«Ελευθερία»: Τα απομνημονεύματα της Μέρκελ παρουσία του ΕΡΤNews – Τι αναφέρει για τους Έλληνες πρωθυπουργούς

Σε μία κατάμεστη αίθουσα του Deutsches Theater η Άνγκελα Μέρκελ παρουσίασε χθες το βράδυ τα απομνημονεύματά της με τίτλο «Ελευθερία».

Ανταπόκριση: Γιώργος Παππάς

Στη σκηνή του Deutsches Theater επί δύο σχεδόν ώρες η Μέρκελ απαντούσε στις ερωτήσεις της γνωστής δημοσιογράφου της γερμανικής τηλεόρασης Anne Will. Τα εισιτήρια είχαν εξαντληθεί προ πολλού, αλλά το ΕΡΤNews ήταν εκεί. Το ΕΡΤNews ήταν και το μόνο ελληνικό μέσο που είχε πάρει συνέντευξη από την καγκελάριο Μέρκελ το Σεπτέμβριο του 2011 στην αρχή της ελληνικής κρίσης. Στην ευρωκρίση δεν έγινε ιδιαίτερη αναφορά χθες το βράδυ.

Η Μέρκελ περιέγραψε προσωπικές της εμπειρίες από τα 35 χρόνια στο ανελεύθερο κομμουνιστικό καθεστώς της DDR. Δεν είναι τυχαίος ο τίτλος του βιβλίου: «Ελευθερία». Αλλά η Μέρκελ δεν διεκδίκησε ειδική εύνοια ως ανατολικογερμανίδα στις πολιτικές μάχες που έδωσε στη δεύτερη ζωή της, ως πρώτη γυναίκα καγκελάριος της Γερμανίας για 16 χρόνια.

Δεν αποδέχεται ότι έκανε λάθη, στις κρίσεις που διαχειρίστηκε. Λειτούργησε πάντα σταθμίζοντας επιμελώς όλα τα δεδομένα της εκάστοτε στιγμής, εξήγησε και χθες το βράδυ. Αυτό έκανε με την Ουκρανία και τον Πούτιν, γνωρίζοντας τις τακτικές εκφοβισμού που εφήρμοζε. Αυτό έκανε και στην προσφυγική κρίση, δείχνοντας το ανθρώπινο πρόσωπο της Γερμανίας το 2015. Λύση του προσφυγικού βλέπει στις συμφωνίες με τις χώρες προέλευσης κυρίως από την Αφρική, στο πρότυπο της συμφωνίας ΕΕ-Τουρκίας.

Μετά το Βερολίνο η Μέρκελ θα παρουσιάσει το βιβλίο της και σε μερικές άλλες από τις 30 χώρες που κυκλοφόρησε ταυτόχρονα χθες, Γαλλία, Ιταλία, Ολλανδία, στην Αμερική με τον Ομπάμα.

Η Μέρκελ και οι Έλληνες πρωθυπουργοί

Η Άγκελα Μέρκελ ξετυλίγει στο βιβλίο το νήμα των ιστορικών αλληλουχιών από την πρώτη φάση της κρίσης. Γράφει οτι με τον Γιώργο Παπανδρέου  δεν υπήρχε σημείο επαφής. 

«”Πότε θα παρουσιάσεις στην Επιτροπή τα σχέδιά σου για την εξοικονόμηση των τεσσάρων ποσοστιαίων μονάδων του ΑΕΠ;”, ρώτησα τον Παπανδρέου[…]. Ο Παπανδρέου απάντησε ότι χρειάζεται χρόνο. Δεν πίστευα στ’ αυτιά μου. Εν μέσω αυτής της ασφυκτικής πίεσης να γίνει κάτι για την κατάσταση, ο ίδιος συμπεριφερόταν σαν να έχει όλο τον χρόνο του κόσμου μπροστά του».

Οι διπλές εκλογές του 2012 εν μέσω ενός ρευστού πολιτικού σκηνικού φέρνουν τον Αντώνη Σαμαρά στο Μέγαρο Μαξίμου. Η αναφορά της Μερκελ στον τότε επικεφαλής της κυβέρνησης είναι αρκετά σύντομη.

«Η νίκη του (σ.σ. Αλέξη Τσίπρα) οφείλεται στην οργή πολλών Ελλήνων πολιτών για τα προγράμματα διάσωσης του ευρώ […] Ο προκάτοχός του Αντώνης Σαμαράς είχε αποτύχει να εφαρμόσει πλήρως τις μεταρρυθμίσεις που συμφωνήθηκαν στο δεύτερο πρόγραμμα διάσωσης».

Η διαδρομή φτάνει στην περίοδο Τσίπρα. Η πρώην Γερμανίδα καγκελάριος αναφέρεται σε αυτον με ένα διαφορετικό ύφος.  «Αδημονούσα, ομολογώ, να δω τι είδους προσωπικότητα θα είχα την ευκαιρία να γνωρίσω καλύτερα. Ήταν είκοσι χρόνια νεότερός μου. Έως τότε είχαμε μιλήσει δύο φορές στο τηλέφωνο με διερμηνείς και είχαμε δύο σύντομες συναντήσεις σε συνεδριάσεις του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις Βρυξέλλες. Μου είχε κάνει καλή εντύπωση τότε».

Περιγράφοντας τα γεγονότα – το καλοκαίρι του ’15, – και την απόφαση για δημοψήφισμα εκφράζει γλαφυρά την έκπληξή της για την απόφαση Τσίπρα.  «Ο Τσίπρας μάς είπε, στον Ολάντ και σ’ εμένα, ότι το υπουργικό του συμβούλιο αποφάσισε τη διεξαγωγή δημοψηφίσματος […] Ρώτησα ποια ήταν η σύσταση της κυβέρνησής του προς τον λαό. “Όχι, φυσικά” είπε νέτα σκέτα. Απ’ όλα τα τηλεφωνήματα που έχω κάνει ποτέ στην πολιτική μου ζωή, αυτό εδώ μου επιφύλαξε ίσως τη μεγαλύτερη έκπληξη. Προς στιγμήν ο Ολάντ κι εγώ μείναμε άφωνοι».

Η Άνγκελα Μέρκελ περιγράφει, επίσης, το παρασκήνιο της προσφυγικής κρίσης του 2015, την απογοήτευσή της για τη στάση των εταίρων αλλά και τον τρόπο που κλείστηκε η συμφωνία με την Τουρκία.