Άνδρας ένιωσε χαρά για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες χάρη σε νέα μέθοδο εγκεφαλικής διέγερσης

Ένας 44χρονος άνδρας με σοβαρή, ανθεκτική στη θεραπεία κατάθλιψη – που είχε δοκιμάσει πάνω από 20 θεραπείες χωρίς αποτέλεσμα – βρίσκεται πλέον σε ύφεση, μετά από μια νέα μέθοδο εγκεφαλικής διέγερσης που στοχεύει επιλεκτικά περιοχές του εγκεφάλου. Ο άνδρας ανέφερε πως ένιωσε χαρά για πρώτη φορά μετά από δεκαετίες.

«Δεν είμαι λυπημένος, είμαι απλώς χαρούμενος. Δεν ξέρω πώς να διαχειριστώ αυτά τα συναισθήματα», έλεγε κλαίγοντας, σύμφωνα με τον επικεφαλής της μελέτης, Ζιάντ Νάχας, ψυχίατρο και καθηγητή στο Πανεπιστήμιο της Μινεσότα.

Ο Νάχας και μια ομάδα ερευνητών από διάφορα πανεπιστήμια ανέπτυξαν μια εξατομικευμένη μέθοδο εμφύτευσης ηλεκτροδίων, τα οποία στέλνουν ασθενή ηλεκτρικά σήματα σε περιοχές του εγκεφάλου που σχετίζονται με την κατάθλιψη. Προσαρμόζοντας τη διέγερση βάσει της ανατροφοδότησης του ασθενούς, κατάφεραν να ανακουφίσουν τα συμπτώματα για διάστημα έως και δύο ετών. Τα αποτελέσματα παρουσιάζονται σε νέα προδημοσίευση στην πλατφόρμα PsyArXiv.

Ανθεκτική στην αγωγή κατάθλιψη

Ο ασθενής επικοινώνησε με τους ερευνητές ενώ αυτοί αναζητούσαν άτομα για νέα κλινική δοκιμή. Ο 44χρονος έπασχε από κατάθλιψη για 30 χρόνια, είχε νοσηλευτεί πρώτη φορά στα 13, ενώ είχε κάνει τρεις απόπειρες αυτοκτονίας. Είχε δοκιμάσει πλήθος θεραπειών, νοσηλειών και εντατικής ψυχοθεραπείας.

Η ανθεκτική στην αγωγή κατάθλιψη δεν βελτιώνεται μετά από τουλάχιστον δύο συμβατικές θεραπείες, όπως φάρμακα ή ψυχοθεραπεία. Συχνά, οι γιατροί χρησιμοποιούν την ηλεκτροσπασμοθεραπεία (ECT), η οποία βασίζεται στη χορήγηση ήπιων ηλεκτρικών ρευμάτων στον εγκέφαλο. Ωστόσο, η αποτελεσματικότητά της δεν είναι πάντα δεδομένη – και στην περίπτωση του συγκεκριμένου ασθενούς, αποδείχθηκε αναποτελεσματική.

Εξατομικευμένη εγκεφαλική διέγερση

Οι περισσότερες θεραπείες διέγερσης βασίζονται σε πρότυπους εγκεφαλικούς χάρτες, χωρίς να λαμβάνεται υπόψη η μοναδικότητα κάθε εγκεφάλου. «Είναι μια προσέγγιση “ένα μέγεθος για όλους”», εξηγεί ο συν-συγγραφέας Ντέμιαν Φερ, νευροεπιστήμονας στο ίδιο πανεπιστήμιο.

Η ομάδα ανέπτυξε μια εξατομικευμένη μέθοδο εγκεφαλικής διέγερσης, ξεκινώντας με λειτουργική μαγνητική τομογραφία (fMRI) για να χαρτογραφήσει τα εγκεφαλικά δίκτυα του ασθενούς. Η ανάλυση αποκάλυψε ότι το λεγόμενο «δίκτυο σημασίας» (salience network) – υπεύθυνο για την επεξεργασία εξωτερικών ερεθισμάτων – ήταν περίπου τέσσερις φορές μεγαλύτερο από το φυσιολογικό, εύρημα που ενδεχομένως σχετίζεται με τα χρόνια συμπτώματα κατάθλιψης.

Στη συνέχεια, οι ερευνητές εμφύτευσαν χειρουργικά τέσσερις συστάδες ηλεκτροδίων στον εγκέφαλο, πάνω από τα όρια αυτών των δικτύων του εγκεφάλου. Λίγες ημέρες αργότερα, άρχισαν να στέλνουν ηλεκτρικά σήματα σε καθένα από τα τέσσερα δίκτυα ξεχωριστά. Όταν διέγειραν το δίκτυο προεπιλεγμένης λειτουργίας του εγκεφάλου (DMN), μια ομάδα περιοχών που συνδέονται με εσωτερικές διαδικασίες σκέψης, ο ασθενής ξέσπασε σε κλάματα χαράς.

Η διέγερση άλλων δικτύων σχετίστηκε με ηρεμία, καλύτερη συγκέντρωση και αίσθηση ευημερίας. Κατά τη διάρκεια των επόμενων έξι μηνών, ο ασθενής υποβαλλόταν σε ηλεκτρική διέγερση κάθε μέρα για 1 λεπτό, κάθε 5 λεπτά. Οι ερευνητές συνέχισαν να προσαρμόζουν τις ρυθμίσεις διέγερσης κάθε μήνα χρησιμοποιώντας μια στατιστική μέθοδο που ενσωμάτωνε την καθημερινή ανατροφοδότηση του ασθενούς. Μέχρι την 7η εβδομάδα, δεν είχε πια αυτοκτονικές σκέψεις. Στους 6 μήνες, τα συμπτώματα είχαν βελτιωθεί σημαντικά. Στους 9 μήνες, βρισκόταν σε πλήρη ύφεση – μια κατάσταση που διαρκεί πλέον πάνω από δύο χρόνια.

«Η καινοτομία της μεθόδου PACE είναι ο ακριβής, εξατομικευμένος εντοπισμός και η ρύθμιση παραμέτρων για βέλτιστο αποτέλεσμα», εξήγησε ο Νάχας.

Η ομάδα έχει ήδη εφαρμόσει τη μέθοδο σε δεύτερο άτομο και προετοιμάζει μια διπλά τυφλή κλινική δοκιμή.

«Η ψυχιατρική σπάνια προσφέρει οριστικές θεραπείες, όμως αυτή η προσέγγιση είναι ό,τι πιο κοντινό έχουμε πετύχει μέχρι σήμερα» κατέληξε ο Νάχας.

ΠΗΓΗ: Gizmodo