Αφγανιστάν: Μια χώρα στο έλεος του Εγκέλαδου

Άλλος ένας ισχυρός σεισμός μεγέθους 6,3 βαθμών της κλίμακας Ρίχτερ σημειώθηκε τα ξημερώματα της Δευτέρας κοντά στην πόλη Μαζάρ-ε-Σαρίφ στο βόρειο Αφγανιστάν, σκοτώνοντας τουλάχιστον 20 ανθρώπους και τραυματίζοντας περίπου 320, λίγους μήνες μετά τον σεισμό στη χώρα που κόστισε τη ζωή σε περισσότερους από 2.200 ανθρώπους στα τέλη Αυγούστου.

Περιτριγυρισμένο από τραχιά βουνά, το Αφγανιστάν είναι επιρρεπές σε μια σειρά από φυσικές καταστροφές, αλλά οι σεισμοί είναι αυτοί που προκαλούν τους περισσότερους θανάτους, σκοτώνοντας κατά μέσο όρο περίπου 560 ανθρώπους κάθε χρόνο και προκαλώντας ζημιές που εκτιμώνται σε 80 εκατομμύρια δολάρια ετησίως.

Μελέτες δείχνουν ότι τουλάχιστον 355 σεισμοί μεγέθους μεγαλύτερου από 5,0 Ρίχτερ έχουν πλήξει το Αφγανιστάν από το 1990.

Η χώρα της Κεντρικής Ασίας βρίσκεται στην άκρη της Ευρασιατικής τεκτονικής πλάκας, η οποία πιέζεται από την Ινδική πλάκα, καθώς η Ινδία κινείται προς την Ευρασία με ταχύτητα περίπου 45 χιλιοστά τον χρόνο, καθιστώντας αυτήν την περιοχή ως μία από τις πιο σεισμικά ενεργές στον κόσμο. Σύμφωνα με τους ειδικούς, ευθύνεται για το 15% περίπου της σεισμικής ενέργειας που απελευθερώνεται παγκοσμίως κάθε χρόνο.

Οι πιο ευάλωτες περιοχές

Το ανατολικό και βορειοανατολικό Αφγανιστάν, ιδίως οι περιοχές κατά μήκος των συνόρων του με το Ουζμπεκιστάν, το Τατζικιστάν και το Πακιστάν, είναι οι πιο επιρρεπείς σε σεισμούς.

Στην περιοχή αυτή βρίσκεται και η πυκνοκατοικημένη Καμπούλ, η οποία έχει την υψηλότερη μέση εκτιμώμενη ζημιά λόγω σεισμών: περισσότερα από 17 εκατομμύρια δολάρια ετησίως, σύμφωνα με μελέτη.

Οι σεισμοί είναι επίσης ιδιαίτερα επικίνδυνοι στα βουνά του Αφγανιστάν, όπου μπορούν να προκαλέσουν κατολισθήσεις, επιδεινώνοντας τις απώλειες σε ανθρώπινες ζωές και περιουσίες.

Οι χειρότεροι σεισμοί στη χώρα

Στο Αφγανιστάν έχουν καταγραφεί περίπου 100 καταστροφικοί σεισμοί από την έναρξη του 20^ου αιώνα. 12 από αυτούς ήταν μεγέθους άνω των 7 Ρίχτερ.

Μεταξύ των χειρότερων των τελευταίων ετών ήταν ένας σεισμός μεγέθους 6 Ρίχτερ το 2022 που σκότωσε 1.000 ανθρώπους. Ένα χρόνο αργότερα, ένα κύμα σεισμών κόστισε τη ζωή σε άλλους 1.000 ανθρώπους, ενώ ολόκληρα χωριά καταστράφηκαν.

Ένας από τους μεγαλύτερους σεισμούς, μεγέθους 7,5 Ρίχτερ, σημειώθηκε το 2015, σκοτώνοντας 399 ανθρώπους στο Αφγανιστάν, το Πακιστάν και την Ινδία.

Παλαιότερα, το 1998, δύο σεισμοί συγκλόνισαν το Αφγανιστάν μέσα σε τρεις μήνες: ο πρώτος σκότωσε 2.300 ανθρώπους και ο δεύτερος 4.700.

Οι φυσικές καταστροφές έρχονται να προστεθούν στις πολλαπλές κρίσεις που αντιμετωπίζει η χώρα μετά από δεκαετίες πολέμου: ενδημική φτώχεια, σοβαρή ξηρασία και πιο πρόσφατα επιστροφή εκατομμυρίων Αφγανών που αναγκάστηκαν να επιστρέψουν στην πατρίδα τους από το γειτονικό Πακιστάν και το Ιράν.

Πολλά αφγανικά σπίτια είναι κακοκατασκευασμένα και κατά συνέπεια ιδιαίτερα ευάλωτα σε ισχυρές τεκτονικές δονήσεις, ενώ οι κακές υποδομές παρεμποδίζουν τις προσπάθειες διάσωσης μετά από φυσικές καταστροφές.

Πηγές: Reuters, Al Jazeera