Με αφορμή τα 100 χρόνια από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη, η εκπομπή «Συνδέσεις» του ΕΡΤNews φιλοξένησε τον Γιώργο Αρχιμανδρίτη, συγγραφέα και δημοσιογράφο, ο οποίος μοιράστηκε μνήμες, λόγια και συναισθήματα από έναν άνθρωπο που σημάδεψε, όπως είπε, όσο λίγοι τον 20ό αιώνα.
Ένας αιώνας από τη γέννηση του Μίκη Θεοδωράκη. Ένας αιώνας που κουβαλά μέσα του την Ελλάδα, με όλες τις πληγές και τις κορυφώσεις της, ντυμένες σε μουσική.
«Η μουσική του Μίκη έχει εθνικό χαρακτήρα – εθνικό με την έννοια της πατρίδας, του λαού, της ταυτότητας. Είναι κάτι μοναδικό. Δεν υπάρχει άλλο τέτοιο παράδειγμα, όχι μόνο στην Ελλάδα αλλά και στον κόσμο ολόκληρο», τόνισε. Και πράγματι, το έργο του Θεοδωράκη ξεπερνά τα σύνορα της μουσικής δημιουργίας. Είναι πολιτισμός, ιστορία, συλλογική μνήμη.
Στην ερώτηση για το πώς μπορεί η γενιά Z, που δεν πρόλαβε να τον ζήσει, να τον καταλάβει, ο Αρχιμανδρίτης απάντησε: «Να ακούσουν τη μουσική του. Εκεί θα καταλάβουν αμέσως». Γιατί όπως είπε χαρακτηριστικά, «με τις πρώτες νότες κάθε τραγουδιού του, αισθάνεσαι κάτι πολύ βαθύ – είναι σαν να σε χτυπάει ένα βέλος κατευθείαν στην καρδιά».
Ο Μίκης Θεοδωράκης υπήρξε καθρέφτης της εποχής του αλλά και πνευματικός οδηγός μέσα από αυτή. Από την Αντίσταση και τον Εμφύλιο μέχρι τη Χούντα και τη Μεταπολίτευση, η ζωή του διασταυρώθηκε με την ίδια την πορεία της χώρας. Και η μουσική του, είτε ο «Ζορμπάς» είτε το «Άξιον Εστί», είτε ο «Επιτάφιος», είτε το «Canto General», παραμένει ένας ζωντανός μηχανισμός συγκίνησης, συνείδησης και ταυτότητας.
Ο Αρχιμανδρίτης μοιράστηκε και μια προσωπική ανάμνηση από τη γνωριμία τους στη Γαλλία. Ένα ντοκιμαντέρ που είχε ετοιμάσει για τη γαλλική ραδιοφωνία για τη ζωή και το έργο του Μίκη ήταν η αφορμή για να έρθουν κοντά. «Καθόμασταν και ακούγαμε τι έλεγε ο Κώστας Γαβράς για εκείνον. Και έβλεπες ότι το βλέμμα του άρχιζε και ταξίδευε στο παρελθόν. Ζούσε το παρελθόν και το παρόν – ίσως και το μέλλον. Για τον Μίκη ο χρόνος δεν ήταν διαδοχικός, ήταν μία διάσταση.»
Αναπόφευκτη και η αναφορά στον πολιτικό Μίκη. Όχι τον κομματικό, όπως ξεκαθαρίζει, αλλά τον ενεργό πολίτη. «Δεν μπορείς να τον διαχωρίσεις. Ήταν πολιτικός με την έννοια του πολίτη. Είχε λόγο και παρέμβαση από τη δεκαετία του ’50 μέχρι τα χρόνια των μνημονίων. Και όποια γνώμη κι αν άλλαζε, όποιες κι αν ήταν οι συνθήκες, ένα πράγμα ήταν πάντα σταθερό: ο Μίκης ήταν υπέρ της Ελλάδας.»
Σήμερα, έναν αιώνα μετά τη γέννησή του, ο Μίκης Θεοδωράκης δεν είναι απλώς παρών – είναι παρών με τρόπο σχεδόν οργανικό. Μέσα από τους «Χαρταετούς», τους «Δρόμους Παλιούς», τον «Ζορμπά» που κάποιοι ξένοι μπερδεύουν με τον εθνικό μας ύμνο. Δεν χρειάζεται να τον εξηγήσεις· αρκεί να τον ακούσεις.
«Η μουσική του δεν ήταν για να περνάς την ώρα σου. Ήταν λόγος. Ήταν θέση. Ήταν στάση ζωής.»
Κάνε like στη σελίδα μας στο Facebook
Ακολούθησε μας στο Twitter
Κάνε εγγραφή στο κανάλι μας στο Youtube
Γίνε μέλος στο κανάλι μας στο Viber
– Αναφέρεται ως πηγή το ertnews.gr στο σημείο όπου γίνεται η αναφορά.
– Στο τέλος του άρθρου ως Πηγή
– Σε ένα από τα δύο σημεία να υπάρχει ενεργός σύνδεσμος