«Δεν είναι πουλί, δεν είναι αεροπλάνο, είναι χημικά ίχνη»: Ο Ρόμπερτ Κένεντι δημιουργεί ομάδα που θα ερευνήσει την «ψεκασμένη» θεωρία για τον έλεγχο του καιρού και του κλίματος

Καθώς όργωνε ένα χωράφι με σιτάρι στην αγροτική περιοχή της πολιτείας Ουάσιγκτον τη δεκαετία του 1990, ο Ουίλιαμ Ουάλας παρατήρησε ένα γκρι αεροπλάνο να πετάει από πάνω του, το οποίο πίστευε ότι απελευθέρωνε χημικές ουσίες για να τον αρρωστήσει. Ο κτηνοτρόφος άρχισε να υποψιάζεται ότι όλα τα λευκά ίχνη ατμού από τα αεροσκάφη μπορεί να ήταν επικίνδυνα.

Μοιράστηκε την ανησυχία του με τους δημοσιογράφους, αναγνωρίζοντας ότι ακουγόταν λίγο σαν το «The X Files», μια τηλεοπτική σειρά επιστημονικής φαντασίας.

Οι ακαδημαϊκοί αναφέρουν την ιστορία του Ουάλας ως έναν από τους καταλύτες πίσω από μια περιθωριακή ιδέα που έχει εξαπλωθεί μεταξύ των οπαδών του κινήματος «Make America Healthy Again» (MAHA) και κερδίζει έδαφος στα υψηλότερα κλιμάκια της ομοσπονδιακής κυβέρνησης. Σε άρθρο της που φιλοενείται στο αμερικανικό CNN, η Στέφανι Άρμουρ από το KFF Health News [σ.σ. δημοσιογραφική υπηρεσία που εστιάζει σε ρεπορτάζ για θέματα υγείας] μιλά για το πώς υπό την προεδρία του Ντόναλντ Τραμπ, οι μη επιστημονικές ιδέες αποκτούν δύναμη και μπορούν να διαμορφώσουν την πολιτική για τη δημόσια υγεία.

Σύμφωνα με τη θεωρία, τα ίχνη συμπύκνωσης των αεροπλάνων, ή τα ίχνη καυσαερίων, είναι στην πραγματικότητα «χημικά ίχνη» που περιέχουν τοξικές ουσίες που δηλητηριάζουν τους ανθρώπους και το έδαφος. Μια άλλη εκδοχή ισχυρίζεται ότι αεροπλάνα ή συσκευές χρησιμοποιούνται από την ομοσπονδιακή κυβέρνηση, ιδιωτικές εταιρείες ή ερευνητές για να προκαλέσουν μεγάλες αλλαγές στο καιρό, όπως τυφώνες, ή για να αλλάξουν το κλίμα της Γης, εκπέμποντας επικίνδυνες χημικές ουσίες κατά τη διαδικασία.

Αρκετοί νομοθέτες του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος και στελέχη της κυβέρνησης Τραμπ παραμένουν πεπεισμένοι ότι οι θεωρίες αυτές είναι αληθινές, παρόλο που οι επιστήμονες έχουν προσπαθήσει να διαψεύσουν τέτοιες ισχυρισμούς.

Ο υπουργός Υγείας και Κοινωνικών Υπηρεσιών Ρόμπερτ Φ. Κένεντι Τζούνιορ σχεδιάζει να διερευνήσει τον έλεγχο του κλίματος και του καιρού και αναμένεται να δημιουργήσει μια ειδική ομάδα που θα προτείνει πιθανές ομοσπονδιακές ενέργειες, σύμφωνα με έναν πρώην αξιωματούχο της υπηρεσίας, ένα υπόμνημα της υπηρεσίας που έλαβε το KFF Health News και έναν σύμβουλο που βοήθησε στη σύνταξη του υπομνήματος.

Τα σχέδια αυτά, μαζί με τα σχόλια κορυφαίων βουλευτών του Ρεπουμπλικανικού Κόμματος, δείχνουν πώς οι φήμες και οι θεωρίες συνωμοσίας μπορούν να αποκτήσουν μια αίσθηση νομιμότητας λόγω των μέσων κοινωνικής δικτύωσης και ενός πολιτικού κλίματος διαποτισμένου με ψευδείς πληροφορίες, σύμφωνα με ορισμένους πολιτικούς επιστήμονες και ερευνητές.

«Όταν έχουμε περιορισμένη πρόσβαση σε πληροφορίες ή χαμηλή εμπιστοσύνη στις πηγές πληροφοριών μας, πολλές φορές στρεφόμαστε προς τις ομάδες των ομοτίμων μας, τις ομάδες στις οποίες ανήκουμε και με τις οποίες ταυτιζόμαστε», δήλωσε ο Τίμοθι Τανγκερλίνι, λαογράφος και καθηγητής πληροφορικής στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια-Μπέρκλεϊ. Πρόσθεσε ότι η έρευνα της κυβέρνησης για τις θεωρίες συνωμοσίας «δίνει την εντύπωση ότι έχει κάποιο στοιχείο αυθεντίας».

Το αμερικανικό Υπουργείο Υγείας αναμένεται να διορίσει έναν ειδικό κυβερνητικό υπάλληλο για να διερευνήσει τον έλεγχο του κλίματος και του καιρού, σύμφωνα με τον Γκρέι Ντελέινι, πρώην επικεφαλής της ατζέντας MAHA του οργανισμού, ο οποίος δήλωσε ότι συνέταξε το υπόμνημα. Ο οργανισμός έχει πάρει συνεντεύξεις από υποψηφίους για να ηγηθούν μιας ειδικής ομάδας για τα «χημικά ίχνη», δήλωσε ο Τζιμ Λι, ένας μπλόγκερ που ασχολείται με τον καιρό και το κλίμα, ο οποίος, σύμφωνα με τον Ντελέινι, βοήθησε στη σύνταξη του υπομνήματος, κάτι που επιβεβαίωσε ο Λι.

«Το Υπουργείο δεν σχολιάζει μελλοντικές ή πιθανές πολιτικές αποφάσεις και ομάδες εργασίας», δήλωσε η εκπρόσωπος, Έμιλι Χίλιαρντ, σε ένα email.

Το υπόμνημα ισχυρίζεται ότι «αερολυωμένα βαρέα μέταλλα όπως το αλουμίνιο, το βάριο και το στρόντιο, καθώς και άλλα υλικά όπως πρόδρομες ουσίες του θειικού οξέος, ψεκάζονται στην ατμόσφαιρα με την πρόφαση της καταπολέμησης της υπερθέρμανσης του πλανήτη», μέσω μιας διαδικασίας έγχυσης αερολυμάτων στη στρατόσφαιρα, ή SAI (Stratospheric Aerosol Injection).

«Υπάρχουν σοβαρές ανησυχίες ότι ο ψεκασμός SAI οδηγεί σε αύξηση της περιεκτικότητας σε βαρέα μέταλλα στην ατμόσφαιρα», αναφέρει το υπόμνημα.

Το υπόμνημα ισχυρίζεται, χωρίς να παρέχει αποδείξεις, ότι οι ουσίες προκαλούν αυξημένη περιεκτικότητα σε βαρέα μέταλλα στην ατμόσφαιρα, το έδαφος και τα υπόγεια ύδατα, και ότι το αλουμίνιο είναι ένα τοξικό προϊόν που χρησιμοποιείται στο SAI και συνδέεται με άνοια, διαταραχή ελλειμματικής προσοχής/υπερκινητικότητας, ασθένειες τύπου άσθματος και άλλες χρόνιες ασθένειες. Το υπόμνημα της 14ης Ιουλίου απευθυνόταν στον σύμβουλο υγείας του Λευκού Οίκου, Κέιλι Μινς.

Υψηλόβαθμοι αξιωματούχοι της ομοσπονδιακής κυβέρνησης παρουσιάζουν ψευδείς ισχυρισμούς ως γεγονότα χωρίς αποδείξεις και αναφέρονται σε γεγονότα που όχι μόνο δεν έχουν συμβεί, αλλά, σε πολλές περιπτώσεις, είναι φυσικώς αδύνατα, δήλωσε ο Ντάνιελ Σουέιν, κλιματολόγος στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια.

«Αυτό είναι ένα αρκετά συγκλονιστικό υπόμνημα», είπε. «Δεν γίνεται πιο παρανοϊκό. Πιστεύουν πραγματικά ότι ψεκάζονται τοξίνες».

Ο Κένεντι έχει προωθήσει στο παρελθόν θεωρίες που έχουν καταρριφθεί για τα χημικά ίχνη. Τον Μάιο, ρωτήθηκε στην εκπομπή «Dr. Phil Primetime» για τις χημικές ουσίες που ψεκάζονται στη στρατόσφαιρα για να αλλάξουν το κλίμα της Γης.

«Πιστεύουμε ότι αυτό γίνεται από τη DARPA», είπε ο Κένεντι, αναφερόμενος σε μια υπηρεσία του Υπουργείου Άμυνας που αναπτύσσει νέες τεχνολογίες για στρατιωτική χρήση. «Και πολλά από αυτά προέρχονται τώρα από τα καύσιμα των αεροσκαφών. Αυτά τα υλικά προστίθενται στα καύσιμα των αεροσκαφών. Θα κάνω ό,τι μπορώ για να το σταματήσω. Θα προσλάβουμε κάποιον που θα ασχολείται αποκλειστικά με αυτό».

Οι αξιωματούχοι της DARPA δεν απάντησαν σε μήνυμα του CNN που τους ζητούσε να σχολιάσουν το θέμα.

Ομοσπονδιακά μηνύματα

Η χρήση χημικών ουσιών για να δηλητηριάσουν τους ανθρώπους είναι μόνο μία από τις πολλές αβάσιμες θεωρίες συνωμοσίας που έχουν βρει απήχηση μεταξύ των υπευθύνων για την πολιτική υγείας της κυβέρνησης Τραμπ, με επικεφαλής τον Κένεντι, έναν μακροχρόνιο ακτιβιστή κατά των εμβολίων πριν εισέλθει στην πολιτική. Συνεχίζει να προωθεί μια υποτιθέμενη σχέση μεταξύ εμβολίων και αυτισμού, καθώς και να κάνει δηλώσεις που συνδέουν το φθόριο στο πόσιμο νερό με την αρθρίτιδα, τα κατάγματα των οστών, τις παθήσεις του θυρεοειδούς και τον καρκίνο. Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας αναφέρει ότι το φθόριο είναι ασφαλές όταν χρησιμοποιείται σύμφωνα με τους όρους χρήσης.

Ο Ντιλέινι, ο οποίος απομακρύνθηκε τον Αύγουστο από το HHS, δήλωσε ότι ο Κένεντι έχει εκφράσει έντονο ενδιαφέρον για τα «χημικά ίχνη».

«Αυτό είναι ένα ζήτημα που έχει μεγάλη σημασία για τη MAHA», είπε ο Ντιλέινι, αναφερόμενος στο άτυπο κίνημα που συνδέεται με τον Κένεντι και αποτελείται από άτομα που είναι σκεπτικά απέναντι στην τεκμηριωμένη ιατρική.

Το σημείωμα ισχυρίζεται επίσης ότι «έχουν συμβεί ύποπτα καιρικά φαινόμενα που έχουν αυξήσει την ευαισθητοποίηση του κοινού για το θέμα, μερικά από τα οποία έχουν αναγνωριστεί ότι προκλήθηκαν από δραστηριότητες γεωμηχανικής, όπως οι πλημμύρες στο Ντουμπάι το 2024». Η γεωμηχανική αναφέρεται σε σκόπιμες προσπάθειες μεγάλης κλίμακας για την αλλαγή του κλίματος με σκοπό την αντιμετώπιση της υπερθέρμανσης του πλανήτη.

«Είναι αδικαιολόγητο να επιτρέπεται σε οποιονδήποτε να ψεκάζει γνωστές νευροτοξίνες και περιβαλλοντικές τοξίνες πάνω από τους πολίτες της χώρας μας, τη γη τους, τα τρόφιμα και τα αποθέματα νερού τους», αναφέρει το σημείωμα του Ντιλέινι.

Επιστήμονες, μετεωρολόγοι και άλλοι κλάδοι της ομοσπονδιακής κυβέρνησης υποστηρίζουν ότι αυτοί οι ισχυρισμοί είναι σε μεγάλο βαθμό ανακριβείς. Ορισμένα σημεία του υπομνήματος είναι ακριβή, συμπεριλαμβανομένων των ανησυχιών ότι τα εμπορικά αεροσκάφη συμβάλλουν στην όξινη βροχή.

Ωστόσο, οι επικριτές υποστηρίζουν ότι το υπόμνημα βασίζεται σε πυρήνες αλήθειας πριν καταλήξει σε μη επιστημονικές περιθωριακές θεωρίες. Γίνονται προσπάθειες για τον έλεγχο του καιρού, κυρίως από πολιτείες και τοπικές κυβερνήσεις που επιδιώκουν να καταπολεμήσουν την ξηρασία, αλλά τα αποτελέσματα είναι μέτρια και εξαιρετικά τοπικά. Οι επιστήμονες υποστηρίζουν ότι δεν είναι δυνατό να χειραγωγηθούν καιρικά φαινόμενα μεγάλης κλίμακας.

Οι σοβαρές πλημμύρες στα Ηνωμένα Αραβικά Εμιράτα το 2024 δεν θα μπορούσαν να έχουν προκληθεί από χειραγώγηση του καιρού, καθώς καμία τεχνολογία δεν θα μπορούσε να δημιουργήσει τέτοιου είδους βροχοπτώσεις, όπως δήλωσε ο Μάαρτεν Άμπαουμ, μετεωρολόγος στο Πανεπιστήμιο του Ρέντινγκ που μελετά τα πρότυπα βροχοπτώσεων στην περιοχή του Κόλπου, σε μια δήλωση σχετικά με τις πλημμύρες. Παρόμοιοι ισχυρισμοί που αποδείχθηκαν ψευδείς εμφανίστηκαν φέτος, μετά τις καταστροφικές πλημμύρες που έπληξαν την κεντρική περιοχή του Τέξας.

Το Γραφείο Λογοδοσίας της Κυβέρνησης κατέληξε σε μια έκθεση του 2024 ότι παραμένουν ερωτήματα σχετικά με την αποτελεσματικότητα της τροποποίησης του καιρού.

Έχουν διεξαχθεί έρευνες για την αλλαγή του κλίματος, συμπεριλαμβανομένης της εργασίας μιας ιδιωτικής εταιρείας που ασχολήθηκε με δοκιμές πεδίου. Ωστόσο, οι ομοσπονδιακές υπηρεσίες αναφέρουν ότι δεν υπάρχουν σε εξέλιξη έργα μεγάλης κλίμακας. Η Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος αναφέρει ότι δεν υπάρχουν προσπάθειες μεγάλης κλίμακας ή κυβερνητικές προσπάθειες για την επίδραση στο κλίμα της Γης.

Διαδεδομένη παραπληροφόρηση

Οι λανθασμένες αντιλήψεις σχετικά με τον καιρό, τον έλεγχο του κλίματος και τα ίχνη των αεροπλάνων εκτείνονται πέρα από την κυβέρνηση Τραμπ, σύμφωνα με τους επιστήμονες.

Τον Σεπτέμβριο, σε ακρόαση της Επιτροπής της Βουλής των Αντιπροσώπων με τίτλο «Κάνοντας τον Θεό με τον καιρό — Μια καταστροφική πρόβλεψη», πραγματοποιήθηκε δίωρη συζήτηση για την κάποτε περιθωριακή αυτή ιδέα. Η βουλευτής Μάρτζορι Τέιλορ Γκριν (Ρεπουμπλικανή, Γεωργία), που προήδρευσε της ακρόασης, έχει καταθέσει νομοσχέδιο για την απαγόρευση του ελέγχου του καιρού και του κλίματος, με πρόστιμο έως 100.000 δολάρια και φυλάκιση έως πέντε ετών.

Ορισμένοι Δημοκρατικοί διαφώνησαν με τη φύση της συζήτησης. Η βουλευτής Μέλανι Στάνσμπερι (Δ-Ν.Μ.) κατηγόρησε την Γκριν ότι χρησιμοποιεί «την πλατφόρμα του Κογκρέσου για να προωθήσει αντιεπιστημονικές θεωρίες και να υποστηρίξει την άρνηση της κλιματικής αλλαγής».

Εν τω μεταξύ, η συνωμοσία των «χημικών ιχνών» έχει διαποτίσει την λαϊκή κουλτούρα. Το ομώνυμο τραγούδι του έβδομου στούντιο άλμπουμ της τραγουδίστριας Λάνα Ντελ Ρέι έχει τίτλο «Chemtrails Over the Country Club» (Χημικά ίχνη πάνω από το εξοχικό κλαμπ). Ο Μπιλ Μάχερ ασχολήθηκε με τον μύθο των χημικών ιχνών στο podcast του «Club Random», λέγοντας: «Αυτό είναι τρελό. Είναι απλά τρελό». Και η ταινία «Chemtrails», ένα ψυχολογικό θρίλερ, ολοκληρώθηκε τον Ιούλιο.

Τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης έχουν δώσει φτερά στην ιδέα των «χημικών ιχνών» και σε άλλες περιθωριακές ιδέες που αφορούν τη δημόσια υγεία. Αυτές περιλαμβάνουν την παράλογη πεποίθηση ότι ο Άντονι Φάουτσι, ο οποίος συμβούλεψε τόσο τον Τραμπ όσο και τον πρόεδρο Μπάιντεν σχετικά με την αντίδραση της κυβέρνησης στην πανδημία του covid-19, δημιούργησε την επιδημία του AIDS. Δεν υπάρχουν στοιχεία που να αποδεικνύουν μια τέτοια σύνδεση, λένε οι ηγέτες της δημόσιας υγείας.

Οι ερευνητές λένε ότι μια άλλη ψευδής πεποίθηση των ακροδεξιών είναι ότι οι άνθρωποι που εμβολιάστηκαν για την covid-19 μεταδίδουν τον ιό, προκαλώντας στειρότητα στους μη εμβολιασμένους. Δεν υπάρχουν στοιχεία για μια τέτοια σύνδεση, λένε οι επιστήμονες και οι ερευνητές.

Οι επιστήμονες λένε ότι τα πιο σοβαρά καιρικά φαινόμενα λόγω της υπερθέρμανσης του πλανήτη μπορεί να οδηγούν σε κάποιες από αυτές τις αβάσιμες θεωρίες. Και οι κίνδυνοι εμφανίζονται όταν τέτοιες ιδέες επικρατούν στον γενικό πληθυσμό ή στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής, λένε ορισμένοι ηγέτες της δημόσιας υγείας. Κλιματολόγοι, μεταξύ των οποίων και ο Σουέιν, αναφέρουν ότι έχουν λάβει θανατικές απειλές.

Ο Λι, ο μπλόγκερ, δήλωσε ότι διαφωνεί με ορισμένες από τις πιο παρατραβηγμένες πεποιθήσεις και είναι ενήμερος για τη βλάβη που μπορούν να προκαλέσουν.

«Υπάρχουν άνθρωποι που θέλουν να καταρρίψουν αεροπλάνα επειδή πιστεύουν ότι αφήνουν χημικά ίχνη», είπε ο Λι, προσθέτοντας ότι ορισμένοι πιστοί φοβούνται να βγουν έξω όταν είναι ορατά τα ίχνη ατμού των αεροπλάνων στον ουρανό.

Δεν υπάρχουν επίσης στοιχεία που να αποδεικνύουν ότι τα ίχνη των αεροπλάνων προκαλούν προβλήματα υγείας ή σχετίζονται με σκόπιμες προσπάθειες ελέγχου του κλίματος, σύμφωνα με την Υπηρεσία Προστασίας του Περιβάλλοντος και άλλους επιστήμονες.

Το υπόμνημα και η έμφαση του HHS στον έλεγχο του κλίματος και του καιρού είναι ανησυχητικά, επειδή διαιωνίζουν τις συνωμοσίες, δήλωσε ο Ντέιβιντ Κιθ, καθηγητής γεωφυσικών επιστημών στο Πανεπιστήμιο του Σικάγου.

«Είναι αποκομμένο από την πραγματικότητα», είπε. «Περίμενα να υπάρχουν τέτοια έγγραφα, αλλά το να τα βλέπω τυπωμένα είναι εντούτοις συγκλονιστικό. Η κυβέρνησή μας καθοδηγείται από ανοησίες που προέρχονται από σκοτεινές γωνιές των μέσων κοινωνικής δικτύωσης».

Πηγή: edition.cnn.com