Οι Ηνωμένες Πολιτείες προσπαθούν να μειώσουν την ένταση στο μέτωπο Ισραήλ-Λιβάνου, αλλά και στην Ανατολική Μεσόγειο γενικότερα, προσπαθώντας να θέσουν σε πρώτο πλάνο τις δυνατότητες ενεργειακών συμπράξεων. Αυτό τόνισε, μεταξύ άλλων, μιλώντας σήμερα στην εκπομπή UPDATE του EΡΤnews με την Σταυρούλα Χριστοφιλέα ο επισκέπτης καθηγητής διεθνών σχέσεων του Παντείου Πανεπιστημίου και ανώτερος αναλυτής του κυπριακού Ινστιτούτου Μελετών Πολιτικής και Δημοκρατίας, Γαβριήλ Χαρίτος, σε τηλεοπτική του παρέμβαση από την Ιερουσαλήμ.
Η πρόσφατη συμφωνία ΑΟΖ Κύπρου-Λιβάνου σε σχέση με την «μεγάλη εικόνα» της Αν. Μεσογείου
Συγκεκριμένα, η πρόσφατη υπογραφή της συμφωνίας τελικής οριοθέτησης των ΑΟΖ της Κύπρου και του Λιβάνου από τους Προέδρους των δύο γειτονικών χωρών, αποτελεί μόνο μία πτυχή της γενικότερης εικόνας που επιδιώκει να διαμορφώσει η αμερικανική εξωτερική πολιτική στην περιοχή. Εκτός από το γεγονός ότι, με αυτήν την εξέλιξη, επιλύεται μία μακροχρόνια εκκρεμότητα μεταξύ Κύπρου και Λιβάνου, συνδέεται με την προσπάθεια της διακυβέρνησης Τραμπ να εφαρμόσει την βασική της επιλογή – τόσο κατά την πρώτη όσο και κατά την τρέχουσα προεδρική θητεία – ότι εάν οι χώρες της περιοχής αντιληφθούν πως είναι προς το συμφέρον τους να επικεντρώνονται σε κοινά ενεργειακά πρότζεκτ, τότε θα είναι πολύ πιο εύκολο να λύσουν τις διαφορές τους και σε επίπεδο εθνικής κυριαρχίας και να αποφύγουν τις στρατιωτικές συγκρούσεις. Αυτό είναι και το πλαίσιο στο οποίο κινήθηκε επιτυχώς η ειδική απεσταλμένη του Λευκού Οίκου στον Λίβανο, Μόργκαν Ορτάγκους, η οποία κατάφερε τις προηγούμενες μέρες να διοργανώσει απευθείας συνάντηση εκπροσώπων της λιβανικής και της ισραηλινής κυβέρνησης στην λιβανική μεθοριακή κωμόπολη Νακούρα, προκειμένου οι δύο χώρες να θέσουν νέες βάσεις για την προοπτική της μεταξύ τους ενεργειακής συνεργασίας στην Ανατολική Μεσόγειο. Παρότι πραγματοποιήθηκε μία πρώτη συνάντηση και έχει αναγγελθεί και μία δεύτερη για τις 19 Δεκεμβρίου, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι οι Ισραηλινοί συνεχίζουν να δηλώνουν έτοιμοι για μία ευρεία στρατιωτική επιχείρηση στον Λίβανο, που θα έχει στόχο τον αφοπλισμό της Χεζμπολάχ – γεγονός που αποτελεί όρο της συμφωνίας εκεχειρίας Ισραήλ-Λιβάνου που είχε υπογραφεί στα τέλη του περσινού Νοεμβρίου, με την λιβανική σιιτική οργάνωση να αρνείται σθεναρά να καταθέσει τα όπλα. Σημειώνοντας ότι οι ισραηλινοί βομβαρδισμοί συνεχίζονται κατά θέσεων της Χεζμπολάχ, ο Γαβριήλ Χαρίτος δεν απέκλεισε ο τρέχων μήνας να αποδειχθεί ‘πολεμικός’ στο μέτωπο Ισραήλ-Λιβάνου, παρά τις προσπάθειες των ΗΠΑ να αποφευχθεί κάτι τέτοιο.
Παράλληλα, η ρευστότητα που χαρακτηρίζει την τρέχουσα κατάσταση στον Λίβανο καταδεικνύεται και από το γεγονός ότι η ειρηνευτική δύναμη του ΟΗΕ στον Νότιο Λίβανο (UNIFIL), ενόψει μάλιστα της οριστικής λήξης της θητείας της στα τέλη του 2026, αποφάσισε πρόσφατα να μειώσει δραστικά το προσωπικό της. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει σημερινό δημοσίευμα της έγκυρης λιβανικής εφημερίδας Αλ-Αχμπάρ, που εκφράζει τις θέσεις της Χεζμπολάχ, ότι ευρωπαϊκοί παράγοντες με ενθάρρυνση της Γαλλίας, δεν αποκλείουν το ενδεχόμενο σύστασης μίας πολυεθνικής ευρωπαϊκής ειρηνευτικής δύναμης με περιοχές ευθύνης τις μεθορίους Ισραήλ-Λιβάνου και Ισραήλ-Συρίας. Σχολιάζοντας αυτήν την δημοσιογραφική διαρροή, ο κ. Χαρίτος ανέφερε ότι, εάν η συγκεκριμένη ιδέα αποδειχθεί ότι έχει αρχίσει να συζητείται με σοβαρότητα, τότε η ‘καυτή πατάτα’ μίας τέτοιας απόφασης θα αναγκαστεί να εξεταστεί από την επικείμενη κυπριακή ευρωπαϊκή προεδρία – και θα πρόκειται για ένα ζήτημα που θα αφορά άμεσα και πρόσθετες πτυχές των κυπριακών συμφερόντων.
Συριακό φυσικό αέριο: Τα κρίσιμα διλήμματα του Προέδρου Αλ-Σάρα
Ωστόσο, η αμερικανική τακτική να δώσει ώθηση στον τομέα της ενεργειακής ασφάλειας και συνεργασίας διαφάνηκε και κατά την πρώτη, «προπαρασκευαστική» όπως χαρακτηρίσθηκε, συνάντηση των εκπροσώπων της αμερικανικής εταιρείας υδρογονανθράκων Chevron με τον Πρόεδρο της Συρίας, Άχμαντ Αλ-Σάρα στις αρχές της εβδομάδας. Όπως μάλιστα μεταδόθηκε από το κρατικό συριακό πρακτορείο SANA, συζητήθηκαν τρόποι αξιοποίησης των κοιτασμάτων φυσικού αερίου που φέρονται να υπάρχουν στα ανοικτά των μεσογειακών ακτών της Συρίας. Τα πράγματα όμως, δεν πρέπει να θεωρούνται απλά για ποικίλους λόγους.
Αφ’ ενός, στα συριακά παράλια είναι συγκεντρωμένη η κοινότητα των Αλαουιτών, η οποία εδώ και δύο εβδομάδες έχει εντείνει τις διαδηλώσεις της κατά της κυβέρνησης της Δαμασκού, με στόχο να διατηρηθεί μία διακριτή κοινοτική περιφερειακή οντότητα που θα εντάσσεται στο πλαίσιο μίας Συρίας με θεσμοθετημένες αυτόνομες/κοινοτικές περιοχές – ένα αίτημα που έρχεται σε αντίθεση με την επιδίωξη του Σύρου Προέδρου (και των ΗΠΑ) ώστε η Συρία να παραμείνει ένα «ενιαίο κράτος», αποκλείοντας κάθε ιδέα περί ομοσπονδίας, αυτόνομων ή ημιαυτόνομων περιοχών ή ακόμα και την διαίρεσή της σε μικρότερα κράτη εθνοκοινοτικού προσανατολισμού.
Αφ’ ετέρου, για να μπορέσει η Συρία (σε συνεργασία είτε με την Chevron είτε στο πλαίσιο οποιασδήποτε άλλης διεθνούς επένδυσης) να αξιοποιήσει τα ενεργειακά της κοιτάσματα στην Ανατολική Μεσόγειο, θα πρέπει προηγουμένως να ορίσει ΑΟΖ. Ως προς αυτό το σημαντικό ζήτημα, ο κ. Χαρίτος επεσήμανε ότι η κυβέρνηση της Δαμασκού πρόκειται να αντιμετωπίσει ένα σημαντικό δίλημμα και συγκεκριμένα, εάν θα θεωρήσει ότι η μελλοντική συριακή ΑΟΖ θα συνορεύει με την παράνομη ΑΟΖ που έχει καθορίσει η τουρκική κατοχική οντότητα της «ΤΔΒΚ» ή όχι. Το λεπτό αυτό ζήτημα, προφανώς θα απασχολήσει την Τουρκία, η οποία θα θελήσει να ασκήσει πιέσεις προς την διακυβέρνηση Αλ-Σάρα, με την οποία ως γνωστόν διατηρεί στενές σχέσεις. Σχολιάζοντας σχετικά, ο Γαβριήλ Χαρίτος αναρωτήθηκε ποιες αποφάσεις θα λάβει ο Σύρος Πρόεδρος, προκειμένου να εξισορροπήσει τα περιφερειακά κέντρα εξουσίας με τα οποία δημιούργησε δεσμεύσεις, ειδικά μάλιστα όταν θα κληθεί να επιλέξει ανάμεσα στις τουρκικές πιέσεις αναγνώρισης μίας παράνομης γειτονικής ΑΟΖ (δηλαδή του Ψευδοκράτους) ή να αποδεχθεί το διεθνές δίκαιο, βάσει του οποίου έχει ορισθεί η ΑΟΖ της Κυπριακής Δημοκρατίας, η οποία μάλιστα από την 1η Ιανουαρίου 2026 αναλαμβάνει την Προεδρία της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Ποια είναι τα κοινά αδιέξοδα στα μέτωπα Ισραήλ-Λιβάνου και Ισραήλ-Γάζας
Συνοψίζοντας, ο Γαβριήλ Χαρίτος επεσήμανε ότι, κοινός παρανομαστής των δύο ενεργών πολεμικών μετώπων, Ισραήλ-Λιβάνου και Ισραήλ-Γάζας, είναι ότι για αμφότερες τις περιπτώσεις έχουν υπογραφεί συμφωνίες εκεχειρίας. Πέρα από το γεγονός ότι και στα δύο μέτωπα η κατάσταση επί του πεδίου παραμένει εξαιρετικά ρευστή, το ζητούμενο, τόσο ως προς την Χαμάς στην Γάζα, όσο και ως προς την Χεζμπολάχ στον Λίβανο, είναι ο αφοπλισμός τους. Αμφότερες οι ένοπλες οργανώσεις αρνούνται να παραδώσουν τα όπλα, ενώ και στις δύο περιπτώσεις οι λύσεις που έχουν συμφωνηθεί, όσο περνά ο χρόνος, αποδεικνύεται πως δύσκολα εφαρμόζονται στην πράξη. Συγκεκριμένα, ο τακτικός λιβανικός στρατός φαίνεται πως δεν είναι σε θέση να αφοπλίσει την Χεζμπολάχ, όπως είχε δεσμευτεί, ενώ διατηρούνται οι πρακτικές δυσκολίες σχηματισμού μίας πολυεθνικής δύναμης, που θα αφοπλίσει την Χαμάς στη Γάζα – με αποτέλεσμα να διαφαίνονται ολοένα περισσότερα σύννεφα στην εφαρμογή των δύο συμφωνιών εκεχειρίας, τη στιγμή που οι Ισραηλινοί δηλώνουν έτοιμοι να επέμβουν στρατιωτικά για να επιβάλουν τις δικές τους λύσεις.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος
