Η Βρετανία εγκαταλείπει την Ευρωπαϊκή Ένωση με ανάμικτα συναισθήματα (video)

Τα μεσάνυχτα η Βρετανία αποχαιρετά την Ευρωπαϊκή Ένωση τερματίζοντας μια σχέση 47 ετών. Οι σημαίες του Ηνωμένου Βασιλείου κατέβηκαν ήδη από τα κτήρια της Ένωσης, ενώ οι επικεφαλής των θεσμικών οργάνων χαιρετίζουν «μία Ευρώπη στην αυγή  νέας εποχής», υπενθυμίζοντας ότι η νησιωτική χώρα χάνει τα προνόμια του κράτους μέλους. Στο Λονδίνο, σαν να είναι παραμονή Πρωτοχρονιάς, έχει αρχίσει η αντίστροφη μέτρηση. Ο Μπόρις Τζόνσον θα απευθύνει διάγγελμα και οι οπαδοί του Brexit ετοιμάζονται για ένα μεγάλο πάρτι.Από το 1948 στο 1972, και την υπογραφή του Σερ Έντουαρντ Χιθ που σήμανε την είσοδο της Βρετανίας στην τότε ΕΟΚ, ως στο `90, όταν ένας Γάλλος, κι ένας Βρετανός, έσκαψαν τον τελευταίο όγκο βράχου που χώριζε τις δύο χώρες, στη σήραγγα της Μάγχης, γεγονότα και ιστορικές στιγμές έφεραν την Βρετανία κοντά στην Ευρώπη. Στιγμιότυπα όλα της ιστορίας που από σήμερα γυρίζει σελίδα. Και στη Ντάουνινγκ Στριτ οι προετοιμασίες είναι πυρετώδεις.

Προς θλίψη αρκετών Βρετανών το Μπιγκ-Μπεν δε θα ηχήσει όταν το Ηνωμένο Βασίλειο θα πει αντίο, όμως προτζέκτορας θα μετρά αντίστροφα στην Ντάουνιγκ Στριτ, όπου θα στηθεί ένα μικρό πάρτι.

Ο πρωθυπουργός της Βρετανίας Μπόρις Τζόνσον δήλωσε σήμερα στο υπουργικό συμβούλιο ότι η κυβέρνηση θα αρχίσει αμέσως δουλειά μετά το Brexit για να αντιμετωπιστούν οι ανισορροπίες στη χώρα καθώς και να διαπραγματευτεί νέες εμπορικές συμφωνίες.

Σύμφωνα με το πρωθυπουργικό γραφείο, «το υπουργικό συμβούλιο συζήτησε τη μελλοντική εμπορική ατζέντα της κυβέρνησης, που περιλαμβάνει την επιδίωξη μιας συμφωνίας της μορφής της FTA (σ.σ. Συμφωνία Ελευθέρου Εμπορίου με τον Καναδά) με την ΕΕ».

The Union Jack is removed from the European Council building in Brussels.

Britain leaves the European Union at 11pm this evening. pic.twitter.com/pyB0UWDj6G

— Channel 4 News (@Channel4News) January 31, 2020

Στο ειδικό διάγγελμα που θα απευθύνει ο πρωθυπουργός Μπόρις Τζόνσον, αναμένεται να τονίσει «τη δυναμική που ξεδιπλώνεται μπροστά στον βρετανικό λαό, καθώς η χώρα εισέρχεται σε ένα νέο κεφάλαιο», και να καλέσει τους πολίτες να αρπάξουν την ευκαιρία για την οποία είχαν ψηφίσει στο δημοψήφισμα ώστε να προχωρήσουν μπροστά ενωμένοι.

Με ένα νέο συλλεκτικό κέρμα, αξίας 50 πενών, η Βρετανία εγκαινιάζει την μετά-Brexit εποχή. Τρία εκατομμύρια αντίτυπα κυκλοφόρησαν σήμερα και το κέρμα  φέρει την επιγραφή «Ειρήνη, ευημερία και φιλία με όλα τα έθνη». Συμβολική κίνηση της κυβέρνησης Τζόνσον, που θέλει να αποδείξει ότι η αποχώρηση από την Ευρωπαϊκή Ένωση δεν σημαίνει απομόνωση.

Στην συνεδρίαση του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου για την επικύρωση της συμφωνίας εξόδου του Ηνωμένου Βασιλείου, οι Ευρωπαίοι ηγέτες εμφανίστηκαν συγκρατημένοι.

Ένα γνωμικό που πέρασε στην ιστορία χρησιμοποίησε η Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, προκειμένου να περιγράψει την έξοδο της Μεγάλης Βρετανίας από την Ευρωπαϊκή Ένωση. «Δεν είμαι αισιόδοξος, ούτε απαισιόδοξος, είμαι αποφασισμένος» αυτήν την ιστορική ημέρα, είπε η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής, επικαλούμενη τη ρήση του Ζαν Μονέ, που θεωρείται ο πατέρας της ευρωπαϊκής ενοποίησης.

«Η πείρα μας έχει διδάξει ότι η δύναμη δεν βρίσκεται σε μια έξοχη απομόνωση, αλλά στην απαράμιλλη ένωσή μας», δήλωσε η Φον ντερ Λάιεν σε συνέντευξη Τύπου που παραχώρησε, έχοντας στο πλευρό της τους προέδρους άλλων δύο ευρωπαϊκών θεσμών, τον Σαρλ Μισέλ (πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου) και τον Νταβίντ Σασόλι (πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου), μερικές ώρες πριν από την επισημοποίηση του Brexit.

ΥΠΕΞ: Ημέρα λύπης, αλλά και αρχή νέου κεφαλαίου

Σε ανάρτησή του στο Twitter το υπουργείο Εξωτερικών, διαβεβαιώνει πως η Ελλάδα είναι προετοιμασμένη για το Brexit και έτοιμη να συμβάλλει στη θεμελίωση μίας ισχυρής μελλοντικής σχέσης, ενώ χαρακτηρίζει την ημέρα εξόδου ως “ημέρα λύπης αλλά και αρχή νέου κεφαλαίου στη σχέση με το Ηνωμένο Βασίλειο, βάσει της φιλίας και της συνεργασίας”.

Α. Μέρκελ: Βαθιά τομή για όλους μας

Η καγκελάριος ‘Αγγελα Μέρκελ σε ανάρτησή της σε κοινωνικά δίκτυα είπε ότι θα επιθυμούσε «να συνεχίσει η Ευρωπαϊκή Ένωση να έχει στενή σχέση με τη Μεγάλη Βρετανία μετά την αποχώρησή της. Το Brexit είναι μια βαθιά τομή για όλους μας. Η Γερμανία θέλει να παραμείνει στενός συνεργάτης και φίλος της Μεγάλης Βρετανίας διότι μοιραζόμαστε κοινές αξίες». Η Γερμανίδα καγκελάριος πρόσθεσε πως «ακόμη και μετά την έξοδο της Βρετανίας από την ΕΕ, η Ευρώπη πρέπει να συνεχίσει να προχωρά μπροστά.

Ε. Μακρόν: Η Βρετανία δεν θα χαίρει της ίδιας μεταχείρισης

Ο πρόεδρος της Γαλλίας Εμανουέλ Μακρόν προειδοποίησε σήμερα ότι αν και η Γαλλία θα ήθελε να σφυρηλατήσει στενούς δεσμούς με τη Βρετανία, μετά το Brexit, το Λονδίνο δεν μπορεί να αναμένει ότι θα χαίρει της ίδιας μεταχείρισης με την εποχή που ήταν μέλος της Ευρωπαϊκής Ένωσης.

“Δεν μπορείτε να είστε εντός και εκτός”, είπε ο Μακρόν κατά τη διάρκεια μιας τηλεοπτικής παρέμβασης. Επίσης, σημείωσε ότι η αποχώρηση της Βρετανίας από την ΕΕ αποτελεί ένα “σοκ” και ένα “ιστορικό προειδοποιητικό σημάδι” για “ολόκληρη η Ευρώπη”.

Περίπου 700 Βρετανοί υπήκοοι θα συνεχίσουν να εργάζονται για την Ευρωπαϊκή Επιτροπή μετά το Brexit, παρά τον κανονισμό που προβλέπει ότι οι αξιωματούχοι στον ευρωπαϊκό αυτόν οργανισμό πρέπει να είναι Ευρωπαίοι πολίτες.

“Και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο”

Απερχόμενοι από το Ευρωκοινοβούλιο Βρετανοί ευρωβουλευτές διοργάνωσαν πικ νικ με τίτλο “Have your cake and eat it” (“Και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο” χλευάζοντας την επωδό κατά τις συνομιλίες για τις μελλοντικές σχέσεις με την ΕΕ, αξιωματούχων των Βρυξελλών ότι η Βρετανία θέλει να έχει “και την πίτα ολόκληρη και τον σκύλο χορτάτο”.

‘Εκαψαν σημαία της ΕΕ- Αψιμαχίες οπαδών του Brexit και του Remain

Περίπου 200-300 υποστηρικτές της ΕΕ βρέθηκαν αντιμέτωποι με τα γιουχαΐσματα οπαδών του Brexit, καθώς πραγματοποίησαν πορεία από την Ντάουνινγκ Στριτ στα γραφεία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής στο Λονδίνο. Αστυνομικοί παρατάχθηκαν για να κρατήσουν σε απόσταση τις δύο ομάδες.

Advisory: Offensive language – Tensions run high on #Brexit Day as pro-EU and pro-#Brexit demonstrators gathering outside of Downing Street with #Brexit supporters burning an EU flag https://t.co/6q95Ukd41H pic.twitter.com/iJMpAr35CI

— Reuters (@Reuters) January 31, 2020

Σκωτία: Ελπίδα για καλύτερο μέλλον

Η πρωθυπουργός της Σκωτίας Νίκολα Στέρτζον από το Εδιμβούργο, τόνισε ότι θέλει να επικεντρωθεί σε κάτι περισσότερο σημαντικό, την ελπίδα. «Ελπίζω σε ένα καλύτερο μέλλον. Ένα μέλλον στο οποίο ο δρόμος μας ως χώρας καθορίζεται από τους ανθρώπους που ζουν εδώ» είπε, ενώ επανέλαβε ότι η ίδια εξακολουθεί να θέλει τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος εντός του 2020, αλλά αναγνώρισε ότι κάτι τέτοιο ίσως να μη συμβεί πριν από τις βουλευτικές εκλογές στη Σκοτία, το 2021.

Μίγμα αισιοδοξίας και μεταμέλειας στα πρωτοσέλιδα

Ναι, τα καταφέραμε!», γράφει η Daily Express, ταμπλόιντ ένθερμη της αποχώρησης της Βρετανίας.

«Νέα αυγή για τη Μεγάλη Βρετανία», είναι ο τίτλος της Daily Mail, μιας άλλης εφημερίδας που είναι υπέρ του Brexit. «Στις 11 το βράδυ το περήφανό έθνος μας θα αποχωρήσει επιτέλους από την ΕΕ-πάντα φίλη με την Ευρώπη, αλλά ελεύθερη και ξανά ανεξάρτητη έπειτα από 47 χρόνια».

Η αριστερή εφημερίδα The Guardian, που έχει εκφράσει την προτίμησή της για παραμονή στην ΕΕ, έχει τίτλο «Το μικρό νησί», ενώ χαρακτηρίζει το Brexit «το μεγαλύτερο στοίχημα εδώ και μία γενιά».

Για τους Financial Times «η Βρετανία κάνει υπόκλιση και εγκαταλείπει την ΕΕ με ένα μίγμα αισιοδοξίας και μεταμέλειας».

Το 53% επιθυμεί την παραμονή

Οι δημοσκοπήσεις υποδηλώνουν ότι σχεδόν το 53% των Βρετανών ψηφοφόρων επιθυμεί την παραμονή της χώρας στην ΕΕ, υπενθυμίζουν Βρετανοί αναλυτές, δίνοντας ως τελικό ποσοστό υπέρ της εξόδου ,το 47%.
Στο δημοψήφισμα για το Brexit το 2016 το 52% των ψηφοφόρων ψήφισε υπέρ της εξόδου της χώρας από την ΕΕ. Η πλειοψηφία των πολιτών στη Σκωτία και στη Βόρεια Ιρλανδία ψήφισε κατά της εξόδου.

Τι θα αλλάξει από την 1η Φεβρουαρίου

Το Brexit θα πραγματοποιηθεί τα μεσάνυκτα της Παρασκευής (ώρα Βρυξελλών), δηλαδή 1.317 ημέρες μετά την απόφαση των Βρετανών να αποχωρήσουν από την ΕΕ. Τι θα αλλάξει από την 1η Φεβρουαρίου;

Οι καθημερινές συναλλαγές μεταξύ της Βρετανίας και της ΕΕ θα συνεχιστούν χωρίς αλλαγή ως το 2020. Στη διάρκεια της μεταβατικής περιόδου των 11 μηνών Λονδίνο και Βρυξέλλες θα διαπραγματευθούν τη μελλοντική τους σχέση. Ωστόσο ήδη από την 1η Φεβρουαρίου θα υπάρξουν κάποιες πρακτικές αλλαγές.

66 εκατομμύρια κάτοικοι λιγότεροι

Την Παρασκευή τα μεσάνυκτα η ΕΕ θα χάσει για πρώτη φορά ένα κράτος μέλος της, το οποίο είναι ένα από τα πιο πλούσια και πιο μεγάλα της Ένωσης.

Με την αποχώρηση 66 εκατομμυρίων κατοίκων, η ΕΕ θα μειωθεί στα περίπου 446 εκατομμύρια. Το έδαφός της θα μειωθεί κατά 5,5%.

Αν κάποτε η Βρετανία αποφασίσει να επιστρέψει στην ΕΕ, θα πρέπει να ακολουθήσει κανονικά την ενταξιακή διαδικασία.

Οι θεσμοί

Έξω από το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο η υποστολή της βρετανικής σημαίας συμβολίζει και μια πραγματική αλλαγή: αποχωρώντας από την ΕΕ η Βρετανία θα γίνει «τρίτη χώρα».

Big Moment!

The Union Jack removed from the EU Council building in Brussels ahead of Brexit! #BrexitDay pic.twitter.com/0wNfcLPRfk

— The Columbia Bugle 🇺🇸 (@ColumbiaBugle) January 31, 2020

Κανένας από τους 73 Βρετανούς ευρωβουλευτές που εξελέγησαν τον Μάιο του 2019 δεν θα επιστρέψει στο Στρασβούργο. 46 από τις έδρες τους θα κρατηθούν για τα νέα κράτη μέλη και οι 27 θα αναδιανεμηθούν σε άλλες χώρες.

Το Λονδίνο δεν θα έχει πλέον δικαίωμα να προτείνει Ευρωπαίο επίτροπο.

Ο Βρετανός πρωθυπουργός δεν θα καλείται στις ευρωπαϊκές συνόδους, ενώ τα μέλη της βρετανικής κυβέρνησης δεν θα συμμετέχουν στις υπουργικές διασκέψεις.

Ως πολίτες τρίτης χώρας οι Βρετανοί δεν θα μπορούν πλέον να εργάζονται στους ευρωπαϊκούς θεσμούς. Πολλοί εξ αυτών έχουν ήδη λάβει διπλή υπηκοότητα για να μπορέσουν να παραμείνουν στα πόστα τους.

Αντίθετα η Βρετανία θα συνεχίσει να καταβάλει τα χρήματα που προβλέπεται στον προϋπολογισμό της ΕΕ μέχρι το τέλος της μεταβατικής περιόδου.

Δικαιώματα πολιτών

Σύμφωνα με τον ΟΗΕ, περίπου 1,2 εκατομμύριο Βρετανοί ζουν σε χώρες της ΕΕ, κυρίως στην Ισπανία, την Ιρλανδία, τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ιταλία.

Σύμφωνα με τη βρετανική στατιστική υπηρεσία, 2,9 εκατομμύρια πολίτες από τις 27 χώρες της ΕΕ ζουν στη Βρετανία, ποσοστό που αντιστοιχεί στο 4,6% του πληθυσμού.

Βάσει της συμφωνίας αποχώρησης, οι άνθρωποι που έχουν εγκατασταθεί εκατέρωθεν της Μάγχης πριν το τέλος της μεταβατικής περιόδου θα διατηρήσουν το δικαίωμα να ζουν και να εργάζονται στη χώρα υποδοχής.

Οι Ευρωπαίοι πολίτες που ζουν στη Βρετανία θα πρέπει να εγγραφούν για να λάβουν το δικαίωμα αυτό. Για τους Βρετανούς που ζουν στην ΕΕ οι διαδικασίες διαφέρουν από χώρα σε χώρα.

Η ελευθερία της μετακίνησης θα ισχύει ως το τέλος Δεκεμβρίου 2020.

Οι διαπραγματεύσεις

Η Βρετανία έχει ήδη περάσει πολλά χρόνια να διαπραγματεύεται τους όρους της αποχώρησής της από την ΕΕ με την ομάδα της Ευρωπαϊκής Επιτροπής υπό τον Μισέλ Μπαρνιέ.

Όμως οι διαπραγματεύσεις θα εισέλθουν σε νέα φάση από την Παρασκευή. Ήδη ο Μπαρνιέ συζητά με τα κράτη μέλη για να καθοριστεί το πλαίσιο της διαπραγμάτευσης για τη μελλοντική σχέση μεταξύ Λονδίνου και Βρυξελλών, κυρίως στον εμπορικό τομέα.

Αντίθετα με τη συμφωνία αποχώρησης της Βρετανίας από την ΕΕ που επικυρώθηκε από τα κράτη μέλη και το Ευρωπαϊκό Κοινοβούλιο, η εμπορική συμφωνία ίσως να πρέπει να επικυρωθεί από περισσότερα από 30 εθνικά και περιφερειακά κοινοβούλια.

Ωστόσο μέχρι το τέλος της μεταβατικής περιόδου η Βρετανία θα εξακολουθήσει να υπόκειται στο ευρωπαϊκό δίκαιο και στο Δικαστήριο της ΕΕ.

ΕΡΤ1-Ρεπορτάζ: Ρένα Δημηητρίου

Ανταπόκριση: Ευδοξία Λυμπέρη, Νατάσσα Καντζάβελου