί με επανέναρξη των στρατιωτικών επιχειρήσεων, αν η τρομοκρατική οργάνωση δεν επιστρέψει άμεσα τις υπόλοιπες σορούς.

Τη Δευτέρα, η Χαμάς άφησε ελεύθερους τους τελευταίους 20 ζωντανούς ομήρους που απέμεναν και τους παρέδωσε σε ομάδες της Διεθνούς Επιτροπής του Ερυθρού Σταυρού και της Ερυθράς Ημισελήνου σε δυο φάσεις. Επέστρεψαν στο Ισραήλ έπειτα από 738 ημέρες κράτησής τους στη Λωρίδα της Γάζας.

Το Ισραήλ θα επιτρέπει την είσοδο 300 φορτηγών με βοήθεια – Το μισό του αριθμού που συμφωνήθηκε

Το Ισραήλ δήλωσε στα Ηνωμένα Έθνη ότι θα επιτρέπει την είσοδο μόνο 300 φορτηγών με ανθρωπιστική βοήθεια –το ήμισυ του αριθμού που συμφωνήθηκε— στη Γάζα από την Τετάρτη, και ότι δεν θα επιτραπεί η είσοδος καυσίμων ή φυσικού αερίου στον θύλακα, εκτός από ειδικές ανάγκες που αφορούν τις υποδομές ανθρωπιστικού τομέα, σύμφωνα με σημείωμα που περιήλθε σε γνώση του Reuters και επιβεβαίωσε ο ΟΗΕ.

Η Όλγα Τσερέβκο, εκπρόσωπος του Γραφείου Συντονισμού Ανθρωπιστικών Υποθέσεων (OCHA) του ΟΗΕ στη Γάζα, επιβεβαίωσε ότι ο ΟΗΕ έλαβε το σημείωμα από την COGAT, την υπηρεσία του ισραηλινού υπουργείου Άμυνας που επιβλέπει την είσοδο της βοήθειας στη Γάζα.