Η Ελβετία θα ξεκινήσει διερευνητικές συνομιλίες με την ΕΕ για μια μη δεσμευτική εταιρική σχέση σχετικά με τη συμμετοχή της σε έργα προμήθειας όπλων, ανακοίνωσε σήμερα, Τετάρτη (25/6) η κυβέρνηση καθώς η ουδέτερη αυτή αλπική χώρα αναζητεί στενότερους δεσμούς ασφαλείας με το μπλοκ.
Τέτοιου είδους συνεργασίες αποτελούν προαπαιτούμενο για να εμπλακούν στα σχέδια σύμπραξης με το μπλοκ οι χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ, ανέφερε η κυβέρνηση, προσθέτοντας ότι η κίνηση αυτή είναι συμβατή με την ουδετερότητα και θα βοηθήσει στην ενίσχυση των αμυντικών της ικανοτήτων.
«Η Ελβετία έχει συμφέρον για μεγαλύτερη συνεργασία με την ΕΕ, ειδικά σε σχέση με τους εξοπλισμούς», πρόσθεσε, επισημαίνοντας ότι οι συνομιλίες θα πρέπει να ξεκινήσουν το συντομότερο δυνατό.
Σύμφωνα με τους νόμους περί ουδετερότητας και τον ελβετικό νόμο περί πολεμικού υλικού, τα όπλα δεν μπορούν να αποσταλούν απευθείας σε χώρες που εμπλέκονται σε ένοπλες συγκρούσεις, ενώ εμποδίζεται επίσης η επανεξαγωγή όπλων που έχουν πωληθεί προηγουμένως. Αυτό εμπόδισε τη μεταφορά αντιαεροπορικών πυρομαχικών, για παράδειγμα, από τη Γερμανία στην Ουκρανία.
Μια εταιρική σχέση θα επιτρέψει στην Ελβετία να διαπραγματευτεί καλύτερες συνθήκες για τη συμμετοχή της βιομηχανίας της στα σχέδια προμήθειας όπλων της ΕΕ. «Μέχρι σήμερα η ΕΕ έχει ολοκληρώσει τέτοιες συνεργασίες με μια σειρά χωρών, ενώ προβλέπονται περαιτέρω συμπράξεις», καταλήγει η κυβέρνηση.
Εταιρείες χωρών που έχουν υπογράψει τέτοια εταιρική σχέση με την ΕΕ δικαιούνται να αιτηθούν 150 δισεκατομμύρια ευρώ από το εξοπλιστικό ταμείο, αν ικανοποιούν και άλλες προϋποθέσεις.
14ος μεγαλύτερος προμηθευτής όπλων παγκοσμίως η Ελβετία
Παρά τη μακροχρόνια ουδετερότητά της, η Ελβετία είναι μεγάλος προμηθευτής όπλων, ο 14ος μεγαλύτερος παγκοσμίως το 2022, σύμφωνα με στοιχεία του Διεθνούς Ινστιτούτου Ερευνών για την Ειρήνη της Στοκχόλμης.
Η ουδετερότητα της Ελβετίας, που κατοχυρώθηκε στη Συνθήκη των Παρισίων το 1815, παραβιάστηκε από την πολιτική χορήγησης πιστώσεων στη ναζιστική Γερμανία και τη σύμμαχό της Ιταλία για την αγορά όπλων κατά τη διάρκεια του Β’ Παγκοσμίου Πολέμου. Πλέον, το δεξιό Ελβετικό Λαϊκό Κόμμα θέλει να κατοχυρώσει την «αιώνια» ουδετερότητα στο Σύνταγμα.
Η βιομηχανία όπλων της Ελβετίας παράγει λίγο περισσότερο από το 0,2% της οικονομικής παραγωγής της χώρας και απασχολεί περίπου 14.000 θέσεις εργασίας. Ωστόσο, η «ένοπλη ουδετερότητα» της χώρας έχει μεγεθύνει τη σημασία του τομέα, με την ελβετική νομοθεσία να κατοχυρώνει την ανάγκη διατήρησης μιας βιομηχανικής ικανότητας «προσαρμοσμένης στις απαιτήσεις της εθνικής άμυνας».
Ο συγκεκριμένος νόμος δεν επιτρέπει σε άλλες κυβερνήσεις να επανεξάγουν οπλικά συστήματα με πάνω από 50% αξία εξαρτημάτων ελβετικής κατασκευής. Το κρίσιμο είναι ότι μια ρήτρα που επέτρεπε στην ελβετική κυβέρνηση να χορηγεί εξαιρέσεις καταργήθηκε από το κοινοβούλιο στα τέλη του 2021, λίγους μήνες πριν από την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία.
Οι επιπτώσεις για τη βιομηχανία επιδεινώνονται καθώς η Ευρώπη – μακράν η μεγαλύτερη αγορά για τα ελβετικά όπλα – αυξάνει τις στρατιωτικές δαπάνες εν μέσω ανησυχίας για τη δέσμευση του Αμερικανού προέδρου Ντόναλντ Τραμπ στη ρήτρα αμοιβαίας άμυνας του ΝΑΤΟ. Οι παγκόσμιες στρατιωτικές δαπάνες αυξήθηκαν περισσότερο από 9% το 2024, η πιο απότομη ετήσια αύξηση τουλάχιστον από το τέλος του Ψυχρού Πολέμου. Οι ΗΠΑ – ο νούμερο 2 αγοραστής της Ελβετίας – ανέστειλαν προς το παρόν την επιβολή εισαγωγικού δασμού 32%.
Η μείωση στις εξαγωγές φέρνει αντιδράσεις στην ουδετερότητα
Παρόλο που οι μετοχές των ευρωπαϊκών αμυντικών εταιρειών, όπως η γερμανική Rheinmetall AG και η γαλλική Thales SA, έχουν εκτοξευθεί φέτος, η ελβετική βιομηχανία υποχωρεί. Από ένα υψηλό ρεκόρ το 2022, οι ελβετικές εξαγωγές όπλων υποχώρησαν σχεδόν κατά 30% σε χαμηλό εξαετίας το 2024.
Μάλιστα με την κατάσταση να αναμένεται να επιδεινωθεί τα επόμενα χρόνια, ελβετικές εταιρείες εξετάζουν μετεγκατάσταση σε άλλες χώρες της Ευρώπης. Οι δύο ελβετικές εταιρείες που παράγουν ολόκληρα οπλικά συστήματα – η Rheinmetall Air Defence και η GDELS-Mowag, θυγατρική της αμερικανικής αμυντικής εταιρείας General Dynamics Corp. – εξετάζουν όλο και περισσότερο το ενδεχόμενο άλλων τόπων παραγωγής.
«Αυτοί οι κανόνες σχεδιάστηκαν για έναν κόσμο που δεν υπάρχει πλέον», δήλωσε ο Αντόνιο Μπαρόζο, ανώτερος αναλυτής του Bloomberg Economics με έδρα τη Γενεύη. «Λειτουργούσαν όταν οι συγκρούσεις σε όλο τον κόσμο κυριαρχούνταν από μη κρατικούς δρώντες, αλλά όχι για έναν διακρατικό πόλεμο στην άκρη της Ευρώπης».
Οι επικριτές της κυβέρνησης κατηγορούν την ουδέτερη στάση της χώρας, η οποία εμπόδισε την επανεξαγωγή όπλων και πυρομαχικών ελβετικής κατασκευής στην Ουκρανία.
Το 2023, η Ελβετία εξήγαγε πολεμικό υλικό σε 58 χώρες, από 60 που ήταν ένα χρόνο νωρίτερα, με τη Γερμανία να είναι ο μεγαλύτερος πελάτης και τη Δανία να ακολουθεί, υπογράφοντας μεγάλες παραγγελίες για πυρομαχικά και τροχοφόρα τεθωρακισμένα οχήματα.
Σύμφωνα με την ένωση βιομηχανιών στον τομέα των εξοπλισμών, Swissmem η απαγόρευση της Ελβετίας για την επανεξαγωγή όπλων έπαιξε ρόλο.
Σήμερα, Τετάρτη (25/6) η ελβετική κυβέρνηση ενέκρινε επίσης ένα προσχέδιο συμφωνίας συνεργασίας με την Ουκρανία για την ανοικοδόμηση της χώρας, η οποία θα παρέχει τη νομική βάση στον ελβετικό ιδιωτικό τομέα για να ασχοληθεί πιο ενεργά.
Η Ελβετία διεξάγει συνομιλίες με τις ΗΠΑ καθώς αυξάνεται το κόστος των μαχητικών αεροσκαφών F-35A
Παράλληλα η Ελβετία διεξάγει συνομιλίες με τις Ηνωμένες Πολιτείες, αφότου η Ουάσινγκτον προσπάθησε να αυξήσει την τιμή των νέων μαχητικών αεροσκαφών που αγοράζει η Βέρνη για την αεροπορία της, ανακοίνωσε η κυβέρνηση.
Η Βέρνη επέλεξε το F-35A Lightning II της εταιρείας Lockheed Martin ως μαχητικό αεροσκάφος επόμενης γενιάς το 2021, με σταθερή τιμή περίπου τα 6 δισεκατομμύρια ελβετικά φράγκα (7,4 δισεκατομμύρια δολάρια) για 36 αεροσκάφη, μια απόφαση που προκάλεσε διαμάχη στην ουδέτερη Ελβετία.
Όμως το Ενιαίο Γραφείο Προγραμμάτων των ΗΠΑ που επιβλέπει το έργο δήλωσε πέρυσι ότι η τιμή θα μπορούσε να είναι υψηλότερη και η αμερικανική Υπηρεσία Συνεργασίας για την Άμυνα και την Ασφάλεια ενημέρωσε την Ελβετία τον Φεβρουάριο ότι η καθορισμένη τιμή ήταν μια παρεξήγηση.
Η Ελβετία ενημερώθηκε για το ότι η τιμή για τα F-35 θα είναι ακριβότερη λόγω των ακριβότερων πρώτων υλών και του ενεργειακού κόστους, καθώς και του υψηλότερου πληθωρισμού στις ΗΠΑ, με το ποσό να αυξάνεται ενδεχομένως από 650 εκατομμύρια δολάρια στα 1,3 δισεκατομμύρια δολάρια, αναφέρει η κυβέρνηση.
«Το συμβόλαιο είναι συμβόλαιο», δήλωσε ο Ουρς Λόχερ, επικεφαλής της ελβετικής υπηρεσίας αμυντικών προμηθειών Armasuisse. «Με την προμήθεια του μαχητικού αεροσκάφους F-35A, βρισκόμαστε ξαφνικά αντιμέτωποι με μια διαφορετική πραγματικότητα, παρά τη σαφή καθορισμένη τιμή».
Καθώς η συμφωνία εμποδίζει τη νομική διευθέτηση της διαφοράς, πρέπει να αναζητηθεί διπλωματική λύση, αναφέρει η κυβέρνηση.
Ο υπουργός Άμυνας Μάρτιν Πφίστερ δήλωσε ότι διεξάγονται τώρα συνομιλίες με τις αμερικανικές αρχές.
«Εξακολουθούμε να πιστεύουμε ότι θα βρούμε μια λύση με τις αμερικανικές αρχές, επειδή έχουν επίσης συμφέρον να θεωρούνται αξιόπιστος συμβατικός εταίρος», δήλωσε ο Pfister, ενώ ως έσχατη λύση η Ελβετία θα μπορούσε να ακυρώσει τη συμφωνία.
Η απόφαση για την αγορά του F-35A αμφισβητήθηκε στην Ελβετία, με τους αντιπάλους να αντιτίθενται στην αντικατάσταση των γερασμένων αεροσκαφών F/A-18 της χώρας με μια περιττή επιλογή «Ferrari». Οι επικριτές είπαν ότι η Ελβετία δεν χρειάζεται πολεμικά αεροσκάφη αιχμής για την υπεράσπιση της επικράτειάς της, την οποία ένα υπερηχητικό αεροσκάφος μπορεί να διασχίσει σε 10 λεπτά.
Το F-35A κέρδισε τις προσφορές του F/A-18 Super Hornet της Boeing, του Rafale που κατασκευάζεται από τη γαλλική Dassault και του Eurofighter τεσσάρων χωρών που κατασκευάζεται από την ιταλική Leonardo, τη βρετανική BAE Systems και την Airbus που εκπροσωπεί τη Γερμανία και την Ισπανία.
Παρόλα αυτά, η Ελβετία δήλωσε ότι παραμένει προσηλωμένη στο F-35A και ότι η ακύρωση της παραγγελίας θα είχε σοβαρές συνέπειες.
«Η Ελβετία δεν θα είναι πλέον σε θέση να εγγυηθεί την ασφάλεια του εναέριου χώρου και του πληθυσμού της από το 2032, καθώς τα σημερινά μαχητικά αεροσκάφη F/A-18 θα φτάσουν στο τέλος της διάρκειας ζωής τους», δήλωσε ο Πφίστερ.
Με πληροφορίες από Reuters-AFP-Bloomberg-ΑΠΕ-ΜΠΕ
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος