Σήμερα, 1η Οκτωβρίου 2025, οι 27 ηγέτες της Ευρωπαϊκής Ένωσης συγκεντρώνονται στην Κοπεγχάγη για μια άτυπη σύνοδο κορυφής υπό την προεδρία της Δανίας, με επίκεντρο την ευρωπαϊκή άμυνα και την ενίσχυση της υποστήριξης προς την Ουκρανία.
Ανταπόκριση από Βρυξέλλες
Η συνάντηση αυτή, που θα διαρκέσει δύο ημέρες, θα ακολουθηθεί, στις 2 Οκτωβρίου, από τη σύνοδο της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας (ΕΠΚ), ένα φιλόδοξο φόρουμ που στοχεύει στη διεύρυνση της συνεργασίας πέρα από τα όρια της Ε.Ε. Σε ένα γεωπολιτικό τοπίο που χαρακτηρίζεται από αυξανόμενες απειλές, ιδίως από τη Ρωσία, οι συζητήσεις αυτές δεν αποτελούν απλώς διπλωματικές συναντήσεις, αλλά μια κρίσιμη στιγμή για την επαναχάραξη της ευρωπαϊκής στρατηγικής ασφάλειας.
Η ατζέντα της Συνόδου: Άμυνα, Ασφάλεια και Ουκρανία
Η άτυπη σύνοδος κορυφής επικεντρώνεται σε τρία βασικά ζητήματα: την ενίσχυση της ευρωπαϊκής άμυνας, τη χρηματοδότηση της υποστήριξης προς την Ουκρανία μέσω παγωμένων ρωσικών περιουσιακών στοιχείων και την επιτάχυνση της ευρωπαϊκής ολοκλήρωσης της Ουκρανίας. Οι πρόσφατες παραβιάσεις του εναέριου χώρου της ΕΕ από ρωσικά μαχητικά και drones σε χώρες όπως η Πολωνία, η Ρουμανία και η Εσθονία, καθώς και οι πτήσεις μη επανδρωμένων αεροσκαφών πάνω από τον αερολιμένα της Κοπεγχάγης και στρατιωτικές εγκαταστάσεις της Δανίας από τις 22 Σεπτεμβρίου, έχουν κλιμακώσει την αίσθηση του επείγοντος. Οι παραβιάσεις αυτές, που αποδίδονται στη Μόσχα παρά τις διαψεύσεις της, έχουν προκαλέσει προσωρινές διακοπές λειτουργίας αεροδρομίων και ενίσχυση των μέτρων ασφαλείας.
Για την προστασία των συνόδων, η Γερμανία, η Ολλανδία, η Σουηδία και η Γαλλία έχουν αναπτύξει συστήματα αντι-drone, ενώ η Δανία έχει απαγορεύσει τις πτήσεις πολιτικών drones από τις 29 Σεπτεμβρίου. Επιπρόσθετα, η Ουκρανία έχει αποστείλει ομάδα ειδικών σε αντιαεροπορική άμυνα στη Δανία για «ασκήσεις», όπως ανακοίνωσε ο πρόεδρος Βολοντίμιρ Ζελένσκι, με σκοπό την ανταλλαγή της τεχνογνωσίας της χώρας του στην αντιμετώπιση drones, που κατέρριψε πάνω από το 80% των ρωσικών μη επανδρωμένων αεροσκαφών που επιτίθενται σχεδόν καθημερινά τα τελευταία τριάμισι χρόνια. Ο Ζελένσκι τόνισε ότι η εμπειρία της Ουκρανίας μπορεί να αποτελέσει «κλειδί» για το μελλοντικό «Τείχος των Drones» της Ευρώπης. Παράλληλα, ο Πολωνός πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ δήλωσε ότι Πολωνοί στρατιώτες θα μεταβούν στην Κοπεγχάγη για να ενισχύσουν την ασφάλεια των συναντήσεων, κατόπιν αιτήματος της Δανικής κυβέρνησης.
Χτίζοντας την Ευρώπη της Άμυνας
Ο πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Αντόνιο Κόστα, μαζί με την πρωθυπουργό της Δανίας, Μέτε Φρεντέρικσεν, θα συμπροεδρεύσουν της συνόδου, τονίζοντας την ανάγκη για «μια Ευρώπη ικανή να αντιμετωπίσει τις απειλές του σήμερα και του αύριο με αυτονομία και συλλογικότητα», όπως ανέφερε ο κ. Κόστα στη επιστολή πρόσκλησής του προς τους ηγέτες, στις 19 Σεπτεμβρίου.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή έχει προτείνει έναν «Οδικό Χάρτη για την προετοιμασία της Ευρωπαϊκής Άμυνας» έως το 2030, τον οποίο θα παρουσιάσει στις 16 Οκτωβρίου, πριν από την τακτική Σύνοδο του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου στις 23-24 Οκτωβρίου, στις Βρυξέλλες.
Ένα από τα πιο φιλόδοξα σχέδια που θα συζητηθούν είναι το λεγόμενο «Τείχος των Drones», ένα πολυεπίπεδο σύστημα για την προστασία του ανατολικού μετώπου της ΕΕ. Το σχέδιο περιλαμβάνει:
- Εντοπισμό: Δίκτυο ακουστικών αισθητήρων, ηλεκτρο-οπτικών καμερών και παθητικών ραντάρ για την ανίχνευση μικρών, χαμηλά ιπτάμενων drones.
- Ανάλυση: Χρήση τεχνητής νοημοσύνης για την ταυτοποίηση και παρακολούθηση εχθρικών drones σε πραγματικό χρόνο.
- Αναχαίτιση: Ενεργοποίηση όπλων λέιζερ υψηλής ενέργειας ή πυραύλων χαμηλού κόστους για την κατάρριψη απειλών.
Ο επίτροπος Άμυνας και Διαστήματος, Άντριους Κουμπίλιους, τόνισε ότι το σύστημα αυτό αποτελεί «άμεση προτεραιότητα», αν και η πλήρης υλοποίησή του μπορεί να διαρκέσει τουλάχιστον έναν χρόνο. Η συμμετοχή της Ουκρανίας στην ανταλλαγή τεχνογνωσίας ενισχύει την ευρωπαϊκή προσπάθεια, καθώς η εμπειρία της στη μάχη κατά των ρωσικών drones θεωρείται «η πιο σχετική στην Ευρώπη σήμερα», σύμφωνα με τον Ζελένσκι. Η χρηματοδότηση του έργου θα προέλθει από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Άμυνας (EDF), συνεισφορές των κρατών-μελών της πρώτης γραμμής και, ενδεχομένως, την έκδοση «Ευρωομολόγου Άμυνας».
Επιπλέον, η ΕΕ προωθεί κοινές προμήθειες για την απόκτηση συστημάτων αεράμυνας, με τη Γαλλία και τη Γερμανία να πιέζουν ώστε τα κονδύλια να κατευθυνθούν κυρίως σε ευρωπαϊκές εταιρείες, ενισχύοντας την τεχνολογική αυτονομία της ΕΕ.
Σε νομική και οικονομική σκακιέρα τα «παγωμένα» ρωσικά περιουσιακά στοιχεία
Ένα από τα πιο αμφιλεγόμενα θέματα είναι η πρόταση της προέδρου της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν, για τη χρήση κερδών από παγωμένα ρωσικά περιουσιακά στοιχεία, που διαχειρίζεται κυρίως η Euroclear στο Βέλγιο, για τη χρηματοδότηση της Ουκρανίας.
Η πρόταση προβλέπει τη χορήγηση δανείου 140 δισ. ευρώ χωρίς τόκους, αξιοποιώντας τα ετήσια κέρδη (3-5 δισ. ευρώ) από την επανεπένδυση αυτών των κεφαλαίων, χωρίς την άμεση κατάσχεσή τους, ώστε να παρακαμφθούν νομικά εμπόδια όπως το δόγμα της κρατικής ασυλίας.
Ωστόσο, η ιδέα έχει προκαλέσει αντιδράσεις. Ο Βέλγος πρωθυπουργός, Μπαρτ Ντε Βέβερ, εξέφρασε επιφυλάξεις, ενώ η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα προειδοποιεί για πιθανές επιπτώσεις στην εμπιστοσύνη των αγορών στο ευρώ. Παρά τις προκλήσεις, η πολιτική βούληση για τη χρήση αυτών των κεφαλαίων είναι ισχυρή, με προτάσεις για τη δημιουργία ειδικού χρηματοδοτικού οχήματος (SPV) που θα διαχειριστεί το ρίσκο.
Ενίσχυση της ενταξιακής πορείας της Ουκρανίας
Στο περιθώριο της συνόδου, οι ηγέτες θα συζητήσουν την τροποποίηση του πλαισίου ένταξης της Ουκρανίας στην ΕΕ, ώστε να παρακαμφθεί το βέτο της Ουγγαρίας για το άνοιγμα του πρώτου πακέτου κεφαλαίων διαπραγμάτευσης. Ο Αντόνιο Κόστα έχει προτείνει τη χρήση πλειοψηφικής ψηφοφορίας αντί της ομοφωνίας για το άνοιγμα των κεφαλαίων, διατηρώντας την ομοφωνία για το κλείσιμό τους. Αν και η πρόταση έχει ευρεία υποστήριξη, η τελική απόφαση απαιτεί ομοφωνία, κάτι που παραμένει αβέβαιο.
Η σύνοδος της Ευρωπαϊκής Πολιτικής Κοινότητας
Η δεύτερη ημέρα της συνάντησης, στο πλαίσιο της ΕΠΚ, θα εστιάσει στη διεύρυνση της συνεργασίας σε θέματα ασφάλειας με μη μέλη της ΕΕ, όπως το Ηνωμένο Βασίλειο και η Νορβηγία. Σημαντικά βήματα περιλαμβάνουν: την Ασφάλεια Υποθαλάσσιων Υποδομών με υπογραφή μνημονίου συνεργασίας ΕΕ-ΗΒ-Νορβηγίας για την προστασία αγωγών φυσικού αερίου και καλωδίων δεδομένων, και την κυβερνοάμυνα μο Ηνωμένο Βασίλειο να προτίθεται να συμμετέχει σε έργα της PESCO για την αντιμετώπιση ψηφιακών απειλών, σε μια σημαντική κίνηση μετά το Brexit.
Μια νέα, σκληροτράχηλη Ευρώπη
Η διήμερη συνάντηση στην Κοπεγχάγη σηματοδοτεί το τέλος της «εποχής της αφέλειας», όπως χαρακτηριστικά λένε στις Βρυξέλλες. Η ΕΕ μετατοπίζεται από τις γενικόλογες διακηρύξεις σε συγκεκριμένα σχέδια δράσης, με τεχνικό και οικονομικό περιεχόμενο. Η συμβολή της Ουκρανίας και της Πολωνίας στην ασφάλεια της συνόδου, το «Τείχος των Drones», οι κοινές προμήθειες, η αξιοποίηση των ρωσικών κεφαλαίων και η ενίσχυση της συνεργασίας μέσω της ΕΠΚ αποτελούν βήματα προς μια πιο ρεαλιστική και ανθεκτική Ευρώπη. Οι αποφάσεις του Οκτωβρίου ενδέχεται να κρίνουν αν η ΕΕ μπορεί να ανταποκριθεί στις προκλήσεις του 21ου αιώνα, όχι μόνο ως οικονομική δύναμη, αλλά και ως γεωπολιτικός παίκτης.
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος